Η σχολική χρονιά στο κλείσιμό της συνοδεύεται συχνά σε πολλά σχολεία από πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις, όπου παρουσιάζονται εργασίες και παραστάσεις μαθητών. Πρωτοπόροι εκπαιδευτικοί, αξιοποιώντας πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και άλλα προγράμματα που μπορούν να πάρουν και να υλοποιήσουν στα σχολεία, κάνουν συχνά εξαιρετικές δουλειές με μαθητικές ομάδες. Δίνουν έτσι τη δυνατότητα στους μαθητές να αναπτύξουν τα ταλέντα τους, αλλά κυρίως δίνουν οξυγόνο στο σχολείο, δείχνουν ποιος θα πρέπει να είναι πραγματικά ο μορφωτικός του ρόλος, μπολιάζοντας τους μαθητές με αξίες της ισότητας, της αλληλεγγύης, του δίκιου των λαών, της Ειρήνης.

Ετσι, κόντρα σ' ένα σχολείο που αναπαράγει το σκοταδισμό, το ψέμα, την ιστορική διαστρέβλωση, που απαξιώνει τη γνώση και αποθεώνει τον ανταγωνισμό, αγωνιστές εκπαιδευτικοί που θέλουν «να δουν τον ήλιο να σηκώνεται λίγο ψηλότερα», αναλαμβάνουν πέρα από το ωράριό τους, στο πλαίσιο ενός προγράμματος να μελετήσουν με τους μαθητές τους μεγάλους λογοτέχνες, να εμβαθύνουν σε πολιτιστικά έργα, να εμποτιστούν με πανανθρώπινες, διαχρονικές αξίες και μηνύματα πολύτιμα για το σήμερα.

Και είναι αξιοσημείωτο ότι και οι μαθητές διψούν για τέτοιες πρωτοβουλίες. Τους κινούν και τους καλλιεργούν ενδιαφέροντα, μέσα σ' ένα σχολείο που κατά τα' άλλα δεν τους ελκύει με την αποσπασματικότητα και τον ανταγωνισμό που κυριαρχεί σε αυτό.

Ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζει σήμερα και θα συνεχίσει και σε επόμενα φύλλα τέτοιες αξιόλογες προσπάθειες που γίνονται σε σχολεία, που αποτελούν πραγματικά παράδειγμα για τη δουλειά των εκπαιδευτικών.

Ενα τέτοιο παράδειγμα ήταν το αφιέρωμα στον Μπέρτολτ Μπρεχτ που δούλεψε η πολιτιστική ομάδα του 8ου Γυμνασίου Αθήνας και που παρουσιάστηκε μετά από πρόσκληση της Ενωσης Γονέων Γαλατσίου σε ένα κοινό μαθητών, γονιών και εκπαιδευτικών.

Οι μαθητές παρουσίασαν μια ολοκληρωμένη εικόνα της ζωής και του έργου του μεγάλου δημιουργού σε μια εκδήλωση που είχε μουσική, χορό, τραγούδι, απαγγελία ποιημάτων, αποσπάσματα από σημαντικά θεατρικά έργα του, με οπτικοακουστικό υλικό από τη ζωή και το έργο του. Η παρουσίαση, που απέσπασε δίκαια το χειροκρότημα και τα ιδιαίτερα θετικά σχόλια των θεατών, είχε βέβαια πίσω της πολλή δουλειά στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς που πέρασε.

Οπως λέει στον «Ριζοσπάστη» η Χρ. Κάρτσακα, η οποία είχε και την επιμέλεια του προγράμματος μαζί με άλλους συναδέλφους της καθηγητές του σχολείου, η επιλογή του θέματος «Μπέρτολτ Μπρεχτ, ένας πρωτοπόρος και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης» ξεκίνησε από ένα κείμενο στο βιβλίο Λογοτεχνίας του σχολείου. Οι μαθητές της Β' και Γ' τάξης του σχολείου συγκέντρωσαν με τη βοήθεια εκπαιδευτικών έναν τεράστιο όγκο υλικού σχετικά με τη ζωή και το έργο του. Στη συνέχεια, λειτούργησαν αφαιρετικά, επιλέγοντας εκείνα τα κομμάτια που συγκέντρωναν το ενδιαφέρον τους. Πολλές και εξωσχολικές ώρες προετοιμασίας με πρόβες είχαν ως αποτέλεσμα - πέρα από την εξασφάλιση ενός άρτιου αποτελέσματος - στην καλλιέργεια κλίματος συλλογικότητας μεταξύ των παιδιών, στο άνοιγμα της δραστηριότητας αυτής και εκτός σχολείου, στην επαφή με καλλιτέχνες που συνέβαλαν εθελοντικά.

Από την εκδήλωση της Ενωσης Γονέων, όπου παρουσιάστηκε η δουλειά των μαθητών

Η εκδήλωση ήταν δομημένη έτσι ώστε παράλληλα με την παράθεση οπτικοακουστικού υλικού από τη ζωή και το έργο του Μπ. Μπρεχτ αλλά και του ιστορικού πλαισίου του, να παρουσιάζονται έργα που δημιούργησε τις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Παρουσιάστηκαν αποσπάσματα από τα θεατρικά έργα «Τρόμος και αθλιότητα του Τρίτου Ράιχ», «Η μάνα κουράγιο και τα παιδιά της», «Ο κύκλος με την κιμωλία», τραγούδια σε μουσική των Κουρτ Βάιλ, Θάνου Μικρούτσικου, Μάνου Χατζιδάκι και Τάσου Γκρους και ποιήματα από το συνολικό ποιητικό έργο του Μπ. Μπρεχτ.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο μουσικοσυνθέτης Τάσος Γκρους, ο οποίος έχει μελοποιήσει ποιήματα του Μπρεχτ στο δίσκο «Γενιές σημαδεμένες». Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε η Ενωση Γονέων Γαλατσίου τονίζοντας τη σημασία της πρωτοβουλίας και του έργου του «από σκηνής διδασκάλου» Μπ. Μπρεχτ. Εκεί βρίσκονταν και τα «Θέματα Παιδείας», η εκπαιδευτική επιθεώρηση και εκπρόσωποι του περιοδικού μοίρασαν στα παιδιά την ειδική έκδοση - αφιέρωμα στον μεγάλο δημιουργό, τονίζοντας ότι δικαίωσαν την επιθυμία του Μπ. Μπρεχτ να μιλούν για το έργο του ως εξής: «Εκανε προτάσεις / Εμείς πράξη τις κάναμε»...

Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο επιλέχτηκε από τα ίδια τα παιδιά, με αφορμή ένα απόσπασμά του στο βιβλίο Λογοτεχνίας και ότι η διασκευή του σε θεατρικό έγινε από τα ίδια. Επιπλέον, προστέθηκαν μουσική και τραγούδι, από τους «Μοιραίους» του Κ. Βάρναλη μέχρι παραδοσιακά τραγούδια. Οπως σημειώνει στο «Ρ» η εκπαιδευτικός Γ. Ρένεση, που είχε την επιμέλεια του προγράμματος, το έργο προσεγγίστηκε και από την πλευρά της λογοτεχνικής του αξίας, αλλά και από αυτή της πολιτικής οικονομίας, με πολλή κουβέντα για το ιστορικό πλαίσιο που γράφτηκε, στα πρώτα σκιρτήματα της εργατικής τάξης της χώρας, με ορατά τα απομεινάρια ενός συστήματος που πεθαίνει, αλλά και το περιεχόμενό του, που αφορά τη σχέση με το χρήμα, τους τοκογλύφους, τις διεξόδους, σε εποχές εκβιαστικών διλημμάτων όπως και η σημερινή.

Η εκπαιδευτικός αναφέρεται στις πολλές δυσκολίες με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπη μία τέτοια προσπάθεια, αλλά και το χρέος του εκπαιδευτικού να πρωτοστατεί στο να αναδειχτούν αξίες στα παιδιά, να διαχυθούν στη σχολική κοινότητα. Κόντρα σε μία λογική που - τουλάχιστον - δεν επιδιώκει την επαφή των νέων με την Τέχνη και ειδικά εκείνη που υπηρετεί τον κοινωνικό μετασχηματισμό.

Ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης γεννήθηκε το 1872 στην Κέρκυρα και το 1889 εγγράφηκε στη Σορβόνη για σπουδές φυσικομαθηματικών. Το 1895 παντρεύτηκε τη βαρόνη φον Μάλοβιτς, με την οποία απέκτησε μια κόρη, την οποία έχασαν το 1900, σε ηλικία 5 ετών. Ο Κ. Θεοτόκης πήρε μέρος στην Κρητική Επανάσταση και τον Πόλεμο του 1897, ενώ στη συνέχεια έφυγε για το Γκρατς της Αυστρίας και αργότερα για το Μόναχο, όπου και στράφηκε στο μαρξισμό. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Σοσιαλιστικού Ομίλου Κέρκυρας και κατόπιν του Αλληλοβοηθητικού Εργατικού Συνδέσμου Κέρκυρας, ενώ η στροφή του στα σοσιαλιστικά ιδανικά τον οδήγησαν στη ρεαλιστική γραφή.

Το έργο του «Η τιμή και το χρήμα», που πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στο περιοδικό «Νουμάς» το 1912, θεωρείται στη νεοελληνική πεζογραφία η πρώτη κοινωνική νουβέλα, που ξεφεύγει από τις γνωστές ειδυλλιακές αναπαραστάσεις μιας ζωής ήρεμης. Απηχεί τις σοσιαλιστικές του ιδέες και ξεφεύγει από το ασφυκτικό πλαίσιο της ηθογραφίας, που μέχρι τότε χαρακτήριζε την πεζογραφία. Στο έργο αυτό βασίστηκε επίσης η εξαιρετική και βραβευμένη ταινία «Η τιμή της αγάπης» (1984) της Τώνιας Μαρκετάκη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τη συγκεκριμένη εργασία - παράσταση ενέταξε στις εκδηλώσεις του για την Παγκόσμια Μέρα κατά των Ναρκωτικών το τοπικό Παράρτημα Θρακομακεδόνων του ΕΣΥΝ, κάτω από το σύνθημα «Στους αγώνες της ζωής μου δε χρειάζομαι κανένα ναρκωτικό». Σε μια εκδήλωση όπου τα παιδιά πήραν και έδωσαν μηνύματα.

Στην ίδια εκδήλωση, που έγινε στις 27 Ιούνη, παρουσιάστηκε και ένα πολύ αξιόλογο και ενδιαφέρον πρότζεκτ, που εκπονήθηκε από μαθητές του 4ου ΓΕΛ Αχαρνών πάνω στις εξαρτησιογόνες ουσίες. Μέσα από αυτή, είχαν την ευκαιρία, με βάση τα πραγματικά δεδομένα, ιατρικά, κοινωνικά, τη διεθνή εμπειρία, να οδηγηθούν σε μία πραγματική εικόνα πάνω στο ζήτημα των ναρκωτικών, κόντρα στους αντιεπιστημονικούς διαχωρισμούς, να σκεφτούν ποιον τελικά συμφέρει η ναρκω-κουλτούρα. Μάλιστα, με βάση και την έρευνά τους, τέθηκαν αναπόφευκτα στην κρίση τους οι θιασώτες της αποποινικοποίησης και η προπαγάνδα τους.