ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 5 Σεπτέμβρη 2004
Σελ. /32
ΔΙΕΘΝΗ
ΡΩΣΙΑ
Τα «καλάσνικοφ» σημάδεψαν την επιστροφή στα θρανία

Θύματα τα αθώα παιδιά και οι γονείς τους

Associated Press

Θύματα τα αθώα παιδιά και οι γονείς τους
Αλλη μια τραγωδία, στην αλυσίδα που προκαλεί το μοίρασμα της λείας της Τσετσενίας. Αυτή τη φορά, ο χώρος ήταν η πόλη Μπεσλάν, της Βόρειας Οσετίας, όπου από την 1η Σεπτέμβρη, μέρα επιστροφής εκατομμυρίων Ρώσων μαθητών στα θρανία, ένα σχολείο μετατράπηκε σε πεδίο μάχης. Εκεί, αυτή τη φορά, συγκρούστηκαν οι ένοπλοι Τσετσένοι αποσχιστές και η κυβέρνηση της Ρωσίας. Θύματα, τα νεκρά και βαριά τραυματισμένα παιδιά του σχολείου και οι γονείς τους.

Το «γιατί» δεν μπορεί να μην απασχολεί κάθε άνθρωπο, που δεν του είναι αδιάφορες αυτές οι δραματικές εξελίξεις, που έρχονται να προστεθούν στο μακρύ κατάλογο των τρομοκρατικών ενεργειών στη Ρωσία τα τελευταία χρόνια, με τις καταστροφές πολυώροφων κτιρίων, τις ανατινάξεις πολιτικών αεροπλάνων, τις ομηρίες ανθρώπων σε θέατρα, νοσοκομεία, σχολεία...

Γιατί η Ρωσία, όταν είχε σοσιαλιστικό καθεστώς -μέχρι πριν από 15 χρόνια μόλις - θεωρούνταν ένα από τα πιο ασφαλή κράτη και σήμερα η αβεβαιότητα του αύριο κυριαρχεί;

Αλλα λόγια ν' αγαπιόμαστε

Αυτό το ερώτημα συχνά παραλείπεται παντελώς από τα αστικά μέσα ενημέρωσης της χώρας μας. Δε βολεύει τις εκτιμήσεις τους για το σοσιαλισμό και την ανατροπή του. Αλήθεια, γιατί δεν αναρωτιούνται σήμερα, όλοι αυτοί, που κόπτονταν για την «ελευθερία» και τη «δημοκρατία» επί ΕΣΣΔ, πόσο «ελεύθερα» είναι τα εκατομμύρια των Ρώσων ανέργων κι εξαθλιωμένων, τα μερικά εκατομμύρια των εργαζομένων, που ενώ δουλεύουν δεν πληρώνονται; Τα εκατομμύρια ανθρώπων, που ζουν μέσα ή κοντά σε εστίες πολέμου; Πόσο «ελεύθεροι» ήταν οι Ρώσοι να επιλέξουν για πρόεδρό τους τον άνθρωπο, που είχε γι' αυτούς διαλέξει ο Γιέλτσιν, με τη βοήθεια, βέβαια, μιας άτυπης σύσκεψης των μεγαλύτερων επιχειρηματιών της Ρωσίας; Πόσο «δημοκρατική» είναι η πρώτη δέσμευση, που ανέλαβε αυτός (με σχετικό προεδρικό διάταγμα) ότι δε θα πειράξει τον προκάτοχό του (τον Γιέλτσιν) ό,τι εγκλήματα κι αν έχει κάνει; Αλήθεια, πόσο «δημοκρατικές» ήταν οι πρόσφατες προεδρικές εκλογές στην πολύπαθη Τσετσενία, όπου ο Πούτιν πολύ νωρίτερα είχε επιλέξει τον «Πρόεδρο»; Ομως, αυτά κι άλλα ερωτήματα δεν μπαίνουν καν από τα αστικά ΜΜΕ, που εξακολουθούν το «βιολί» τους, περί «πτώσης του ολοκληρωτικού κομμουνισμού» και νίκης της «δημοκρατίας».

Το έγκλημα

Η ανατροπή του σοσιαλισμού και η διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης ήταν μέγα έγκλημα απέναντι στην ανθρωπότητα, που οι συνέπειές του βιώνονται ακόμη και σήμερα. Πρώτα απ' όλα, βέβαια, τις βιώνουν οι λαοί των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ. Θα μπορούσε να γεμίσει κανείς αμέτρητες σελίδες για το πώς αυτό εκδηλώνεται σε διάφορους τομείς, στην Παιδεία, στην Υγεία, στην Κοινωνική Ασφάλιση, στις εργασιακές σχέσεις κλπ. Πίσω από αυτές, υπάρχει η ρίζα της αλλαγής του ίδιου του κοινωνικού συστήματος. Οταν πια οι «μηχανές» της κοινωνίας, η «κινητήρια δύναμή» της δεν είναι η ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, αλλά των συμφερόντων μιας μικρής παρασιτικής μερίδας, των επιχειρηματιών. Θα μπορούσε ίσως κάποιος να αναρωτηθεί: Μα καλά, τι σχέση έχουν αυτά με το δράμα στη Β. Οσετία; Να, όμως, που έχουν! Και, μάλιστα, την πιο άμεση!

Η αρχή του κουβαριού

Οταν ο Γιέλτσιν κήρυξε την «ανεξαρτησία» της Ρωσίας από την ΕΣΣΔ (διακήρυξη που ακόμη και σήμερα προκαλεί ειρωνικό χαμόγελο), δήλωσε, μεταξύ των άλλων, προς τους ηγέτες των περιφερειακών οργάνων της χώρας: «Πάρτε όση αυτοτέλεια μπορείτε να καταπιείτε!». Το «σύνθημα» είχε δοθεί και ταίριαζε απόλυτα με τα συμφέροντα των «πιράνχας» της νεοσύστατης αστικής τάξης της Ρωσίας, που ήταν ο διαμελισμός κι η απόκτηση (καλύτερα το «πλιάτσικο»), όλης εκείνης της περιουσίας, που είχε δημιουργήσει τα προηγούμενα χρόνια ο σοβιετικός λαός. Κλίκες, μικρές και μεγάλες, άρχισαν να λυμαίνονται τη λαϊκή περιουσία στις 89 περιοχές της Ρωσικής Ομοσπονδίας, εκ των οποίων οι 21 χαρακτηρίζονται «Αυτόνομες Δημοκρατίες» και άλλες 10 «Αυτόνομες περιοχές». (Παρεμπιπτόντως, και η Τσετσενία είναι μια Αυτόνομη Δημοκρατία, γι' αυτό και ο χαρακτηρισμός «αυτονομιστές», που αποδίδουν ορισμένα ΜΜΕ στους ένοπλους Τσετσένους, είναι από λαθεμένος έως παραπλανητικός, αφού αυτοί δεν επιδιώκουν αυτονομία, αλλά απόσχιση από τη σύνθεση της Ρώσικης Ομοσπονδίας).

Σήμερα είναι πλέον φανερό, διά γυμνού οφθαλμού, πως στη Ρωσία έχουν διαμορφωθεί σ' αυτά τα 10-15 χρόνια μικρές, μεσαίες και μεγαλύτερες οικονομικές «κλίκες», που «πολιτισμένα» αποκαλούνται «εταιρίες», «οικονομικοί όμιλοι», κλπ. Βλέπουμε την προσπάθεια που γίνεται να μπει μια (καπιταλιστική) «τάξη» στις μεταξύ τους συγκρούσεις κι ανταγωνισμούς. Είναι χαρακτηριστικό, από αυτήν την άποψη, πως 3 μεγιστάνες του νεοπλουτισμού της χώρας δυσκολεύτηκαν μ' αυτήν την εξέλιξη. Ο πάμπλουτος Χοντορκόφσκι βρίσκεται στη φυλακή, ενώ οι Μπερεζόφσκι και Γκουσίνσκι χαίρονται την ελευθερία τους, μακριά όμως από τη Ρωσία, ο πρώτος στη Μ. Βρετανία, ενώ ο δεύτερος στο Ισραήλ. Η εξέλιξη αυτή κυριαρχεί τα τελευταία χρόνια κι αφορά και τις τοπικές ελίτ, που κυριάρχησαν μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Στην Τσετσενία, αυτή η διαδικασία πήρε τον πιο αιματηρό χαρακτήρα, με την εμπλοκή βαρέων όπλων και τη σύγκρουση χιλιάδων ενόπλων, τόσο από τη μια πλευρά, της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης, όσο και από την άλλη, της τοπικής μαφίας, των Ντουντάεφ - Μασχάντοφ, που, πατώντας στην κυριολεξία επί πτωμάτων, κρατούσε τα «ηνία» στην περιοχή τα πρώτα χρόνια της καπιταλιστικής παλινόρθωσης.

Οι ιμπεριαλιστικοί «ασκοί του Αιόλου»

Η κατάσταση περιπλέχτηκε ακόμη περισσότερο από το «ενδιαφέρον» των ξένων ιμπεριαλιστών. Οχι μόνο γιατί η Τσετσενία είναι κοντά στα πετρέλαια της Κασπίας και στο (ρωσικό) δρόμο της μεταφοράς τους, αλλά και γιατί εκτιμούν πως μια «ανοιχτή πληγή» στο σώμα της Ρωσίας την αποδυναμώνει στο μεταξύ τους ανταγωνισμό, την κάνει πιο ευάλωτη κι ελεγχόμενη. Να γιατί, μόλις πρόσφατα, οι ΗΠΑ, παρά τη φραστική καταδίκη της «τρομοκρατίας» των Τσετσένων, έδωσαν πολιτικό άσυλο στον Ιλιάς Αχμάντοφ, που δηλώνει «υπουργός Εξωτερικών» της «Δημοκρατίας της Ιτσκερίας», δηλαδή της αποσχισμένης από τη Ρωσία Τσετσενίας, την οποία έχουν ανακηρύξει οι ένοπλοι αποσχιστές. Αλλωστε, το «διαίρει και βασίλευε» αποτελεί μια διαχρονική «αξία» στα σχέδια των ιμπεριαλιστών, που θέλουν για τα καλά να βάλουν το «πόδι» τους στο «μαλακό υπογάστριο» της Ρωσίας, όπως συχνά αποκαλείται η ευαίσθητη και πολυεθνική περιοχή του Καυκάσου.

Ολη αυτή η περιοχή βρίσκεται στο επίκεντρο των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, που βέβαια έχουν μπει σε νέα φάση όξυνσης μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Διάλυση, που λειτούργησε ως «λάδι στη φωτιά» τους, ανοίγοντας τους ιμπεριαλιστικούς «ασκούς του Αιόλου» για τη διεκδίκηση και το μοίρασμα περιοχών και λαών, που μέχρι πριν από 15 χρόνια δεν μπορούσαν να είναι αντικείμενο καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Να θέσουμε, όμως, κι ένα ερώτημα: Μήπως αυτή η έξαρση εντυπωσιακών τρομοκρατικών ενεργειών (4 σε μια βδομάδα) έχει να κάνει και με την προσπάθεια να «πειστεί» η Ρωσία (λαός και ηγεσία) πως πρέπει να στρατευτεί ενεργητικότερα στην αμερικανόπνευστη εκστρατεία κατά της «διεθνούς τρομοκρατίας»;

Βολεύει κι άλλους

Οσο κι αν μπορεί να εκπλήσσει, η κατάσταση βολεύει και τον Πρόεδρο Πούτιν, που, όπως είναι γνωστό, θεμελίωσε την εξουσία του πάνω στα πτώματα των τρομοκρατικών χτυπημάτων στις ρωσικές μεγαλουπόλεις τα τελευταία χρόνια. Στο φόντο αυτών των εξελίξεων, απέκτησε «πατριωτικό» λεξικό περίβλημα της αταξικής «ενότητας» κι εξόπλισε το καθεστώς του με νέους δρακόντειους νόμους. Το σοβαρότερο είναι βέβαια το κλίμα αβεβαιότητας, φόβου και τρόμου, καχυποψίας σε εθνική βάση, που δημιουργείται στη χώρα και που αποδεικνύεται αναμφισβήτητος βοηθός της κυριαρχίας του Πούτιν και των κοινωνικο-οικονομικών συμφερόντων του ρωσικού κεφαλαίου που εκπροσωπεί. Συμπερασματικά, το καθεστώς Πούτιν, όχι μόνο δεν μπορεί να κλείσει το πρόβλημα, αλλά και ενδιαφέρεται για την ελεγχόμενη ύπαρξή του. Η στάση του, όμως, αυτή βρίσκεται στην «κόψη του ξυραφιού», παίρνοντας υπόψη τους παραπάνω σχεδιασμούς των άλλων εξωτερικών παραγόντων που εμπλέκονται στην κρίση.

Σ' αυτές τις συνθήκες, η μόνη διέξοδος, από το «φαύλο κύκλο» στον οποίο έχουν βάλει και το λαό της Ρωσίας, δεν είναι άλλη από τη διεκδίκηση της λαϊκής εξουσίας, του αγώνα για το σοσιαλισμό, αφού μόνον αυτός μπορεί να βάλει «πάγο» στα ανθρωποφάγα σενάρια των κεφαλαιοκρατών.


Ελισαίος ΒΑΓΕΝΑΣ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ