ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 4 Αυγούστου 2018 - Κυριακή 5 Αυγούστου 2018
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΠΓΔΜ
ΕυρωΝΑΤΟική σφραγίδα και στο δημοψήφισμα για τη συμφωνία των Πρεσπών

Στόλτενμπεργκ και Ζάεφ στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ
Στόλτενμπεργκ και Ζάεφ στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ
Σε ρυθμούς δημοψηφίσματος επί της περιλάλητης συμφωνίας των Πρεσπών κινούνται πλέον στα Σκόπια, και όχι μόνο, εφόσον η υπόθεση διασυνδέεται με σχέδια του ευρωατλαντικού άξονα για έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των διαύλων της περιοχής, για μπίζνες των ομίλων του στην κόντρα με άλλα κέντρα.

Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν στα Σκόπια, το δημοψήφισμα θα γίνει στις 30 Σεπτέμβρη. Η σκοπιανή Βουλή θα λειτουργήσει έως τις 10 Σεπτέμβρη και θα ακολουθήσει 20ήμερη προεκλογική καμπάνια. Το δημοψήφισμα είναι «συμβουλευτικού» χαρακτήρα και οι πολίτες της ΠΓΔΜ καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα: «Είστε υπέρ της υποψηφιότητας για ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία μεταξύ της "Δημοκρατίας της Μακεδονίας" και της Ελληνικής Δημοκρατίας;».

Για να θεωρηθεί έγκυρο το δημοψήφισμα, ό,τι αποτέλεσμα κι αν φέρει, χρειάζεται συμμετοχή άνω του 50% του εκλογικού σώματος, γεγονός που καθιστά κρίσιμο το ρόλο της αντιπολίτευσης (τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή) και ανεβάζει το «θερμόμετρο» των παρεμβάσεων από πλευράς ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για την ευόδωση των σχεδιασμών τους στην περιοχή, μέσω της υπερψήφισης της συμφωνίας.

Αυτόν το στόχο υπηρετούν οι αλλεπάλληλες επισκέψεις αξιωματούχων των ιμπεριαλιστικών οργανισμών στην ΠΓΔΜ και η εντατική δραστηριοποίηση κάθε είδους μηχανισμού, που προωθούν με κάθε μέσο (και με μπόλικο χρήμα) την προπαγάνδιση του «ναι» στο επικείμενο δημοψήφισμα.

Αλλωστε, και μόνο το ερώτημα στο οποίο καλείται να τοποθετηθεί ο λαός της ΠΓΔΜ είναι αποκαλυπτικό για το τι διακυβεύεται στην περιοχή, αλλά και για τον καραμπινάτο ευρωΝΑΤΟικό χαρακτήρα της συμφωνίας των Πρεσπών, που συνυπέγραψαν Ελλάδα και ΠΓΔΜ.

Επισκέψεις και παρεμβάσεις

Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο, αναμένεται το επόμενο διάστημα να πληθύνουν οι επισκέψεις και οι παρεμβάσεις αξιωματούχων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στην ΠΓΔΜ. Οπως η παρέμβαση του επιτρόπου της ΕΕ για θέματα Διεύρυνσης Γ. Χαν, ο οποίος είπε τη Δευτέρα ότι ένα επιτυχημένο δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ θα αποτελέσει «απαραίτητο βήμα στο μονοπάτι της ολοκλήρωσης» σε ΕΕ και ΝΑΤΟ.

Αλλά και του στελέχους του αμερικανικού ΥΠΕΞ, αρμόδιου για την περιοχή, Μ. Πάλμερ, ο οποίος την Τετάρτη κατέφτασε στα Σκόπια για τριήμερη «επίσκεψη» και επαφές με την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση, εκφράζοντας την υποστήριξη των ΗΠΑ στην «ολοκλήρωση» της συμφωνίας των Πρεσπών και στην «πρόοδο» της χώρας στην πορεία ένταξης σε ΕΕ και ΝΑΤΟ.

Αποκαλυπτικός ήταν όμως και ο ΥΠΕΞ της Αλβανίας Ντ. Μπουσάτι, ο οποίος βρέθηκε αρχές της βδομάδας στην Ουάσιγκτον και δήλωσε ότι η εμπλοκή των ΗΠΑ στα Βαλκάνια είναι κρίσιμης σημασίας προκειμένου να μην εκτροχιαστούν οι προσπάθειες Ελλάδας και «Μακεδονίας» να ομαλοποιήσουν τις σχέσεις τους και να ενταχθεί η δεύτερη στο ΝΑΤΟ.

«Τώρα που οι δυο χώρες κάνουν το τελευταίο μίλι, η εστίαση των ΗΠΑ στο θέμα είναι εξαιρετικά σημαντική. Ειδικά εφόσον υπάρχουν τρίτοι παίκτες που δεν υποστηρίζουν τη συμφωνία μεταξύ Αθήνας και Σκοπίων» είπε, παραπέμποντας εμμέσως στην αντίδραση της Μόσχας.

Τόνισε, επίσης, το ρόλο των ΗΠΑ στη «διαδικασία διαλόγου» μεταξύ Σερβίας - Κοσσόβου: «Ξέρουμε πολύ καλά ότι η διαδικασία Σερβίας - Κοσσόβου διεξάγεται από την ΕΕ, αλλά χωρίς τη στήριξη από τις ΗΠΑ δεν μπορούν να επιτευχθούν τα αναμενόμενα αποτελέσματα». Και πρόσθεσε: «Εχουμε δει ότι ο ρόλος των ΗΠΑ στην υπόθεση των Σκοπίων ήταν παραδοσιακά πολύ θετικός»...

Σε αυτό το κλίμα, παρουσίασε ως θετικά βήματα που έχουν γίνει στην περιοχή τους τελευταίους μήνες τη συμφωνία καλής γειτονίας μεταξύ ΠΓΔΜ - Βουλγαρίας, τη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και τα «σημαντικά βήματα» που έχουν κάνει Ελλάδα και Αλβανία στη διευθέτηση διμερών ζητημάτων.

«Δουλειές» στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο

Στο μεταξύ, εν αναμονή της έγκρισης της συμφωνίας, τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο βρίσκονται σε εξέλιξη σχέδια και συνεννοήσεις για συνεργασίες στον ενεργειακό και σε άλλους τομείς, ανάμεσα σε Ελλάδα και ΠΓΔΜ. Αλλά και επαφές με ανταγωνιστικά προς την ελληνική αστική τάξη συμφέροντα, όπως για παράδειγμα με επιχειρηματικούς ομίλους της Τουρκίας, που διατηρούν ισχυρά ερείσματα στη ΠΓΔΜ.

Ενδεικτικά, εκπρόσωποι της εταιρείας αξιοποίησης των ενεργειακών πόρων της ΠΓΔΜ «MER Σκόπια» πραγματοποίησαν τον Ιούλη διήμερη επίσκεψη στις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στο Σιδηρόκαστρο και τη Νέα Μεσημβρία στην Ελλάδα, όπου παρακολούθησαν παρουσιάσεις από τους ομολόγους τους για τη λειτουργία και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων, τον προγραμματισμό και τη διαχείριση των έργων κατασκευής αγωγών φυσικού αερίου και τις ελεγχόμενες υπηρεσίες του ΔΕΣΦΑ. Σημειωτέον, ΔΕΣΦΑ και «MER Σκόπια» βρίσκονται σε στενή συνεργασία από τον Οκτώβρη του 2016, με στόχο τη διασύνδεση των δικτύων φυσικού αερίου των δύο χωρών.

Την ίδια ώρα, Ελληνες διπλωμάτες που υπηρετούν στην πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ ενημέρωσαν τα κεντρικά του ΥΠΕΞ στην Αθήνα ότι το Εμπορικό Επιμελητήριο ΠΓΔΜ - Τουρκίας (ΜΑΤΤΟ) διοργάνωσε στα Σκόπια εκδήλωση «επιχειρηματικού ενδιαφέροντος», με σκοπό την προσέλκυση τουρκικών «επενδύσεων» στην ΠΓΔΜ.

Σημειώνεται στη σχετική αναφορά: «Στην εκδήλωση προβλήθηκαν οι λόγοι που καθιστούν ελκυστική την εν λόγω αγορά για τις τουρκικές επενδύσεις. Αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, η κεντρική γεωγραφική θέση της χώρας στα Βαλκάνια που την καθιστά πύλη προς την ευρωπαϊκή αγορά 500 εκατ. καταναλωτών και η προοπτική μελλοντικής ένταξης στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό για την ασφάλεια των επενδύσεων».

Αλλη μια απόδειξη ότι τα ευρωενωσιακά και ΝΑΤΟικά σχέδια πάνε χέρι - χέρι με τις μπίζνες και τη διασφάλιση - εγγύηση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων που έχουν αναφορά στον ευρωατλαντικό άξονα. Αλλά και μια σαφή ένδειξη ότι η ένταξη της ΠΓΔΜ σε ΕΕ και ΝΑΤΟ θα αυξήσει τον ανταγωνισμό με την Ελλάδα και θα περιπλέξει ακόμα περισσότερο τις σχέσεις με την Τουρκία.

Οπως ειπώθηκε, απώτερος στόχος είναι να οδηγηθούν οι σημερινές διμερείς εμπορικές συναλλαγές από τα 400 εκατ. δολάρια στο 1 δισ. δολάρια. Από πλευράς του, ο υπουργός Ξένων Επενδύσεων στην κυβέρνηση της ΠΓΔΜ, Adnan Kahil, υποστήριξε ότι η χώρα προσφέρει «εξαιρετικές ευκαιρίες» για επενδύσεις, κυρίως στις λεγόμενες «ελεύθερες ζώνες», όπου ο εταιρικός και προσωπικός φόρος εισοδήματος καθώς και ο φόρος επί του εξοπλισμού και ο ΦΠΑ είναι μηδενικοί.

Επίσης, υπογράμμισε ότι λόγω αυτών των συνθηκών, η παραγωγή στην ΠΓΔΜ είναι 30% φτηνότερη σε σύγκριση με άλλες χώρες και ανέφερε ότι από τις 11 εταιρείες στις ελεύθερες οικονομικές ζώνες, οι πέντε είναι τουρκικές και ότι στο σύνολο των ξένων επενδύσεων στην ΠΓΔΜ το 1,8 δισ. δολάρια προέρχονται από την Τουρκία.


Θ.

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ THΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
Κολοσσιαία σχέδια και ανταγωνισμοί για την ανάδειξη σε ενεργειακό κόμβο

Μια αποκαλυπτική διπλωματική έκθεση για τις πηγές Ενέργειας και τους διαύλους προς την ΕΕ

Οι ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας απορροφούν μεγάλο μέρος του φυσικού αερίου που διέρχεται από το έδαφός της
Οι ενεργειακές ανάγκες της Τουρκίας απορροφούν μεγάλο μέρος του φυσικού αερίου που διέρχεται από το έδαφός της
Τον ενεργειακό τομέα της Τουρκίας αναλύει αναφορά που συνέταξε το Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, καταγράφοντας μεγάλα σχέδια για τη διοχέτευση καυσίμου τόσο στην τουρκική, όσο και στην ευρωπαϊκή αγορά, που είτε αντιπαρατίθενται είτε «κουμπώνουν» με αντίστοιχους σχεδιασμούς που γίνονται στην Ελλάδα, στο πλαίσιο ευρύτερων ανταγωνισμών επιχειρηματικών ομίλων, ιμπεριαλιστικών κέντρων και ισχυρών καπιταλιστικών κρατών για τον έλεγχο στις πηγές και τους διαύλους της Ενέργειας.

Οπως υπολογίζει το Προξενείο, η κατανάλωση Ενέργειας στην Τουρκία παρουσίασε ραγδαία αύξηση από το 2003 έως σήμερα, φτάνοντας τα 40 δισ. δολάρια ετησίως. Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας επίσης αυξήθηκε κατά 5% ετησίως τα τελευταία 16 έτη.

Η Τουρκία εισάγει κυρίως πετρέλαιο και φυσικό αέριο προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της. «Η ενεργειακή πολιτική της χώρας επικεντρώνεται στην αδιάλειπτη εισαγωγή ενεργειακών προϊόντων. Ωστόσο, οι τελευταίες εντάσεις με τη Ρωσία και το Ιράν, τους μεγαλύτερους προμηθευτές Ενέργειας της Τουρκίας, επανέφερε το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας», σημειώνει εισαγωγικά και ακολούθως αναλύει το ζήτημα ανά τύπο καυσίμου.

Φυσικό αέριο και LNG

Οπως γράφεται στην αναφορά, «οι εισαγωγές φυσικού αερίου (φ/α) της Τουρκίας ήταν 55,25 bcm (δισ. κυβικά μέτρα) (2017), εκ των οποίων τα 28,7 bcm προέρχονταν από τη Ρωσία, τα 9,2 bcm από το Ιράν, τα 6,5 bcm από την Αλγερία (συμβόλαιο, το οποίο ανανεώθηκε έως το 2024), Νιγηρία και spot αγορά (υγροποιημένο, που καταλήγει στους δύο τερματικούς σταθμούς της Σμύρνης και του Μαρμαρά), τα 6,5 bcm από το Αζερμπαϊτζάν και τα υπόλοιπα από άλλες πηγές».

Για δε τη χωρητικότητα του αγωγού «Blue Stream» σημειώνει ότι αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια σε 19 bcm. Με την ανακοίνωση κατασκευής του «TurkStream», η Τουρκία αναμένεται να προμηθεύεται για εγχώρια κατανάλωση 16 bcm και άλλα 6 bcm μέσω του TANAP (Νότιος Διάδρομος - Αζερμπαϊτζάν), ενώ κατασκευάζει και τερματικό σταθμό LNG στον Κόλπο του Σάρου (Ανατολική Θράκη) χωρητικότητας 5 - 6 bcm.

«Συνεπώς, η Τουρκία αναμένεται τα επόμενα χρόνια να εισάγει 41 bcm (χωρίς να υπολογίζουμε την προμήθεια φ/α από τερματικούς σταθμούς LNG) από Ρωσία και άλλες πηγές, καλύπτοντας το ενδεχόμενο κενό που θα προκαλούσε η παύση ροής φ/α μέσω Ουκρανίας», αναφέρει το Προξενείο.

Η Τουρκία διαθέτει επίσης δύο σταθμούς LNG. Ο πρώτος στην περιοχή Marmara Ereglisi, ιδιοκτησίας της τουρκικής εταιρείας πετρελαιοειδών BOTAS. Διαθέτει μακροχρόνια συμβόλαια με την αλγερινή «Sonatrach», τη νιγηριανή «Nigeria LNG» και την ιρανική NIGC, αλλά αγοράζει και από «spot» αγορά, κυρίως σε περιόδους κρίσεων, από Κατάρ, Αυστραλία και Αμπού Ντάμπι.

Ο δεύτερος σταθμός είναι ο Aliaga LNG Terminal. Βρίσκεται στη Σμύρνη, στο Αιγαίο Πέλαγος. Χρησιμοποιείται ως εφεδρικός σταθμός, προκειμένου να καλύπτει έκτακτες ανάγκες κατά τη χειμερινή περίοδο και κατά τις περιόδους μείωσης της προμήθειας φ/α από Ρωσία μέσω του Trans-Balkan Pipeline, λόγω ρωσο-ουκρανικής κρίσης. Ιδιοκτήτρια εταιρεία του σταθμού είναι η «EgeGaz LNG».

Το Προξενείο τονίζει: «Η Τουρκία σχεδιάζει πλωτό τερματικό σταθμό LNG στον κόλπο του Σάρου (Ανατολική Θράκη), ο οποίος εξαγγέλθηκε ως ιδέα στις αρχές του 2013 και θα έχει ετήσια παραγωγική δυναμικότητα περί τα 5-6 bcm. Τη μελέτη σκοπιμότητας του έργου έχουν αναλάβει να εκπονήσουν εταιρείες από το Κατάρ. Το σχέδιο αυτό - αν και σε μικρό βαθμό ωρίμανσης - ανταγωνίζεται το ελληνικό σχέδιο για κατασκευή πλωτού τερματικού σταθμού LNG στον κόλπο της Αλεξανδρούπολης. Στην περιοχή (Dοrtyol LNG Iskenderun), ωστόσο, άρχισε τη λειτουργία του το Φεβρουάριο του 2018 το FSRU Challenger, ο μεγαλύτερος πλωτός τερματικός σταθμός παγκοσμίως, με χωρητικότητα 263.000 cm, το οποίο διαθέτει τριετή χρονοναύλωση με την Botas».

Αγωγοί και αποθηκευτικοί χώροι φυσικού αερίου

Στο κεφάλαιο των αγωγών, η διπλωματική αναφορά σημειώνει: «Ο αγωγός φ/α Trans Anatolian Pipeline (TANAP) αποτελεί το τουρκικό μέρος του Νοτίου Διαδρόμου που συνδέει τα κοιτάσματα του Shah Deniz στο Αζερμπαϊτζάν με την Ευρώπη από το 2018. Συνέχεια του TANAP επί ελληνικού και αλβανικού εδάφους αποτελεί ο TAP. Ο TANAP (μήκους 1.850 χλμ.) θα προμηθεύσει την τουρκική αγορά με 6 bcm φ/α και αναμένεται να καλύψει μέρος των αυξημένων ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας».

Για τον «TurkStream»: «Ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, κ. Μίλερ, και ο πρόεδρος της Botas, κ. Κονούκ, υπέγραψαν Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) για τη δημιουργία του νέου αυτού αγωγού, του λεγόμενου TurkStream, ο οποίος θα ξεκινά από τον Σταθμό της Russkaya (επίσης σημείο εκκίνησης του "South Stream") και θα διέρχεται μέσω της Μαύρης Θάλασσας στην Τουρκία καταλήγοντας στα ελληνοτουρκικά σύνορα. Ο νέος αγωγός θα έχει δυναμικότητα 63 bcm/έτος προς Τουρκία, από τα οποία 15,75 bcm προορίζονται για εσωτερική κατανάλωση της Τουρκίας και τα υπόλοιπα 47 bcm για την ευρωπαϊκή αγορά.

(...) Ο TurkStream θα ακολουθήσει για 660 χλμ. την αρχική χάραξη του South Stream και στη συνέχεια θα διανύσει 250 χλμ. νέας χάραξης προς την ευρωπαϊκή Τουρκία. Το μήκος του χερσαίου τμήματος του αγωγού θα είναι 180 χλμ. Το κόστος κατασκευής του μέρους που θα διατρέξει την ηπειρωτική Τουρκία, αναλήφθηκε από κοινού με την Αγκυρα.

(...) Στις 30 Απριλίου 2018, ολοκληρώθηκε το υποθαλάσσιο μέρος της Γραμμής 1, το οποίο διέτρεχε τη Μαύρη Θάλασσα. Ο εν λόγω αγωγός προσαιγιαλώνεται στον οικισμό Καγιακέι, σημείο παροχής του αερίου για τους Τούρκους καταναλωτές είναι το Λιουλέ - Μπουργκάς, ενώ ο συνοριακός κόμβος μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σχεδιάστηκε να κατασκευαστεί στο σημείο Ιψαλα (...) Η σχεδίαση του αγωγού λαμβάνει υπόψη την αυξανόμενη ζήτηση φ/α στην περιοχή της Κων/λης. Το 2018 αναφέρθηκε ότι η ευρωπαϊκή όδευση του αγωγού ενδέχεται να μην είναι μέσω Ελλάδας, αλλά μέσω Βουλγαρίας.

Σημειώνεται ότι η ΕΕ δεν έχει τοποθετηθεί επισήμως απέναντι στο εν λόγω σχέδιο αγωγού. Μάλιστα, ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας κ. Α. Meshkov, σε συνάντησή του με τον επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της ΕΕ στη Μόσχα, στις 4.2.2015, ανέφερε ότι η Ρωσία αναμένει τις θέσεις της Ευρ. Επιτροπής στα ζητήματα φ/α και συμπλήρωσε ότι, ειδικότερα σε σχέση με τον TurkStream, ΕΕ και Ρωσία θα πρέπει να συνεργασθούν στα θέματα όδευσης του αγωγού καθώς και την αγορά ποσοτήτων αερίου.

(...) Πρέπει να σημειωθεί ότι σε ανακοίνωσή του (Σεπτ. 2016) ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας, Alexander Novak, ανέφερε ότι θα κατασκευαστεί ο πρώτος αγωγός που θα καλύπτει τις τουρκικές ανάγκες σε φ/α, ενώ ο δεύτερος αγωγός που θα προμηθεύει την ευρωπαϊκή αγορά θα ξεκινήσει μόλις η ΕΕ παράσχει τις απαραίτητες εγγυήσεις». Μια έμμεση παραπομπή στα εμπόδια που βάζουν ΕΕ, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ στα τέτοια ρωσικά σχέδια, τάχα για μείωση της ευρωπαϊκής εξάρτησης από το ρωσικό καύσιμο.

Για τον IGI: «Στις 24/2/2016 στη Ρώμη, υπογράφηκε Μνημόνιο μεταξύ Gazprom - Edison SpA - ΔΕΠΑ με κύριο αντικείμενο την μελέτη και εκτίμηση τεχνοοικονομικών δεδομένων, προκειμένου να προωθηθεί η μεταφορά ρωσικού φ/α από τη Μαύρη Θάλασσα, στην Ελλάδα μέσω τρίτων χωρών (οι οποίες δεν προσδιορίζονται) και θα καταλήγει στην Ιταλία, βάσει του προϋπάρχοντος σχεδίου του υποθαλάσσιου αγωγού Ιονίου - Αδριατικής, IGI Poseidon».

Για τον Διασυνδετήριο αγωγό φ/α Τουρκίας - Βουλγαρίας (ITB), άλλο ένα έργο που ενδεχομένως δρα ανταγωνιστικά σε ελληνικά σχέδια, συγκεκριμένα τον κάθετο διασυνδετήριο IGB, η αναφορά σημειώνει: «Ο ΙΤΒ αποτελεί στρατηγικό σχέδιο για την Βουλγαρία, καθώς η Τουρκία διαθέτει έξι σημεία εισόδου φ/α και ως εκ τούτου μπορεί να προμηθεύσει με φ/α τη γειτονική της Βουλγαρία. Ο εν λόγω αγωγός προβλέπεται να είναι μήκους 77 km, εκ των οποίων τα 75 km θα βρίσκονται επί βουλγαρικού εδάφους και τα 2 km επί τουρκικού, ενώ η χωρητικότητά του αναμένεται να φτάσει τα 3 bcm. Ο ΙΤΒ θα μεταφέρει αζέρικο φ/α, αλλά ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί για μεταφορά φ/α από μελλοντικούς σταθμούς υγροποίησης της Τουρκίας στη Μαύρη Θάλασσα και ενδεχομένως για ρωσικό φ/α».

Τέλος, η αναφορά του Προξενείου «πιάνει» και το θέμα των αποθηκευτικών χώρων φ/α στην Τουρκία: «Η Τουρκία διαθέτει δύο αποθηκευτικούς χώρους. Ο πρώτος είναι ο Silivri Storage Facility, που βρίσκεται σε παλαιό πεδίο στην περιοχή Degitormloy. Η χωρητικότητά του είναι 2,66 bcm/ετησίως. Εως το 2018 αναμένεται να αυξηθεί η αποθηκευτική του δυνατότητα σε 4,3 bcm/ετησίως. Η κατασκευή ετέρου υπόγειου αποθηκευτικού χώρου στη χώρα, από την BOTAS, στη λίμνη Tuz Gοlu ολοκληρώθηκε το 2017. Εως το 2023, η Τουρκία ανακοίνωσε ότι επιθυμεί να αυξήσει την χωρητικότητα των αποθηκευτικών της χώρων σε 10 bcm/ετησίως, φτάνοντας το 20% της ετήσιας κατανάλωσής της σε φ/α προσδίδοντας στη χώρα αυξημένη ενεργειακή ασφάλεια».

Πετρέλαιο

Τέλος, το Προξενείο κάνει ιδιαίτερες επισημάνσεις για το πετρέλαιο και τις δυνατότητες της Τουρκίας: «Ο ρόλος της Τουρκίας είναι σημαντικός ως κόμβος διαμετακόμισης Ενέργειας από την Ρωσία, την λεκάνη της Κασπίας και την Μ. Ανατολή, στην Ευρώπη. Κατέχει θέση κλειδί και στην διαμετακόμιση μέσω θαλάσσης (στενά του Βοσπόρου) αλλά ο ρόλος της ενισχύεται στις οδεύσεις αγωγών πετρελαίου».

Εξηγεί: «Σημαντικές ποσότητες ρωσικού και κασπιακού πετρελαίου περνούν από τα στενά του Βοσπόρου με tankers (περίπου 2,9 εκατ. βαρέλια/ημερησίως αργό πετρέλαιο). Παρόλο που η ροή μέσω Βοσπόρου μειώθηκε όταν η Ρωσία άρχισε να εξάγει μέσω Βαλτικής, αυξήθηκε εκ νέου με ποσότητες προέλευσης Αζερμπαϊτζάν και Καζακστάν.

Ο τερματικός σταθμός του Ceyhan εξυπηρετεί τις εξαγωγές του Β. Ιράκ από το Kirkuk και του Αζερμπαϊτζάν μέσω του τεράστιου (1.770 km) πετρελαιαγωγού Baku - Tbilisi - Ceyhan (BTC). Λειτουργεί από το 2006, αλλά σήμερα στο 55% της δυναμικότητάς του (η οποία ανέρχεται σε 1,2 εκατ. βαρέλια/ημερησίως). Τροφοδότης του BTC είναι το αζέρικο κοίτασμα Azeri - Chirag - Gunashli και, δευτερευόντως, το καζαχικό Tengiz. Το Μάιο του 2014, και η ρωσική Lukoil ξεκίνησε να διοχετεύει πετρέλαιο στον αγωγό, κίνηση που αναβάθμισε την ενεργειακή σχέση της Τουρκίας με την Ρωσία»...

Η σύγκριση με την Ελλάδα

Η έκθεση του Προξενείου καταλήγει στο «ψητό», που δεν είναι άλλο από τους ανταγωνισμούς των αστικών τάξεων στις δύο χώρες για τα μερίδια στην καπιταλιστική λεία, την ενεργειακή, για την ανάδειξή τους σε ενεργειακό κόμβο στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, για το ποιος, με ποιες συμμαχίες και πώς μπορεί να αξιοποιήσει τι προς όφελός του:

«Η Τουρκία διαθέτει τη μεγαλύτερη ενεργειακή αγορά στην περιοχή όσον αφορά στις ποσότητες φ/α και LNG που εισάγει, καθώς προμηθεύεται φ/α από έξι πηγές (οι τέσσερις μέσω αγωγών και οι υπόλοιπες μέσω των σταθμών υγροποίησης LNG), ενώ από τα τέλη του 2018 θα προμηθεύεται φ/α μέσω και του TANAP.

Σήμερα, σύμφωνα με αναλυτές, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός παίκτης στη διαμετακόμιση πετρελαίου και φ/α. Από τα τουρκικά λιμάνια εξάγεται και πετρέλαιο από διαφορετικές πηγές, συμπεριλαμβανομένων του Αζερμπαϊτζάν και του Ιράκ.

Η Τουρκία φαίνεται ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο στόχο που έχει θέσει, για το 2023, να καταστεί δηλαδή περιφερειακός ενεργειακός κόμβος. Ωστόσο, οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας αυξάνονται με ραγδαίο ρυθμό και θα πρέπει να καλυφθούν με εισαγωγές. Ως εκ τούτου, δεν αναμένεται να έχει πλεονάζον φ/α για εξαγωγή προς τρίτες χώρες.

Παράλληλα, η ενεργειακή αγορά ελέγχεται από την κρατική εταιρεία BOTAS, η οποία ενδεχομένως να μην επιθυμεί την ευελιξία, τον ανταγωνισμό και την ελεύθερη αγορά που απαιτείται προκειμένου να λειτουργήσει ένας ενεργειακός κόμβος.

Επιπροσθέτως, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η πολιτική αστάθεια, αλλά και εν γένει η ασφάλεια στη χώρα. Τέλος, η τουρκική νομοθεσία για την Ενέργεια δεν έχει εναρμονισθεί με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο προσκόμματα στην ομαλή λειτουργία ενός περιφερειακού ενεργειακού κόμβου».

Πάνω σε αυτά που κρίνει ως μειονεκτήματα για την Τουρκία, σημειώνει: «Η Ελλάδα, αντιθέτως, δεν έχει προς το παρόν αρκετά σημεία εισόδου φ/α και δεν διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους, με εξαίρεση τον σταθμό υγροποίησης LNG που χρησιμοποιείται και ως αποθηκευτικός χώρος.

Ωστόσο οι ανάγκες της χώρας είναι πολύ μικρότερες (2,6 bcm το 2015), ενώ με την ολοκλήρωση του TAP και ενδεχομένως του πλωτού σταθμού LNG στην Αλεξανδρούπολη, ή/και του EastMed Pipeline, ή/και τη συνέχεια επί ελληνικού εδάφους του TurkStream, οι ποσότητες φ/α που θα περνούν από την χώρα θα είναι υπολογίσιμες.

Τέλος, η ελληνική νομοθεσία περί ενεργειακής αγοράς είναι πλήρως εναρμονισμένη με την αντίστοιχη της ΕΕ, καθώς η χώρα είναι πλήρες μέλος της ΕΕ. Συμπερασματικά, η χώρα μας θα μπορούσε να καταστεί ενεργειακός κόμβος στην περιοχή, προβαίνοντας εγκαίρως στις απαραίτητες ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση, δεδομένης και της γεωγραφικής της θέσης».


Θ. Μπ.

Συνεργασία και με κινεζικά κεφάλαια για γεωτρήσεις

Η Ανατολική Μεσόγειος και τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της περιοχής θέτουν σε εγρήγορση την Τουρκία, που αξιοποιεί το ψευδοκράτος στην Κύπρο για να διεκδικήσει λόγο και μερίδιο στον ενεργειακό πλούτο, αλλά και στη μεταφορά του προς τους τελικούς καταναλωτές, που είναι κυρίως χώρες της ΕΕ.

Τα σχέδια αυτά είναι ανταγωνιστικά προς εκείνα της ελληνικής αστικής τάξης, γεγονός που επιτείνει την επιθετικότητα της Τουρκίας στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου παζαριού που διεξάγει για τα συμφέροντά της στην ευρύτερη περιοχή.

Ενας από τους παράγοντες που δημιουργεί καινούργια δεδομένα, είναι η προσπάθεια της Κίνας να παίξει ενεργότερο ρόλο στους ανταγωνισμούς για την Ενέργεια στην Ανατ. Μεσόγειο, ενώ την τελευταία δεκαετία διευρύνει τη συνεργασία της με επιχειρηματικούς ομίλους και στην Τουρκία, εντάσσοντάς την στον φιλόδοξο σχεδιασμό των λεγόμενων σύγχρονων «δρόμων του μεταξιού», «Μία ζώνη, ένας Δρόμος».

Μάλιστα, μέσα στη βδομάδα ανακοινώθηκε η συνεργασία της τουρκικής κυβέρνησης με τη Βιομηχανική και Εμπορική Τράπεζα της Κίνας (ICBC), που θα δώσει δάνειο 3,6 δισ. δολαρίων για επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα και στις υποδομές. Η παρουσία της εν λόγω κινεζικής τράπεζας στην Τουρκία χρονολογείται από το 2015 και διευρύνει διαρκώς το δίκτυο καταστημάτων της σε πόλεις της Τουρκίας.

Ο αρμόδιος Τούρκος υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Φετίχ Ντομνέζ, μιλώντας στις 26/7 στη συνάντηση για το σχέδιο «Μία ζώνη, ένας δρόμος» που έγινε στην Αγκυρα, ανακοίνωσε ότι η πρώτη γεώτρηση (ουσιαστικά και με κινεζικά κεφάλαια) αναμένεται μέσα στη φετινή χρονιά, όπως διαρρέουν τουρκικά ΜΜΕ, μέχρι Οκτώβρη - Νοέμβρη.

Το πρώτο σεισμογραφικό ερευνητικό πλοίο που θα προετοιμάσει τις γεωτρήσεις είναι το «Μπαρμπαρός Χαϊρεντίν Πασά», που κάνει έρευνες ήδη στην περιοχή της Αττάλειας, ενώ ετοιμάζεται και ένα δεύτερο, το «ΜΤΑ Ορούτς Ρέις».

Ο αρμόδιος υπουργός, στην παρέμβασή του, τόνισε ότι τα επόμενα χρόνια η χώρα του θέλει να γίνει και μέσω της Ενέργειας η 10η πιο οικονομικά ισχυρή χώρα στον κόσμο. Υπογράμμισε επίσης ότι αποτελεί ιστορικό γεγονός ότι στην περιοχή Κοτσάλεϊ στα βορειοδυτικά έχει ήδη πραγματοποιηθεί γεώτρηση στα 2.600 μέτρα βάθος στη Θάλασσα του Μαρμαρά και εξήρε τη συμβολή της Κίνας στην οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ