Εξοντωτικές συνθήκες εργασίας για τις εργαζόμενες στο χώρο της Υγείας

Οι γυναίκες καταδικάζονται πλέον σε περισσότερα χρόνια έκθεσης σε επαγγελματικούς κινδύνους λόγω της γενικής αύξησης του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης και της κατάργησης της διαφοράς 5ετίας μεταξύ ανδρών - γυναικών. Επίσης υποχρεούνται συχνότερα σε ανασφάλιστη εργασία που μαζί με την πολιτική ψαλιδίσματος των δημόσιων παροχών Υγείας, τις περικοπές, από τα ασφαλιστικά ταμεία (εξετάσεις θυρεοειδούς, μαστογραφία, Τεστ ΠΑΠ, έλεγχος οστεοπόρωσης κ.ά.) και την εμπορευματοποίηση της Υγείας γενικότερα, οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερη δυσκολία στον τομέα της πρόληψης, αλλά και της διάγνωσης και θεραπείας προβλημάτων υγείας.

Το μπαράζ αντιλαϊκών μέτρων που εξαγγέλλονται και εφαρμόζονται έχουν πολλαπλές δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία όλων των εργαζομένων, πολύ δε περισσότερο των γυναικών. Και όταν λέμε υγεία δεν εννοούμε μόνο τη σωματική, αλλά και την ψυχική, πνευματική υγεία και τη συνολικότερη ευεξία του ατόμου. Υπό αυτό το πρίσμα αυξάνονται σε όλες τις γυναίκες, άνεργες ή εργαζόμενες, το άγχος, το στρες, οι ψυχοσωματικές διαταραχές, ακόμα και η επίπτωση σοβαρότερων ψυχιατρικών διαταραχών.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκές μελέτες, οι μυοσκελετικές διαταραχές εκτιμάται ότι κατέχουν μέχρι σήμερα σημαντικό ποσοστό ανάμεσα στα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες. Οφείλονται στην άρση σημαντικών φορτίων (πόσες άραγε από εμάς που έχουμε εργαστεί σε νοσοκομείο δεν έχουμε σηκώσει ασθενείς, ακόμα και υπέρβαρους, λόγω έλλειψης νοσοκόμων και τραυματιοφορέων;), στη συνεχή ορθοστασία (όπως 24ωρη εφημερία). Τέτοια παραδείγματα με οσφυαλγία, αυχεναλγία, τενοντίτιδες εκ κοπώσεως, ακόμα και κιρσούς και φλεβική ανεπάρκεια σε μικρές και σχετικά μικρές ηλικίες έχουμε άφθονα σε νοσηλεύτριες και γυναίκες γιατρούς. Και αναμένεται να πολλαπλασιαστούν λόγω διαρκούς μείωσης προσωπικού.

Σχετικά συχνές, για τις εργαζόμενες στο χώρο της Υγείας, είναι οι λοιμώδεις ασθένειες, όπως η ηπατίτιδα και η φυματίωση, η μετάδοση των οποίων επίσης σχετίζεται με την αυξανόμενη εντατικοποίηση και την αύξηση της φτώχειας του νοσηλευόμενου πληθυσμού. Μάλιστα, ακόμα και σε ειδικές περιόδους έξαρσης λοιμωδών νοσημάτων, όπως η πρόσφατη επιδημία γρίπης H1N1, πόσες έγκυες γιατροί ή νοσηλεύτριες έλαβαν τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης; Πόσες έμειναν για προληπτικούς λόγους στο σπίτι; Μάλλον ελάχιστες, αν όχι καμία λόγω έλλειψης προσωπικού, που εν μέσω κρίσης παίρνει επικίνδυνες διαστάσεις.

Η σωματική και ψυχολογική βία είναι συχνό πρόβλημα και στους χώρους της υγείας, καθώς λόγω της κρίσης η αύξηση της φτώχειας, της ανεργίας, του αδιέξοδου που βιώνει ο άνθρωπος σε συνδυασμό με την εκρηκτική κατάσταση που επικρατεί τελευταία στα νοσοκομεία (ελλείψεις υλικών και προσωπικού) οδηγούν συχνά τον ασθενή σε ξεσπάσματα και απρεπή συμπεριφορά που στόχο έχουν συνήθως τη γυναίκα εργαζόμενη, γιατρό και νοσηλεύτρια. Επίσης, η εργοδοτική τρομοκρατία με όλες τις μορφές της είναι παρούσα και εντείνεται σε όλους τους χώρους εργασίας, ιδιωτικές κλινικές και «τσεκαπάδικα».

Ειδικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν με αυξανόμενη συχνότητα οι γυναίκες είναι αυτά της αναπαραγωγικής υγείας.

Με τα εξαντλητικά ωράρια εργασίας και τον ασφυκτικά περιορισμένο ελεύθερο χρόνο ή στον αντίποδα με την ανεργία και το επισφαλές μειούμενο εισόδημα, τα νέα ζευγάρια δυσκολεύονται να δημιουργήσουν οικογένεια. Παρατηρείται έτσι μεγάλη καθυστέρηση και αναβολή της τεκνοποίησης, που λόγω αυξημένης ηλικίας της εγκύου συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο για εμβρυϊκές ανωμαλίες και επιπλοκές της κύησης.

Πολλαπλασιάζονται δε οι γυναίκες που αποφασίζουν να μην τεκνοποιήσουν για καθαρά οικονομικούς, κοινωνικούς και επαγγελματικούς λόγους. Πολλώ δε μάλλον που τομείς όπως της μαιευτικής και της υπογονιμότητας έχουν παραχωρηθεί σχεδόν εξ ολοκλήρου στους επιχειρηματίες της Υγείας.

Εδώ να πούμε ότι οι άτοκες γυναίκες και οι γυναίκες που ολοκληρώνουν την πρώτη εγκυμοσύνη μετά τα 35 έτη έχουν 1,5 φορά μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού συγκριτικά με τις πολύτοκες.

Επίσης η ατοκία κατατάσσεται ανάμεσα στους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του ενδομητρίου, ενώ και η επίπτωση της υπογονιμότητας αυξάνει με την ηλικία.

Ειδικά για τις εργαζόμενες γυναίκες, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος πρόωρου τοκετού όταν η εργασία εμπεριέχει ορθοστασία και σοβαρός κίνδυνος προωρότητας και γέννησης παιδιού χαμηλού σωματικού βάρους όταν οι γυναίκες εργάζονται βραδινή βάρδια κατά το δεύτερο τρίμηνο της κύησης, όπως η πλειοψηφία γιατρών και νοσηλευτριών.

Ακόμα, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αποβολής όταν η έκθεση σε σωματική πίεση συμβαίνει νωρίς στην εγκυμοσύνη και τριπλάσιος κίνδυνος σε γυναίκες που εργάζονται περισσότερες από 45 ώρες την εβδομάδα.

Βεβαίως, η εντατικοποίηση της εργασίας στους χώρους της Υγείας δεν είναι σημερινό φαινόμενο, αλλά λόγω της κρίσης αυξάνει, όπως και η προσέλευση των ασθενών, οπότε η χαρά της εγκυμοσύνης μετατρέπεται σε άγχος και βάσανο για τη γιατρίνα και τη νοσηλεύτρια που υποχρεούται ακόμα και στη διάλυση φαρμάκων, όπως κυτταροστατικών, με τερατογόνο δράση και αμφίβολες επιδράσεις στην εμβρυογένεση. Και ο θηλασμός, σημαντικός για την υγεία μητέρας - παιδιού, μετατρέπεται σε πολυτέλεια και βάσανο εν μέσω καπιταλιστικής κρίσης.

Και οι αυτοαπασχολούμενες γυναίκες αναπτύσσουν σημαντικά προβλήματα υγείας, δεν έχουν θεσμοθετημένες άδειες μητρότητας, ενώ λόγω παρατεταμένου και ασταθούς ωραρίου εκδηλώνουν έντονη κόπωση και στρες.

Οξυμένα προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι μετανάστριες που δουλεύουν όλο και πιο συχνά στους χώρους της Υγείας σε υπεργολάβους, όπως τα συνεργεία καθαριότητας. Εργάζονται ανασφάλιστες, χαμηλόμισθες, πολλές ώρες, χωρίς δικαιώματα. Μάλιστα δυσκολεύονται στην κατανόηση κανόνων ασφάλειας και μαζί με την ελλιπή και μη οργανωμένη εκπαίδευση σε θέματα Υγείας και Ασφάλειας της Εργασίας εκθέτουν τον εαυτό τους, αλλά και άλλους εργαζόμενους στο νοσοκομείο σε κίνδυνο (π.χ. πιάνουν ακατάλληλα απορρίμματα με τα χέρια).

Τα προβλήματα υγείας, που σχετίζονται με την εντατικοποίηση και ελαστικοποίηση της εργασίας και όχι μόνο, πολλαπλασιάζονται λόγω της καπιταλιστικής κρίσης σε όλους τους εργαζόμενους, περισσότερο ακόμα στις γυναίκες.

Εμείς λέμε ότι η ανύπαρκτη πρόληψη, οι αιτίες που γεννούν και επιδεινώνουν την ασθένεια δεν είναι καθαρά επιστημονικό - τεχνοκρατικό ζήτημα, είναι ζήτημα πολιτικό, συνυφασμένο με τον καπιταλιστικό τρόπο ανάπτυξης.

Η γυναίκα και η γυναικεία εργατική δύναμη αντιμετωπίζονται από το κεφάλαιο με τον ίδιο τρόπο, τόσο στην περίοδο της κρίσης, όσο και στην περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Τα αστικά κόμματα της χώρας μας και οι υπέρμαχοι της ΕΕ, με πρόσχημα την κρίση και στο όνομα της κατ' επίφαση ισότητας, επιδιώκουν την ενσωμάτωση των γυναικών στον ευρωμονόδρομο.

Για εμάς μονόδρομος και ευθύνη είναι η πάλη ενάντια στο σύνολο της αντιλαϊκής πολιτικής, η πάλη με στόχο μιαν άλλη κοινωνία όπου δεν θα υπάρχει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, στην οποία θα βιώσει η γυναίκα την πραγματική ισότητα.

Εμείς, οι εργαζόμενες γυναίκες, οι επιστήμονες, οι γιατροί, οι νοσηλεύτριες, οι άνεργες πρέπει να ξεπεράσουμε τα πολλαπλά εμπόδια που συναντά η συμμετοχή μας στο κίνημα, που τα ίδια αποτελούν το λόγο για τον οποίο πρέπει να βρεθούμε στην πρώτη γραμμή.

Με οδηγό την επιστήμη που σημαίνει αλήθεια και όπλα τη γνώση, την αισιοδοξία και τη συλλογικότητα!