ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 30 Δεκέμβρη 2012
Σελ. /16
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Μπρεχτικής διδαχής «Ναι» και «Οχι»

Στο θέατρο «Αλκμήνη» από τη θεατρική ομάδα «Παύσις»

Η θεατρική ομάδα «Παύσις» ανέβασε, στο θέατρο «Αλκμήνη» (Αλκμήνης 8, Γκάζι, μετρό Κεραμεικός, τηλ. 210 3428.650) το πανανθρώπινης και διαχρονικής αξίας, αλλά και τεράστιας επικαιρικής διδαχής έργο του Μπέρτολτ Μπρεχτ. Ο λόγος για το δίπρακτο έργο του «Αυτός που λέει ΝΑΙ - Αυτός που λέει ΟΧΙ». Ενα έργο που «στοχεύει» κατευθείαν στη συνείδηση κάθε ανθρώπου, κάθε ηλικίας, κάθε λαού και τόπου, κάθε γενιάς, ιδιαιτέρως, όμως, στη νέα γενιά.

Το πρώτο μέρος του έργου αφορά και καταδεικνύει τον ανίσχυρο άνθρωπο που από άγνοια, αφέλεια, ευπιστία, καλοσύνη, μη συνειδητοποίηση της κοινωνικο-ταξικής θέσης του, πέφτοντας θύμα κάθε λογής πανούργου εκμεταλλευτή και όσων κηρύττουν την ατομική και συλλογική υποταγή του ανθρώπου της Ανάγκης και του λαού, λέγοντας «Ναι» εξυπηρετεί - ακόμα και αυτοθυσιαζόμενος - εκείνου και μόνο τα σχέδια και συμφέροντα. Στο δεύτερο μέρος του έργου αντιστρέφονται τα πράγματα. Ο ανίσχυρος άνθρωπος, συνειδητοποιώντας ότι με το «Ναι» του σε κάθε μορφής εκμεταλλευτική εξουσία και τους «κήρυκές» της δεν σώζει κανέναν όμοιό του, κανέναν άνθρωπο του λαού και της Ανάγκης, εξυψώνει το ανθρώπινο και ταξικό «μπόι» του με ένα δυνατό «Οχι» σε όποιον και ό,τι τον θέλει άβουλο, υποταγμένο, αχρηστευμένο, σερνάμενο, ακίνδυνο για το κοινωνικό σύστημα.

ΝΑΙ και ΟΧΙ, λοιπόν. Δύο μικρές λέξεις, με μεγάλη, καθοριστική για τον άνθρωπο και την κοινωνία, επίδραση. Δύο λέξεις που ο άνθρωπος τις λέει καθημερινά, απαντώντας σε μικρά και μεγάλα πράγματα, συχνά απερίσκεπτα και άκριτα, και αυτό συχνά επιδρά σοβαρά στο παρόν και το μέλλον του, στη ζωή του και την κοινωνία. Κάποιες φορές, οι λέξεις αυτές μπορεί να αλλάξουν τη ροή των πραγμάτων... Εχει μεγάλη σημασία πότε, πού, σε ποιον, σε τι λες «Ναι» ή «Οχι». Για τίνος το καλό είναι το «Ναι» ή το «Οχι».

Με αυτό το έργο ο Μπρεχτ, δείχνοντας δύο αντιθετικά συμπεράσματα, προτείνει διαφορετικές λύσεις, καταδεικνύοντας τη διαλεκτική σημασία του «Ναι» και του «Οχι», ζητώντας να παίζονται και τα δύο μέρη του έργου μαζί, καθώς συμπληρώνουν το ένα το άλλο. Η παρουσίαση και των δύο μερών του έργου δίνει τη δυνατότητα στους θεατές να σκεφθούν και να κρίνουν τη θετική ή αρνητική, την ωφέλιμη ή βλαβερή, την προοδευτική ή αντιδραστική συνέπεια του εκάστοτε «Ναι» ή «Οχι» για το λαϊκό άνθρωπο και την κοινωνία.

Αξίζει να δει κανείς αυτό το άκρως διδακτικό, πρωτίστως για τα παιδιά και τους νέους, σήμερα, έργο του Μπρεχτ. Η σκηνοθεσία, οι ερμηνείες των ηθοποιών, η μουσική, αλλά και η εμπλοκή του μαθητικού κοινού στην παράσταση, συνθέτουν μια αξιέπαινη προσπάθεια που σέβεται απόλυτα την μπρεχτική αντίληψη για την αισθητική και το διαπαιδαγωγητικό ρόλο του θεάτρου. Ιδιαίτερα, αξίζει να δουν την παράσταση οι μαθητές, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί που αναζητούν μια διαφορετική από τις συνηθισμένες παραστάσεις για μαθητές, και να την προωθήσουν στα σχολεία τους. Αλλωστε, η πρωτοβουλία και η σκηνοθεσία ανήκει σε έναν πανεπιστημιακό δάσκαλο, που έχει ιδιαίτερα εντρυφήσει στην παιδαγωγική του θεάτρου.

Μετάφραση: Αριάδνη Παπαγεωργίου, σκηνοθεσία: Σίμος Παπαδόπουλος (λέκτορας Θεατρολογίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο), βοηθός σκηνοθέτη: Λίνα Μπασούκου, μουσική: Νίκος Δανίκας, κίνηση: Χριστίνα Σουγιουλτζή, σκηνογραφία: Δημήτρης Δήμου, φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου, φωτογραφίες: Δήμητρα Λαμπρέτσα. Παίζουν: Αννα Αναστασιάδου, Βάσια Βασιλείου, Μιχαήλ Γιαννικάκης, Ελισάβετ Γιαννοπούλου, Σελήνη Φιλιππιτζή, Πηνελόπη Φλουρή. Πιάνο: Αλκηστις Λαμπροπούλου.

Η παράσταση απευθύνεται σε μαθητές Γυμνασίου - Λυκείου αλλά και ενήλικες. Εκτός από το θέατρο «Αλκμήνη», μπορεί να παίζεται σε σχολεία και άλλους κοινωφελείς φορείς.

Παραστάσεις: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή.

Η «Αγία Ιωάννα των σφαγείων» του Μπρεχτ στο «Ακροπόλ»

Στιγμυότυπο απο την παράσταση
Στιγμυότυπο απο την παράσταση
«Τίποτα δε μετρά κι ας μοιάζει καλό όπως πάντα,

παρά κείνο που πραγματικά βοηθά

και τίποτα δεν αξίζει για τίμιο,

παρά κείνο, που τελεσίδικα τον κόσμο αλλάζει:

Αυτό είναι που χρειάζεται.

...Γνοιαστείτε αφήνοντας τον κόσμο

όχι μόνο νάχετε υπάρξει καλοί, αλλά ν' αφήσετε

έναν καλό κόσμο!»

(Αγία Ιωάννα των σφαγείων)

Πρόκειται για ένα από τα λιγότερο γνωστά, αλλά μαζί και το περισσότερο επίκαιρο, στη συγκυρία της καπιταλιστικής κρίσης, θεατρικό έργο του Μπρεχτ.

Με αφορμή την παγκόσμια κρίση του 1929 και το αμερικανικό κραχ, ο Μπρεχτ αποκαλύπτει τον οικονομικό μηχανισμό του καπιταλιστικού οικοδομήματος και των σύμφυτών του κρίσεων, οδηγώντας μας στο συμπέρασμα πως μόνον η επαναστατική ανατροπή του μπορεί να μας απαλλάξει από τα αβάσταχτα δεινά, που αυτό μας προκαλεί.

Η σκηνοθεσία με τόλμη, εφευρετικότητα και σεβασμό στο περιεχόμενο και τις τεχνικές του επικού θεάτρου διδάσκει, ξεβολεύει, ταρακουνά, αναδείχνει την ευθύνη του καθενός για τη διαιώνιση της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης. Οι συνεπείς μπρεχτικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών, αλλά και όλου του θιάσου, η εξαιρετική και σύγχρονη μουσική απόδοση των «χορικών», η κίνηση και ο φωτισμός, όλα μαζί συνθέτουν μια από τις καλύτερες και ωφελιμότερες παραστάσεις του φετινού χειμώνα, που κανείς δεν πρέπει να χάσει.

Σκηνοθεσία - σκηνικά - κοστούμια: Νίκος Μαστοράκης

Μετάφραση - δραματουργική επεξεργασία: Γιώργος Δεπάστας

Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος

Κίνηση: Ζωή Χατζηαντωνίου

Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης

Βοηθός σκηνοθέτη: Μαντώ Αρμένη

Βοηθός σκηνογράφου: Γιάννης Αρβανίτης

Παίζουν Αιμίλιος Χειλάκης, Βίκυ Βολιώτη, Κίκα Γεωργίου, Δημήτρης Δεγαΐτης, Μίνως Θεοχάρης, Δανάη Κατσαμένη, Λάμπρος Κτεναβός, Γόνη Λούκα, Κωνσταντίνος Μαραβέλιας, Αγγελος Μπούρας, Μιχάλης Οικονόμου, Ελένη Ουζουνίδου.

Πληροφορίες στο Θέατρο «Ακροπόλ, Ιπποκράτους 9-11, τηλ. 210.3643.700. Παραστάσεις: Τετάρτη 18.00, Πέμπτη 20.00, Παρασκευή 21.00, Σάββατο 18.00 & 21.00, Κυριακή 19.00 Για τις ημέρες των εορτών επίσης ισχύουν οι παραστάσεις Τρίτη 1/1 (21.00), Τετάρτη 2/1 (18.00 & 21.00).

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Μικρές ενοχλητικές αναμνήσεις του 2012

1. Παρακολουθούσα όλον αυτόν τον καιρό τις ειρωνείες και τα πικρά σχόλια κάθε φορά που ένας σύντροφος έκανε αναφορά στο όνομα της πλουτοκρατίας. Πώς να εξηγήσω στον κάθε απαίδευτο και ημιμαθή σχολιαστή πως έτσι οι κομμουνιστές τιμούν τον ακέραιο Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη: «Η πλουτοκρατία ήτο, είναι και θα είναι ο μόνιμος άρχων του κόσμου, ο διαρκής αντίχριστος. Αυτή γεννά την αδικία, αυτή τρέφει την κακουργίαν, αυτή φθείρει σώματα και ψυχάς».

2. Στην εκπομπή του Σταύρου Θεοδωράκη «Πρωταγωνιστές», αφιερωμένη στους ποιητές, εμφανίστηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, ο Τίτος Πατρίκιος. Ανάμεσα στα πολλά ηρωικά, έφθασε και στην περίπτωση του Γιάννη Ρίτσου, λέγοντας πως άλλα του έλεγε κατ' ιδίαν ο ποιητής και άλλα κατέθετε δημόσια. Από τη στιγμή που ο Ρίτσος είναι νεκρός και δεν μπορεί να απαντήσει στη συκοφαντία της διγλωσσίας, πλέον καταφεύγουμε στη μαρτυρία μέσω του κουτσομπολιού. Τι ντροπή!

3. Ελπίζω ο νέος χρόνος, όταν μας επισκεφτεί να μη φορέσει το γέλιο του δημάρχου Αθηναίων κ. Καμίνη, το γέλιο μπροστά στην καταστροφή, όπως συμβαίνει στις αμερικάνικες κωμωδίες. Μ' αυτό το γέλιο εγκαινίασε, τις παραμονές των Χριστουγέννων, την άθλια κατασκευή που έστησε στην πλατεία Συντάγματος. Ας είναι σίγουρος. Με το ίδιο γέλιο θα τον ξαποστείλουμε κι εμείς όταν έρθει η ώρα.

4. Ποιος φοβάται τον Μαρξ; Δίχως αμφιβολία ο Μαρξ θα είναι πάλι το επίκεντρο του νέου χρόνου σε όλο τον κόσμο. Οχι μόνο εξαιτίας της γοητείας που ασκεί η προσωπική του περιπέτεια ή το θαύμα των γραφτών του που έχουν πάρει τη μορφή πεπρωμένου, κυρίως ως σταθερό σημείο αντιπαράθεσης με το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα που μας προετοιμάζει για νέες συμφορές. Ο μαρξισμός είναι σε θέση να δώσει ουσία σε όσες ψυχές συνεχίζουν και υποφέρουν μέσα στις συνθήκες βαρβαρότητας. Ευτυχώς η ταξική πάλη όπως την ανέλυσε ο Μαρξ είναι ανελέητη και η γνώση της φέρνει, πόνο, και διαρκή φόβο στους αντιπάλους της, κι ας μην το δείχνουν. Πίσω από τα νηφάλια πρόσωπα της κυβέρνησής μας κρύβονται φοβισμένοι μικροαστοί που ολοένα και περισσότερο βουλιάζουν στο τυχαίο και τη μεταφυσική. Η τεράστια περιφρόνηση απέναντί τους δεν θα αργήσει να πάρει σχήμα και τότε καλό θα είναι όσοι έπαιξαν μαζί μας να βρουν μια καλή θέση σ' ένα αεροπλάνο, γιατί από δω και στο εξής οι αναταράξεις θα είναι μόνιμες. Η κυβέρνηση, εκτός από λόγια του αέρα και τις στρατιές των μισθοφόρων της, που είναι έτοιμοι για κάθε είδους βιαιοπραγία, θα πρέπει να αρχίσει να τα σκέφτεται όλα σοβαρά.

5. Με αφορμή ορισμένες σκέψεις γύρω από τη συμπεριφορά των καλλιτεχνών μέσα στην κοινωνία, ανέσυρα μια ξεχασμένη φράση του Μισέλ Φουκώ: «Εκείνο που με εκπλήσσει είναι ότι στην κοινωνία μας η τέχνη δεν έχει πλέον σχέση παρά μόνο με τα αντικείμενα και όχι με τα άτομα ή με τη ζωή. Η ζωή του κάθε ατόμου δεν θα μπορούσε να είναι έργο τέχνης;» Ο Φουκώ ψηλαφίζει μια αλήθεια που στηρίζει την αρχή της στο γεγονός ότι το ποίημα γράφει τον ποιητή του. Γνωρίζω πολλούς ανθρώπους που δεν έχουν γράψει ούτε ένα ποίημα, έχουν καταπιεί όμως πολλά ποιήματα και έχουν κάνει τη ζωή τους έργο τέχνης. Μπορεί να είναι η μάνα σου ή ο αδελφός σου, ο φίλος σου ή η γυναίκα σου, αλλά, βλέπεις, έχει κάτσει τόση κοσμική σκόνη στα μάτια σου, που έχεις συνηθίσει να ψάχνεις μακριά, αγνοώντας τους δίπλα σου.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ