ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 30 Μάη 2023
Σελ. /28
ΔΙΕΘΝΗ
ΤΟΥΡΚΙΑ - ΕΠΑΝΕΚΛΟΓΗ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ
Εξαγγελίες περί «αιώνα της Τουρκίας» για την αναβάθμιση του τουρκικού κεφαλαίου

«Στρατηγικό συμφέρον» η σχέση με την Αγκυρα λέει η Δύση - Για «πολύ φιλόδοξους στόχους» και «νέες κορυφές» μιλάνε Ρωσία και Κίνα

AP

Με εξαγγελίες και αναφορές στον «τουρκικό αιώνα που προαναγγέλλεται σήμερα» - το περιεχόμενο του οποίου είναι στην πραγματικότητα ο στόχος της τουρκικής αστικής τάξης να αναβαθμίσει τη θέση της στην ευρύτερη περιοχή μέσα από σύνθετα παζάρια με όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα - συνοδεύτηκε η επανεκλογή του Ρ. Τ. Ερντογάν στην προεδρία της Τουρκίας.

Με βάση τα επίσημα αποτελέσματα, ο Ερντογάν (ηγέτης του ισλαμικού ΑΚΡ και υποστηριζόμενος από το εθνικιστικό MHP) έλαβε το 52,18% στον β' γύρο των προεδρικών εκλογών (27.834.692 ψήφους, έναντι 27.133.837 που πήρε στον α' γύρο), ενώ ο ηγέτης του σοσιαλδημοκρατικού CHP και υποψήφιος της «Εθνικής Συμμαχίας» (εκλογικός συνασπισμός του CHP, του κόμματος ΙΥΙ κ.ά.), Κ. Κιλιτσντάρογλου, πήρε 47,82% (25.504.552 από 24.594.932 ψήφους).

Μετά την εκλογή του, ο Ερντογάν έκανε λόγο για «μέρα έναρξης του μεγάλου τουρκικού ονείρου», για «τεράστιες οικονομικές δυνατότητες» που έχει η Τουρκία και «ανέκαθεν ενοχλούσαν», για να καταλήξει ότι «οι περιοχές ισχύος και επιρροής στα ανατολικά, νότια, βόρεια και δυτικά της χώρας μας ήταν πάντα κρυμμένες από εμάς. Ο φόβος όσων μας έχουν πνίξει εδώ και χρόνια στα στενά, είναι το μέλλον του τουρκικού αιώνα, που προαναγγέλλεται σήμερα»... Κατά τ' άλλα υποστήριξε ότι «κανείς δεν ηττήθηκε, είμαστε 85 εκατομμύρια νικητές».

Αντιδράσεις στην αντιπολίτευση

Η νέα επικράτηση Ερντογάν δίνει παραπέρα ώθηση σε ενδοαστικές διεργασίες που «τρέχουν» τα τελευταία χρόνια στη χώρα, με έντονες προσπάθειες στην αντιπολίτευση να διαμορφωθεί ένα σχήμα ικανό να διεκδικήσει με αξιώσεις την αποτελεσματικότερη υπεράσπιση των συμφερόντων του τουρκικού κεφαλαίου στα παζάρια με Ουάσιγκτον, Μόσχα, Βρυξέλλες, Πεκίνο κ.λπ.

Ο Κιλιτσντάρογλου δήλωσε «βαθύτατα λυπημένος για τις δυσκολίες που περιμένουν τη χώρα», αναφέροντας ότι «μέχρι η χώρα μας να αποκτήσει αληθινή εμπειρία της δημοκρατίας, θα παραμείνουμε πρωτοπόροι σε αυτήν τη μάχη».

Ωστόσο, μια σειρά από διακεκριμένα στελέχη της αντιπολίτευσης εξέφρασαν προβληματισμούς. Ο εκλεγμένος με τη στήριξη του CHP δήμαρχος Κωνσταντινούπολης, Ε. Ιμάμογλου (που για καιρό πολλοί προέκριναν ως ανερχόμενο «αντίπαλο» του Ερντογάν), διαμήνυσε σε συγκέντρωση οπαδών του «μην ανησυχείτε, όλα ξεκινούν ξανά από το μηδέν».

Αλλά και άλλα στελέχη του CHP. Π.χ. ο επικεφαλής του επαρχιακού συμβουλίου στην Μπολού, Τ. Ουζτζάν, απευθυνόμενος με ανάρτησή του προσωπικά στον Κιλιτσντάρογλου, ανέφερε: «Φτάνει πια. Σας παρακαλώ αποχωρήστε. Ξοδέψτε τον χρόνο με τα εγγόνια σας. Μας δώσατε ελπίδα για 13 χρόνια, αλλά τώρα πρέπει να αποχωρήσετε με αξιοπρέπεια».

Η δε επικεφαλής του «Καλού Κόμματος» (ΙΥΙ), Μεράλ Ακσενέρ - που κατέληξε να στηρίξει την υποψηφιότητα Κιλιτσντάρογλου μετά από διαφωνίες και έντονο παρασκήνιο στο πλαίσιο της «Εθνικής Συμμαχίας» - είπε ότι «ως ΙΥΙ, θα ερμηνεύσουμε τα εκλογικά αποτελέσματα και θα αντλήσουμε τα απαραίτητα μαθήματα. Αυτό που μετράει είναι το αποτέλεσμα και αύριο γίνεται μια νέα αρχή».

Σημείωσε ακόμα ότι «θα αναλάβουμε το χρέος της αντιπολίτευσης (...) Είναι χρέος μας να λάβουμε το μήνυμα των πολιτών και να ενεργήσουμε κατάλληλα (...) Θέλω να θυμίσω στον κ. Ερντογάν ότι υπάρχουν μαθήματα που πρέπει και εκείνος να αντλήσει από τα εκλογικά αποτελέσματα. Ελπίζω η απληστία του να μην τυφλώσει το όραμά του ξανά (...) Ελπίζω επίσης να μην αδιαφορήσει για το καθήκον να αποκατασταθεί η λογική στην πολωμένη μας χώρα».

Αντίστοιχες αναφορές αναπαράγονται από διάφορα επιτελεία, για τον Ερντογάν που κέρδισε ξανά αλλά αναγκάστηκε να πάει σε β' γύρο, χωρίς να αυξήσει σημαντικά τις ψήφους του, όπως και για την «πολωμένη χώρα», κατάσταση που αντανακλά βέβαια τις έντονες ενδοαστικές διεργασίες.

Από τη φυλακή όπου κρατείται, έχοντας καταδικαστεί για διασυνδέσεις με «τρομοκρατικές οργανώσεις» και «συνωμοσία κατά του κράτους», ο πρώην συμπρόεδρος του φιλοκουρδικού σοσιαλδημοκρατικού HDP Σ. Ντεμιρτάς, χαρακτήρισε «θαύμα» τις επιδόσεις της υποψηφιότητας Κιλιτσντάρογλου (την οποία στήριξε το HDP), απέναντι σε μια «εκλογική διαδικασία που στιγματίστηκε από σημαντικές ανισότητες, πιέσεις, απίστευτα ψέματα, συκοφαντίες και δυσφήμιση», συμπληρώνοντας ότι «δεν ηττηθήκαμε, κανείς δεν πρέπει να χάνει την ελπίδα του. Δεν παραδινόμαστε. Ο αγώνας συνεχίζεται».

ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ: «Στρατηγικό συμφέρον» μια «αμοιβαία επωφελής σχέση»

Με φόντο τις διαρκείς επισημάνσεις για την ξεχωριστή σημασία που έχει η Αγκυρα ως σύμμαχος και εταίρος στο ΝΑΤΟ, αλλά και τις σοβαρές αντιθέσεις που παραμένουν στα σύνθετα παζάρια μαζί της, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, έσπευσε να δηλώσει πόσο «αδημονώ να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε ως σύμμαχοι στο NATO για τα διμερή ζητήματα και τις παγκόσμιες προκλήσεις». Ο δε Αμερικανός ΥΠΕΞ, Αντ. Μπλίνκεν, εξέφρασε κι αυτός ανυπομονησία για «να συνεχίσω να συνεργάζομαι με την κυβέρνηση που επέλεξε ο τουρκικός λαός».

Σε κοινή δήλωσή τους ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Ασφαλείας, Ζ. Μπορέλ, και ο επίτροπος για τη Διεύρυνση, Ολ. Βάρχελι, είπαν ότι «η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον να συνεχίσει μια συνεργατική και αμοιβαία επωφελή σχέση με την Τουρκία» καθώς και «ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο». Πρόσθεσαν δε ότι «η ΕΕ είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία προκειμένου να προχωρήσει προς μια εποικοδομητική σχέση για την κοινή μας ευημερία και σταθερότητα», στη βάση δεσμεύσεων και για «την περιφερειακή σταθερότητα». Είχε προηγηθεί μήνυμα από την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ότι «ανυπομονούν» να συνεχιστεί η «ανάπτυξη των σχέσεων» ΕΕ - Τουρκίας.

Ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, διαμήνυσε στον Ερντογάν ότι ανυπομονεί «να συνεχίσουμε τη δουλειά μας μαζί και να προετοιμαστούμε για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο». Ηδη αναμένονται εξελίξεις και στα παζάρια για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, αφού, όπως δήλωσε ο Σουηδός ΥΠΕΞ, Τ. Μπίλστρομ, «σύντομα» περιμένει συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του, εκφράζοντας την προσδοκία «να μπορέσω να αλλάξω ταχύτητα και να επιταχύνω τα πράγματα» για την ένταξη και της Στοκχόλμης στη λυκοσυμμαχία, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στο Βίλνιους τον Ιούλη.

Ο Γερμανός καγκελάριος, Ολαφ Σολτς, εξέφρασε την ελπίδα η επανεκλογή Ερντογάν να δώσει «νέα ώθηση» στις σχέσεις των δύο κρατών για να «προωθήσουμε την κοινή μας ατζέντα».

Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμ. Μακρόν, είπε ότι «η Γαλλία και η Τουρκία έχουν πολύ μεγάλες προκλήσεις να αντιμετωπίσουν μαζί», στις οποίες περιέλαβε την «επιστροφή της ειρήνης στην Ευρώπη, το μέλλον της ευρωατλαντικής μας συμμαχίας, τη Μεσόγειο Θάλασσα», για να καταλήξει πως «με τον Πρόεδρο Ερντογάν, τον οποίο συγχαίρω, θα συνεχίσουμε να προχωράμε μπροστά».

Ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, εξέφρασε την ελπίδα για «περαιτέρω ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας για το καλό των δύο χωρών μας καθώς και για την ενίσχυση της συνεργασίας μας για την ασφάλεια και τη σταθερότητα της Ευρώπης».

Συγχαρητήρια στον Ερντογάν έστειλε ο Κύπριος Πρόεδρος, Ν. Χριστοδουλίδης, ο οποίος μίλησε για «ένα σημαντικό ορόσημο που έχει ολοκληρωθεί με εκλογή του κ. Ερντογάν», ενώ εξέφρασε «τη δική μας ετοιμότητα για επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά (...) Ελπίζουμε να υπάρξουν σύντομα εξελίξεις».

Ο Κύπριος ηγέτης έκανε τις δηλώσεις αυτές από εκδήλωση του κυπριακού υπουργείου Ενέργειας για τον ορυκτό πλούτο της περιοχής, όπου μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στις «προοπτικές της Ανατολικής Μεσογείου» και «την ευκαιρία που υπάρχει αυτή τη στιγμή σε ευρωπαϊκό επίπεδο για να ενισχύσουμε την προσπάθεια της ΕΕ για απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο».

Ρωσία - Κίνα: «Πολύ φιλόδοξοι στόχοι» και «νέες κορυφές»

Συγχαρητήρια στον Ερντογάν έσπευσε να εκφράσει ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, που ήδη από την Κυριακή το βράδυ εμφάνισε την επανεκλογή του «φυσικό αποτέλεσμα του ανιδιοτελούς έργου» του, «σαφή απόδειξη της υποστήριξης του τουρκικού λαού στις προσπάθειές σας να ενισχύετε την κρατική κυριαρχία και να ασκείτε μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική». Εξέφρασε ακόμα ιδιαίτερη εκτίμηση στην «προσωπική σας συμβολή στην ενίσχυση των φιλικών ρωσοτουρκικών σχέσεων και της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας σε διάφορους τομείς».

Ο δε εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμ. Πεσκόφ, δήλωσε χτες ότι η ρωσική κυβέρνηση μοιράζεται «πολύ φιλόδοξους» στόχους με την Τουρκία. «Υπάρχει μια αρκετά ισχυρή δυναμική στην πραγματοποίηση κοινών προγραμμάτων και ελπίζουμε πως αυτή η δυναμική θα διατηρηθεί, οι στόχοι είναι πολύ πολύ φιλόδοξοι», είπε ακόμα.

Η εκπρόσωπος του κινεζικού ΥΠΕΞ, Μάο Νινγκ, προέτρεψε την Τουρκία «να πάρει τον δρόμο της ανάπτυξης που ανταποκρίνεται στις εθνικές περιστάσεις της», σπεύδοντας κι εκείνη να επισημάνει ότι η χώρα της «προσδίδει μεγάλη σημασία στις σχέσεις της με την Τουρκία». Υποστήριξε δε ότι «τα τελευταία χρόνια, υπό την καθοδήγηση των δύο αρχηγών κρατών, οι δύο χώρες ανέπτυξαν μια συνεργασία που απέδωσε καρπούς σε πολλούς τομείς προς όφελος των δύο λαών μας», καταλήγοντας πως «η Κίνα επιθυμεί να εργαστεί με την Τουρκία για να φέρει σε νέες κορυφές τις σχέσεις στρατηγικής συνεργασίας μας».

ΗΠΑ - «ΟΡΟΦΗ» ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Συμφωνία και νέα παζάρια κυβέρνησης - Κογκρέσου

Σε συμφωνία για την αύξηση της «οροφής» του κρατικού χρέους των ΗΠΑ κατέληξαν ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Κέβιν Μακάρθι, έπειτα από μακρόχρονα παζάρια, τα οποία αναμένεται τώρα να μεταφερθούν στις σχετικές συνεδριάσεις του Κογκρέσου.

Η συμφωνία έχει διάρκεια έως την 1/1/2025 και μαζί με την αύξηση του χρέους προβλέπει μια σειρά περικοπές δαπανών. Ενώ μένουν αμετάβλητες οι «αμυντικές» δαπάνες, προβλέπονται περικοπές σε προνοιακά επιδόματα όπως τα κουπόνια σίτισης. Επίσης, μειώνονται κατά 10 δισ. δολάρια τα κεφάλαια που προβλέπονταν για τον «εκσυγχρονισμό» των φορολογικών υπηρεσιών. Επιτρέπει επίσης την ανάκτηση κεφαλαίων που προβλέπονταν για την αντιμετώπιση της πανδημίας και δεν δαπανήθηκαν έως σήμερα.

Τα παζάρια, τα οποία αφορούν σε «προτεραιότητες» τμημάτων του αμερικανικού κεφαλαίου, θα συνεχιστούν στο Κογκρέσο. Η Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν εύθραυστη πλειοψηφία (222 έδρες, έναντι 213 των Δημοκρατικών), ψηφίζει αύριο, ενώ αναμένεται να ακολουθήσει η Γερουσία, στην οποία έχουν οριακή πλειοψηφία οι Δημοκρατικοί (51-49).



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ