Η θέση του ΚΚΕ «για την Προσχολική Αγωγή των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων» παρουσιάστηκε χτες το απόγευμα σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στη Νομική.

Το αμφιθέατρο Παπαρρηγοπούλου ήταν γεμάτο κυρίως από φοιτητές, μελλοντικούς παιδαγωγούς, αλλά και εκπαιδευτικούς, γονείς, που παρακολούθησαν την αναλυτική παρουσίαση της θέσης και την κεντρική ομιλία από τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα.

Τους παρευρισκόμενους καλωσόρισε ο Κυριάκος Ιωαννίδης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Παιδείας και Ερευνας της ΚΕ.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν μεταξύ άλλων: Ο πρύτανης του ΕΚΠΑ Μελέτιος - Αθανάσιος Δημόπουλος, οι δήμαρχοι Καισαριανής Ηλίας Σταμέλος, Πετρούπολης Βαγγέλης Σίμος και Χαϊδαρίου Μιχάλης Σελέκος κ.ά.

Μάλιστα, ο πρύτανης υποδέχτηκε πριν την εκδήλωση τον Δ. Κουτσούμπα στο κτίριο της πρυτανείας και του έδωσε μια τιμητική πλακέτα με το έμβλημα του Ιδρύματος.

Η μπροσούρα με τις θέσεις για την Προσχολική Αγωγή κυκλοφορεί ήδη από τη «Σύγχρονη Εποχή», σε μια καλαίσθητη έκδοση, και ήταν διαθέσιμη και χτες στη διάρκεια της εκδήλωσης.

«Σήμερα ξεκινάμε μια συζήτηση που απευθύνεται κυριολεκτικά σε ένα πολύ μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Το προφανές είναι οι σημερινοί γονείς, ιδιαίτερα αυτοί που έχουν παιδιά σε αυτές τις ηλικίες, πριν το σχολείο. Επίσης, οι εκπαιδευτικοί, το παιδαγωγικό προσωπικό σε παιδικούς σταθμούς και νηπιαγωγεία.

Ομως, κακά τα ψέματα, το πώς θα μεγαλώσει ένα παιδί σε αυτήν την κρίσιμη ηλικία... Σε ποιο πλαίσιο θα διαπαιδαγωγηθεί... Με τι περιεχόμενο, αξίες, ιδανικά... Αλλά και η ποιότητα και του ελεύθερου του χρόνου... Ολα αυτά είναι θέματα που αφορούν το σύνολο της κοινωνίας, το ίδιο το μέλλον της. Και γι' αυτόν το λόγο και το ζήτημα της Προσχολικής Αγωγής, όπως συνολικότερα το μέτωπο της Παιδείας, είναι αντικείμενο πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης.

Εκ των πραγμάτων, η επίλυση μιας σειράς προβλημάτων που υπάρχουν στις δομές της Προσχολικής Αγωγής σήμερα, απαιτεί σύγκρουση με την κυβερνητική πολιτική, με τη χρόνια υποχρηματοδότηση, με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, συνολικότερα του κεφαλαίου, που βασικό κίνητρό τους έχουν την ένταξη της γυναίκας στην παραγωγή - που είναι αντικειμενικό και προοδευτικό στοιχείο, όμως στον καπιταλισμό συνθλίβεται στις μυλόπετρες της κερδοφορίας - χωρίς όμως να υπάρχει ενδιαφέρον για το περιεχόμενο της παιδαγωγικής πράξης για όλα τα παιδιά αυτής της ηλικίας.

Για να καταλήξουμε στην προσέγγιση αυτή, μελετήσαμε τη σοσιαλιστική εκπαιδευτική πείρα στον τομέα της Προσχολικής Αγωγής, τις εξελίξεις στον χώρο της Προσχολικής Αγωγής στον καπιταλισμό. Αξιοποιήσαμε επίσης πορίσματα των επιστημών που σχετίζονται με την Αγωγή, της Παιδαγωγικής, της Ψυχολογίας.

Αναμετρηθήκαμε και με τις δυσκολίες αλλά και με τις τεράστιες κατακτήσεις του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε.

Σε αυτές τις κατακτήσεις αναφερόταν ο Κώστας Βάρναλης όταν έγραφε:

"Κι αν όλη η εκπολιτιστική δράση της Επανάστασης περιοριζότανε μονάχα στο να δώσει στα παιδιά τη χαρά της ζωής με τα προσχολικά τους ιδρύματα και με τα σχολεία όπως και την ψηλή χαρά της Τέχνης με τα θέατρά τους, τους κινηματογράφους και τα ραδιόφωνά τους, θα άξιζε τον κόπο χίλιες φορές να γίνει αυτή η Επανάσταση".

Κάνοντας μια μικρή ανασκόπηση της πρότασης, μπορούμε να σταθούμε στα εξής:

Στο πρώτο μέρος της πρότασης επιδιώκουμε να αποδώσουμε την εικόνα τού τι υπάρχει σήμερα, ποια είναι η αιτία από αυτήν την αναντιστοιχία ανάμεσα στις σύγχρονες κοινωνικές ανάγκες και την πραγματικότητα.

Γίνεται φανερό ότι η αστική τάξη καθυστερημένα είδε το πρόβλημα της Προσχολικής Αγωγής με οργανωμένο τρόπο. Φαίνεται ότι δεν είναι μόνο πρόβλημα απελευθέρωσης γυναικείου εργατικού δυναμικού, αλλά και ότι η αστική τάξη δεν είχε πάντα στο επίκεντρο της προσοχής της τη σχεδιασμένη ευθύνη της κοινωνίας για τη διαπαιδαγώγηση του παιδιού. Το λέμε αυτό γιατί και εμείς στην αντίληψή μας για την Προσχολική Αγωγή δεν λέμε για καθολικότητα μόνο επειδή η γυναίκα πρέπει να δουλεύει, αλλά γιατί με αυτόν τον τρόπο και φυσικά με το ανάλογο περιεχόμενο, αναπτύσσονται πιο βαθιά και ολόπλευρα οι παιδικές προσωπικότητες, τα στοιχεία που εμείς θέλουμε να διαθέτει ο άνθρωπος.

Στο δεύτερο μέρος δίνουμε το βασικό περίγραμμα για το πώς θα αντιμετωπίζει η σοσιαλιστική κοινωνία το καθήκον της ολόπλευρης διαπαιδαγώγησης των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Φυσικά, η πρότασή μας δεν είναι μια εξαντλητική παρουσίαση ακόμα και των πιο μικρών λεπτομερειών για τη λειτουργία και το περιεχόμενο της Προσχολικής Αγωγής.

Παρουσιάζονται μια σειρά από κρίσιμες παράμετροι της λειτουργίας των δομών αυτών, που κυριολεκτικά φωτίζουν την ανωτερότητα των κοινωνικών υπηρεσιών σε συνθήκες σοσιαλιστικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που έχει απαλλαγεί από το μικρόβιο του κέρδους. Μέσα από αυτήν την ανάδειξη μπορούν να φωτιστούν και η διαπαιδαγωγητική παρέμβαση που μπορούν να κάνουν οι παιδαγωγοί σε αυτές τις κρίσιμες ηλικίες αλλά και η κατεύθυνση της πάλης σήμερα, το περιεχόμενο των διεκδικήσεων.

Αναφέρουμε ενδεικτικά ότι όλες οι δομές Προσχολικής Αγωγής έχουν διευρυμένη ημερήσια λειτουργία, η οποία διασφαλίζει την ολοκλήρωση της διαπαιδαγωγητικής εργασίας και την ικανοποίηση των αναγκών των παιδιών και των γονιών τους. Επίσης ότι άμεση προοπτική είναι οι δομές προσχολικής υποδομής να οικοδομούνται διακριτά, σε σχέση με τα σχολεία. Να δημιουργείται εκείνο το παιδαγωγικό περιβάλλον, το οποίο είναι κυριολεκτικά προϋπόθεση της αγωγής και όχι τεχνικός όρος της.

Από αυτήν την άποψη δίνουμε ιδιαίτερο βάρος στο πλαίσιο μέσα στο οποίο οργανώνεται και ενθαρρύνεται η παιδική περιέργεια, το οξυγόνο της ανάπτυξης και η πηγή της γνώσης. Ο αύλειος χώρος είναι κατάλληλα διαμορφωμένος ώστε να διευκολύνει το παιχνίδι, τη σωματική άσκηση των παιδιών και δίνει τη δυνατότητα, με τις κατάλληλες υποδομές και τα μέσα, να ασκείται το παιδί σε σημαντικές δραστηριότητες, όπως είναι η κηπουρική αλλά και οι πειραματισμοί στη φύση.

Αυτό που χαρακτηρίζει το παιδαγωγικό περιεχόμενο είναι η έγνοια της κοινωνίας να "δει" και να προσδιορίσει την "αυριανή" μέρα του παιδιού, όχι στενά με βάση τις ατομικές ικανότητες του παιδιού, αλλά με βάση τη συνολική πρόοδό της και πώς αυτή μπορεί σχεδιασμένα να την κοινωνήσει με τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, παίρνοντας φυσικά υπόψη τι μπορεί να προσλάβει το παιδί αυτής της ηλικίας. Τα "υλικά" γι' αυτό το οικοδόμημα, που θεμελιώνει την ανθρώπινη προσωπικότητα, η κοινωνία τα προσφέρει απλόχερα και ολόπλευρα.

Πολλές φορές ακούγεται η άποψη: "Αν το σχολείο ζητά στην Α' Δημοτικού συγκεκριμένα πράγματα, τότε δεν πρέπει αυτά να δίνονται και να προετοιμάζεται το παιδί από το νηπιαγωγείο;". Αυτή η αντίληψη επιδρά και στη στάση των γονιών, που πολλές φορές κρίνουν τη δουλειά που γίνεται στο νηπιαγωγείο με το κριτήριο των εργασιών που έχουν για το σπίτι τα παιδιά τους. Στο κείμενο γίνεται προσπάθεια να απαντήσουμε στο ζήτημα. Ταυτόχρονα, διευκρινίζουμε ότι το θέμα της μετάβασης, που είναι ούτως ή άλλως αντικειμενικό, έχει να κάνει και με τι σχολείο συνδέεται η Προσχολική Αγωγή. Δηλαδή τους συνολικούς στόχους του σχολείου και της κοινωνίας.

Η πρόταση του ΚΚΕ για την Προσχολική Αγωγή είναι άρρηκτα δεμένη με την αντίληψή μας για το Ενιαίο Δωδεκάχρονο Σχολείο Σύγχρονης Γενικής Παιδείας. Η συστηματική παρέμβαση στις δομές της Προσχολικής Αγωγής προετοιμάζει ώστε το παιδί να κατακτήσει ορισμένα χαρακτηριστικά για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι η διαπαιδαγωγητική παρέμβαση εννοείται ως τεχνικό εργαλείο επιτάχυνσης της απόδοσης των νηπίων. Αντίθετα, επικεντρώνεται σε θεμελιώδη ζητήματα όπως η πρώιμη λογική στάση απέναντι στον κόσμο, η μεθοδολογία σκέψης, η δυνατότητα κατανόησης των πιο απλών σχέσεων που υπάρχουν στο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Το κριτήριο με το οποίο αυτές οι δυνατότητες εντάσσονται στη ζωή των δομών Προσχολικής Αγωγής δεν είναι μόνο τι είναι ικανά να μάθουν τα παιδιά, αλλά συνολικότερα λαμβάνονται υπόψη οι ψυχοσωματικές ιδιομορφίες των παιδιών της προσχολικής ηλικίας, κυρίως τα αποτελέσματα της επίδρασης της αγωγής που δεν είναι μόνο άμεσα αλλά και πιο μακροπρόθεσμα.

Γι' αυτόν το λόγο τονίζουμε ότι η Προσχολική Αγωγή έχει διακριτή λειτουργία. Αξιοποιεί το "παιχνίδι" ως δραστηριότητα που τραβάει την ανάπτυξη μπροστά σε αυτές τις ηλικίες και μέσω αυτού υπηρετεί τον σκοπό της αγωγής, που είναι η γνώση, το συναίσθημα, η φυσική αγωγή, η αισθητική αγωγή κ.ά. Το παιχνίδι δεν είναι χαζολόγημα. Στο παιχνίδι το παιδί είναι ένα κεφάλι πιο ψηλά από τον εαυτό του. Και γι' αυτόν το λόγο, το παιχνίδι πρέπει να οργανώνεται με επιστημονικό τρόπο, να παρέχονται όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις γι' αυτό.

Θεωρούμε ότι από τη μελέτη της πρότασης του Κόμματος, κάθε προοδευτικός άνθρωπος, κάθε άνθρωπος που προβληματίζεται για το πού πηγαίνει το πράγμα, αλλά και για το πού πρέπει εμείς να κινήσουμε, θα βγει κερδισμένος».