Με φόντο τις αποφάσεις που λαμβάνει αυτές τις μέρες η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, μεταξύ άλλων για μακροχρόνια στρατιωτική και πολιτική στήριξη στην Ουκρανία αλλά και μεγάλη ενίσχυση των αμερικανοΝΑΤΟικών δυνάμεων στην Ευρώπη, ο Γερμανός καγκελάριος Ολ. Σολτς υποστήριξε ότι πρέπει να εξασφαλίζεται καθημερινά η «μέγιστη δυνατή στήριξη» για την Ουκρανία, ισχυριζόμενος ωστόσο ότι αυτό μπορεί να γίνεται αποφεύγοντας τον κίνδυνο κλιμάκωσης, «η οποία θα μπορούσε να πλήξει όλο τον κόσμο».

Καθώς βέβαια στην πραγματικότητα όλες οι κυβερνήσεις προετοιμάζονται και εξοπλίζονται γι' αυτήν ακριβώς την κλιμάκωση της ιμπεριαλιστικής αντιπαράθεσης, αναφερόμενος στην ενίσχυση των γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων ο Σολτς δήλωσε ότι η Γερμανία θα αποκτήσει τον μεγαλύτερο συμβατικό στρατό στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, σε μια φάση που εντείνεται ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός και μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα, και η Γερμανία διεκδικεί ηγετικό ρόλο στην «ευρωπαϊκή ασφάλεια». Χαρακτηριστικές είναι δε οι χτεσινές ανακοινώσεις του Αμερικανού Προέδρου για την ακόμα μεγαλύτερη ενίσχυση των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη (βλ. περισσότερα στις σελ. 4 - 5).

«Τα επόμενα χρόνια θα ξοδεύουμε κατά μέσο όρο 70 - 80 δισ. ευρώ ετησίως για την άμυνα», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος, αναφερόμενος στο στρατιωτικό πακέτο - μαμούθ που ενέκρινε η γερμανική κυβέρνηση, και πρόσθεσε ότι τα σχέδια για τον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων «είναι σε καλό δρόμο». Η σύρραξη στην Ουκρανία οδηγεί σε θεμελιώδεις αλλαγές στην αμυντική στάση πολλών ευρωπαϊκών χωρών και η Γερμανία επηρεάζεται επίσης, είπε ο Σολτς.

Εξάλλου η Γερμανία σκοπεύει να συμμετάσχει με 15.000 στρατιώτες στις διευρυμένες δυνάμεις επέμβασης του ΝΑΤΟ, που θα ξεπεράσουν τους 300.000 στρατιώτες.

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων στην ανατολική πτέρυγα της λυκοσυμμαχίας, ο Λιθουανός Πρόεδρος Γκ. Ναουσέντα επανέλαβε ότι το τρέχον δόγμα του ΝΑΤΟ για την Αμυνα της Βαλτικής δεν είναι πλέον «βιώσιμο» και χρειάζεται μετάβαση από την «αποτροπή» στην «προωθημένη άμυνα». Εκτός από περισσότερες χερσαίες δυνάμεις σε επίπεδο ταξιαρχιών (3.000 - 5.000 στρατιωτικοί), χρειάζεται πλέον αντιαεροπορική άμυνα, όχι μόνο επιτήρηση.

Το Βερολίνο έχει ήδη εκφράσει την πρόθεσή του να αναλάβει τη διοίκηση ΝΑΤΟικής ταξιαρχίας στη Λιθουανία, δείχνοντας «πόσο ισχυρή και αποφασιστική είναι η δέσμευση της Γερμανίας να αναπτύξει επιπλέον στρατεύματα», και «το εκτιμάμε πάρα πολύ», είπε ο Ναουσέντα.

Η Γερμανία ηγείται του battlegroup («ομάδας μάχης») του ΝΑΤΟ στις χώρες της Βαλτικής και παρέχει το μεγαλύτερο μέρος των στρατευμάτων. Παράλληλα, στη γεωπολιτική αντιπαράθεση με τη Ρωσία η Λιθουανία βρίσκεται σε στρατηγική θέση, όπως φάνηκε και από την αντιπαράθεση σχετικά με τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ στη Βαλτική, αφότου η Λιθουανία απαγόρευσε τη χερσαία διαμετακόμιση, μεταξύ Ρωσίας και Καλίνινγκραντ, προϊόντων που εμπίπτουν στο εμπάργκο της ΕΕ.

Χτεσινό δημοσίευμα του πρακτορείου «Reuters», επικαλούμενο πηγές στην ΕΕ, αναφέρει ότι η μεταφορά προϊόντων μέσω Λιθουανίας προς το Καλίνινγκραντ ενδέχεται να επανέλθει στο φυσιολογικό εντός ημερών, καθώς Ευρωπαίοι αξιωματούχοι βρίσκονται κοντά σε μια συμβιβαστική συμφωνία που θα εξαιρεί τις μεταφορές στον ρωσικό θύλακα από τις κυρώσεις. Μία από τις πηγές δήλωσε ότι την αναζήτηση συμβιβασμού στηρίζει η Γερμανία.

Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Λιθουανίας, πάντως, δήλωσε ότι το Βίλνιους θα συνεχίσει να συζητά με την Κομισιόν για το θέμα, και ότι οποιαδήποτε αλλαγή από την ΕΕ δεν θα πρέπει να ξεχωρίζει τη Λιθουανία και να υπονομεύει «την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητα της πολιτικής κυρώσεων της ΕΕ».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η Νορβηγία αρνήθηκε να επιτρέψει ρωσικές αποστολές τροφίμων στο Μπάρεντσμπουργκ, όπου βρίσκονται περίπου 500 Ρώσοι ανθρακωρύχοι και οι οικογένειές τους. Το Μπάρεντσμπουργκ είναι ένα χωριό στην Αρκτική, στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ.

Το αρχιπέλαγος έχει ένα ιδιότυπο καθεστώς, καθώς η Νορβηγία έχει πλήρη κυριαρχία, αλλά όλες οι χώρες που συνυπογράφουν τη «Συνθήκη του Σβάλμπαρντ» έχουν δικαιώματα στην αλιεία, στο κυνήγι και στους ορυκτούς πόρους. Σήμερα αυτό το δικαίωμα εξασκούν η Νορβηγία και η Ρωσία.

Το ρωσικό φορτίο παραδίδεται στο χωριό Μπάρεντσμπουργκ διά θαλάσσης κάθε 10 μέρες και τώρα οι κάτοικοι κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς τα απαραίτητα, ενώ η Ρωσία απείλησε με αντίποινα.

Παρά τη νέα «στρατηγική αντίληψη» του ΝΑΤΟ που εγκρίνεται στη Σύνοδο Κορυφής, όπου η Ρωσία αναφέρεται ως «η πιο σημαντική και άμεση απειλή» για τη συμμαχία, η Γερμανία και η Γαλλία υποστηρίζουν ότι η Ιδρυτική Πράξη Ρωσίας - ΝΑΤΟ πρέπει να διατηρηθεί έστω «στα χαρτιά», αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας «Die Welt».

Αυτό επανέλαβε χτες η Γερμανίδα ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ, ενώ αντίστοιχη δήλωση είχε κάνει πριν μέρες και ο Γερμανός καγκελάριος.

«Θα υιοθετήσουμε μια νέα στρατηγική αντίληψη στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ», είπε η Μπέρμποκ και πρόσθεσε: «Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αυτήν τη νέα, πικρή πραγματικότητα να πρέπει να προστατευτούμε από τη Ρωσία. Ωστόσο, κάναμε πάντα σαφές ότι ως γερμανική κυβέρνηση δεν θα θέλαμε να καταγγελθεί η Ιδρυτική Πράξη Ρωσίας - ΝΑΤΟ».

Η Ιδρυτική Πράξη Ρωσίας - ΝΑΤΟ υπογράφηκε το 1997 και τα δύο μέρη συμφώνησαν «να οικοδομήσουν μαζί μια διαρκή και χωρίς αποκλεισμούς ειρήνη στον ευρωατλαντικό χώρο, με βάση τις αρχές της δημοκρατίας και της συνεργατικής ασφάλειας».

Ο καγκελάριος «έβαλε φρένο» στην «αξιολόγηση» της Ιδρυτικής Πράξης, έγραψε η γερμανική εφημερίδα. Σύμφωνα με το δημοσίευμα οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης επιμένουν να ακυρωθεί το έγγραφο, επειδή η Ρωσία απέτυχε να το τηρήσει μετά τα γεγονότα του 2008 στη Γεωργία (απόσχιση Νότιας Οσετίας και Αμπχαζίας), ωστόσο Βερολίνο και Παρίσι σκοπεύουν να διατηρήσουν τις διατάξεις του. Τα δύο κράτη της ΕΕ έχουν ταχθεί υπέρ μιας λεγόμενης «ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφαλείας», που θα περιλαμβάνει και τη Ρωσία, με ένα μείγμα αποτροπής και συνεργασίας που θα ευνοεί γεωπολιτικά και οικονομικά την ΕΕ.

Παράλληλα συνεχίζονται διεργασίες για νέες «συμμαχίες» και ομάδες στο πλαίσιο του ευρωατλαντικού άξονα.

Η Βρετανία θα εξετάσει την πρόταση του Γάλλου Προέδρου Εμ. Μακρόν για τη συγκρότηση μιας «Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας», για ενίσχυση της συνεργασίας σε υποδομές, ασφάλεια και άμυνα με χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ, όπως η Μολδαβία, η Ουκρανία, η Βρετανία κ.ά.

Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της χώρας Μπ. Τζόνσον δήλωσε χτες ότι η εν λόγω Κοινότητα θα πρέπει να αφορά «την οικοδόμηση σχέσεων» και όχι τη δημιουργία «νέων θεσμών», καθώς άλλωστε το Ηνωμένο Βασίλειο αποχώρησε το 2020 από την ΕΕ.

Ο Τζόνσον θεωρεί ακόμα ότι αυτή η «συμμαχία» θα πρέπει να συμπεριλάβει την Τουρκία, το Μαγκρέμπ (χώρες της Βόρειας Αφρικής), το Ισραήλ. «Χονδρικά, θα πρέπει να επανασυστήσουμε τη Mare Nostrum της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας», είπε.

Επέμεινε μάλιστα στην «κρίσιμη» συμμετοχή της Τουρκίας, ενώ αναφέρθηκε επίσης στην Ουκρανία και στο Ισραήλ. «Η βορειοαφρικανική ακτή είναι κι αυτή μία πολύ σημαντική ζώνη στην ευρωπαϊκή συζήτηση με την ευρεία έννοια», πρόσθεσε. Τα «ευρωμεσογειακά» σχέδια βέβαια είναι εδώ και πολύ καιρό στην ατζέντα και της Γαλλίας (που άλλωστε είναι και πρώην αποικιοκρατική δύναμη στη Βόρεια Αφρική), ωστόσο το θέμα στην προώθησή τους είναι οι όροι τους και ποια ευρωπαϊκή δύναμη θα βγαίνει πιο ενισχυμένη.

Η «Ευρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα» συζητήθηκε μεταξύ Μακρόν και Τζόνσον στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του G7 στη Βαυαρία. Η γαλλική προεδρία ανέφερε ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός εκφράστηκε με «μεγάλο ενθουσιασμό» για την πρωτοβουλία αυτή, κάτι που διέψευσε μια μέρα αργότερα η Βρετανίδα ΥΠΕΞ Λιζ Τρας.

Η Βρετανία εξάλλου προωθεί δικές της «αμυντικές» συμμαχίες στην Ευρώπη, με την Πολωνία, τις χώρες της Βαλτικής και την Ουκρανία.

Γερμανία και Ολλανδία θα προμηθεύσουν από κοινού 6 ακόμα αυτοκινούμενα πυροβόλα PzH 2000 στην Ουκρανία, ενώ την περασμένη εβδομάδα έφτασαν στην Ουκρανία 7 PzH 2000, η πρώτη παράδοση γερμανικών βαρέων όπλων στον ουκρανικό στρατό μετά τη ρωσική εισβολή.

Τα συγκεκριμένα συστήματα πυροβολικού θεωρούνται από τα ισχυρότερα στον κόσμο. Το δραστικό βεληνεκές τους φτάνει τα 30 - 40 χλμ., ανάλογα με τα πυρομαχικά, ενώ το μέγιστο πλησιάζει τα 70 χλμ.

«Οι παραδόσεις όπλων δημιουργούν απειλές για την ασφάλεια όχι μόνο στην Ουκρανία, αλλά και έξω από αυτήν», σημείωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα, προσθέτοντας πως ό,τι όπλο παρέχεται στην Ουκρανία - χιλιάδες «Stinger» και «Javelin», εκτοξευτές χειροβομβίδων κ.ά. - «θα καταλήξουν, μέσω της μαύρης αγοράς, πρωτίστως στην Ευρώπη».

Σύμφωνα με την ίδια, «υπηρεσίες επιβολής του νόμου σε ορισμένες χώρες της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης έχουν ήδη σημειώσει σημαντική αύξηση του όγκου της εγκληματικής διακίνησης όπλων τα οποία προέρχονται από το ουκρανικό έδαφος που ελέγχει το Κίεβο».

Επιπλέον η Ζαχάροβα, επικαλούμενη Δυτικούς εμπειρογνώμονες, ανέφερε ότι «το συνολικό ποσό της στρατιωτικής, οικονομικής και ανθρωπιστικής βοήθειας που δεσμεύτηκε για την Ουκρανία έχει φτάσει τα 80 δισ. δολάρια από τις 24 Γενάρη, από τα οποία το 45% είναι αποκλειστικά στρατιωτική υποστήριξη».

Την αποπομπή της Ρωσίας από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ απαίτησε προχτές ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι, μιλώντας στο σώμα, του οποίου η Ρωσία είναι μόνιμο μέλος. Ο Ζελένσκι υποστήριξε ότι η Ρωσία συνεχίζει την «τρομοκρατία» εναντίον Ουκρανών αμάχων και ο ΟΗΕ θα πρέπει να θεσπίσει την έννοια του «κράτους - τρομοκράτη», ώστε η Ρωσία να χαρακτηριστεί έτσι.

Ακόμα, απαίτησε να ιδρυθεί διεθνές ειδικό δικαστήριο «για να ερευνήσει όλα όσα έκαναν τα ρωσικά στρατεύματα εναντίον των Ουκρανών». Αναφέρθηκε σε πολλές ρωσικές επιθέσεις στην Ουκρανία που είχαν αποτέλεσμα να σκοτωθούν άμαχοι, παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένοι.

Στην παρέμβαση Ζελένσκι αντέδρασε έντονα ο αναπληρωτής πρέσβης της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Ντμ. Πολιάνσκι, λέγοντας ότι αυτή προστέθηκε στο πρόγραμμα την τελευταία στιγμή από την αλβανική προεδρία και ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας «δεν θα έπρεπε να μετατρέπεται σε πλατφόρμα προκειμένου ο Πρόεδρος Ζελένσκι να ζητάει κι άλλα όπλα από το NATO».

Η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας συγκλήθηκε μετά το πυραυλικό πλήγμα στο Κρεμεντσούκ, με το Κίεβο να καταγγέλλει τη Μόσχα για απευθείας ρωσικό πλήγμα σε εμπορικό κέντρο στην πόλη τη Δευτέρα, με περίπου 20 νεκρούς και αρκετούς τραυματίες.

Η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι «πύραυλοι υψηλής ακρίβειας» έπληξαν εργοστασιακά κτίρια στο Κρεμεντσούκ όπου ήταν αποθηκευμένα δυτικά όπλα και πυρομαχικά, και προκλήθηκε πυρκαγιά στο εμπορικό κέντρο. Η ρωσική πλευρά κατηγορεί επίσης τις ουκρανικές δυνάμεις ότι αποθηκεύουν εξοπλισμό σε δημόσια κτίρια, όπως νοσοκομεία, σχολεία κ.λπ., και ότι σημαδεύουν αμάχους και κατοικημένες περιοχές στην ανατολική Ουκρανία.

Ενδεικτικά, χτες ανακοινώθηκε ότι ένα παιδί σκοτώθηκε και τρεις ενήλικες τραυματίστηκαν από θραύσματα του ουκρανικού πυραύλου «Tochka-U» που καταρρίφθηκε πάνω από την πόλη Novaya Kakhovka. Η ρωσική άμυνα κατέρριψε και τους τέσσερις πυραύλους που εκτοξεύτηκαν και είχαν στόχο «αστικές και κοινωνικές εγκαταστάσεις και υποδομές».

Σε μια παράλληλη εξέλιξη ο Πρόεδρος της Ινδονησίας Τζ. Βιντόντο, που επισκέφτηκε χτες το Κίεβο, προσφέρθηκε να παραδώσει ένα μήνυμα από τον Ουκρανό Πρόεδρο στον Ρώσο ομόλογό του, σε μια προσπάθεια να αναζωπυρώσει τις «ελπίδες για ειρήνη». Ο Βιντόντο θα μεταβεί στη Μόσχα, όπου θα συναντηθεί με τον Βλ. Πούτιν, τονίζοντας τη σημασία «μιας ειρηνευτικής επίλυσης».

Ο δε Ζελένσκι έλαβε πρόσκληση να παρευρεθεί στη Σύνοδο Κορυφής του G20 στην Ινδονησία τον Νοέμβρη. «Η συμμετοχή της Ουκρανίας θα εξαρτηθεί από την κατάσταση ασφαλείας και από το ποιος άλλος θα παρευρεθεί», είπε, καθώς ο Ρώσος Πρόεδρος αποδέχτηκε πριν λίγες μέρες την πρόσκληση για συμμετοχή.

Οι αρχές στην περιοχή Χερσώνα έχουν ξεκινήσει προετοιμασίες για δημοψήφισμα με θέμα την ένταξη στη Ρωσία, δήλωσε χτες στέλεχος των φιλορωσικών αρχών της εν λόγω περιφέρειας της νότιας Ουκρανίας.

Επίσης, από αύριο Παρασκευή λεωφορεία και τρένα θα συνδέσουν ξανά περιοχές που έχει καταλάβει η Ρωσία στη νότια Ουκρανία με τη χερσόνησο της Κριμαίας, ανακοίνωσε η φιλορωσική διοίκηση της Χερσώνας. Η σύνδεση με την Κριμαία διακόπηκε μετά την ενσωμάτωσή της στη Ρωσία το 2014.

Προγραμματίζονται λεωφορειακές συνδέσεις μεταξύ της πρωτεύουσας της Κριμαίας, Συμφερόπολης, και της πόλης της Χερσώνας, καθώς και των πόλεων Μελιτόπολη και Μπερντιάνσκ με τη μερικώς κατεχόμενη από τη Ρωσία ουκρανική περιοχή Ζαπορίζια. Επιπλέον, θα τεθεί σε λειτουργία μια σιδηροδρομική γραμμή που θα συνδέει την Κριμαία με Χερσώνα και Μελιτόπολη, με τη ρωσική εθνοφρουρά να προστατεύει την ασφάλεια των δρομολογίων.

Η Ρωσία έχει καταλάβει αρκετές περιοχές στη νότια Ουκρανία, σε ορισμένες από τις οποίες έχει εισαχθεί το ρούβλι και έχουν εκδοθεί ρωσικά διαβατήρια.