Eurokinissi

Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση παρά τις προσπάθειες των αρμοδίων υπουργών να αποπροσανατολίσουν τους εργαζόμενους και να συσκοτίσουν την εικόνα γύρω από το θέμα της διαμόρφωσης των τιμών, είναι η ίδια που αναδεικνύεται βασικός πρωταγωνιστής στη λεηλασία των λαϊκών εισοδημάτων. Από τη μια μεριά, συντηρώντας την επαχθή έμμεση φορολογία στα καύσιμα και στα άλλα αγαθά και, από την άλλη, νομιμοποιώντας την τακτική των συνεχών ανατιμήσεων στην αγορά. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ενώ τις προηγούμενες μέρες η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης επιχειρούσε με τις δηλώσεις της να διαμορφώσει μια εικόνα συγκράτησης των ανατιμήσεων - παρά τις εξελίξεις στις λεγόμενες διεθνείς τιμές των καυσίμων - η πραγματικότητα στην αγορά, τόσο αυτή των τελευταίων μηνών όσο και οι προαναγγελίες των επιχειρηματιών για ανατιμήσεις το επόμενο διάστημα, τη διαψεύδουν περίτρανα. Κι όλα αυτά, χώρια από τις ανατιμήσεις στα καύσιμα, στα τιμολόγια της ΔΕΗ, στα αεροπορικά εισιτήρια, στην εισφορά για την ΕΡΤ κλπ.

Χειροπιαστή απόδειξη οι ίδιες οι ανατιμήσεις, μέρος μόνο των οποίων αποκαλύπτει σήμερα ο «Ρ», προέρχονται από μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ και επιβλήθηκαν «στα μουλωχτά» μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες, κυρίως τον Ιούλη και τον Αύγουστο και φτάνουν μέχρι 38,38%.

Από τους τιμοκαταλόγους μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ που διαθέτει ο «Ρ» προκύπτουν ανατιμήσεις σε πολλές δεκάδες προϊόντα, που φτάνουν μέχρι και 38,38%. Επιβλήθηκαν μέσα στο κατακαλόκαιρο μέχρι και τα τέλη του Αυγούστου. Πρόκειται για μια μεγάλη γκάμα προϊόντων, με πιο χαρακτηριστικά τους χυμούς, όπου οι αυξήσεις τιμών φτάνουν το 38,38%, τα τυροκομικά με αυξήσεις μέχρι 14,35%, τα γαλακτοκομικά που ανατιμήθηκαν μέχρι 15,63%, είδη οικιακής χρήσης και απορρυπαντικά μέχρι 21,04%, τα οινοπνευματώδη (μπίρα, ούζο, τσίπουρο κ.ά.) μέχρι 22,38%, προϊόντα αρτοποιίας μέχρι 19,05% κ.ά. Ο «Ρ», λόγω χώρου, δημοσιεύει μόνο ένα μικρό μέρος από τα είδη που ακρίβυναν, επιλέγοντας μόνο είδη που ανατιμήθηκαν πάνω από 10%! Ακολουθούν δεκάδες ακόμη προϊόντα με σημαντικές ανατιμήσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την επεξεργασία των στοιχείων που αποτυπώνονται στους συγκεκριμένους τιμοκαταλόγους παρατηρήσαμε ότι επαναλαμβάνεται το φαινόμενο να αυξάνονται οι τιμές των προϊόντων που πωλούνται σε πολλαπλές συσκευασίες. Τέτοιες αυξήσεις τιμών επιβλήθηκαν για παράδειγμα:

• στα μακαρόνια «Μέλισσα» στη συσκευασία με δύο πακέτα νούμερο 6 κατά 16%
• στην μπίρα «Mythos» στη συσκευασία των 4 φιαλών κατά 8,64%
• στη διπλή συσκευασία με παγοκυψέλες «Sanitas» κατά 43,3%
• στα «Kellogs special K» στη διπλή συσκευασία κατά 6,6%
• στην τετραπλή συσκευασία της πορτοκαλάδας «ΗΒΗ» κατά 5,42%
• στην μπίρα «Amstel» στη συσκευασία των 6 κουτιών των 330 ml κατά 2,4%
• στο άσπρο Κρητικό κρασί στη διπλή συσκευασία κατά 13,82%.

Παρατηρείται, επίσης, σε πολλά προϊόντα να αυξάνεται η τιμή τους όταν αυτά πωλούνται με δήθεν δώρο. Σ' αυτή την κατηγορία εντάσσονται μεταξύ άλλων:

• η συσκευασία της μπίρας «Mythos» με 5 τεμάχια + δώρο κατά 18,64%
• το ζελέ «Recor» ανανάς 2+1 δώρο κατά 7,75%
• λεμονάδα «ΗΒΗ» 4 τεμάχια + δώρο κατά 5,42%
• «Lipton lemon» συσκευασία με δύο σακούλες των τεσσάρων πακέτων + δώρο κατά 2,66%.

Το κόστος ζωής, που αυξάνει μέρα με τη μέρα, έχει εξελιχθεί στο μεγαλύτερο «βάσανο» των εργαζομένων. Με τους μισθούς και τις συντάξεις να παραμένουν καθηλωμένες και τις τιμές σε όλα τα προϊόντα να ανεβαίνουν, το άγχος «να τα φέρουμε βόλτα» είναι μόνιμο. Τα νοίκια «τσουχτερά», το κόστος μετακινήσεων στα ύψη, οι τιμές στα τρόφιμα και τα είδη ένδυσης σε καθεστώς συνεχών ανατιμήσεων. Κινηματογράφος, θέατρο, διασκέδαση και διακοπές είναι πια είδη πολυτελείας, για λίγους «προνομιούχους».

Η ακρίβεια είναι πλέον μόνιμος συνοδός του «καλαθιού της νοικοκυράς», περιορίζοντας σημαντικά τα είδη κατανάλωσης που μπορεί να «χωρέσει».

Στο στένεμα του «καλαθιού», το «φιλί» της ...παράτασης «ζωής» δίνει ο δανεισμός από τις τράπεζες και οι αγορές με πιστωτικές κάρτες. Με βάση στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες μέρες, το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών νοικοκυριών βρίσκεται υπερχρεωμένο, ενώ το χρέος τους για κάθε είδους δάνεια έχει εκτιναχτεί στα 56,9 δισ. ευρώ έναντι 44,5 δισ. ευρώ τον περσινό Μάη. Φέτος, μάλιστα, τα παράπονα για... ακινησία στην αγορά αφορούν και την περίοδο των εκπτώσεων. Αλλά ακόμα και στις εκπτώσεις όλο και πιο πολλοί ψωνίζουν με πιστωτικές κάρτες ή δοσοδάνεια. Αλλωστε, τα χρωστούμενα των πιστωτικών καρτών, αυξήθηκαν κατά 19,4% από πέρσι και εκτινάχτηκαν στα 8 δισ. ευρώ, ενώ τα προσωπικά δάνεια ανέβηκαν κατά 47% φτάνοντας τα 7,5 δισ. ευρώ.

Και πώς να μην είναι υπερχρεωμένοι οι εργαζόμενοι, όταν ακόμα και οι στατιστικές δείχνουν πως η ποιότητα ζωής μπορεί να χαρακτηριστεί... πολυτέλεια. Η αύξηση του κόστους ζωής γίνεται αισθητή σε κάθε πλευρά της καθημερινότητας του εργαζομένου, αναγκάζοντάς τον να προβεί σε «περικοπές» αγαθών, αλλά και ψυχαγωγίας, διακοπών κλπ.

Με βάση δημοσκόπηση της «Κάπα-Research» για λογαριασμό της εφημερίδας «Καθημερινή», οι Ελληνες θεωρούν την αύξηση του κόστους ζωής ανασταλτικό παράγοντα για:

• απόκτηση παιδιού (53,9%)
• διακοπές (52,3%)
• κοινωνική ζωή (45,4%)
• γάμο (44,3%)
• επαγγελματικά σχέδια (40,3%) και
• σπουδές (38,4%)

Σε τέτοιο σημείο έχει φτάσει το ...ατελείωτο της ακρίβειας, που σε ποσοστό 76,9%, θεωρούν ότι η αύξηση του κόστους ζωής θα είναι συνεχής, ενώ μόνο το 16,6% πιστεύει ότι θα έχει ημερομηνία λήξης.

Επιπλέον, όσοι συμμετείχαν στη συγκεκριμένη δημοσκόπηση, απάντησαν ότι η αύξηση του κόστους ζωής την τελευταία τριετία έχει επηρεάσει σε ποσοστό 53,5% τη διασκέδαση, σε ποσοστό 45,9% την κάλυψη βασικών αναγκών σε διατροφή και ένδυση και σε ποσοστό 21,3% την υγεία. Ταυτόχρονα, σε ποσοστό 20,8% έχει επηρεάσει τη βελτίωση του οικιακού εξοπλισμού και σε ποσοστό 17,2% τις σπουδές, ενώ υπήρχε ένα ποσοστό της τάξης του 7,9% που απάντησε ότι δεν έχει επηρεαστεί κανένας τομέας της ζωής του.

Επίσης, φαίνεται ότι η ακρίβεια έχει «χτυπήσει» και τον τρόπο διασκέδασης και ψυχαγωγίας, καθώς σε ποσοστό 72,3% η έξοδος στο ταβερνάκι έχει «κοπεί», ενώ σε ποσοστό 61,3% οι εκδρομές δε «χωράνε» στο πρόγραμμα. Αντιθέτως, σε ποσοστό 58,5% έχει αυξηθεί η παρακολούθηση της τηλεόρασης, ως τρόπος διασκέδασης, ενώ το 37,1% απάντησε ότι για να διασκεδάσουν έχουν αυξήσει τις ...επισκέψεις σε φιλικά σπίτια.

Αλλωστε, σύμφωνα με το «ευρωβαρόμετρο», 25% των Ελλήνων περιμένουν επιδείνωση των οικονομικών της οικογένειάς τους και το 54% προβλέπουν στασιμότητα, ενώ μόλις το 19% περιμένει βελτίωση των οικονομικών.

«Πρέπει να σκέφτομαι κάθε μέρα τι θα φάμε, τόσο ακριβά που είναι τα πάντα. Είμαστε πέντε άτομα στο σπίτι και δε "βγαίνουμε". Να, σήμερα για δυο πράγματα έδωσα 50 ευρώ και αύριο δε θα υπάρχει τίποτα απ' αυτά. Θα ξανάρθω. Εξάλλου κάθε μέρα θέλουμε το λιγότερο 2 ευρώ για ψωμί και γάλα, μιλάμε για 60 ευρώ το μήνα, για το τίποτα!», μας είπε η κ. Καλομοίρα, νοικοκυρά, την ώρα που έβγαινε από το σούπερ μάρκετ.

Αν και είναι δύσκολο να πει κανείς με ακρίβεια πόσα χρήματα χρειάζεται καθημερινά μια οικογένεια για να καλύψει τις ανάγκες της σε φαγητό, οι τιμές έχουν εκσφενδονιστεί σε τέτοια ύψη, ώστε οποιαδήποτε καταγραφεί καταντάει να είναι εφιαλτική. Αν αρχίσει κανείς από τα πλέον στοιχειώδη, δηλαδή μία φραντζόλα ψωμί και ένα λίτρο γάλα, έφτασε ήδη τα 2 ευρώ τη μέρα (60 ευρώ το μήνα), χωρίς να μπει το τσουκάλι στη φωτιά, που θα έλεγαν παλαιότερα. Από εκεί και πέρα οι τιμές κυμαίνονται: μοσχάρι, 6,70-8,10 ευρώ το κιλό, ζυμαρικά 0,38-1,05 ευρώ το πακέτο, κοτόπουλο 2,68-3,05 ευρώ το κιλό, φέτα 5,80-7,30 ευρώ το κιλό, κιμάς 4,57 ευρώ το κιλό, 1 λίτρο ελαιόλαδο από 4-6 ευρώ (ανάλογα την ποιότητα). Ντομάτες, πατάτες και τα άλλα οπωροκηπευτικά, επίσης σε απίθανες τιμές. Πάντως, εκτιμάται ότι γενικά ένα ποσό κατά μέσο όρο γύρω στα 15 ευρώ τη μέρα (ακόμα 450 ευρώ το μήνα) φτάνει δε φτάνει για μια τετραμελή οικογένεια. Κι αφού μόνο για φαγητό ξεκινάμε με ένα ποσό της τάξης των 510 ευρώ το μήνα, ο καθένας μπορεί να καταλάβει τι γίνεται από εκεί και πέρα...

«Μόνο στη λαϊκή ξοδεύουμε κάθε εβδομάδα το λιγότερο 20-30 ευρώ για φρούτα και λαχανικά! Αμα πάρουμε και κανένα ψάρι... ανεβαίνει το κόστος», είναι το κοινό συμπέρασμα των καταναλωτών.

Ολα τα είδη που αναφέρονται σε παιδιά και αφορούν τη διασκέδασή τους, το ντύσιμό τους και κυρίως τη διατροφή τους, είναι ιδιαίτερα «τσιμπημένα». Το άγχος των γονιών και η έντονη επιθυμία τους να εξασφαλίσουν στο παιδί τους ό,τι χρειάζεται, στον καπιταλισμό είναι ένα ακόμα μέσο για κέρδος, κάτι σαν «προϊόν» που κοστολογείται πολύ υψηλά...

Πράγματι, ένα νέο ζευγάρι με ένα μωρό πρέπει να ξοδέψει μια περιουσία τον πρώτο χρόνο μετά τη γέννηση του παιδιού του. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι ένα πακέτο πάνες, που δεν αρκεί ούτε για ένα μήνα, κοστίζει μέχρι και 34 ευρώ. Για ένα κουτί γάλα σε μορφή σκόνης για νεογέννητα, οι γονείς δαπανούν μέχρι και 9,50-10 ευρώ ανά τρεις μέρες, 300 γραμμάρια γιαούρτι για παιδιά κοστίζει σχεδόν 2 ευρώ!

Αλλά και πριν την... άφιξη του πελαργού, ένα νέο ζευγάρι έχει να αντιμετωπίσει το Γολγοθά της ακρίβειας προκειμένου να μπορεί να πει ότι «μπήκε σε μια σειρά». Ο Μάριος 29 ετών και η Ρένα 28 ετών παντρεύτηκαν το Φλεβάρη και από τότε δεν έχουν καταφέρει να «ανασάνουν». Το νοίκι είναι στα 450 ευρώ, ενώ κάθε μήνα χρειάζονται τουλάχιστον 250 ευρώ για τα είδη πρώτης ανάγκης. Χώρια βέβαια οι λογαριασμοί που «βαράνε κόκκινο» στο πορτοφόλι τους...

«Και όλα αυτά για δύο ανθρώπους», μας λέει η Ρένα, κάνοντας φανερή την αγωνία της για το πόσο πιο δύσκολα θα είναι τα πράγματα αν προστεθεί και ένα τρίτο μέλος στην οικογένεια... «Είμαστε αρκετά στριμωγμένοι, προσθέτει, και δεν μπορούμε να χαρούμε πολλά πράγματα, οι "περικοπές" είναι πια μόνιμη κατάσταση». «Ακόμα χρωστάμε από τα έξοδα του γάμου. Ούτε που μου πέρναγε από το μυαλό ότι για να παντρευτώ θα χρειαζόταν να πάρω δάνειο 3.000 ευρώ. Και να φανταστεί κανείς ότι οι γονείς μας μας βοήθησαν να στήσουμε το σπίτι. Και δεν ήταν λίγα τα έξοδα. Γύρω στις 3.000 ευρώ πήγαν οι ηλεκτρικές συσκευές και 4.500 ευρώ ο υπόλοιπος οικιακός εξοπλισμός!», σημειώνει ο Μάριος, προσπαθώντας να διασκεδάσει τις δυσκολίες της ζωής. Για τα έξοδα του γάμου, ούτε λόγος! Στην καλύτερη περίπτωση ένας γάμος, με όλα τα παραλειπόμενα, κοστίζει, ούτε λίγο ούτε πολύ, 6.500 ευρώ!

Η νεολαία, η οποία πλήττεται από την ανεργία, «ημιαπασχολείται» ή αμείβεται με το βασικό μισθό ...«της πείνας» και ιδιαίτερα οι φοιτητές, που δεν έχουν κανένα εισόδημα, αντιμετωπίζουν καθημερινά προβλήματα από το υψηλό κόστος της ζωής. Αναγκάζονται να κάνουν διαρκώς «εκπτώσεις» από τη διασκέδασή τους, το φαγητό, τη ζωή τους στο σύνολό της.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια το πακέτο των τσιγάρων έχει αντικατασταθεί από τον «καπνό», που συμφέρει περισσότερο, η έξοδος στον κινηματογράφο από το «DVD στο σπίτι», η έξοδος γενικότερα από το «μάζεμα σε σπίτια», ενώ τα λεγόμενα «κινέζικα» καταστήματα (με πολύ φθηνότερα προϊόντα)αποτελούν λύση για όλο και περισσότερους.

Εξαιρετικά διαδεδομένη είναι η αντίληψη ότι η λεγόμενη «ποιότητα ζωής» έρχεται μετά τα 35 χρόνια, οπότε κάποιος θα έχει υποτίθεται «σίγουρη δουλιά», «καλό» μισθό, οικονομικά περιθώρια να κάνει πράγματα που τον ευχαριστούν. Εσκεμμένα έχει περάσει στη συνείδηση της πλειοψηφίας του κόσμου ότι για τους νέους εργαζόμενους και τους φοιτητές είναι «πολυτέλεια» το θέατρο, το καλό φαγητό, τα ταξίδια, οι διακοπές κλπ. Η αλήθεια, φυσικά, είναι ότι το κόστος διαβίωσης είναι αβάσταχτο και ότι η ποιότητα... χρυσοπληρώνεται.

Η Ιωάννα Κτενά είναι φοιτήτρια στη Φιλοσοφική Αθήνας. Εργάζεται παράλληλα με τις σπουδές της για το «χαρτζιλίκι» της και για να μην επιβαρύνει με επιπλέον έξοδα το σπίτι. «Μένω στη Νίκαια και η σχολή είναι στου Ζωγράφου. Θέλω καθημερινά τέσσερα εισιτήρια, ενώ συνήθως περπατάω κάποιες αποστάσεις για να μην πληρώνω επιπλέον εισιτήρια! Ενας καφές στο κυλικείο της σχολής - που σημειωτέον έχει αγοραστεί από την αλυσίδα "Γρηγόρης-Μικρογεύματα" - κοστίζει από 0,80-1,50 ευρώ, ενώ για να φάει κανείς στο εστιατόριο της σχολής χωρίς κάρτα σίτισης θέλει 2,70 ευρώ. Συχνά υποχρεωνόμαστε να αγοράζουμε φωτοτυπίες, αφού πολλά συγγράμματα δε διανέμονται δωρεάν. Πάντως, οι περισσότεροι συμφοιτητές μου δουλεύουν, είτε είναι από επαρχία, είτε όχι».