AP

Στα πρωτοσέλιδα του τουρκικού αστικού Τύπου η νίκη Ερντογάν και οι διεργασίες της επόμενης μέρας

Αυτά σημείωσε, μεταξύ άλλων, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις πρώτες δηλώσεις που έκανε μετά την επανεκλογή του στην Προεδρία της Τουρκίας και την επικράτηση της «Λαϊκής Συμμαχίας» - του εκλογικού συνασπισμού που συγκρότησε το κόμμα του, ΑΚΡ, με το εθνικιστικό ΜΗΡ - στη νέα 600μελή Βουλή της χώρας.

Οσον αφορά τα αποτελέσματα των εκλογών:

• Στις προεδρικές εκλογές:

-- Ο Ρ. Τ. Ερντογάν έλαβε 52,6% (στις προηγούμενες εκλογές, τον Αύγουστο του 2014, είχε πάρει 51,79%, ως υποψήφιος μόνο του ΑΚΡ).

-- Ο Μ. Ιντζέ έλαβε 30,6% (ενώ το 2014, το κόμμα του, Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα - CHP - είχε πάρει 38,44% αλλά τότε είχε συνεργαστεί με το ΜΗΡ).

-- Ο Σ. Ντεμιρτάς (του φιλοκουρδικού HDP, που παραμένει φυλακισμένος ως κατηγορούμενος για συμμετοχή σε «τρομοκρατική οργάνωση») πήρε 8,4% (από 9,76% το 2014).

-- Η Μ. Αξενέρ, του νεοσύστατου φιλελεύθερου ΙΥΙ (Καλό Κόμμα), πήρε 7,3%.

• Στις βουλευτικές εκλογές:

-- Το ΑΚΡ πήρε 42,5% και 295 έδρες (από 49,5% και 317 έδρες το 2015), ενώ το σύμμαχό του ΜΗΡ πήρε 11,1% και 48 έδρες (από 11,9% και 40 έδρες).

Ως «Λαϊκή Συμμαχία», ΑΚΡ και ΜΗΡ συγκεντρώνουν 53,7% και 343 έδρες.

Επίσης:

-- Το CHP πήρε 22,6% και 147 έδρες (από 25,32% και 134).

-- Το ΙΥΙ έλαβε 10% και 43 έδρες (συμμετείχε πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές).

-- Το HDP 11,7% και 67 έδρες (από 10,76% και 59 έδρες).

Αθροιστικά, η «Εθνική Συμμαχία» (που συγκρότησαν CHP, IYI και άλλα μικρότερα κόμματα, χωρίς το HDP) έλαβε 34% και 190 έδρες.

Ολόκληρη η προεκλογική εκστρατεία επιβεβαίωσε ότι η επομένη των εκλογών βρίσκει τη σύγχρονη καπιταλιστική Τουρκία έτοιμη να πορευτεί πιο επιθετικά, για να θωρακίσει τη θέση της σε μια περιφέρεια σύνθετων γεωπολιτικών ανακατατάξεων, που απλώνεται από τα Βαλκάνια και την Κασπία μέχρι τη Μέση Ανατολή και όλη τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Σε αυτήν την κατεύθυνση εντάσσονται και οι εξαγγελίες Ερντογάν ότι η Τουρκία «θα συνεχίσει να απελευθερώνει εδάφη στη Συρία», προμηνύοντας ουσιαστικά κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, με τις οποίες προσπαθεί να «ανακόψει» συνοριακές αλλαγές που την απειλούν, προβάλλοντας ταυτόχρονα και δικές της διεκδικήσεις.

Στην ανάγκη «η χώρα» (δηλαδή η αστική της τάξη) να προστατέψει τα συμφέροντά της «πιο ενεργητικά» συμφωνούν όλες οι αστικές πολιτικές δυνάμεις και πάνω σε αυτήν τη βάση αναζωπυρώνονται ήδη και διεργασίες σε όλο το αστικό πολιτικό φάσμα. Καταρχάς, οι σημαντικές επιδόσεις του Μ. Ιντζέ (το CHP είχε να δει τέτοια ποσοστά σε προεδρικές εκλογές εδώ και 4 δεκαετίες) επανέφεραν σενάρια για «ανανέωση» του CHP, του οποίου την ηγεσία ένα χρόνο πριν είχε διεκδικήσει ο Ιντζέ, αλλά τελικά έχασε από τον Κ. Κιλιντσάρογλου.

Επίσης, πολλά είναι τα ερωτήματα για το εύρος της επιρροής που θα έχει στη νέα κυβέρνηση η συμμετοχή του ΜΗΡ, δεδομένου μάλιστα ότι το ΑΚΡ δεν έχει πια την πλειοψηφία στη Βουλή. Ζητούμενο παραμένουν τα επόμενα βήματα του νεοσύστατου φιλελεύθερου ΙΥΙ, που κατάφερε να μπει στη νέα Βουλή και προβάλλει πολιτική πρόταση για στενότερη σχέση με τη Δύση. Τέλος, καταλυτικές μπορεί να αποδειχθούν και οι επιλογές του HDP, που έδειξε «αντοχή» (παρά τη στοχοποίησή του από ΑΚΡ - ΜΗΡ ως «τρομοκρατικής οργάνωσης»), ενώ η ηγεσία του όχι απλά διατηρεί επαφές με κέντρα όπως οι ΗΠΑ και η Γερμανία αλλά και διαμηνύει την ετοιμότητά του να πρωταγωνιστήσει σε ένα νέο γύρο διαβουλεύσεων για το Κουρδικό, επαναλαμβάνοντας με κάθε ευκαιρία πως είναι υπέρ μιας «λύσης με ειρηνικά μέσα».

Μέσα σε όλα αυτά, ενδεικτικός για το βάθεμα των αντιθέσεων στη χώρα είναι ο εκλογικός χάρτης όπως διαμορφώθηκε: Σε όλη σχεδόν την ενδοχώρα κυριάρχησε ο συνασπισμός του ΑΚΡ όπως και σε Αγκυρα και Κωνσταντινούπολη, στις ανατολικές επαρχίες είχε μεγάλα ποσοστά το HDP και στα δυτικά παράλια και την Σμύρνη το κεμαλικό CHP.

Συγχαρητήρια στον Ερντογάν έσπευσαν πολλοί να δώσουν, συνοδευόμενα όμως και με άλλα μηνύματα. Οι ΗΠΑ τόνισαν ότι σέβονται την απόφαση των Τούρκων ψηφοφόρων αλλά και ότι πρέπει «να λυθούν θέματα στη διμερή σχέση και για την αύξηση της συνεργασίας στην αντιμετώπιση κοινών στρατηγικών προκλήσεων», εννοώντας πρωτίστως τη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ.

Η Γερμανία είπε ότι «έλαβε υπόψη της το αποτέλεσμα» των εκλογών και εξέφρασε ανυπομονησία «για να εργαστούμε μαζί για την περαιτέρω στήριξη και εμβάθυνση της συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες».

Η Γαλλία ζήτησε έναν «ψυχραιμότερο διάλογο ανάμεσα στην Τουρκία και την ΕΕ» και «υπενθύμισε τη δέσμευσή της για στενό και ειλικρινή διάλογο με τον Τούρκο Πρόεδρο».

Η επομένη των εκλογών πυροδότησε σειρά εκτιμήσεων από αστικά επιτελεία, που βεβαιώνουν ότι η συνεργασία με την Τουρκία είναι μέρος ευρύτερων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.

Η αμερικανική δεξαμενή σκέψης «Κέντρο για την Πολιτική στην Ασφάλεια» (Center for Security Policy), με έδρα την Ουάσιγκτον, σημείωνε την Τρίτη ότι το σημερινό «επίπεδο αντιπαλότητας» που η Τουρκία δείχνει προς τις ΗΠΑ αποτελεί «ευθεία απειλή» για την «ικανότητα υλοποίησης των αμερικανικών στρατηγικών και τακτικών στόχων στη Μέση Ανατολή». Ωστόσο, έχοντας επισημάνει ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, βρίσκεται σε μια γεωγραφική περιοχή - κλειδί και «θα μπορούσε να είναι ένας σημαντικός σύμμαχος των ΗΠΑ στον πόλεμο στη Συρία», τονίζει ότι πρέπει να σταθμιστούν προσεκτικά τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης Τραμπ. «Η εκλογή Ερντογάν περιπλέκει τα θέματα που αντιμετωπίζουν οι Αμερικανοί ιθύνοντες, που πρέπει να ζυγίσουν προσεκτικά» τη «γεωπολιτική απειλή από τη Ρωσία και το Ιράν» και ανάλογα να διαμορφώσουν τη σχέση τους με την Αγκυρα.

Προβληματισμούς όμως έχουν και τα αστικά επιτελεία στη Ρωσία. Στις αρχές της βδομάδας, η εφημερίδα «Nezavisimaya Gazeta» έγραψε ότι «η συντριπτική νίκη του Ρ. Τ. Ερντογάν μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στη ρωσική ηγεσία (...) Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας θα υποβληθεί σίγουρα σε ορισμένες αλλαγές (...) Τα βήματα που θα ακολουθήσει στη διεθνή αρένα θα είναι λιγότερο ή περισσότερο επιθετικά». Αστοί αναλυτές επισήμαιναν στην εφημερίδα πως «κρίσιμος παράγοντας για τις ρωσοτουρκικές σχέσεις θα είναι η πρόθεση της Αγκυρας να διαπραγματευτεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολλά θα εξαρτηθούν από το πόσο ομαλές θα είναι οι σχέσεις ανάμεσα σε Τουρκία και ΗΠΑ».

Σε μια πρώτη εκτίμηση για το αποτέλεσμα των εκλογών της 24ης Ιούνη, το ΚΚ Τουρκίας, σε ανακοίνωση της Κεντρικής Επιτροπής του, σημειώνει ότι παρά τις φρούδες ελπίδες που καλλιεργήθηκαν, «η πιο σημαντική αλήθεια που αποκαλύφθηκε είναι ότι καμιά εκλογική διαδικασία δεν θα μπορέσει ποτέ να προσφέρει διέξοδο, γι' αυτό ο καθένας χρειάζεται να αντιληφθεί ότι η οργάνωση είναι απαραίτητη για να επιτευχθεί η παραμικρή βελτίωση στην Τουρκία». Θυμίζουμε ότι το ΚΚ Τουρκίας αποκλείστηκε λόγω του αντιδημοκρατικού εκλογικού νόμου και συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές με ανεξάρτητους υποψηφίους, μέσα από την πλατφόρμα «Αυτή η κοινωνική τάξη πρέπει να αλλάξει».

Σχετικά με το πλαίσιο μέσα στο οποίο έγιναν οι εκλογές, εκτιμά: «Πριν από τις εκλογές, τα διεθνή μονοπώλια έφτιαξαν έναν συνασπισμό που ξεκίνησε από το CHP, επεκτάθηκε ύστερα στο ΙΥΙΡ (Αξενέρ), για να αγκαλιάσει στο τέλος το "Κόμμα της Ευτυχίας", φτιάχνοντας έτσι το συνασπισμό της "Εθνικής Συμμαχίας", όπου, παρότι το HDP έμεινε εκτός, έστρεψαν μεγάλη μάζα ψηφοφόρων. Αναγκαία προϋπόθεση για να ξεπεράσει ο Ερντογάν αυτήν τη δύναμη ήταν να θυμίσει στην αστική τάξη ότι κανένα από τα πλεονεκτήματα που κέρδισε κατά τη θητεία του δεν θα ανασταλεί. Και ενώ, όπως είναι φυσικό, οι δημιουργοί του Ερντογάν δημιούργησαν μία εναλλακτική στον Ερντογάν, ο ίδιος κινήθηκε βάσει των δικών τους φόβων και συμφερόντων. Από τη σκοπιά της αστικής τάξης, οι φόβοι που υπήρχαν δεν υφίστανται πλέον και τα αφεντικά εγγυώνται ότι η πολιτική τους θα συνεχίζει να εφαρμόζεται, με ή χωρίς τον Ερντογάν. Περάσαμε μία περίοδο στην οποία, τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και σε επίπεδο Τουρκίας, η αστική τάξη είχε έντονες εσωτερικές αντιθέσεις, που ωστόσο δεν ακυρώνουν τα κοινά συμφέροντα της τάξης των εκμεταλλευτών.

Ηδη το ζήτημα του εκμηδενισμού των διαφορών μεταξύ του ΑΚΡ και της αξιωματικής αντιπολίτευσης κυριαρχούσε στις εκλογές, με βασικό εκφραστή την τάξη των κεφαλαιοκρατών. Τα βασικά στοιχεία της πολιτικής που ασκεί το ΑΚΡ εδώ και 16 χρόνια έχουν αφομοιωθεί, στην εφαρμογή μίας "ξεπλυμένης κοσμικότητας", στο συνασπισμό που χτίστηκε με την εξαρτημένη από τον TUSIAD (σ.σ. ΣΕΒ της Τουρκίας) Αξενέρ και τον ακροδεξιό Καραμολάογλου, στη βαθιά πίστη να συνεχιστούν χωρίς προβλήματα οι συζητήσεις με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Τα πράγματα είχαν φτάσει σε τέτοιο σημείο, που ο Μουχαρέμ Ιντζέ είχε το δικαίωμα να διορίσει στο Υπουργικό Συμβούλιο υπουργούς ακόμα και από το ΑΚΡ!».

Συνεχίζοντας, υπογραμμίζει την ανάγκη του απεγκλωβισμού των λαϊκών δυνάμεων από το νέο δίπολο: «Η αντιπολίτευση στον Ερντογάν, που για ένα μεγάλο διάστημα ηγούνταν στην τουρκική κοινωνία, έφτασε στο αποκορύφωμά της με την "εξέγερση του πάρκου Γκεζί" και πίεζε την κοινωνία προς τα άκρα, έγινε πλέον ανάξια του ίδιου της του εαυτού. Αντίθετα, ο ανταγωνισμός με τον Ερντογάν έφερε την κοινωνία σε απελπιστική κατάσταση και δημιουργήθηκε δίδυμο αδερφάκι του Ερντογάν.

Θεμέλιο ενάντια σε αυτό το καθεστώς είναι ο αγώνας ενάντια στον ιμπεριαλισμό, την εκμετάλλευση και την οπισθοδρομική σκέψη. Ομοίως, είναι υποχρεωτικός ο απεγκλωβισμός από το δίπολο των αστικών - εκσυγχρονιστικών CHP και HDP και του συντηρητικού ΑΚΡ».

Και η ΚΕ καταλήγει: «Στις εκλογές της 24ης Ιούνη το ΚΚΤ επωμίστηκε την ευθύνη τού να είναι η φωνή της εργατικής τάξης, του λαού και της αλλαγής αυτής της κοινωνικής τάξης. Ο λόγος που έφερε στις εκλογές το ΚΚΤ δεν ήταν μάταιος, αλλά μέσω της αντιπροσώπευσής του με ανεξάρτητους υποψήφιους άφησε το στίγμα του στην τουρκική κοινωνία. Γνωρίζαμε ότι από κάθε άποψη αυτό το ίχνος δεν θα μπορούσε να υπερβεί τις μεγάλες αυταπάτες που περιβάλλουν εκατομμύρια ανθρώπους και πολύ περισσότερο τις δυσκολίες στην προπαγάνδα που υπάρχουν μέχρι το σημείο να κατεβαίνει κανείς ως ανεξάρτητος. Ωστόσο, το ΚΚΤ δεν επέτρεψε να περάσουν οι εκλογές χωρίς να αναδειχθεί η σοσιαλιστική προοπτική, ήρθε σε επαφή με μεγάλο αριθμό νέων εργατών και βρέθηκε έγκαιρα προετοιμασμένο.

Το ΚΚΤ συνεχίζει να οργανώνει και να αγωνίζεται με μεγάλη ενεργητικότητα. Τις επόμενες μέρες, οι Επιτροπές του Κόμματος θα δώσουν στη δημοσιότητα έναν συνεκτικό οδικό χάρτη για το πώς θα βγουν οι εργάτες και ο λαός από τα αδιέξοδα και την απελπισία. Το Κόμμα μας είναι η μοναδική ελπίδα εκείνων που λένε "έχετε δίκιο αλλά πρέπει να κάνετε μία επιλογή..." και με αυτήν την ευθύνη θα ενεργήσει».