Το πρόβλημα της λειψυδρίας είναι βαθιά πολιτικό, τόνισε κατά την παρέμβασή του στο διήμερο ο πρύτανης του ΕΜΠ, Θεμιστοκλής Ξανθόπουλος. Ο πολιτικός του χαρακτήρας, εξήγησε, συνίσταται στη συνεχή μείωση και την πλήρη εγκατάλειψη των επενδύσεων κεφαλαίου, που μέχρι τώρα αναλάμβανε το δημόσιο, και οι οποίες δεν μπορούν να γίνουν από τους ιδιώτες αφού δεν είναι άμεσα προσοδοφόρες. Ο Θ. Ξανθόπουλος, ανάμεσα στα άλλα, σημείωσε:

«Είχα σκεφτεί αρχικά να κάνω μια γενικού περιεχομένου ημιεπιστημονική ομιλία αλλά βλέπω ότι έχει αλλάξει το ενδιαφέρον στο ακροατήριο αυτό. Οι μεν επιστήμονες που είναι παρόντες ακούνε πράγματα γνωστά και εξειδικευμένα, οι δε μη ειδικοί αλλά ενδιαφερόμενοι για το θέμα θ' αρχίσουν να χασμουριούνται κάποια στιγμή. Συνεπώς παραδίδω για το αρχείο σας μια εισήγησή μου και συνεχίζω.

Το θέμα της διαχείρισης των νερών στην περιοχή εδώ σηκώνει άπειρες ώρες συζητήσεων και έχουν γίνει άπειρες στο παρελθόν και μερικές και από εμένα ομιλίες που είναι σχετικές. Θα αναπτύξουνε τις δύο απόψεις άλλοι συνάδελφοι, δηλαδή την άποψη της εκτροπής ή μη εκτροπής κλπ.

Ενα είναι το γεγονός, ότι η Θεσσαλία έχει ανάγκη από νερά και θα πρέπει να τα βρει κατά τον καλύτερο και μακροβιότερο τρόπο. Και εδώ το θέμα τελικώς είναι πολιτικό. Γιατί είναι πολιτικό; Διότι από κάποια στενόκαρδη αντίληψη εδώ και πάρα πολλά χρόνια οι εκάστοτε διοικούντες αφήνουν κατά μέρος τις επενδύσεις κεφαλαίων για έργα όπως είναι οι λεκάνες συλλογής νερών, τα φράγματα δηλαδή, και επιδίδονται σε άλλες πολύ πιο άμεσα παραγωγικές και φθηνότερες επενδύσεις επί ζημία της εθνικής οικονομίας μεσοπρόθεσμα.

Είχα πει πριν από πάρα πολύ καιρό, ότι πριν απ' όλα πρέπει να γίνουν μερικά πράγματα στη Θεσσαλία. Και το λέγαμε όταν εγώ ήμουνα μελετητής νεαρός και καθηγητής στη Θεσσαλονίκη, εδώ και 30 χρόνια. Δεν έγινε. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και τότε κάναμε ημερίδες για τη Θεσσαλία. Δεν έγινε τίποτα. Μιλάμε επίσης για τη μη αξιοποίηση των νερών του Αχελώου. Αλλη μεγάλη ιστορία. Σ' όλο τον κόσμο έχουν περάσει μια φάση καλύτερης διαχείρισης των νερών διότι έχουν εξαντλήσει τα οικονομικώς εκμεταλλεύσιμα κατά τρόπο λογικό αποθέματα, και επιχειρούν τώρα να βελτιοποιήσουν τη διαχείριση. Στην Ελλάδα υπάρχουν αποθέματα υδάτινων πόρων που ξεπερνάνε το 60% των σήμερα εκμεταλλευόμενων με κάποιους ταμιευτήρες. Μάλιστα, ποιος έκανε την πρώτη τομή στην Ελλάδα για να τα μαζέψει αυτά και να τα αξιοποιήσει πολλαπλώς, για ύδρευση, άρδευση, ενέργεια; Βέβαια η ΔΕΗ την έκανε, ας μη γελιόμαστε, αυτή είναι η πραγματικότητα. Και όλοι οι Επιμηθείς μετά "κουνιούνται", λέγοντας θα το κάνω κι εγώ, δεν έχουν όμως την τεχνογνωσία που έχει η ΔΕΗ. Και βεβαίως ουδείς λέει μια καλή κουβέντα για την ταλαίπωρη αυτή ΔΕΗ, για ό,τι έχει φτιάξει ως τώρα και τα λειτουργεί πολύ σωστά, αλλά για άλλο σκοπό. Αυτός είναι ο προορισμός της. Ο καθένας το μετερίζι του κοιτάει. Λογικό είναι. Τα κάνει για να πάρει ενέργεια. Εχει όμως τις πολλαπλές ωφέλιμες επιπτώσεις και σ' όλες τις άλλες χρήσεις. Αρα ποιο είναι το πολιτικό θέμα; Οτι εγκαταλείφθηκαν αυτές οι επενδύσεις, τελευταία, μάλιστα, τελείως».

«Συνεπώς μια πρόχειρη απάντηση και μια πρόχειρη τοποθέτηση είναι ότι οφείλουμε να ξανασχεδιάσουμε τις επενδύσεις για τα νερά, να ξαναδώσουμε σ' αυτούς που μπορούν να το κάνουν, που είναι κυρίως η ΔΕΗ και το ΥΠΕΧΩΔΕ εν μέρει, τη δυνατότητα να φτιάξουν νέα φράγματα παντού γιατί η ωφέλεια είναι πολλαπλή και πέραν των άλλων είναι και ελληνικά έργα και δίνουν δουλιά σε πολύ κόσμο. Λέω, σε παρένθεση, ότι τέτοια φαινόμενα των οποίων τις επιπτώσεις θα δουν τα παιδιά μας κυρίως, αλλά με τρόπο άγριο, υπάρχουν σ' όλους τους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας λόγω της περίφημης επικράτησης των νόμων της αγοράς. Εγώ δεν είμαι ιδεολογικά εναντίον της αγοράς, όπως μερικοί άλλοι συνάδελφοι, όμως είμαι αντικειμενικός παρατηρητής και βλέπω. Τι θέλει η αγορά; Να φτιάξει ένα έργο ο ιδιώτης, να βγάλει τη δουλιά του σε ελάχιστα χρόνια και να φύγει αποκαταστημένος. Αυτό είναι καταστροφικό για την κοινωνική παροχή, γιατί κοινωνική παροχή σημαίνει επενδύσεις μεσοπρόθεσμες που έχουν απόσβεση σε πάρα πολλά χρόνια, που δεν τις φτιάχνει κανείς σήμερα, με αποτέλεσμα κοινωνικά αγαθά που κατέκτησε η ανθρωπότητα τον 20ό αιώνα να καταρρέουν σήμερα. Λέω ενδεικτικά ότι στην Αγγλία και στη Γερμανία, κυρίως στην Αγγλία, που είναι η αποθέωση της αγοράς, είχαν οι άνθρωποι ένα μεγάλο πλεονέκτημα τους τελευταίους δύο αιώνες. Πάρα πολύ καλές συγκοινωνίες, ασφαλείς συγκοινωνίες, δηλαδή έπαιρνες το τρένο και έβγαινες στην ώρα σου χωρίς βλάβες κλπ. Σήμερα γενική κατακραυγή. Εχει καταρρεύσει η ασφάλεια των συγκοινωνιών διότι οι ιδιώτες που τα πήραν αυτά κοιτάνε τι θα τσεπώσουν. Είναι λογικό, προφανές. Δεν κοιτάνε την κοινή ωφέλεια. Ενα άλλο επίσης παράδειγμα εντυπωσιακό που πρέπει να το ξέρουμε για να δούμε πού οδηγούμαστε στην ενέργεια, που την ξεχνάμε πολλές φορές αν την έχουμε. Ποια είναι η κατ' εξοχήν πολιτεία-πρότυπο όλων των κανόνων και όλων των πλουσίων; Η Καλιφόρνια, είναι προφανές, έτσι δεν είναι; Ε, λοιπόν, η Καλιφόρνια έχει καταρρεύσει ενεργειακά. Επειδή εδώ και 8-9 χρόνια, που πέρασε όλη η ενέργεια στους ιδιώτες, έχουν 20 μπλακ άουτ το 2000. Εγινε ένα μπλακ άουτ μόλις προ τριών ημερών ξανά. Ουδείς επενδύει στην ενέργεια, το σύστημα έχει καταρρεύσει από πλευράς διανομής και μεταφοράς και η τιμή της κιλοβατώρας για τον απλό πολίτη έχει πολλαπλασιαστεί επί συντελεστές από 2 έως 12».

«Αυτή είναι η κατάσταση. Αυτά τα έχουμε ξεχάσει όλα υπέρ κάποιας θεότητας, που έχει στόχο μόνο το κέρδος παντού, και στο θέμα των νερών επίσης. Σήμερα ουδείς μιλάει για επενδύσεις σε μεγάλα έργα νερών. Δυστυχώς, ενώ όλοι βλέπουμε το φάσμα της λειψυδρίας γενικότερα, θέλουμε και την αξιοποίηση του νερού για λόγους πολύ σημαντικούς για την εποχή μας, όπως είναι ο τουρισμός. Αυτή η θαυμάσια περιοχή εδώ πρέπει να μπορεί σήμερα πράγματι να καλύψει και τη νέα ανάγκη, που προέκυψε από την αναβάθμισή της τουριστικά, με μια ικανοποιητική, συνεχώς διατηρούμενη στάθμη νερού για να μπορεί να αξιοποιηθεί το καλοκαίρι και άλλες εποχές. Το νερό αυτό είναι πολύτιμο για την περιοχή σας και λογικό είναι συνεπώς ο καθένας να κοιτάει την πρώτη ανάγκη και μετά τις άλλες, που τις θεωρεί δεύτερες. Συνεπώς, για να κλείσω μ' αυτή την πρώτη ενότητα, το μήνυμα είναι ότι πρέπει να πιέσουμε όλοι - ανεξάρτητα από πολιτική παράταξη που είναι ο καθένας και τις δυνατότητες που έχει - τις εκάστοτε κυβερνήσεις να δώσουν τα ποσά που χρειάζονται απ' τις δημόσιες επενδύσεις, για να ξαναγίνουν παντού φράγματα απ' αυτούς που ξέρουν να τα φτιάξουν. Κι αυτοί, επαναλαμβάνω, που μπορούν να το κάνουν κατά τρόπο αξιόπιστο, είναι λίγοι. Δεν είναι τίποτα 450 δισ. Τίποτα σημαντικό, για μια οικονομία όπως η δική μας στην παρούσα φάση, για να γίνει το φράγμα της Θεσσαλίας. Γιατί να μη γίνει; Ξέρετε τι είναι περίπου 450 δισ.; Είναι οι κακοτεχνίες και το κλέψιμο των εργολάβων στους εθνικούς δρόμους τα τελευταία 5 χρόνια. Αυτό είναι για να είμαστε ειλικρινείς. Συνεπώς, ας γίνει κάποια διαχείριση και των χρημάτων αυτής της χώρας».

«Τώρα η δεύτερη ενότητα, και θα κλείσω μ' αυτή, είναι η δική μας συμβολή ως Πολυτεχνείο στη δύσκολη αυτή κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε. Γνωρίζω πολύ καλά την αξιοπιστία του επιστημονικού δυναμικού της περιοχής σας. Βεβαίως ούτε σοφοί είμαστε, ούτε έχουμε να δώσουμε καμιά μαγική λύση. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε και το προσφέρουμε σαν υπηρεσία, επειδή δεν είμαστε στο πρόβλημα, μια αντικειμενικότερη παροχή βοήθειας με κάποια δυνατότητα εκτίμησης των συντελεστών διαχείρισης των νερών της περιοχής. Πρέπει να θέσουμε κάποιους κανόνες μαζί σας, βάσει των οποίων, χωρίς να μειωθεί υπέρμετρα η ασφάλεια, να μπορεί να βελτιωθεί η διαχείριση επ' ωφελεία φυσικά των υδρεύσεων-αρδεύσεων κλπ. στην περιοχή, όχι μόνο αυτό αλλά και γενικότερα. Αυτό μπορεί πράγματι να το κάνει το Πολυτεχνείο, δηλαδή, μία ομάδα, αν θέλετε, πιο αντικειμενικών εμπειρογνωμόνων, που με τη δική σας κυρίως σχετική βοήθεια, μπορεί να δώσει κάποιες αντικειμενικές παραμέτρους, οι οποίες βοηθάνε στην αξιοποίηση περισσότερων νερών απ' ό,τι σήμερα αξιοποιούνται. Και νομίζω πως αυτή είναι και η τελική επιθυμία όλων όσοι βρίσκονται σήμερα εδώ και αυτό το προσφέρουμε όπως οφείλουμε να κάνουμε χωρίς καμιά αμοιβή. Είναι κάτι που το θεωρούμε υποχρέωσή μας ως τεχνικοί και όποτε χρειαστεί θα το οργανώσουμε έτσι όπως πρέπει, ώστε και οι δήμαρχοι με τους τοπικούς επιστήμονες, που, επαναλαμβάνω είναι εξαιρετικοί, να μπορούν να φτιάξουν μια ομάδα εργασίας με κάποιες συγκεκριμένες ερωτήσεις και συγκεκριμένο τελικό αποτέλεσμα, το οποίο θα παραδώσουμε σύντομα εφόσον υπάρχει στο σύνολό της βοήθεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της περιοχής.

Τελειώνοντας θα ήθελα να πω ακόμη δυο λόγια: Περνάμε μια εποχή μεγάλων αλλαγών και στην Ευρώπη και στον κόσμο και δυστυχώς γίνονται μερικά χοντρά ιστορικά λάθη. Η Ελλάδα χτίστηκε σε μια δύσκολη εποχή από τους πατεράδες μας και μερικούς από εμάς, όταν ήμασταν πολύ πιο νέοι, βέβαια, και απαίτησε μια αξιοπρεπή θέση στην κοινωνία των εθνών και στον τομέα της τεχνολογίας είχαμε μεγάλα βήματα. Πράγματι άλλη η Ελλάδα του '60, άλλη η Ελλάδα σήμερα. Εντυπωσιακά βήματα τόσο γρήγορα ώστε μερικές φορές να χάνουμε και την ισορροπία μας με τα βήματα αυτά...».

«Βέβαια, ξεχνάμε ότι περνάμε σιγά σιγά σε κατάσταση εθνικής απαξίωσης με τελικό αποτέλεσμα - ακόμη κι αν δεν είναι στόχος κανενός - την περιθωριοποίησή μας στην κοινωνία των εθνών... Τα λέω αυτά μετά λόγου γνώσεως, από την υπηρεσία μου στο δημόσιο τομέα, όπου εμφανίζονταν άνθρωποι που τους ήξερα πόσο ζύγιζαν για να κάνουν τον δάσκαλο σε σοφούς δικούς μας μηχανικούς, πράγμα απαράδεκτο και μας οδηγούν ατεκμηρίωτα σε απαξίωση. Θα είναι δηλαδή τραγικό γεγονός αν το μελετητικό δυναμικό της χώρας, είτε ιδιωτικό είτε δημόσιο, σιγά σιγά απαξιωθεί σε όφελος κάποιων αόρατων άλλων διεθνών συμβούλων. Μόνος στόχος θα 'ναι να υπάρξει τελικώς μια Ελλάδα τεχνολογικά και επιστημονικά αδύνατη, η οποία θα 'ναι ουσιαστικώς χώρα παροχής υπηρεσιών, τύπου ωραίου ήλιου, ωραίου καιρού, θάλασσας, τη λίμνη σας, μερικά σπορ και συμπαθών Ελλήνων, που έχουν διάφορες καλές επιδόσεις σε τουριστικά σπορ αλλά απαξιωμένων όμως απ' την ουσία της ανάπτυξης στην Ευρώπη και τον κόσμο. Ο αγώνας που θα πρέπει να κάνουμε όλοι μας, εσείς οι παρόντες και εμείς, είναι να μη γίνει αυτή η απαξίωση. Ο καθένας συμπαθής Γερμανός, συνάδελφός μου καθηγητής, αυτό που θέλει κατά βάθος είναι να κάνει καλές διακοπές στην Ελλάδα, τίποτε άλλο. Αυτός είναι ο τελικός στόχος. Δεν τον ενδιαφέρει αν δουλεύει καλά το σύστημα από πλευράς υποδομής. Δώστε σε μας τη διαχείριση της Λίμνης Πλαστήρα, θα πει κάποια στιγμή. Αν αυτό συμβεί, όμως, γινόμαστε ρομαντικά δούλοι με την ουσιαστική έννοια του όρου σε μια κατάσταση που κάθε άλλο παρά πραγματικά μας ταιριάζει και ιστορικά αλλά και σαν λαού πραγματικά υπερήφανου».