Κάτω από τις σημαίες μονοπωλίων, με φόντο τους ανταγωνισμούς που εκδηλώνονται ανάμεσα στην Ευρωζώνη και το ΔΝΤ, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του ελληνικού κρατικού χρέους, εξελίσσονται οι συνεννοήσεις και τα παζάρια της συγκυβέρνησης σχετικά με το κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης». Μάλιστα, τις μέρες αυτές, στο επίκεντρο των διεργασιών βρίσκεται το ζήτημα της αντιλαϊκής πολιτικής, των μέτρων μόνιμου χαρακτήρα και «επαναλαμβανόμενης απόδοσης», που θα εφαρμόζονται στην περίοδο μετά το 2018, δηλαδή μετά την προγραμματισμένη τυπική λήξη του τρέχοντος μνημονίου. Αποκαλυπτική είναι και η «νέα» πρόταση της συγκυβέρνησης για χρονική παράταση του αυτόματου «δημοσιονομικού», δηλαδή του «κόφτη», τουλάχιστον για μια ακόμη διετία, μέχρι και το 2020.

Σε αυτό το σκηνικό, συνεδριάζει, αύριο Δευτέρα, στις Βρυξέλλες, το συμβούλιο Γιούρογκρουπ, ενώ σε «εκκρεμότητα» βρίσκονται οι αποφάσεις τόσο για το κρατικό χρέος, όσο και για τα ματοβαμμένα πρωτογενή πλεονάσματα για την περίοδο μετά το 2018 και μάλιστα σε βάθος πολλών ετών. Ουσιαστικά πρόκειται για μνημόνια διαρκείας.

Κυβερνητικό στέλεχος επισήμανε πως η επίτευξη συμφωνίας με την Ευρωζώνη ακόμη και σε τεχνικό επίπεδο (Staff Level Agreement) την ερχόμενη Δευτέρα έχει ως προϋπόθεση τη σύμφωνη γνώμη και του ΔΝΤ.

Ακριβώς το ίδιο επισήμανε και ο Επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισι, τονίζοντας: «Δεν υπάρχουν στεγανά ούτε διαχωρισμοί. Αυτό είναι απολύτως σαφές. Δεν θα υπάρξει ούτε ρήγμα, ούτε διαχωρισμός. Δεν ξεχωρίζω το ΔΝΤ από την Ευρώπη και πρέπει να λάβουμε υπόψη τις ανησυχίες της Γερμανίας. Το ΔΝΤ είναι πολύ σημαντικός εταίρος για την Ελλάδα και τους πιστωτές. Είναι η ασφάλεια, το ενέχυρο».

Την ίδια ώρα, το ΔΝΤ, προκειμένου να συντάξει την έκθεση για τη «βιωσιμότητα» του κρατικού χρέους, θα πρέπει να έχει το «προφίλ» των πρωτογενών πλεονασμάτων και για μετά το 2020, τα παζάρια επί του οποίου, για την ώρα, δεν έχουν καταλήξει.

Σε αυτό το πλαίσιο, προγραμματίζεται νέα έκτακτη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, πριν από τα Χριστούγεννα, ενώ ανοικτό είναι το ενδεχόμενο επανόδου του κουαρτέτου στην Αθήνα στο αμέσως προσεχές διάστημα. Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις, στο αυριανό Γιούρογκρουπ θα διαπιστωθεί η επίτευξη συμφωνίας σε ένα ποσοστό της τάξης του 95% με την πλευρά της Ευρωζώνης. «Τίποτα δεν θα κλείσει εάν δεν κλείσουν όλα σε ένα μεταγενέστερο Γιούρογκρουπ εντός του έτους», επισημαίνει κυβερνητική πηγή.

Σύμφωνα με τον αξιωματούχο της Ευρωζώνης:

ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ: Αναφερόμενος στα επόμενα χτυπήματα στα Εργασιακά, έκανε λόγο για «πολιτικά ευαίσθητο ζήτημα», που «δεν θα λυθεί σε τεχνικό επίπεδο, αλλά σε ανώτερο επίπεδο». Οπως χαρακτηριστικά επισήμανε, «δεν βλέπω κάποιο μεγάλο πρόβλημα εκεί και είμαι αισιόδοξος ότι αν το θέλουν όλοι, θα είμαστε σε θέση να ολοκληρώσουμε την αξιολόγηση εντός του 2016».

ΝΕΑ ΑΝΤΙΛΑΪΚΑ ΜΕΤΡΑ: Σχετικά με την κάλυψη των δημοσιονομικών κενών από το 2018 και για τα επόμενα χρόνια, υπογράμμισε πως οι διαφορές είναι μικρές, ομολογώντας ουσιαστικά το γεγονός ότι η συγκυβέρνηση έχει συμφωνήσει σε πρόσθετο αντιλαϊκό πακέτο.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Ριζοσπάστη», ο πήχης των αντιλαϊκών μέτρων, που θα εφαρμόζονται σε μόνιμη βάση από το 2018 και για την επόμενη περίοδο, απογειώνεται πολύ πάνω από τα 600 εκατ. ευρώ το χρόνο, όπως ανέφεραν προηγούμενες πληροφορίες. Τα τελικά ποσά αναμένεται να «κλειδώσουν» σε συνδυασμό με τις ρυθμίσεις που θα αποφασιστούν στη συνέχεια για τη διαχείριση - «ελάφρυνση» του κρατικού χρέους, γύρω από το οποίο εκδηλώνονται οι ανταγωνισμοί μεταξύ Ευρωζώνης και ΔΝΤ. Μία ακόμη παράμετρος στην αντιλαϊκή διελκυστίνδα αποτελεί και το ζήτημα των «πρωτογενών πλεονασμάτων».

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ: Αποκαλυπτικοί είναι και οι σχεδιασμοί που αφορούν στη διαχείριση του κρατικού χρέους. Σε αυτό το πλαίσιο, οι συζητήσεις και «εξειδικεύσεις» για τις μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις (μετά το 2018) πηγαίνουν για επόμενη φάση.

Σε ό,τι αφορά τις βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις (2017 - 2018), αναμένεται να παρουσιαστούν στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ στις 5 Δεκέμβρη, ενώ κάποιες από αυτές θα εφαρμοστούν το 2017 και άλλες στη συνέχεια.

Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το κρατικό χρέος, που σχεδιάζονται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EMS), μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν τη μετατροπή χρέους από κυμαινόμενα σε σταθερά επιτόκια, την άρση μίας επιβάρυνσης επιτοκίου που θα πλήρωνε το ελληνικό κράτος για «αποκλίσεις» από προηγούμενους στόχους σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις κ.ά.

Αλλα μέτρα, που αναφέρονται στο έγγραφο του ESM, αφορούν στην επέκταση της διάρκειας ορισμένων δανείων στα 32,5 έτη από 28,3 έτη. Οι εν λόγω ρυθμίσεις αναμένεται να μειώσουν το κρατικό χρέος κατά περίπου 22 εκατοστιαίες μονάδες ως προς το ΑΕΠ, με ορίζοντα το 2060. Μια επίσημη ανάλυση της Ευρωζώνης τον περασμένο Μάη προέβλεπε το κρατικό χρέος στο 104,9% του ΑΕΠ το 2060, υπό την προϋπόθεση ότι το ελληνικό κράτος θα εφαρμόζει ολόπλευρα το «πρόγραμμα διάσωσης».

Ουσιαστικά, πρόκειται για «ασκήσεις επί χάρτου», καθώς οι προβλέψεις και μάλιστα σε τέτοιο ορίζοντα προσκρούουν σε μια σειρά από αβεβαιότητες.

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ: Σχετικά με τις αντιθέσεις Ευρωζώνης - ΔΝΤ ως προς το μεσοπρόθεσμο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και μετά, ο αξιωματούχος της Ευρωζώνης τόνισε: «Είπαμε ότι πρέπει να είναι μεσοπρόθεσμο διάστημα, άρα όχι ένα με δύο χρόνια, διότι αυτό είναι βραχυπρόθεσμο και όχι 20 - 30 χρόνια, καθώς αυτό είναι μακροπρόθεσμο. Θα δούμε».

Εξάλλου, σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, στο «τραπέζι» βρίσκεται πρόταση για τη διατήρηση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα επί μια 10ετία μετά τη «λήξη» του τρέχοντος μνημονίου, δηλαδή μέχρι το 2028 (!). Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις άλλων παραγόντων της Ευρωζώνης, δρομολογείται «συμβιβαστική λύση», με ορίζοντα 5ετίας, δηλαδή μέχρι το 2023.

Κάλπικες «διαχωριστικές γραμμές» επιχειρεί να στήσει για μια ακόμη φορά η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, ενόψει της κατά αρχήν συμφωνίας.

Σε αυτό το φόντο, όπως χαρακτηριστικά διαμηνύεται από κυβερνητική πηγή, «δεν υπάρχει περίπτωση» να νομοθετηθούν από τώρα τα μέτρα που θα εφαρμόζονται από το 2019, ιδιαίτερα αυτά που αφορούν στην περαιτέρω μείωση του αφορολόγητου ορίου σε μισθωτούς και συνταξιούχους, καθώς και οι νέες περικοπές στις σημερινές συντάξεις. «Καμία κυβέρνηση δεν θα δεχόταν τέτοιο πακέτο. Αν πιέσουν Ευρωπαίοι και ΔΝΤ, μπορούν να προκαλέσουν πολιτικές εξελίξεις», τόνισε η ίδια πηγή.

Ανεξάρτητα από την κλιμάκωση του χρονοδιαγράμματος, ανεξάρτητα από τη διαχειριστική συνταγή της συγκυβέρνησης και από τους χρόνους ψήφισης, εξειδίκευσης και εφαρμογής των αντιλαϊκών μέτρων της «επόμενης μέρας», ήδη από τώρα, στο πλαίσιο της πρώτης «αξιολόγησης» του μνημονίου, μπαίνουν τα θεμέλια και για τον επόμενο κύκλο της αντιλαϊκής επίθεσης.

Σε αυτό το πλαίσιο:

• Οι στόχοι για τα ματοβαμμένα πρωτογενή πλεονάσματα παραμένουν στο 3,5% τουλάχιστον για την περίοδο μέχρι το 2020, όπως ανοιχτά πλέον ομολογείται και από την κυβερνητική πηγή, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «έχουμε ελάχιστους συμμάχους στο ζήτημα αυτό», αναφερόμενη, βέβαια, στη λυκοσυμμαχία της Ευρωζώνης και στο ΔΝΤ.

Με βάση και τα παραπάνω, η πλευρά του ΔΝΤ ζητά πρόσθετα μέτρα ύψους 4,2 δισ. ευρώ, εκ των προτέρων νομοθετημένα, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 έως και το 2020.

• Επιπλέον, επιβεβαιώνεται και το γεγονός ότι τα παζάρια για την εκ των προτέρων κατοχύρωση των «πλεονασμάτων» επεκτείνονται και για την περίοδο μετά το 2020, σύμφωνα με άλλες πληροφορίες μέχρι το 2028. Εν προκειμένω, η συγκυβέρνηση, για λόγους διαχείρισης της κατάστασης, αναδιπλώνεται στη θέση για τυχόν αλλαγή των στόχων στα επόμενα χρόνια...

Σε αυτό το πλαίσιο, οι όποιες «συμφωνίες επί της αρχής» θα πρέπει να «εξειδικευθούν» στη συνέχεια με την επόμενη φουρνιά των αντιλαϊκών μέτρων, με συγκεκριμένες παρεμβάσεις, όπως, για παράδειγμα, η περαιτέρω συμπίεση του αφορολόγητου ορίου για μισθωτούς - συνταξιούχους, ζήτημα στο οποίο πρωτοστατεί το ΔΝΤ και μάλιστα ανεξάρτητα από την όποια «ελάφρυνση» του κρατικού χρέους.

• Στο ζήτημα της διαχείρισης του κρατικού χρέους, η κρατούσα εκτίμηση στους κόλπους της κυβέρνησης είναι ότι ο συμβιβασμός Ευρωζώνης - ΔΝΤ θα καταλήξει σε ένα σχήμα όπου οι μεσοπρόθεσμες ρυθμίσεις - «διευκολύνσεις» θα προσδιοριστούν, χωρίς ωστόσο και να ποσοτικοποιηθούν. Σε αυτό το πλαίσιο, ο όποιος συμβιβασμός εμφανίζεται εύθραυστος και πρόσκαιρου χαρακτήρα.

Ταυτόχρονα, «θολό» παραμένει το πεδίο ως προς την πλήρη συμμετοχή του ΔΝΤ (και μέσω νέας δανειακής σύμβασης με το ελληνικό κράτος), όπως αποτιμούν την τρέχουσα κατάσταση οι κυβερνητικές πηγές.

Ως αντάλλαγμα για τις όποιες «εντάσεις» της, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ καταθέτει την πρόταση για τη χρονική παράταση του «δημοσιονομικού κόφτη», δηλαδή του μέτρου που προβλέπει αυτόματες - οριζόντιες περικοπές σε συντάξεις, μισθούς κ.ά. σε περίπτωση «αποκλίσεων» από τους αντιλαϊκούς στόχους.

Ο αυτόματος «κόφτης» θεσπίστηκε στο πλαίσιο της πρώτης «αξιολόγησης», για να γεφυρώσει τις διαφορές ανάμεσα στις δημοσιονομικές προβλέψεις του ΔΝΤ και της Ευρωζώνης. Με τα σημερινά δεδομένα, μπορεί να ενεργοποιηθεί έως το Μάη του 2019, εάν διαπιστωθεί «υστέρηση» έναντι των δημοσιονομικών στόχων για το 2018. Σε αυτό το πλαίσιο, η συγκυβέρνηση προτείνει την παράταση του μέτρου τουλάχιστον για μια ακόμη διετία, μέχρι και το 2020.

Με το εν λόγω «αφήγημα», εκτιμά ότι με τον τρόπο αυτό μπορεί να καλυφθεί η δέσμευση για άμεση κατάρτιση του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2017 - 2020 χωρίς, εκ των προτέρων, προσδιορισμό πρόσθετων μέτρων.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα παζάρια και οι συνεννοήσεις με το κουαρτέτο ισοδυναμούν με «λύσεις» ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη, με την επιβολή αντιλαϊκών μέτρων, χωρίς τέλος, ανεξάρτητα από τον «τρόπο» εφαρμογής και τη «μορφή» τους.