ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 4 Μάρτη 2017
Σελ. /24
Για τις Θέσεις

Οι Θέσεις της Κεντρικής Επιτροπής για το 20ό Συνέδριο του ΚΚΕ βάζουν ως καθήκον την ολόπλευρη ισχυροποίηση του Κόμματος για δυνατό εργατικό κίνημα για το Σοσιαλισμό, όπως μπαίνει και από το σύνθημα. Τα καθήκοντα που βάζει η Κεντρική Επιτροπή, καθώς και ο απολογισμός περικλύει και τη δραστηριότητα που ανέπτυξε η ΚΝΕ στο πλευρό του Κόμματος.

Στη Θέση 39 αναφέρεται ότι «φάνηκε με διάφορους δείκτες η αντοχή του Κόμματος σε συνθήκες μεγάλης ιδεολογικής πολιτικής πίεσης με στόχο να εγκαταλείψει τη στρατηγική του ή να απομονωθεί από εργατικές - λαϊκές μάζες». Ατσαλώθηκε ένα δυναμικό, με τη μελέτη και τη συζήτηση μιας σειράς ντοκουμέντων του Κόμματος, έγινε πλούσια εσωοργανωτική συζήτηση, που συμμετείχε και η ΚΝΕ. Υπάρχει ένα δυναμικό που σταθερά γίνεται προσπάθεια να κάνει κτήμα του μια σειρά από θέσεις του Κόμματος, όπως για τη μη συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις, για το ρόλο των ιμπεριαλιστικών ενώσεων, για το χαρακτήρα του πολέμου και τη στάση των κομμουνιστών, για τη γραμμή του κινήματος, για τα συμπεράσματα από την ιστορία του ΚΚΕ αλλά και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, σε μια περίοδο και εποχή που όλα φαίνονται στάσιμα, ακίνητα, το εργατικό κίνημα βρίσκεται σε υποχώρηση.

Κόντρα στις σειρήνες της σαπίλας και της υπεράσπισης του συστήματος, στην αποθέωση του ατομισμού, στην υποταγή στο «αιώνιο» δίκιο των αφεντικών, έγινε προσπάθεια όλα αυτά να συζητηθούν με ένα περίγυρο, να γίνει αντικείμενο προβληματισμού ενός τμήματος της νεολαίας, που τρίφτηκε και ανέβασε την ικανότητα του δυναμικού μας να ανταπεξέρχεται στη διαπάλη με αστικά ιδεολογήματα που επικρατούν στους χώρους, δοκιμαστήκαμε στην προσέγγιση νέων που μας αφορούν και ξεκινάμε από μακρινή αφετηρία, όπου σε αρκετές περιπτώσεις και με αντιφάσεις βέβαια καταφέρθηκε να χτιστούν κάποιοι δεσμοί. Δεσμοί που είχαν να κάνουν με φοιτητές που αναπτύσσουμε κοινές δραστηριότητες έτσι κι αλλιώς, καθώς κάνουμε μαζί εργασίες, παρακολουθούμε κοινά μαθήματα, αντιμετωπίζουμε τα ίδια προβλήματα. Οπου το δυναμικό μας αντιμετώπισε την ίδια του την καθημερινότητα, τους φίλους, τους συμφοιτητές με υπομονή και κουβέντα σε διάφορα ζητήματα που ακουμπούν αυτήν την καθημερινότητα και αναδείξαμε τον τρόπο για να αλλάξει, μετρήσαμε σημεία συμφωνίας μαζί τους ή προβληματισμό για παραπάνω συζήτηση και εκτίμηση στο πρόσωπο των κομμουνιστών. Αυτοί οι δεσμοί αποτελούν παράγοντα ισχυροποίησης της Οργάνωσης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτέλεσε η διακίνηση του «Ριζοσπάστη» με τις Θέσεις για το Συνέδριο, όπου η πετυχημένη πανελλαδικά αυτή μάχη ακούμπησε και τη δική μας Οργάνωση, με το φύλλο να φτάνει σε νέους από τους χώρους μας που δεν είναι ΚΚΕ, που πρώτη φορά πήραν «Ριζοσπάστη» και με παιδιά να δίνουν τη μάχη πλάι μας. Εχει να κάνει με μια συνολικότερη δουλειά όλου του προηγούμενου διαστήματος, όπου έκανε η Οργάνωση, και πολλές φορές δεν βλέπει αποτελέσματα άμεσα και ενδεχομένως να πιστεύουμε ότι δε θα εκφραστούν. Τελικά, όμως, η πραγματικότητα κάποιες φορές ξεπερνάει τις προσδοκίες μας, υπάρχουν δυνατότητες που εκφράζονται, και όσο ανεβάζουμε την ικανότητά μας να φτάνουμε σε περισσότερους και να βρίσκουμε τα κανάλια επικοινωνίας με τους νέους που συναναστρεφόμαστε έτσι κι αλλιώς, τα θετικά βήματα θα σταθεροποιούνται.

Δεν υποτιμούμε το γεγονός και τη δυνατότητα ενός νέου που βρίσκεται στον περίγυρό μας να αναπτύξει αγωνιστική δράση στο πλάι των κομμουνιστών. Αλλά η ατσάλωση, η πίστη, η σταθερή μαχητική πρωτοπόρα στάση και πάλη ενάντια στον καπιταλισμό και η προώθηση του Σοσιαλισμού - Κομμουνισμού, δηλαδή η κύλιση της ιστορίας προς τα εμπρός, μπορεί να συντελεστεί μόνο με την οργάνωση στη συνειδητή πρωτοπορία, την ΚΝΕ και το ΚΚΕ. Πέρα απ' το ότι αποτελεί πηγή περηφάνιας και τιμής για έναν άνθρωπο, αποτελεί πρωτίστως ιστορική αναγκαιότητα. Αυτό περικλύει όλη την εξέλιξη της ανθρώπινης κοινωνίας μέχρι σήμερα, τη γνώση των νομοτελειών της, ότι δε σταματάει η ιστορία στη σημερινή βαρβαρότητα, κάτι που αποτελεί παράγοντα ουσιαστικής συνειδητοποίησης για έναν άνθρωπο. Τα τελευταία παραδείγματα βιογραφικών που πήρε ο Τομέας είναι ενδεικτικά για το ότι αυτή η διαδικασία δεν είναι έργο μιας πράξης πάντα. Η δουλειά για να αποφασίσει να ενταχθεί ένας νέος στις γραμμές μας μπορεί να διαρκεί περισσότερο από όσο θα θέλαμε. Από μας απαιτείται υπομονή και προσήλωση ότι αυτό είναι εφικτό ακόμα και σε βάθος χρόνου, εκεί όπου δεν το περιμένεις.

Στη Θέση 44 αναφέρεται ότι απαιτείται και κομμουνιστική αντοχή προκειμένου να παλεύει ο κομμουνιστής σε μη επαναστατικές συνθήκες χωρίς να ενσωματώνεται στη σχετικά «νόμιμη», «ειρηνική» περίοδο και ότι αυτό είναι βασικό ζήτημα με το οποίο θα αναμετρηθούν κυρίως νεότερες ηλικίες κομμουνιστών. Ταυτόχρονα, αναφέρεται στη θετική επίδραση που άσκησε η δραστηριότητα μπροστά στα 100 χρόνια του Κόμματος στις ΚΝίτικες δυνάμεις. Ολες αυτές οι εκδηλώσεις που μας προκάλεσαν δέος και μας γέμισαν με περηφάνια για το Κόμμα στο οποίο βρισκόμαστε, δεν είχαν μόνο αυτό το σκοπό, αλλά και να αποτελέσουν φάρο και πυξίδα για στάση σε πιο οξυμένες καταστάσεις, να διαπαιδαγωγηθούμε με την ανάγκη να μην τα παρατάμε, να μην απογοητευόμαστε στο σήμερα. Εβγαλε συνολικά την Οργάνωσή μας ένα μπόι ψηλότερα και βοηθήθηκε και ο περίγυρος που παρακολούθησε και συζητήθηκε με τα συμπεράσματα από τη στρατηγική μας. Μας βοήθησε να κατανοήσουμε καλύτερα τι σημαίνει να είμαστε στρατευμένοι σε αυτό το Κόμμα, που κατάφερε να γεννήσει ήρωες μέσα από την εργατική τάξη και το λαό που ήταν στην ηλικία μας. Βοήθησε το ότι περπατήσαμε στα χνάρια των μαχητών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, ήρθαμε βιωματικά σε επαφή με τον αγώνα του, ερεθίστηκε το ενδιαφέρον από κάθε άποψη για παραπάνω μελέτη για τη σημαντική δεκαετία συνολικά του '40, σε συνδυασμό με τις εκδόσεις της «Σύγχρονης Εποχής» όπως ο «Ιταλοελληνικός», ο «Δεκέμβρης του '44», η συλλογή κειμένων για τον ΔΣΕ κ.ά.

Το επόμενο διάστημα έχουμε καθήκον τη διάδοση των Θέσεων, την ανάδειξη των αντιφάσεων και των αδιεξόδων του συστήματος που αναδεικνύονται από όλες τις εξελίξεις εγχώριες και διεθνείς, για να καλέσουμε τη νεολαία να πάρει θέση μάχης για τη ζωή που της αξίζει και που έχει ανάγκη, για το Σοσιαλισμό - Κομμουνισμό.


Κωνσταντίνα Αφεντουλίδου
Μέλος ΠΣ ΑΕΙ Θεσσαλονίκης

Για την πάλη της ανασύνταξης του κινήματος

Θεωρώ ότι το καθήκον της ανασύνταξης του κινήματος είναι κρίσιμο, όπως πολύ σωστά διατυπώνεται στη Θέση 49, και πρέπει να τεθεί σε πρώτη προτεραιότητα απ' όλα τα καθοδηγητικά όργανα του Κόμματος. Εννοώ απ' την ΚΕ του ΚΚΕ μέχρι όλες τις ΚΟΒ.

Τροχοπέδη στην μη ευθύγραμμη πορεία του αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, το ζήτημα της χειραγώγησης των μαζών που χρησιμοποιείται από την αστική τάξη για να μη δημιουργούνται αναχώματα ριζοσπαστικοποίησης στη συνείδηση της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.

Για την πρακτική επίλυση του παραπάνω προβλήματος, προτείνω να μελετηθεί καλά το κείμενο απ' την ΚΕ μέχρι τις ΚΟΒ που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο «οι 10 στρατηγικές χειραγώγησης των μαζών - Μάθετε πώς μας δουλεύουν...», παρ' όλο που αποτελεί ισχυρό όπλο του αντιπάλου μας.

Αφού μελετηθεί εμπεριστατωμένα, τότε κατά την άποψή μου είναι αναγκαίο το κείμενο αυτό να λειτουργήσει συνδυαστικά με την υιοθέτηση της τακτικής ανάγνωσης της εφημερίδας «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» σε όλα τα Καθοδηγητικά Οργανα του ΚΚΕ, η οποία είναι μια απ' τις κατεξοχήν εφημερίδες της αστικής τάξης, όπως ανέφερε στο τεύχος 52 το Περιοδικό «ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ».

Ετσι, λοιπόν, πιστεύω ότι η πάλη για την ανασύνταξη του κινήματος θα προχωράει σε ενισχυμένη κατεύθυνση της τάσης της ριζοσπαστικοποίησης της συνείδησης της κοινωνικής συμμαχίας, με αποτέλεσμα η κάθε λαϊκή συνείδηση ν' απεγκλωβίζεται απ' την προπαγάνδα της άρχουσας τάξης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί επειδή μέσα απ' τις διάφορες ενότητες της «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ» εντοπίζεται είτε με ευκολία είτε με δυσκολία ποια μέθοδο χειραγώγησης χρησιμοποιεί ο ταξικός μας αντίπαλος για τον αποπροσανατολισμό του λαού.

Αρα μέσα απ' τον εντοπισμό της μεθόδου χειραγώγησης απ' τα μέλη και τους οπαδούς του ΚΚΕ σε ημερήσια βάση, που κάθε φορά χρησιμοποιεί ο ταξικός μας αντίπαλος στο ταξικό του όπλο, την εφημερίδα του, την «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», για να εγκλωβίσει εργατικές και λαϊκές μάζες, μπορεί να εξασφαλιστεί μια πολύ μεγάλη σημαντική βελτίωση στην ανώτερη ιδεολογικοπολιτική, οργανωτική και πρακτική παρέμβαση του Κόμματος, των μελών και των οπαδών του στις εργατικές και λαϊκές μάζες με διαφορετικό επίπεδο συνείδησης.


Σεμέλη Χρόνη
ΚΟΒ Πρόνοιας Αθήνας

Μερικές παρατηρήσεις πάνω στις Θέσεις της ΚΕ

Καταρχήν να ξεκινήσω ότι είναι ένα καλά δομημένο κείμενο, συνεκτικό, μερικές φορές όμως αφήνει την αίσθηση του μη κατανοητού λόγω της αφαιρετικότητας, δηλαδή της συμπύκνωσης της έκφρασης συγκεκριμένων θέσεων/απόψεων/προτάσεων.

Αυτή είναι μια εγγενής δυσκολία για ένα κείμενο που στοχεύει στην τεκμηριωμένη ανάλυση της οικονομικής και πολιτικής κατάστασης παγκοσμίως, στην περιοχή μας, και στη χώρα μας, με τελικό σκοπό την καλύτερη αφομοίωση της γραμμής μας από όλους, στελέχη, μέλη, οπαδούς και εργατική τάξη, που είναι και το ζητούμενο.

Πέντε παρατηρήσεις

Θέση 34. Πολύ σωστή τοποθέτηση όσον αφορά στον απαραίτητο χωρισμό Εκκλησίας από τις κρατικές δομές, περί ανεξιθρησκίας, και περί της βαθιά ριζωμένης αντίληψης κ.λπ. Ομως, από πλευράς καθοδήγησης του Κόμματος προς την εργατική τάξη είναι απαραίτητη η κατάλληλη αρθρογραφία, βασισμένη σε εκλαϊκευμένη περιγραφή της σύγχρονης γνώσης για την εξέλιξη, τις βιολογικές διεργασίες κ.λπ., ώστε να αποκρουστεί, όσο γίνεται ο, με πάμπολλους τρόπους, καθημερινός βομβαρδισμός της νεολαίας με ανορθολογισμό, με σκοταδισμό, με απαξίωση της επιστημονικής διαλεκτικής σκέψης.

Θέση 44. Θέλει περισσότερη εξειδίκευση, ίσως με αρθρογραφία στον «Ριζοσπάστη», με παραδείγματα, για το πώς πρακτικά θα προετοιμαστεί και αντιδράσει οργανωμένα ο λαϊκός παράγοντας στην περίπτωση πολέμου (που έτσι κι αλλιώς, όπως και να εκδηλωθεί σήμερα είναι ιμπεριαλιστικός). Στο τέλος της 3ης παραγράφου αναφέρεται: «...περιλαμβάνει και πολύμορφα ζητήματα που πρέπει συνεχώς να μελετά η πολιτική πρωτοπορία». Ποια είναι αυτά τα ζητήματα; Παραδείγματα;

Θέση 52. Το απόσπασμα από την απόφαση της Ευρείας Ολομέλειας της ΚΕ (12/15) καταλήγει: «...ενιαία επεξεργασμένη στρατηγική του κεφαλαίου και της καπιταλιστικής εξουσίας». Το ενιαίο της επεξεργασίας, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες ταχύτατων εναλλαγών (πρόσκαιρων) συμμαχιών και έντονων αντιπαραθέσεων (με την τεράστια συσσώρευση λιμνάζοντος κεφαλαίου) χρειάζεται επεξήγηση ή επαναδιατύπωση.

Θέση 56. Στην τελευταία πρόταση της θέσης για την κοινωνική συμμαχία, και όσον αφορά στην εξέλιξή της αναφέρεται: «...θα αναδιατάσσεται με όρους κινήματος, πραγματικής κίνησης εργατικών μαζών - συμμάχων, παίρνοντας πιθανόν και άλλες μορφές». Πρόταση όλο ασάφεια, ακατανόητη. Ας δοθεί ένα παράδειγμα, έστω ποιες είναι οι άλλες μορφές, μήπως και κατανοηθεί η διατυπωμένη πρόταση.

Θέση 77. Προσωπικά χρειάζομαι μια διευκρίνιση για το ρήμα που χρησιμοποιείται στη 2η πρόταση. Δηλαδή τη λέξη «επιδίωκαν». Αν πράγματι είναι γραμμένο σωστά έχουμε τη θέση ότι έπαψαν πλέον να επιδιώκουν τη σοσιαλιστική οικοδόμηση το Βιετνάμ και η Κούβα. Αν επιπλέον αυτή είναι η συνολική μας θέση όσον αφορά Κίνα, Βιετνάμ και Κούβα, μπαίνει ένα θεμελιακό ζήτημα και σε μας (για να συμφωνήσουμε) και για να πείσουμε τον υπόλοιπο καλοπροαίρετο κόσμο της εργασίας γι' αυτό. Και έτσι έχουμε να αντιμετωπίσουμε μιαν αντίφαση. Την «κλασική» πλέον άποψη αν μπορεί μια (μικρή) χώρα να ανατρέψει τον καπιταλισμό και να οικοδομεί το σοσιαλισμό - κομμουνισμό, ζήτημα που μας αυτοπροσδιορίζει. Δηλαδή το πώς το ΚΚ μιας (μικρής) χώρας, ως πρωτοπορία της εργατικής τάξης, θα μπορέσει να ηγηθεί στο «χτίσιμο» της νέας κοινωνίας.

Πιο κάτω, στην ίδια θέση αναφέρεται ότι «το κομμουνιστικό κίνημα παραμένει οργανωτικά και ιδεολογικά κατακερματισμένο και στις γραμμές του διεξάγεται σφοδρή διαπάλη, που τα τελευταία χρόνια οξύνθηκε γύρω από στρατηγικά ζητήματα».

Αυτό είναι μια πραγματικότητα, χρειάζεται ασφαλώς ιδεολογική διαπάλη, και είναι ενδιαφέρουσα μια αποστροφή του καλωσορίσματος που έκανε το ΚΚ Βιετνάμ στη Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών Κομμάτων που έγινε στο Βιετνάμ το Νοέμβρη του 2016 (πηγή «solidnet»):

While staying steadfast with the bedrock of Marxism-Leninism and the goal of socialism, the new situation requires us to have innovative strategies and methods for our struggle, suitable with specific period of time and condition of each country. Such an approach is anything but the essence of communist dialectics.

που σε ελεύθερη μετάφραση λέει ότι στη νέα κατάσταση που βρισκόμαστε, ως χώρα, χρειάζονται εκτός από τον απαραίτητο μαρξισμό - λενινισμό και το στοχο μας το σοσιαλισμό, και καινοτόμες στρατηγικές και μέθοδοι για την πάλη μας... και αυτό είναι κομμουνιστική διαλεκτική.

Το ερώτημα λοιπόν μπαίνει βασανιστικά: Πώς λαοί, όπως της Κούβας και του Βιετνάμ, που πολέμησαν το διεθνή ιμπεριαλισμό και κατήγαγαν λαμπρές νίκες αποφασίζουν να αλλάξουν (τουλάχιστον) τακτική στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν και να χτίσουν σοσιαλιστικές κοινωνίες; Εκτός κι αν το ρήμα «επιδίωκαν» γράφτηκε γραμματικώς σωστά.

Πιστεύω ότι τα μέλη μας πρέπει να γίνουν κοινωνοί της ιδεολογικής διαπάλης, τουλάχιστον των εξηγήσεων/θέσεων που βάζουν Κομμουνιστικά Κόμματα (ειδικά αυτά που είναι στην κυβέρνηση των χωρών τους) για αλλαγές τακτικής κ.λπ. Σίγουρα η προσπάθεια του ΚΚΕ με τα έντυπα, ιστοσελίδες, και την ελεύθερη ανάρτηση σε αυτές των απόψεων - αποφάσεων των άλλων Κομμουνιστικών Κομμάτων προσφέρει ανεκτίμητη υπηρεσία και στα μέλη μας και σε όσους ενδιαφέρονται να ενημερωθούν. Ομως, πιθανώς να χρειάζεται περισσότερη «αποδελτιωμένη» ενημέρωση στα μέλη μας. Επίσης καλό θα είναι, με συντροφικό τρόπο να κατανοηθεί γιατί στην τελευταία Συνάντηση στις Βρυξέλλες, που φιλοξένησε το Κόμμα μας, υπήρχαν 3 κόμματα από Βουλγαρία, Γαλλία, Δανία...

Ζούμε σε εποχές με ταχύτατες αλλαγές στον τρόπο επικοινωνίας, εργασίας, και αστάθειας. Ολα αυτά επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης μας, πολλές φορές είναι δύσκολο να αφομοιωθεί ο καταιγισμός πληροφοριών, εικόνων και, κυρίως, διαστρεβλώσεων κάθε μορφής. Αυτό που δεν αλλάζει είναι η κύρια αντίθεση εργασίας - κεφαλαίου, η ταξική πάλη, η ανάγκη για ένα άλλο οργανωμένο κοινωνικό σύστημα, που φαίνεται ότι είναι ένα και μοναδικό, το σοσιαλιστικό. Αυτό το αντιλαμβάνεται πλήρως ο ταξικός αντίπαλος και χρησιμοποιεί κάθε μέσον (και έχει μεγάλη ικανότητα εφεύρεσης τέτοιων μέσων) για να σπείρει συγχύσεις, απογοητεύσεις, «μαστίγια - καρότα» κ.λπ.

Εμείς τι κάνουμε; Οι Θέσεις της ΚΕ βοηθούν αρκετά. Αυτό που χρειάζεται επιπλέον είναι να βλέπουμε τις εξελίξεις, να έχουμε τον κύριο στόχο μας σαφή, αλλά και να μη φοβηθούμε να χρησιμοποιήσουμε τη διαλεκτική ανάλυση σε κάθε νέο φαινόμενο που εμφανίζεται, φοβούμενοι, ίσως, κάποιον αναθεωρητισμό ή δεν ξέρω τι άλλο.

Ο επιστημονικός σοσιαλισμός χρειάζεται τα σύγχρονα επιστημονικά εργαλεία και μεθόδους.


Γιάννης Μισιρλής
ΑΕΙ - ΤΕΙ, Πάτρα

Κόντρα στη «μακαριότητα» και την «ανυπομονησία», επίμονη δουλειά στην εργατική τάξη

Με περηφάνια βαδίζουμε στη συμπλήρωση 100 χρόνων ζωής και δράσης του Κόμματός μας, έχοντας αυτοπεποίθηση ότι το ΚΚΕ είναι το πιο νέο κόμμα, γιατί συνεχίζει και πρεσβεύει τις σχέσεις ιδιοκτησίας και οργάνωσης της κοινωνίας που είναι το μοναδικά νέο, αναγκαίο, προοδευτικό για το μέλλον της ανθρωπότητας: το σοσιαλισμό- κομμουνισμό.

Για μας τους νεότερους πρέπει να θεωρείται καθήκον να συνεχίσουμε σ' αυτόν το δρόμο, μέσα από τη διαρκή ισχυροποίηση του Κόμματος ιδεολογικά - πολιτικά - οργανωτικά. Να συνεχίσουμε στο δρόμο που βαδίζει το Κόμμα μας από τις ανατροπές και κορυφώθηκε στο 19ο Συνέδριο με την υιοθέτηση του νέου Προγράμματος - της νέας επεξεργασμένης στρατηγικής. Να συμβάλουμε στην προετοιμασία τους Κόμματος. Να είναι έτοιμο για πρωτοπόρα δράση κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, αναιμική ανάπτυξη, κρίση, πόλεμο, επαναστατική κατάσταση. Δηλαδή, οποιαδήποτε κατάσταση γεννήσει αντικειμενικά ο καπιταλισμός.

Παράλληλα, πρέπει βαθύτερα να κατανοείται ότι σήμερα που είναι αρνητικοί οι συσχετισμοί, που βαραίνει η αντεπανάσταση και η υποχώρηση του κομμουνιστικού κινήματος, που ο καπιταλισμός φαντάζει παντοδύναμος, είναι μεγάλη κατάκτηση να συνεχίζεις να έχεις επαναστατικό Πρόγραμμα. Αυτό το Πρόγραμμα δεν μας το χάρισε κανείς, αλλά και το να το έχεις δεν είναι μια ανεπίστρεπτη διαδικασία.

Γι' αυτό, η υπεράσπισή του σήμερα συνδέεται με την ικανότητά μας να το προωθούμε στη ζωή, την επιμονή να οργανώνουμε την καθημερινή δράση με βάση αυτό, το πείσμα για τη μαχητική του προώθηση έναντι στη στρατηγική της αστικής τάξης. Σημαίνει ότι οι αντικειμενικές δυσκολίες δεν πρέπει να σε αφομοιώνουν. Πρέπει να παίρνεις υπόψη το επίπεδο συνείδησης της εργατικής τάξης, τους συσχετισμούς, τις δικές σου οργανωτικές αδυναμίες αλλά να μην υποτάσσεσαι σε αυτές.

Σε πείσμα όλων αυτών, να επιμένεις στην ανάπτυξη της αντικαπιταλιστικής συνείδησης στην εργατική τάξη, να βλέπεις τη δυνατότητα αλλαγής των αρνητικών συσχετισμών μέσα από την ταξική πάλη και όχι έξω απ' αυτήν. Από αυτήν την σκοπιά καθημερινά να δίνεις προτεραιότητα στη συγκέντρωση, οργάνωση και ωρίμανση αυτής της τάξης, η οποία «κουβαλά στην πλάτη» τις νέες κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής.

Μπροστά σ' αυτήν την προσπάθεια επιδιώκεις να βελτιώνεσαι. Ξεχωρίζοντάς το ως κύριο καθήκον σε μη επαναστατικές συνθήκες, ενιαίο για όλους τους κομμουνιστές ανεξαρτήτως ηλικίας και χρέωσης. Ενιαίο καθήκον για την κλαδική και εδαφική ΚΟΒ.

Ειδικότερα στην εδαφική ΚΟΒ υπάρχουν σύνθετες δυσκολίες, οι οποίες κυρίως σε περιόδους όξυνσης της πάλης (π.χ. απεργία, εκλογές κ.λπ.) τροφοδοτούσαν τη μακαριότητα και την ανυπομονησία. Είχες περιπτώσεις που σχημάτιζαν την άποψη ότι η «δράση δεν βγάζει πουθενά, ο κόσμος δεν καταλαβαίνει». Πράγμα που έσπρωχνε προς τον αφοπλισμό. Ενώ από την άλλη πλευρά είχες περιπτώσεις που έλεγαν λίγο - πολύ ότι «ίσως να γίνουμε πιο άμεσοι...». Κατρακυλώντας προς τον οπορτουνισμό.

Και οι δύο πλευρές δεν αμφισβητούσαν βεβαίως το σωστό Πρόγραμμα, αλλά υποτιμούσαν τους αντικειμενικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της συνείδησης και της ταξικής πάλης, καταλήγοντας να δημιουργήσουν «απόσταση» στην καθημερινή πάλη από τα προγραμματικά καθήκοντα.

Στην εδαφική Οργάνωση αυτό έχει αντικειμενική βάση τον σύνθετο χώρο της γειτονιάς, την ηλικιακή (φυσική και κομματική) και κοινωνικοταξική της σύνθεση.

Εχει όμως και υποκειμενική βάση. Είναι ο τρόπος πολιτικής παρέμβασης χρόνων, που σήμερα δημιουργεί αδιέξοδα και δυσκολίες να αντιστοιχηθείς με τα σύγχρονα καθήκοντα, ουσιαστικά λόγω μη καλής αφομοίωσης του Προγράμματος. Αυτά αδυνάτιζαν τον προσανατολισμό στην εργατική τάξη, γεγονός που δεν κατανοούνταν ως βασική αδυναμία. Δεν κατανοούνταν ότι η επιμονή εκεί μπορεί να δυναμώσει την αντικαπιταλιστική πάλη, να δυναμώνει σήμερα η αμφισβήτηση και αύριο να εδραιωθεί η εργατική εξουσία.

Βεβαίως, η δράσης μας παρ' όλες της αναντιστοιχίες έδωσε και θετικά παραδείγματα, που δείχνουν ότι «γιατρικό» για τις παραπάνω δυσκολίες είναι η ίδια η προσπάθεια της ΚΟΒ να προσανατολίζει τη δράση της, στην οικοδόμηση στην εργατική τάξη ως απαραίτητη προϋπόθεση για την ανασύνταξη του εργατικού κινήματος και την προώθηση της κοινωνικής συμμαχίας. Πράγμα που δίνει συνέχεια και προοπτική στη δράση μας. Συνδέει το σήμερα με το αύριο.

Στον Κορυδαλλό, έχουμε μια τέτοια θετική πείρα. Ενώ τονιζόταν η ανάγκη παρέμβασης στην εργατική τάξη, στην πράξη περνούσε σε δεύτερη μοίρα, γιατί στην περιοχή δεν υπήρχαν εργοστάσια. Σχηματοποιούνταν ότι αν έχεις εργοστάσιο παρεμβαίνεις στην εργατική τάξη, δεν έχεις - δεν παρεμβαίνεις.

Με αφορμή τις εκλογές στο Εμπόριο προσπαθήσαμε να δούμε τα καθήκοντά μας στην περιοχή. Με την βοήθεια της κλαδικής ΚΟΒ συνειδητοποιήθηκε ότι ο Κορυδαλλός ήταν ο 2ος Δήμος σε συγκέντρωση Εργατοϋπαλλήλων στην Αττική και αναδείχτηκε η ανάγκη να συμβάλουμε στη δημιουργία παραρτήματος στην περιοχή μας. Αυτό αναβάθμισε το ενδιαφέρον στα όργανα και στην ΚΟΒ. Δόθηκε νέο περιεχόμενο στη δράση και προοπτική.

Η συζήτηση βοήθησε να κατανοηθεί ότι η γειτονιά δεν είναι ένα «μεγάλο πηγάδι» με λαό. Αλλά ότι υπάρχει εργατική τάξη, λαϊκά στρώματα, διαστρωμάτωση. Αναδείχτηκε ότι όσο σημαντικό είναι να παίρνεις υπόψη σου τη συγκέντρωση ενός κλάδου στην περιοχή (π.χ. Εμπόριο) και κατ' επέκταση να επεξεργάζεσαι την παρέμβασή σου, άλλο τόσο είναι σημαντικό να διαπαιδαγωγείσαι από το γεγονός ότι στο Πρόγραμμα υπάρχει συγκεκριμένη ιεράρχηση σε κλάδους (π.χ. Μεταφορές). Ιεράρχηση στην οποία πρέπει να επιμένεις με όλα τα μέσα (καταγραφή, γνωριμίες κ.ά.) παρόλο που μπορεί να μην έχεις τέτοιο χώρο συγκεντρωμένο.

Αναδείχτηκαν πλευρές για το πώς ο κόσμος διαμορφώνει συνείδηση. Το ρόλο που παίζει η εργοδοσία στην περιοχή. Συζητήθηκε πιο βαθιά γιατί ο εργαζόμενος δεν απεργεί ή δεν συμμετέχει στο σωματείο. Αναδείχτηκε ότι ο ίδιος που φοβάται να μη χάσει την δουλειά του σε αυτές τις συνθήκες, ταυτόχρονα σήμερα μαζεύει τόση οργή που σου δημιουργεί πρόσφορο πεδίο να παρέμβεις.

Αναδείχτηκε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για να υπάρξει ανανέωση στην ΚΟΒ και νέοι να μπουν στην πάλη, πρέπει να προσανατολίσεις τη δράση σου ακριβώς στις παραγωγικές ηλικίες. Καλύτερα φωτίστηκε γιατί η πολιτική δουλειά θα είναι μισή αν δεν επιμένουμε να αυξάνετε ο εργατόκοσμος που παρεμβαίνουμε με σχέδιο.

Σύντροφοι, πρέπει να έχουμε συναίσθηση ότι αυτό που σήμερα φαίνεται ακίνητο ή να πισωγυρίζει, αύριο μπορεί να γεννήσει τις πιο μεγάλες στιγμές τις ταξικής πάλης. Αυτό μας διδάσκει η Ιστορία του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος. Αυτό επίσης που μας διδάσκει είναι ότι παρ' όλο που δεν μπορείς να προβλέψεις τη χρονική στιγμή, ξέρεις ποια θα είναι η κινητήρια δύναμη της Ιστορίας. Γι ' αυτό, κόντρα στη σημερινή «μακαριότητα» και «ανυπομονησία», επίμονη δουλειά στην εργατική τάξη.


Δημήτριος Εφιεντζής
Μέλος του ΤΓ της ΤΟ Πειραιά

Κόμμα και πολιτισμός

Χαιρετίζω το 20ό Συνέδριο του Κόμματος, που βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση μετά και από το 19ο Συνέδριο, βοηθώντας σημαντικά στην αλλαγή ρότας στο κομμουνιστικό κίνημα, αλλά και στο εργατικό κίνημα φυσικά.

Κάποιες επισημάνσεις για τη σχέση του Κόμματος με τον πολιτισμό, καθώς είναι θέμα που αποτέλεσε και μέρος των Θέσεων. Η έλλειψη συχνά σύγχρονου επαναστατικού έργου, αλλά και η διαχρονικότητα και παγκοσμιότητα του έργου του Μπ. Μπρεχτ οδηγούν συχνά στην αναπαραγωγή υλικού περασμένων εποχών. Το οποίο, αν και περιέχει πολλά και τα ουσιώδη ζητήματα της εργατικής τάξης, του ζητήματος της κοινωνικής επανάστασης κ.ά., συχνά δεν βοηθάει στην απάντηση σύγχρονων ερωτημάτων ή ανεβαίνει πρόχειρα, χωρίς να εμβαθύνει ή να προσπαθεί να επικοινωνήσει με σύγχρονες φόρμες. Το Κόμμα λέει να γίνει μια προσπάθεια για νέους δημιουργούς που να προσεγγίζουν την επαναστατική τέχνη. Εδώ σύντροφοι θέλω να πω κάτι. Οι μεγάλοι κομμουνιστές δημιουργοί και καλλιτέχνες δεν δημιουργήθηκαν σε κενό χρόνο. Ηταν παιδιά της εποχής τους και όπως λέμε ότι οι λαϊκοί ηγέτες - οι μεγάλες ηγετικές φυσιογνωμίες της εποχής τους - είναι δημιούργημα ερωτημάτων και αναγκών που πιέζουν την ανθρωπότητα να τα επιλύσει, το ίδιο περίπου συμβαίνει με τους καλλιτέχνες. Και μάλιστα, όχι ακριβώς το ίδιο, καθώς οι λαϊκοί ηγέτες βοηθάνε τους λαούς στη διάνοιξη νέων δρόμων, που οι καλλιτέχνες θα μιλήσουν γι' αυτούς. Η μεγάλη σοσιαλιστική επανάσταση άνοιξε δρόμους στον πολιτισμό και λειτούργησε ως μια μεγάλη φωτεινή ένδειξη για έναν άλλο κόσμο, που ήταν πλέον εφικτός. Αυτό γοήτευσε, συνεπήρε και ενθουσίασε πλήθος απλών ανθρώπων και καλλιτεχνών. Πολλά καλλιτεχνικά ρεύματα δημιουργήθηκαν, είτε μείνανε αργότερα πιστά στην επανάσταση, είτε όχι, είναι ωστόσο γεννήματα αυτής.

Τι θέλω να πω με αυτό. Είναι δύσκολο, σύντροφοι, οι καλλιτέχνες να πλάσουν ή να απαντήσουν σε ερωτήματα, αν δεν τα θέτει ο ίδιος ο λαός και η εργατική τάξη, ή τουλάχιστον ένα σημαντικό και ανυποχώρητο - τουλάχιστον απέναντι στα αστικά συμφέροντα - μέρος αυτών. Ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να καθρεπτίζει, αλλά να μεγεθύνει - συνηθίζουμε να λέμε - πρέπει όμως κάτι ουσιώδες να υπάρχει, για να το μεγεθύνει. Ετσι θεωρώ λίγο άδικη την κριτική που γίνεται, όταν ένα έργο, μια ταινία κριτικάρει τον καπιταλισμό και τον βάζει στο κάδρο, αλλά δεν δείχνει τη διέξοδο. Δεν την δείχνει, γιατί την διέξοδο θα την δείξει ο λαός και η εργατική τάξη και αυτό ακόμη δεν έγινε. Καλό είναι, φυσικά, το έργο να βγάζει κάποια συμπεράσματα, αλλά δεν μπορεί να τελειώνει με μια σημαία στο χέρι και π.χ. έναν «Ριζοσπάστη». Εμείς χρειαζόμαστε έργο που να κάνει γόνιμη, ουσιαστική και σκληρή κριτική στον καπιταλισμό, στην αστική τάξη, αλλά και ακόμη απέναντι στον οπορτουνισμό - αυτό πρέπει να αποτελέσει στόχο - και να βγάζει συμπεράσματα.

Για τις κινηματογραφικές προσπάθειες: Επειδή έχουμε μια μικρή κινηματογραφική ομάδα στην Επιτροπή Ανέργων Κέντρου Ανω Πόλης και κάνουμε κάποιες προβολές και μελέτη των φιλμικών κειμένων, μπορώ να κάνω μια παρατήρηση: Δύο ταινίες σταθμός του δυτικού εργατικού κινήματος, δηλαδή μέσα στον καπιταλισμό, είναι το «Κούλε Βάμπε» του Μπ. Μπρεχτ, που έγινε λίγο πριν την άνοδο του φασισμού στη Γερμανία, και το «Αλάτι της Γης» του Χέμπερτ Μπίμπερμαν το '51 - '54, την εποχή του μακαρθισμού. Και τα δύο έχουνε ερασιτέχνες και ηθοποιούς, ποια είναι όμως η ουσιαστική διαφορά; Οι ερασιτέχνες παίζουνε θέματα σύγχρονά τους και συχνά παίζουν τον ίδιο το ρόλο που είχανε στην εργασία τους και στον αγώνα. Οι ερασιτέχνες δυσκολεύονται πολύ να παίξουν ανθρώπους άλλων εποχών ή να αναλάβουν ρόλους διαφορετικούς από αυτούς που επαναλαμβάνουν στην καθημερινότητά τους, γιατί δεν έχουν μάθει να αποστασιοποιούνται από τον εαυτό τους ή να πλάθουν ρόλους. Αυτό είναι αρκετά δύσκολο να το μάθουν μέσα στις περιορισμένες ώρες που έχει ένας εργαζόμενος για να πραγματοποιεί πρόβες. Είναι επαναστατημένοι στις ταινίες που προανέφερα και εκφράζονται σωστά, γιατί αυτά τα πράγματα που παίζουν τα ζήσανε και τα οργάνωσαν οι ίδιοι.

Παράλληλα, θα θέσω και το ζήτημα της οργάνωσης και το οικονομικό ζήτημα, όχι μόνο για τον κινηματογράφο, αλλά και για το θέατρο κ.ά. Το φτωχό θέατρο του Μπ. Μπρεχτ. Ηταν φτωχό απέναντι στις τεράστιες πανάκριβες σκηνές των τότε αστικών θεάτρων με τα τεράστια κουστούμια και τα φανταχτερά σκηνικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είχε σκηνικά, ότι αυτά δεν ήταν προσεγμένα με φροντίδα, ότι δεν είχε κάποια φώτα, ότι ο καθένας έβαζε πίσω στον τοίχο ό,τι του βρισκότανε και ντυνότανε, χτενιζόταν κ.ά. με ό,τι του ερχόταν να βάλει. Για το οικονομικό ζήτημα κάποια στοιχεία, και οι δύο παραπάνω ταινίες χρηματοδοτήθηκαν από συνδικάτα και φορείς της εργατικής τάξης και μιλάμε για πολυάριθμα - και λόγω του μεγέθους της χώρας - συνδικάτα και για εποχές μεγαλύτερης οργάνωσης της εργατικής τάξης. Το «Αλάτι της Γης» για παράδειγμα χρηματοδοτήθηκε από την Διεθνή Ενωση Εργατών Ορυχείων, Μύλων και Χυτηρίων, μιλάμε για χιλιάδες μέλη. Το πράγμα σήμερα κάπως ισοσκελίζεται οικονομικά με βάση τις ψηφιακές μηχανές. Παραμένει όμως προβληματικό σχετικά με το φωτισμό κ.ά.

Παράλληλα, θα αναφερθώ σε δύο ζητήματα που συνάντησα στις προσπάθειες οργάνωσης καλλιτεχνικών εκδηλώσεων ή έργων:

1) Οι σύντροφοι έχουν την τάση να αναπαραγάγουν τακτικές κινημάτων τέχνης του '60 - χωρίς δηλαδή σκηνοθεσία - συλλογική σκηνοθεσία και άλλα τέτοια παρακμιακών κινημάτων, που απέτυχαν και θα αποτυγχάνουν μέχρι ο σοσιαλισμός - κομμουνισμός θέσει από θέση εξουσίας και οργάνωσης της παραγωγής τις βάσεις, για να είναι δυνατά.

2) Υπάρχει μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης απέναντι σε συντρόφους και φίλους καλλιτέχνες, γεγονός που τους αποθαρρύνει να ασχοληθούν.

Συμφωνώ πως πρέπει να είμαστε αντίθετη στη συχνή ιδέα να έχουμε απλά και μια ομάδα κάποιου τύπου για να συσπειρώσουμε κόσμο. Χρειαζόμαστε το καλοστημένο, οργανωμένο, ποιοτικό και νέο ουσιαστικά προοδευτικό έργο. Αφετέρου, όταν τα πράγματα γίνονται απλά, για να γίνονται στο τέλος είναι λογικό να υπάρξει και κάποια απογοήτευση που να αποστρατεύσει αντί να συσπειρώσει. Χρειαζόμαστε να απεικονίσουμε τον σύγχρονο εργάτη και εργάτρια οιονδήποτε κλάδου, να μιλήσουμε με τη φωνή του για την εποχή του και τα αδιέξοδά της και να δείξουμε το δρόμο με βάση χαρακτήρες μιας εποχής με διάφορα στοιχεία και σύγχρονα προβλήματα, που μπορεί εδώ και αιώνες να έχουνε την ίδια βάση, αλλά υλοποιούνται, μορφοποιούνται, μετουσιώνονται και αποκρυσταλλώνονται τελικά στις συνειδήσεις μέσα από διαφορετικές συχνά διαδρομές. Τη συνείδηση έχουμε χρέος να την πάρουμε από εκεί που τώρα είναι και να την βοηθήσουμε να προχωρήσει παραπέρα.


Ελένη Συμεωνίδου
Θεσσαλονίκη



Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ