ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τετάρτη 4 Μάρτη 1998
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ρέκβιεμ για το μαέστρο

Ο θάνατος τον βρήκε ουσιαστικά όρθιο στο πόντιουμ, αφήνοντας φτωχότερη την ελληνική μουσική οικογένεια. Ο μαέστρος, καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ Μιλτιάδης Καρύδης, πέθανε τα ξημερώματα της περασμένης Κυριακής, σε ηλικία 75 χρόνων. Το εγκεφαλικό επεισόδιο, που είχε υποστεί την περασμένη Τρίτη διευθύνοντας στην πρόβα της ορχήστρας, απέβη μοιραίο. Η κηδεία του θα γίνει σήμερα, στις 4μμ, στο Α Νεκροταφείο.

Γεννημένος το 1923 στο Ντάντικ (σημερινό Γκρανσκ) ο Μ. Καρύδης μεγάλωσε στη Δρέσδη. Σε ηλικία 15 ετών ήρθε στην Αθήνα, όπου σπούδασε στο Εθνικό Ωδείο, πιάνο, με την Ηβη Πανά και θεωρητικά με τον Θεόδωρο Βαβαγιάννη.Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη Μουσική Ακαδημία της Βιέννης, απ' όπου πήρε το δίπλωμα του διευθυντή ορχήστρας. Υπηρέτησε ως μουσικός διευθυντής στην όπερα της Βιέννης, όπου διηύθυνε 20 διαφορετικές όπερες. Από το 1960 έως το 1967 υπήρξε αρχιμουσικός της Phirarmonia Hungarica (Φιλαρμονική Ουγγαρίας), από το 1969, αρχιμουσικός και καλλιτεχνικός διευθυντής της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Οσλο,από το 1975 έως το 1981, διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας του Ντίσμπουργκ,από το 1979 έως το 1985, καλλιτεχνικός διευθυντής της Ορχήστρας Ταγχόιζερ της Βιέννης και από το 1995 ήταν καλλιτεχνικός διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ.

Ελαβε μέρος σε διεθνή φεστιβάλ, όπως του Βερολίνου, της Βιέννης, της Λουκέρνης, της Δρέσδης, της Πράγας κ. ά., ενώ είχε διευθύνει τις πρώτες ερμηνείες περίπου 75 έργων. Από τις διακρίσεις που απονεμήθηκαν στον Μ. Καρύδη, σημειώνουμε το μετάλλιο Μπέλλα Μπάρτοκ (1981) για τη δημιουργική προσφορά του στη διάδοση του έργου του Ούγγρου συνθέτη. Επίσης, το 1991 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών για τη μακροχρόνια διεθνή δραστηριότητά του, ενώ φέτος παρασημοφορήθηκε από τον Πρόεδρο της Αυστριακής Δημοκρατίας για την πολυετή καλλιτεχνική προσφορά του.

"Μάρτυρες" συλλογικής μνήμης

"Θέλω ν' ανέβω σε βουνό, σ' ένα μαρμαροβούνι/ να βρω νια πέτρα ριζιμιά, να σταυρωθώ να κάτσω/ ν' αφουγραστώ την πέρδικα, την αηδονολαλούσα".Το παραπάνω τραγούδι κι άλλα είκοσι πέντε κομμάτια της νεοχωρίτικης ψυχής περικλείονται στο διπλό δίσκο "Νεχωρίτικα",που είδε το φως χάρη στη φροντίδα του Συλλόγου Νεοχωριτών "Η Οίτη". Τραγούδια - μάρτυρες συλλογικής μνήμης και ταυτότητας μιας ιδιαίτερης πατρίδας, που προσφέρονται προς ακρόαση και τέρψη, αλλά και ως παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές. Ολα τα τραγούδια, που ακούγονται, έχουν καταγραφεί όσο το δυνατόν πιστότερα, στην αυθεντική τους μορφή, χωρίς οργανική συνοδεία, ηχογραφημένα κατά τη στιγμή της επιτέλεσής τους στο πανηγύρι του χωριού. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο Νεχώρι Υπάτης συναντάμε ακόμη τον παλαιό, παραδοσιακό τρόπο εκφοράς των τραγουδιών, χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων. Στην περιοχή, από παλιά, δεν υπήρχαν ζυγιές ή κομπανίες, αλλά τις προσκαλούσαν από τα γειτονικά αστικά κέντρα. Στα πανηγύρια "δε βαράνε τα όργανα" αλλά το τραγούδι το παίρνει "με το στόμα" όλη η κοινότητα, πρώτα οι άντρες και ύστερα οι γυναίκες. Στο μουσικοχορευτικό ιδίωμα της περιοχής εξέχουσα θέση κατέχει ο "κλειστός" χορός, με τ' αντίστοιχα τραγούδια του.

Αναφερόμενος στην έκδοση ο Χ. Π. Παπαναγιώτου σημειώνει: "Το 1977 κυκλοφόρησαν τα "Νεχωρίτικα Τραγούδια". Ηταν το πρώτο μέρος. Το κείμενο. Ελειπε το μέλος. Ο νηχός, ο σκοπός το τραγούδισμά τους, η μελωδία τους. Κείνο τ' αναγκαστικό κενό έρχεται ν' αναπληρώσει ο διπλός δίσκος που κρατάτε. Υστερα από είκοσι χρόνια εκαρτέρηση, οι νεχωρίτικες φωνές ενωμένες πραγματώνουν τ' όνειρο γενιών και γενιών... Βέβαια, στο δίσκο δεν μπορούσαν να χωρέσουν παρά τραγούδια αντιπροσωπευτικά. Που όμως σέρνει το καθένα πίσω του ικανό αριθμό, απ' όσα πηγαίνουν στον ίδιο νηχό. Μόνο που το δίλημμα για την εκλογή ήταν μεγάλο. Η απόπειρα να πλαισιωθούν απ' όργανα είχε την αναμενόμενη τύχη. Αλλωστε η ανυπαρξία ντόπιας ζυγιάς δεν ήταν τυχαία. Είχαν τόσο ευρύ φάσμα τραγουδιού και τέτοιες φωνές που δεν την είχαν ανάγκη".

Ολοκληρώθηκε ο διαγωνισμός

Μετά από ένα δύσκολο και απαιτητικό πιανιστικό "μαραθώνιο" δέκα σχεδόν ημερών, ολοκληρώθηκε το Γκραντ Πρι Μαρία Κάλλας 1998 στο πιάνο. Η διεθνής κριτική επιτροπή, στην οποία συμμετείχαν γνωστοί πιανίστες και παιδαγωγοί, θεώρησε ότι κανείς διαγωνιζόμενος δεν ανταποκρίθηκε στη σπουδαιότητα του χρυσού μεταλλίου Γκραντ Πρι Μαρία Κάλλας και δεν το απένειμε. Ετσι, δόθηκαν οι παρακάτω έπαινοι: 1ος έπαινος Χιε - Γιον Τσόι (Κορέα). 2ος έπαινος Βέρα Καμένεβα (Ρωσία). 3ος έπαινος Ταμάρα - Αννα Τσισλόβσκα (Αυστραλία, Πολωνία). 4ος έπαινος Ατσούκο Νίκι (Ιαπωνία). Ειδικό βραβείο καλύτερης ελληνικής παρουσίας απονεμήθηκε στην Ελληνίδα Κατερίνα Λεμονί.Το Γκραντ Πρι Μαρία Κάλλας στο πιάνο, θα πραγματοποιηθεί το 2000. Για το 1999, ήδη, διοργανώνεται το Γκραντ Πρι Μαρία Κάλλας στην Οπερα, Ορατόριο - Λιντ.

Σεμινάρια πιάνου με το διάσημο πιανιστικό ζευγάρι Γκάνεφ πραγματοποιούνται μέχρι τις 8 του Μάρτη, στην αίθουσα συναυλιών του Εθνικού Ωδείου (Μάγιερ 18, πλατεία Βάθης). Τα σεμινάρια απευθύνονται σε προχωρημένους σπουδαστές και πραγματοποιούνται πρωί και απόγευμα. Το ντούο Γκάνεφ είναι ένα από τα καλύτερα του κόσμου. Ενα τέταρτο σχεδόν του αιώνα, ο καθηγητής Γκάνεφ και η γυναίκα του Τζούλια Γκάνεβα συνεργάζονται με επιτυχία, ως ερμηνευτές και ως παιδαγωγοί στο πιάνο.

Εκδήλωση μνήμης για τη Ρεβέκκα Πολυμέρου - Τσαγγαρίδου (1899 - 1994), θα πραγματοποιηθεί αύριο (8.30μμ) στο Σπίτι της Κύπρου (Ηρακλείτου 10). Θα μιλήσει ο Αδωνις Κύρου.Την εκδήλωση συνδιοργανώνουν η Επιτροπή Κληροδοτήματος Ρεβέκκας Πολυμέρου - Τσαγγαρίδου,η Ενωση Κυπρίων Ελλάδας και το Σπίτι της Κύπρου.

Είκοσι έξι από τις πιο αγαπημένες συνθέσεις του Μίκη Θεοδωράκη, τραγούδια που γράφτηκαν στη διάρκεια '50-'80, περιλαμβάνονται στο διπλό άλμπουμ με τίτλο "Αλέξια - Μίκης Θεοδωράκης". "Μαρίνα", "Αρνηση", "Δρόμοι Παλιοί", "Αγάπη μου", "Νύχτα Μαγικιά" είναι ορισμένα από τα τραγούδια, που περιλαμβάνονται στο άλμπουμ, στο οποίο συμμετέχουν η Μίλβα και ο Αντρ. Βολεβάιντερ. Σε δύο τραγούδια, στα "Το τρένο φεύγει στις οκτώ" και "Μέσα στις θαλασσινές σπηλιές" ακούγεται ο ίδιος ο δημιουργός.

Ηρώδειο και ελληνική μουσική δημιουργία

Φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών ήταν απούσα η ελληνική σύγχρονη μουσική.

Με τον όρο σύγχρονη μουσική, αναφέρομαι στα ελληνικά έργα μουσικής δωματίου, στα μεγάλα ορχηστρικά σύνολα, κλπ. Στο σύνολο της μουσικής παραγωγής των έργων και όχι δύο, τρία, τέσσερα έργα που παρουσιάζονται σποραδικά στο φεστιβάλ και δεν αντιπροσωπεύουν τις τάσεις της ελληνικής σύγχρονης δημιουργίας.

***

Θα μπορούσε το Φεστιβάλ Αθηνών να θεσμοθετήσει βδομάδα σύγχρονης ελληνικής μουσικής με παρουσιάσεις είκοσι μουσουργών κάθε χρόνο, έτσι μέσα σε μια δεκαετία θα είχε παρουσιάσει τα έργα του το 90% των Ελλήνων μουσουργών. Επίσης, θα ήταν δυνατή η παρουσίαση όλων των μουσικών τάσεων. Η παραπάνω σκέψη είναι και ανοιχτή πρόταση προς τους παράγοντες του Φεστιβάλ Αθηνών.

Οι συμπολίτες μας μουσουργοί, θέλουν, ζητάνε: Μαζική αντιπροσώπευση σε αυτό το φεστιβάλ.

***

Μήπως πρέπει το Φεστιβάλ Αθηνών να διαφημίζει πιο σωστά και πιο νωρίς τα σύνολα μουσικής δωματίου και τις συμφωνικές ορχήστρες, για να προσελκύσει μεγαλύτερο κοινό;

Μήπως το Φεστιβάλ πρέπει να ανοίξει τώρα τις πόρτες στους Ελληνες μουσουργούς;

Μήπως καλλιτέχνες μιας άλλης μουσικής που υποστηρίζονται από εταιρίες, από παράγοντες, από διάφορα καλοκαιρινά φεστιβάλ δε θα έπρεπε να εμφανίζονται και στο Ηρώδειο; Θα υπάρξει κάποτε ένα Φεστιβάλ Αθηνών γεμάτο από πολλά μουσικά έργα πολλών Ελλήνων μουσουργών;

Γιώργος ΜΗΝΑΣ

Συνθέτης - Καθηγητής

Ηχοι και φωνές

"Το Μεταμοντέρνο στη Μουσική" είναι ο τίτλος της συναυλίας, που θα δώσει το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής σήμερα, στις 8.30μμ, στην αίθουσα του Ινστιτούτου "Γκαίτε" (Ομήρου 14-16). Υπό τη διεύθυνση του Μάρκου Τσέτσου θα ερμηνεύσει έργα Μπαλτά, Σαμαρά, Θέμελη, Κραμπ, Ριμ και Σνίκτκε.

  • Με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδας από τη γέννηση του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα,το ΥΠΠΟ, το Εικαστικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Λάρισας και το ΘΕΝΑΡ διοργανώνουν συναυλία, σήμερα (5μμ), στο "Παλλάς". Είσοδος ελεύθερη.
  • Βραδιές κελτικής άρπας και φωνής στο "Φούρνο" (Μαυρομιχάλη 168), όπου από σήμερα μέχρι και τις 8 του Μάρτη φιλοξενείται ο Γάλλος συνθέτης και ερμηνευτής Kirjuhel,παρουσιάζοντας την τελευταία του δισκογραφική δουλιά "ΑΝΑ, λόγος των λίθων".
  • Παλιότερα, αλλά και καινούρια τους τραγούδια από το δίσκο "Μαύρη αγάπη" παρουσιάζουν ο Μανώλης Φάμελλος και οι "Ποδηλάτες",στις 6 και 7 του Μάρτη (11μμ), στο "Γούντστοκ" (Β. Αλεξάνδρου 40, Περιστέρι).
  • "Ηχοι της Ανατολής" σήμερα στο "Μπαράκι του Βασίλη" (Ζ. Πηγής 98), ενώ ακολουθούν αύριο ο Βασίλης Νικολαϊδης και την Παρασκευή τα "Παλαιϊνά Σεφέρια".
  • Οι Γιώργος Παπασταύρου και Γιώργης Χριστοδούλου παρουσιάζουν σήμερα τους "Γιαπωνέζικους κήπους" στην "Πινακοθήκη" (Αγ. Θέκλας 5, Ψυρρή), όπου από αύριο μέχρι και την Κυριακή εμφανίζονται οι "Αιωροπτεριστές".


Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ