Eurokinissi

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γ. Στουρνάρας, παραδίδει την έκθεση στον πρόεδρο της Βουλής, Ν. Βούτση

Σε ό,τι αφορά το προτεινόμενο μείγμα της αντιλαϊκής πολιτικής, ο κεντρικός άξονας περιστρέφεται στη διασφάλιση συνθηκών ανταγωνιστικότητας για το κεφάλαιο. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, «η προσαρμογή που απομένει να υλοποιηθεί δεν πρέπει να γίνει με αύξηση φορολογικών συντελεστών ή των εισφορών Κοινωνικής Ασφάλισης που θίγουν την ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη και τις θέσεις απασχόλησης»...

Με δεδομένα τα «ταξικά πρόσημα», η ΤτΕ έρχεται να επιβραβεύσει τα έργα της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, μαζί και των άλλων κομμάτων της αστικής διαχείρισης:

«Είναι βάσιμο να εκτιμηθεί ότι η παρούσα κυβέρνηση έχει επιλέξει πλέον το δρόμο της συνεργασίας και της συνεννόησης με τους εταίρους» τονίζεται χαρακτηριστικά.

Την ίδια ώρα, «η βασική αυτή επιλογή στηρίζεται και από τη συντριπτική πλειοψηφία της αντιπολίτευσης, η οποία παραμένει προσηλωμένη στην ευρωπαϊκή προοπτική».

Σε αυτό το πλαίσιο, «διαμορφώνεται εκ των πραγμάτων μια ισχυρή διακομματική βάση με ευρωπαϊκό προσανατολισμό, η οποία είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να εγγυηθεί τη συνέχεια στην εφαρμογή της συμφωνίας και να συμβάλλει στην πολιτική σταθερότητα, που είναι αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχία του προγράμματος», όπως διαπιστώνει η ΤτΕ.

Η «ταχύτερη δυνατή ανάκαμψη και η επίτευξη διατηρήσιμης ταχείας ανάκαμψης στο μέλλον» απαιτεί την εφαρμογή των όρων του μνημονίου και των επόμενων παρεμβάσεων, σε συνέχεια, βέβαια, των αντιλαϊκών μέτρων που ήδη εφαρμόζονται.

Ανάμεσα σε άλλα, η έκθεση της ΤτΕ εστιάζει στα παρακάτω:

• «Κόκκινα» δάνεια: Η διαχείριση του ζητήματος «πρέπει να ακολουθήσει αμέσως μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών». Οπως αναφέρεται, η αντιμετώπιση αυτή θα «ελαφρύνει το βάρος για τους δανειολήπτες που θα συνεργαστούν» και επιπλέον «θα επιτρέψει στις τράπεζες να απελευθερώσουν κεφάλαια, τα οποία σήμερα είναι δεσμευμένα σε δάνεια που είναι απίθανο να εξυπηρετηθούν».

Σύμφωνα με τα στοιχεία (Ιούνης 2015), το 50% των καταναλωτικών δανείων, το 1/3 των επιχειρηματικών δανείων και το 30% των στεγαστικών δανείων θεωρούνται «μη εξυπηρετήσιμα». Δηλαδή, επί της ουσίας, θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό ξεγραμμένα. Σε αυτό το πλαίσιο, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έχουν φτάσει (Ιούνης 2015) στο 42,1% του συνόλου των δανείων, από 39,9% το Δεκέμβρη του 2014. Μάλιστα, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία, για το τρίτο τρίμηνο του 2015 αναμένεται περαιτέρω διόγκωση, περίπου 2 ποσοστιαίες μονάδες (στο 44,1%).

Με δεδομένο το στόχο για την τόνωση της χρηματοδότησης σε βιώσιμες και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και ομίλους:

Η ΤτΕ έχει υποβάλλει έκθεση για την κατηγοριοποίηση των «κόκκινων» δανείων, καθώς και για την αξιολόγηση των τραπεζών να αντιμετωπίζουν κάθε ξεχωριστή κατηγορία.

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, σε συνεργασία με την ΤτΕ, προετοίμασε ανάλυση με σκοπό την άρση διοικητικών, οικονομικών και νομικών εμποδίων, στο πλαίσιο της «ανάπτυξης μιας δυναμικής αγοράς μη εξυπηρετούμενων δανείων». Πρόκειται για τη μεταβίβαση των δανείων αυτών από τις τράπεζες σε άλλους «επενδυτές».

Στο επόμενο δίμηνο, θεσμοθετείται το πλαίσιο αδειοδότησης και λειτουργίας των εταιρειών που θα αναλάβουν τα «κόκκινα» δάνεια.

Μέχρι τα τέλη Φλεβάρη 2016 καθορίζονται οι επιχειρησιακοί στόχοι για τα «προβληματικά» δάνεια, ενώ μέχρι τα τέλη Μάρτη η ΤτΕ θα αναθεωρήσει τον «Κώδικα Δεοντολογίας των τραπεζών», με βάση τα κριτήρια κατηγοριοποίησης των «προβληματικών» δανείων, μέσω των οποίων σφίγγει ακόμη περισσότερο η «θηλιά» των πλειστηριασμών γύρω από την πρώτη κατοικία της λαϊκής οικογένειας.

• Ιδιωτικοποιήσεις: «Η απρόσκοπτη πορεία του προγράμματος» αποτελεί «ένα διπλό ισχυρό μήνυμα προς τις αγορές»:

Πρώτον, ότι η ελληνική κυβέρνηση είναι σταθερά προσηλωμένη στην εφαρμογή της συμφωνίας.

Δεύτερον, ότι οι επενδυτές που συμμετέχουν είναι πεπεισμένοι ότι η πορεία της ελληνικής οικονομίας θα είναι ανοδική και οι επενδύσεις τους αποδοτικές.

Παράλληλα, η «ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων θα αποτελέσει μια από τις βασικές πηγές για την αποπληρωμή ενός μέρους του νέου δανείου στον ESM και για τη χρηματοδότηση επενδύσεων. Πρόκειται για το ζήτημα της κρατικής χρηματοδότησης προς τους επιχειρηματικούς ομίλους, που θα προχωρήσουν σε νέες κερδοφόρες επενδύσεις, αλλά και για την απομείωση του κρατικού χρέους, προκειμένου να απελευθερωθούν κεφάλαια, τα οποία επίσης θα κατευθυνθούν στην ενίσχυση του κεφαλαίου.

• Η σημαντικότερη προϋπόθεση για να τεθούν οι βάσεις της διατηρήσιμης ανάπτυξης είναι η αύξηση των επενδύσεων, έτσι ώστε σύντομα το ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ να προσεγγίσει το μέσο όρο της ζώνης του ευρώ.
• Διατήρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων, όπως προβλέπεται στη συμφωνία. Στη βάση αυτών, προβλέπεται η διατήρηση και η περαιτέρω διόγκωση των αντιλαϊκών φόρων, σε συνδυασμό με τη σύνθλιψη των κρατικών κονδυλίων που αφορούν στις λαϊκές ανάγκες. Δείχνοντας προς την κατεύθυνση των επόμενων αντιλαϊκών νομοσχεδίων που ετοιμάζονται από τη συγκυβέρνηση, η ΤτΕ εστιάζει στην «κατάργηση των εναπομενουσών εξαιρέσεων από τις γενικές διατάξεις της φορολογίας και της Κοινωνικής Ασφάλισης».
• Παράλληλες δράσεις για την αύξηση της αποτελεσματικότητας του δημοσίου τομέα.

Οπως χαρακτηριστικά τονίζεται, η μείωση των μη παραγωγικών δαπανών του ευρύτερου δημόσιου τομέα μπορεί να προέλθει, μεταξύ άλλων, από την «αξιολόγηση» των δομών του Δημοσίου, της αναγκαιότητας ύπαρξης των εκατοντάδων φορέων που εποπτεύονται από το Δημόσιο και της δυνατότητας μεταφοράς προσωπικού είτε σε τομείς αιχμής (όπως π.χ. σε ελεγκτικούς μηχανισμούς), είτε εκεί όπου υπάρχουν σημαντικές ανάγκες, αυξάνοντας έτσι τη συνολική παραγωγικότητα του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Λόγος γίνεται για την κατάλληλη διαμόρφωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, έτσι ώστε να βελτιώνεται η λειτουργία του «υγιούς ανταγωνισμού». Τα παραπάνω είναι οδηγός για τις επόμενες αντιλαϊκές παρεμβάσεις και τα νομοσχέδια της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ.

• Δράσεις για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, που θα μειώσουν την ανεργία, με «ιδιαίτερη έμφαση» στις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, σε στοχευμένα προγράμματα επανεκπαίδευσης και κυρίως σε μεταρρυθμίσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα, που θα «εμπλουτίζουν τις δεξιότητες και θα διευρύνουν τις ευκαιρίες απασχόλησης». Πρόκειται για τα προγράμματα ανακύκλωσης της επίσημης ανεργίας, «στοχευμένα» στις εκάστοτε ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων.

Παραπέρα «ελαφρά» υποχώρηση του ΑΕΠ αναμένεται για το 2015, ενώ η όποια ανάκαμψη υπολογίζεται από το Β' εξάμηνο του 2016, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζονται οι ρυθμοί. Σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ, «οι καθυστερήσεις των προηγούμενων προγραμμάτων στην εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων οδήγησαν σε αντίστοιχες καθυστερήσεις στην εμφάνιση των θετικών επιδράσεων». Εκτιμάται ότι η ανάκαμψη θα είχε εδραιωθεί και το συνολικό αποτέλεσμα για το 2015 και το 2016 θα ήταν «θετικό, αν δεν είχε μεσολαβήσει η έξαρση της αβεβαιότητας από τους τελευταίους μήνες του 2014».

Σε κάθε περίπτωση, η ανάκαμψη έχει ως πρώτη προϋπόθεση να «εφαρμόζονται με συνέπεια οι όροι της συμφωνίας», συνδυαστικά με τη σταδιακή εξάλειψη της «αβεβαιότητας» και των κεφαλαιακών περιορισμών στο τραπεζικό σύστημα, σύμφωνα με την έκθεση της ΤτΕ.

Επιπλέον, «ισχυρές αβεβαιότητες και κίνδυνοι» προκύπτουν από τα μεγάλα προσφυγικά ρεύματα που συρρέουν στην Ευρώπη - κυρίως μέσω Ελλάδας - και την έξαρση της τρομοκρατίας, με κορυφαίο γεγονός τις επιθέσεις στο Παρίσι.

Σε αυτό το πλαίσιο, τονίζεται πως «η προσπάθεια αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων θα μπορούσε να επιφέρει αλλαγές που θα περιόριζαν την ελεύθερη κίνηση ατόμων και εμπορευμάτων», με σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία και στο επενδυτικό κλίμα. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η «συσσώρευση μεγάλων αριθμών προσφύγων θα θέσει σε δοκιμασία τις αντοχές της οικονομίας και της κοινωνίας».

Σε ό,τι αφορά την παγκόσμια οικονομία, η ΤτΕ ενσωματώνει στην έκθεσή της τις αβεβαιότητες που διαβλέπει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αυτές αφορούν στους «γεωπολιτικούς κινδύνους», καθώς και στη «σημαντική επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης στις αναδυόμενες οικονομίες».

Για «θετική» προοπτική των μικρομεσαίων επιχειρήσεων μίλησε ο υπουργός Οικονομίας Γ. Σταθάκης από το βήμα του συνεδρίου της ΓΣΕΒΕΕ. Είπε ότι ανάμεσα στις σκέψεις της κυβέρνησης είναι η ενοποίηση όλων των χρηματοδοτικών κονδυλίων που υπάρχουν σε έναν ισχυρό ενδιάμεσο φορέα, μεταξύ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, για τη χρηματοδότηση των μικρών επιχειρήσεων.

Ανακοίνωσε ότι έχει ξεκινήσει η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με τον ΟΟΣΑ για τη διαμόρφωση «μεταρρυθμίσεων» σε μια σειρά τομείς της οικονομίας, όπως το χονδρικό εμπόριο, οι κατασκευές, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το ηλεκτρονικό εμπόριο και η μεταποίηση, σύμφωνα και με τα συμφωνηθέντα με τους εκπροσώπους των δανειστών. Σχετικά με το «άνοιγμα» των επαγγελμάτων είπε πως η κυβέρνηση θα εφαρμόσει όσα δεσμεύεται αλλά με «ισορροπημένο» τρόπο και ανακοίνωσε ότι σύντομα έρχεται ο νέος αναπτυξιακός νόμος. Βεβαίως ολα αυτά ενισχύουν τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και όχι τους αυτοαπασχολούμενους και μικρούς ΕΒΕ.

Στο ίδιο συνέδριο η πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Λ. Κατσέλη ανέφερε ότι προτεραιότητες των τραπεζών μετά την ανακεφαλαιοποίηση αποτελούν η χρηματοδότησή τους μέσω των κανονικών χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΚΤ και όχι μέσω του ακριβότερου Εκτακτου Μηχανισμού Ρευστότητας (ELA), καθώς και η άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Πρόσθεσε ότι οι τράπεζες βρίσκονται σε διαδικασία δημιουργίας νέων χρηματοοικονομικών εργαλείων ώστε «να στηριχτούν ουσιαστικά οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις», αλλά χρειάζεται από τις επιχειρήσεις «εκπόνηση αξιόπιστων επιχειρηματικών σχεδίων».

Συμπλήρωσε πως πρέπει να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων - το «Juncker Plan» - αλλά και οι τράπεζες να προχωρήσουν στην ανάπτυξη εξειδικευμένων καινοτόμων χρηματοδοτικών εργαλείων, για την προαγωγή και χρηματοδότηση συνεργασιών μεταξύ παραγωγών, προμηθευτών και αγοραστών, για τη δημιουργία «αλυσίδων αξίας σε εθνική, περιφερειακή ή και διεθνή κλίμακα». Και αυτή μίλησε για τις ανάγκες των μεγάλων επιχειρήσεων και όχι των αυτοαπασχολουμένων.