Εδώ και αρκετά χρόνια αποτελεί στόχο της ΕΕ και των μονοπωλιακών ομίλων η στροφή περισσότερων νέων στην Ελλάδα προς την τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση. Γι' αυτό και προωθούνται μια σειρά από αλλαγές στη διαμόρφωση της τεχνικοεπαγγελματικής εκπαίδευσης. Η τάση είναι να αυξηθεί ο αριθμός των νέων που θα περάσουν από αντίστοιχες δομές. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι φέτος διπλασιάστηκαν οι εισακτέοι στα Δημόσια ΙΕΚ.

• Από τη μια να εκπαιδεύσουν τη νέα βάρδια της εργατικής τάξης, «βγάζοντας» μέσα από αυτές τις σχολές ειδικευμένους εργαζόμενους για να εξυπηρετήσουν το σχεδιασμό που έχουν για επενδύσεις σε μια σειρά από κλάδους και τομείς. Γι' αυτό και μειώθηκαν φέτος στις ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ και στα δημόσια ΙΕΚ οι ειδικότητες που σχετίζονται με τον κλάδο των κατασκευών, ενώ από την άλλη αυξήθηκαν οι ειδικότητες και τα τμήματα που σχετίζονται με τους κλάδους του επισιτισμού - τουρισμού, της Ενέργειας και της Υγείας.
• Και από την άλλη μέσα από τη γενίκευση του θεσμού της μαθητείας επιδιώκουν να τροφοδοτήσουν τις επιχειρήσεις τους με νέους εργαζόμενους, φθηνούς, χωρίς δικαιώματα και με το κεφάλι σκυμμένο.

Κυβέρνηση, ΕΕ και μεγαλοεπιχειρηματίες προκειμένου να πετύχουν τη στροφή περισσότερων νέων προς τις τεχνικοεπαγγελματικές σχολές, και από την άλλη για να συναινέσουν οι σπουδαστές με αυτές τις αλλαγές, τις «ντύνουν» με μια σειρά από ιδεολογήματα, προσπαθώντας να παρουσιάσουν ότι η τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση αναβαθμίζεται.

Λένε λοιπόν ότι είναι ανάγκη να συνδεθεί καλύτερα η τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση με την αγορά εργασίας, ότι έτσι αναβαθμίζονται οι σχολές. Η αλήθεια είναι ότι η ειδίκευση στο επάγγελμα δε γίνεται με βάση τις σύγχρονες εξελίξεις στην παραγωγή, στην τεχνολογία και με στόχο την κάλυψη των λαϊκών αναγκών αλλά με βάση τα συμφέροντα για την κερδοφορία των επιχειρήσεων. Γι' αυτό θέλουν οι νέοι στην κατάρτιση να έχουν δεξιότητες με ημερομηνία λήξης. Και μετά τη σχολή στέλνουν τους σπουδαστές να πιστοποιήσουν το πτυχίο τους για να 'χουν επαγγελματικά δικαιώματα. Για τέτοια «αναβάθμιση» μιλάνε. Ενώ τα εργαστήρια είναι πίσω από τις εξελίξεις της τεχνολογίας και της επιστήμης, υπάρχουν ελλείψεις σε καθηγητές και αναλώσιμα.

Λένε ότι με τη μαθητεία θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ανεργίας. Λες και λείπει η ειδικότητα στο 1,5 εκατομμύριο ανέργους και γι' αυτό δεν βρίσκουν δουλειά. Αλήθεια, πού θα βρουν δουλειά οι απόφοιτοι μιας σειράς ειδικοτήτων στον κλάδο των κατασκευών όταν η κατασκευή έχει φτάσει στα επίπεδα της δεκαετίας του '30; Αλλά και κει που μπορεί ένας σπουδαστής να βρει δουλειά, θα είναι με μισθό - χαρτζιλίκι, εξαντλητικά ωράρια και με όρους σύγχρονης δουλείας. Για παράδειγμα, οι πρακτικάριοι από τη ΣΤΕ Μακεδονίας δουλεύουν σε ξενοδοχεία της Χαλκιδικής 13 - 14 ώρες τη μέρα, χωρίς ρεπό και με μισθό 300 - 400 ευρώ.

Λένε ότι με το θεσμό της μαθητείας τουλάχιστον έχεις ένα μεροκάματο, ένα χαρτζιλίκι, ότι από το τίποτα κάτι είναι και αυτό. Οτι είσαι μαθητευόμενος και όχι εργαζόμενος, γι' αυτό και δεν μπορείς να έχεις δικαιώματα. Οτι σου μαθαίνουν τη δουλειά και πρέπει να τους ευχαριστείς γι' αυτό. Οτι η καλή διαγωγή στον εργοδότη μετράει για να σε κρατήσει. Η αλήθεια είναι ότι με το θεσμό της μαθητείας, οι επιχειρηματικοί όμιλοι εξασφαλίζουν τζάμπα εργαζόμενους και αρπάζουν παχυλές επιδοτήσεις από το κράτος, ενώ οι σπουδαστές προσπαθούν να πάρουν μια «ανάσα» με το μεροκάματο μαθητείας που δεν είναι ούτε χαρτζιλίκι. Σε μια σειρά από ειδικότητες οι σπουδαστές κάνουν δουλειές του ποδαριού, άσχετες με την ειδικότητα. Μένουν απλήρωτοι για μήνες, χωρίς μέτρα υγιεινής και ασφάλειας.

Προετοιμάζουν τους σπουδαστές από την πρακτική για να αποδεχτούν την εργασιακή ζούγκλα στους τόπους δουλειάς. Οι απαράδεκτες συνθήκες στην πρακτική, με την απλήρωτη και ανασφάλιστη δουλειά, δεν τελειώνουν με το πτυχίο, αλλά γενικεύονται σε όλους τους εργαζόμενους. Θέλουν οι σπουδαστές να είναι απομονωμένοι, φοβισμένοι απέναντι στις επιδιώξεις των αφεντικών. Κυρίως να μην παλεύουν για το δικαίωμα στη μόνιμη και σταθερή δουλειά. Να μη διεκδικούν, αλλά να φαγώνονται με το διπλανό τους για μια θέση κακοπληρωμένης δουλειάς. Ομως, η πραγματικότητα επιβεβαιώνει πως με το συμβιβασμό δεν γλίτωσε κανείς. Αντίθετα, οι εργοδότες αποθρασύνονται και απολύουν καταπώς τους βολεύει.

Οι επιχειρηματικοί όμιλοι δεν επιδιώκουν μόνο να εκπαιδευτούν οι σπουδαστές στην αντίστοιχη ειδικότητα, αλλά και να διαπαιδαγωγηθούν σαν εργαζόμενοι που πρέπει να υποτάσσουν τις δικές τους ανάγκες στις ανάγκες των αφεντικών, να μάθουν να δουλεύουν με σκυμμένο το κεφάλι, χωρίς δικαιώματα.

Μέσα στις σχολές, στις αίθουσες διδασκαλίας, εκτός από την ειδικότητα οι σπουδαστές διδάσκονται και μια σειρά από αντιδραστικά ιδεολογήματα. Είναι πολλά τα παραδείγματα από μαθήματα που εκθειάζουν την ΕΕ και το ρόλο της, που οι σπουδαστές διδάσκονται ότι το συμφέρον το δικό τους ταυτίζεται με το δίκιο του αφεντικού και της επιχείρησης. Για παράδειγμα, στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή οι σπουδαστές διδάσκονται σε μάθημα τα «οφέλη» της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ενώ στις ειδικότητες λογιστικής των ΙΕΚ διδάσκονται όλα τα ιδεολογήματα της αστικής τάξης γύρω από το χαρακτήρα της κρίσης. Παντού υπάρχουν ανά διαστήματα σεμινάρια επιχειρηματικότητας, εκπαιδευτικές εκδρομές σε μεγάλες επιχειρήσεις, στη ΔΕΘ για την Agrοtica, για τον τουρισμό κ.τ.λ.

Σε όλες τις σχολές υπάρχουν παραδείγματα από επιχειρήσεις που παρεμβαίνουν άμεσα στο τι μαθαίνουν οι σπουδαστές, που αναλαμβάνουν τη «διαπαιδαγώγηση» των σπουδαστών. Στο πρόγραμμα των μαθημάτων στη ΣΤΕ, π.χ., προβλέπονται διαλέξεις από εργοδότες, ξενοδόχους, catering κ.λπ. Αντίστοιχα, σε μια σειρά από ΙΕΚ και ΟΑΕΔ έχουμε καθηγητές - στελέχη επιχειρήσεων, π.χ. ΣΙΔΕΝΟΡ, ΤΙΤΑΝ, ΕΛΠΕ. Χαρακτηριστικό είναι επίσης το παράδειγμα από την ΕΠΑΣ ΟΑΕΔ Ωραιοκάστρου, όπου οι σπουδαστές της σχολής μαγειρικής στο τέλος του χρόνου διοργανώνουν εκδήλωση όπου μαγειρεύουν για να τιμήσουν τα αφεντικά που τους πήραν στη δουλειά!

Μπορούμε να βελτιώσουμε την ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση της Οργάνωσης, να την εμπλουτίσουμε και στο περιεχόμενο αλλά και στις μορφές που αξιοποιούμε με στόχο να έρθουν περισσότεροι νέοι σε επαφή με την πολιτική του Κόμματος. Η αξιοποίηση των ίδιων των εξελίξεων στους διάφορους κλάδους μπορεί να φωτίσει αποφασιστικά τους δύο δρόμους ανάπτυξης μαζί με τη θέση μας για την τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση. Η ανάδειξη της δυνατότητας να γνωρίσουν οι σπουδαστές τη θεωρία και τις αρχές λειτουργίας των τεχνολογικών εφαρμογών στην ειδικότητα που σπουδάζουν, σε σύνδεση με τις εξελίξεις στους κλάδους, βοηθάει στο να συνειδητοποιούν πώς αξιοποιείται στον καπιταλισμό η τεχνική και πώς μπορεί να αξιοποιηθεί, από την άλλη, στο σοσιαλισμό.

Η πείρα από μια σειρά πρωτοβουλίες και δραστηριότητες το προηγούμενο διάστημα δείχνει ότι έχουμε τη δυνατότητα να μετρήσουμε αποφασιστικά βήματα. Μια σειρά από εκδηλώσεις, όπως αυτές που έγιναν για τη θέση μας για την τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση, τα εργατικά φεστιβάλ που γίνονται σε μια σειρά από πόλεις, μας άνοιξαν δρόμους.

Σε όλες τις σχολές η κατάσταση είναι εκρηκτική. Εκτός από τα όσα είπαμε, υπάρχουν σχολές που τα μαθήματα ξεκίνησαν με μεγάλη καθυστέρηση, όπως στη ΣΤΕ, που άνοιξε πριν από τρεις μέρες. Ελλείψεις σε βιβλία και καθηγητές, πράγμα που, για παράδειγμα, στην ΑΕΝ καθυστερεί συνολικά το πρόγραμμα των μαθημάτων, τις εξετάσεις τους, σε κάποιες περιπτώσεις προκαλεί πρόβλημα ακόμα και με τα ταξίδια. Οι σπουδαστές χρυσοπληρώνουν για αναλώσιμα, εργαλεία, ποδιές, όπως στη ΣΤΕ και στην ΑΕΝ, που οι πρωτοετείς ξόδεψαν πάνω από 100 ευρώ για αγορές, π.χ. στολές κ.ά.

Μπροστά στο πανελλαδικό συλλαλητήριο την 1/11 αποκτήσαμε πολύτιμη πείρα από την παρέμβασή μας στις σχολές μαθητείας - κατάρτισης. Οι δυνάμεις μας μπήκαν μπροστά στην οργάνωση της πάλης, συζήτησαν τα πλαίσια πάλης τμήμα το τμήμα, οργάνωσαν παραστάσεις διαμαρτυρίας στις σχολές. Ξεχωρίζει η πείρα που βγαίνει από την παρέμβασή μας στα Δημόσια ΙΕΚ της Θεσσαλονίκης, όπου για πρώτη φορά οργανώθηκαν συνελεύσεις ανά τμήμα, και πάρθηκαν από 7 τμήματα αποφάσεις συμμετοχής στο πανελλαδικό συλλαλητήριο.

Καθοριστικός είναι ο ρόλος των σωματείων, που μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά, ανοίγοντας δρόμους επικοινωνίας και κοινής δράσης με περισσότερους σπουδαστές. Είναι χαρακτηριστική η πείρα που βγαίνει από μια σειρά περιοδείες, με εκδηλώσεις κατά κλάδο. Υπάρχουν παραδείγματα που νέοι γράφτηκαν στα σωματεία μετά από αντίστοιχες παρεμβάσεις, έφτιαξαν επιτροπή αγώνα στο χώρο πρακτικής τους, όπως, π.χ., στο Θεαγένειο Νοσοκομείο.

Η ίδια η πείρα της Οργάνωσης δείχνει ότι τα μέλη και οι φίλοι της ΚΝΕ, με επίκεντρο το τμήμα και την ειδικότητα που σπουδάζουν, μπορούν να συμβάλουν στην αγωνιστική διαπαιδαγώγηση και στο δέσιμο των σπουδαστών με το συνδικαλιστικό κίνημα. Για να αναζωογονηθούν οι σύλλογοι των Δημόσιων ΙΕΚ, τα 7μελή, τα 3μελή των ΕΠΑΣ σε αγωνιστική κατεύθυνση, να συγκροτηθούν επιτροπές αγώνα σε σχολές. Να μας απασχολήσει πώς οι σύλλογοι δημόσιων και ιδιωτικών ΙΕΚ, τα σπουδαστικά συμβούλια, θα ξεδιπλώσουν πολύμορφη δράση που θα αγκαλιάζει και θα συσπειρώνει μεγαλύτερο μέρος των σπουδαστών στην πάλη για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών τους, που θα συμβάλει στο να ανέβει η συλλογική αγωνιστική δραστηριότητα μέσα σε αυτούς τους χώρους. Μια σειρά ομάδες στο πλαίσιο των συλλόγων, π.χ. θεατρικές, κινηματογραφικές, χορευτικές κ.τ.λ., αλλά και μια πλούσια δραστηριότητα, π.χ. Φεστιβάλ, τουρνουά ενάντια στα ναρκωτικά, εκδηλώσεις κ.ά. πρέπει να αξιοποιηθούν σε αυτήν την κατεύθυνση.

Στην προσπάθεια οργάνωσης της πάλης και αγωνιστικής διαπαιδαγώγησης των σπουδαστών μπορεί να συμβάλει σε αυτήν τη φάση ο συντονισμός των σχολών - κατά κατηγορία και σε κάθε πόλη - με σημαία τις αγωνιστικές διεκδικήσεις που βάζουν στο επίκεντρο τις σύγχρονες ανάγκες των σπουδαστών.

Με αισιοδοξία, μεγαλύτερη απαιτητικότητα και ευθύνη, να μπούμε μπροστά για την υλοποίηση των αποφάσεων του 11ου Συνεδρίου, για να μετρήσουμε διακριτά βήματα στη συγκέντρωση δυνάμεων στις τεχνικοεπαγγελματικές σχολές.