ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 30 Οχτώβρη 2021 - Κυριακή 31 Οχτώβρη 2021
Σελ. /40
ΔΙΕΘΝΗ
ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΣΤΟ ΣΟΥΔΑΝ
Στη δίνη ενδοαστικών αντιθέσεων και ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών ο λαός

Από τις λαϊκές διαδηλώσεις στο Χαρτούμ ενάντια στο πραξικόπημα

Copyright 2021 The Associated

Από τις λαϊκές διαδηλώσεις στο Χαρτούμ ενάντια στο πραξικόπημα
Στη δίνη των σφοδρών ενδοαστικών αντιθέσεων στο εσωτερικό της χώρας και του εντεινόμενου ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού στην ευρύτερη περιοχή του Σαχέλ βρίσκεται για ακόμα μια φορά ο λαός του Σουδάν, μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα που εκδηλώθηκε στις 25 Οκτώβρη από τον «μεταβατικό Πρόεδρο», στρατηγό Αμπντέλ Φατάχ Μπουρχάν.

Είχαν προηγηθεί, μεταξύ άλλων, μία αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος πριν από έναν μήνα (αποδίδεται σε δυνάμεις προσκείμενες στον ανατραπέντα από το 2019 ισλαμιστή δικτάτορα Ομάρ Μπασίρ), καθώς και η πιο φανερή προετοιμασία του πραξικοπήματος της 25ης Οκτώβρη τις τελευταίες μέρες πριν από αυτό, μεταξύ άλλων με οργάνωση «κινητοποιήσεων» που καλούσαν ανοιχτά σε επέμβαση του στρατού.

Ο στρατηγός Μπουρχάν, έναν μήνα αφότου όφειλε βάσει της σχετικής συμφωνίας του 2019 να παραχωρήσει σε πολιτικό αξιωματούχο τη θέση του ως επικεφαλής στο «Κυρίαρχο Συμβούλιο» (το μεικτό πολιτικό - στρατιωτικό όργανο που είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση μετά την ανατροπή του Μπασίρ), διέλυσε στις 25 Οκτώβρη το εν λόγω συμβούλιο, έθεσε υπό κράτηση τον «μεταβατικό» πρωθυπουργό, Α. Χαμντόκ, και αρκετά μέλη της κυβέρνησης, ενώ ισχυρίστηκε ότι το πραξικόπημα έγινε για την «αποτροπή εμφύλιου πολέμου». Ο ίδιος ανέφερε ότι θα σχηματιστεί «νέα κυβέρνηση τεχνοκρατών», ενώ «διαβεβαίωσε» ότι ο στρατός... θα συνεχίσει τη «δημοκρατική μετάβαση» και θα πραγματοποιηθούν εκλογές τον Ιούλη του 2023.

Στο μεταξύ, σε μια ακόμα ένδειξη των ενδοαστικών αντιθέσεων, ανακοινώθηκε η παύση των πρεσβευτών του Σουδάν σε ΗΠΑ, ΕΕ, Γαλλία, Κίνα, Κατάρ και Ελβετία, ορισμένοι από τους οποίους τις προηγούμενες μέρες διαχώρισαν ανοιχτά τη θέση τους από το πραξικόπημα.

Εξελίξεις άμεσα συνδεδεμένες με ανταγωνιστικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα

Οι διεθνείς αντιδράσεις και παρεμβάσεις μετά το νέο πραξικόπημα, όπως και οι χαρακτηριστικές διαφοροποιήσεις στις δημόσιες τοποθετήσεις και στη συζήτηση στην έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι όλες αυτές οι εξελίξεις δεν λαμβάνουν χώρα σε «κενό» αλλά είναι άρρηκτα δεμένες με τα ανταγωνιστικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και τις επιδιώξεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας κ.ά. να ενισχύσουν τις θέσεις τους στο Σουδάν και την ευρύτερη περιοχή.

Ιδιαίτερη βαρύτητα στους ανταγωνισμούς αυτούς έχει το γεγονός ότι το Σουδάν είναι μια χώρα με υποδομές μεταφοράς πετρελαίου μέσω σύνθετου δικτύου αγωγών και λιμάνια στρατηγικής σημασίας στην Ερυθρά Θάλασσα.

Το Σουδάν συμμετέχει στους «Δρόμους του μεταξιού», στο μεγάλο δίκτυο υποδομών που οικοδομεί η Κίνα εδώ και χρόνια σε δεκάδες χώρες, ενισχύοντας την οικονομική και γεωπολιτική της θέση, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη - Ενας Δρόμος».

Απέναντι στην κινεζική επιρροή, οι ΗΠΑ έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο τις τελευταίες δύο δεκαετίες προκειμένου να ενθαρρύνουν τον διαμελισμό του Σουδάν, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του ανεξάρτητου - και με πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου - Νότιου Σουδάν, τον Ιούλη του 2011.

Παράλληλα, μετά τις μαζικές λαϊκές κινητοποιήσεις και την ανατροπή του Σουδανού δικτάτορα Ομάρ Μπασίρ, τον Απρίλη του 2019, χάρη και στην επιλογή μερίδων της αστικής τάξης της χώρας να ενισχύσουν δεσμούς και μπίζνες με τη Δύση, οι ΗΠΑ εντείνουν παραπέρα την παρέμβασή τους. Μεταξύ άλλων, το Σουδάν υπό τη «μεταβατική κυβέρνηση» υπέγραψε συμφωνία ομαλοποίησης σχέσεων με το Ισραήλ (στο πλαίσιο των λεγόμενων «Συμφωνιών του Αβραάμ»), την οποία οι ΗΠΑ συνόδευσαν με υπόσχεση για οικονομική «βοήθεια» 700 εκατ. δολαρίων. Υπό την ίδια «μεταβατική κυβέρνηση», το Σουδάν αφαιρέθηκε από τη λίστα των ΗΠΑ με τα «κράτη που στηρίζουν την τρομοκρατία», ενώ προχώρησαν σκληρές «οικονομικές μεταρρυθμίσεις», με «αντάλλαγμα» συμφωνίες διαχείρισης του κρατικού χρέους, πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, με ό,τι σημαίνουν πάντα όλα αυτά για την κλιμάκωση της αντιλαϊκής επίθεσης, σε μια χώρα όπου πάνω από το μισό του πληθυσμού ζει σε συνθήκες φτώχειας και ο παιδικός υποσιτισμός ανέρχεται στο 38%...

Από την άλλη, η Ρωσία είχε μόλις πριν από 10 μήνες υπογράψει συμφωνία για τη δημιουργία ναυτικής βάσης και ναυπηγείου στο Πορτ Σουδάν στην Ερυθρά Θάλασσα, με αντάλλαγμα στρατιωτική βοήθεια. Ωστόσο, η συμφωνία δεν προχώρησε στην πράξη, καθώς τους τελευταίους μήνες ορισμένα στελέχη της «μεταβατικής κυβέρνησης» εμφανίζονταν να επιδιώκουν να την παζαρέψουν ξανά, είτε για να προκαλέσουν την ακύρωσή της είτε για να εξασφαλίσουν πιο σημαντικά ανταλλάγματα.

Αντιδράσεις και παρεμβάσεις που καθρεφτίζουν τους ανταγωνισμούς

Με βάση τα παραπάνω ανταγωνιστικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα - και όχι με τις... «δημοκρατικές ευαισθησίες» τους - μπορούν να «διαβαστούν» και οι διαφοροποιημένες αντιδράσεις των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Κίνας κ.ά. μετά το πραξικόπημα.

Από την πλευρά των ΗΠΑ, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αποδοκίμασε το πραξικόπημα, καταδικάζοντας τη διάλυση της «μεταβατικής κυβέρνησης» και απαιτώντας την άμεση αποκατάστασή της χωρίς προϋποθέσεις, ενώ ο ΥΠΕΞ Αντ. Μπλίνκεν ανακοίνωσε αναστολή της προαναφερθείσας οικονομικής «βοήθειας». Ο ίδιος είχε τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Σουδανό «μεταβατικό» πρωθυπουργό, Α. Χαμντόκ, μόλις αυτός απελευθερώθηκε, αλλά και με την ΥΠΕΞ, Μαριάμ αλ Μάχντι, «για να ζητήσει τις απόψεις της σχετικά με τα μέτρα που μπορούν να λάβουν οι ΗΠΑ για να υποστηρίξουν το αίτημα του σουδανικού λαού για μετάβαση στη δημοκρατία με πολιτική ηγεσία».

Αντίστοιχα, ο επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, σε δήλωσή του καταδίκασε το πραξικόπημα, ανέφερε ότι «η προσπάθεια υπονόμευσης της μετάβασης του Σουδάν προς τη δημοκρατία είναι απαράδεκτη» και προειδοποίησε ότι «αν αυτή η κατάσταση δεν αντιστραφεί άμεσα, θα υπάρχουν σοβαρές συνέπειες σε ό,τι αφορά τη δέσμευση της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής της στήριξης». Κάλεσε δε «όλους τους ενδιαφερόμενους και περιφερειακούς εταίρους να υποστηρίξουν την άμεση επιστροφή της χώρας στη δημοκρατική πορεία».

Εκ μέρους της Ρωσίας, σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος, ο αναπληρωτής μόνιμος εκπρόσωπός της στον ΟΗΕ, Ντμ. Πολιάνσκι, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «εναπόκειται στον σουδανικό λαό να αποφασίσει αν υπάρχει ή όχι πραξικόπημα». Η δε εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, ένα 24ωρο μετά το πραξικόπημα, θύμισε τον ρόλο των ΗΠΑ στον διαμελισμό του Σουδάν, αναφέροντας πως «ορισμένοι εξωτερικοί παίκτες, κυρίως οι ΗΠΑ, αποφάσισαν πως θα ήταν καλύτερο για τους Σουδανούς να ζουν σε δύο διαφορετικά κράτη». Πρόσθεσε πως έκτοτε ξεκίνησε «μία εκστρατεία ξένης επέμβασης και καταβλήθηκαν προσπάθειες προκειμένου να επιβληθούν στους Σουδανούς οι προσεγγίσεις και οι μέθοδοι οικοδόμησης της δημοκρατίας με τον τρόπο που εννοεί κατάλληλο η Δύση (...) Ως εκ τούτου, σοβαρές εντάσεις αναπτύχθηκαν στην παραδοσιακή δομή της σουδανικής κοινωνίας». «Πιστεύουμε», κατέληξε, «πως οποιαδήποτε επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις του Σουδάν θα πρέπει να σταματήσει και ο σουδανικός λαός να καθορίσει μόνος του το μέλλον του».

Από την Κίνα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Γουάνγκ Γουενμπίν, δήλωσε ότι η κυβέρνηση παρακολουθεί όσα διαδραματίζονται στο Σουδάν καλώντας τις εμπλεκόμενες πλευρές «να λύσουν τις διαφορές τους μέσω διαλόγου και να διατηρήσουν την εθνική ειρήνη και σταθερότητα». Πρόσθεσε ότι «η κινεζική πρεσβεία λειτουργεί κανονικά», αλλά και ότι η Κίνα «θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να εγγυηθεί την ασφάλεια των θεσμών και των πολιτών της στο Σουδάν».

Στο πλαίσιο αυτών των αντιθέσεων, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ περιορίστηκε να εκφράσει «σοβαρή ανησυχία» για τις εξελίξεις στο Σουδάν, καλώντας παράλληλα «όλες τις πλευρές» να δείξουν «μέγιστη αυτοσυγκράτηση» και να συμμετάσχουν σε διάλογο «χωρίς προϋποθέσεις».

Την ίδια ώρα, σε ό,τι αφορά το γειτονικό Νότιο Σουδάν, η σουδανική εφημερίδα «Sudan Tribune» ανέφερε πως ο στρατηγός Μπουρχάν επικοινώνησε με τον Πρόεδρο, Σάλβα Κιίρ Μαγιαρντίτ, και τον συμβουλεύτηκε «μερικές ώρες πριν από τη διάλυση του Κυρίαρχου Συμβουλίου», προσθέτοντας πως οι δύο ηγέτες συμφώνησαν «να συντονίσουν τις προσπάθειες αλληλοϋποστήριξης στην αναζήτηση της ειρήνης και της σταθερότητας μεταξύ των δύο χωρών και της περιοχής».

Σημειώνεται επίσης ότι ενώ η διακρατική ομάδα «Φίλοι του Σουδάν» καταδίκασε με κοινή ανακοίνωσή της το πραξικόπημα (υπογράφουν μεταξύ άλλων ΗΠΑ, Βρετανία, Γερμανία, Γαλλία κ.ά.), απουσιάζουν οι υπογραφές μελών της, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.


Δ. ΟΡΦ.

Απεργία και λαϊκές κινητοποιήσεις ενάντια στο πραξικόπημα

Αλληλεγγύη στον λαό και στους κομμουνιστές του Σουδάν από δεκάδες Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα

Από την πρώτη στιγμή χιλιάδες Σουδανοί βγήκαν στους δρόμους, διαμαρτυρόμενοι μαζικά ενάντια στο πραξικόπημα, ενώ οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν και τις επόμενες μέρες με απεργίες, διαδηλώσεις και στήσιμο οδοφραγμάτων ενάντια στις επεμβάσεις των δυνάμεων καταστολής.

Ολο και περισσότερες συνδικαλιστικές οργανώσεις και μαζικοί φορείς καλούν σε γενική απεργία, κλείσιμο καταστημάτων και άλλες αγωνιστικές πρωτοβουλίες στο Χαρτούμ και άλλες μεγάλες πόλεις. Στις κινητοποιήσεις μεταξύ άλλων συμμετέχουν και καλούν οι Ενώσεις γιατρών και δημοσίων υπαλλήλων, οι εργαζόμενοι στην κρατική πετρελαϊκή εταιρεία («Sudapet»), πιλότοι του κρατικού αερομεταφορέα και άλλων αεροπορικών εταιρειών, η Ενωση Σουδανών Επαγγελματιών, ενώ στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων κλειστά παρέμειναν τα περισσότερα πανεπιστήμια και σχολεία.

Παρά την καταστολή από τις δυνάμεις του στρατού - πληροφορίες έκαναν λόγο για νεκρούς διαδηλωτές και δεκάδες τραυματίες το πρώτο 24ωρο μετά το πραξικόπημα - και παρά το μπλοκάρισμα των τηλεπικοινωνιών και του διαδικτύου σε μια προσπάθεια να παρεμποδιστεί ο συντονισμός των αντιδράσεων, οι κινητοποιήσεις συνεχίζονται, ενώ σύμφωνα με διεθνή πρακτορεία, επιτροπές γειτονιών στο Χαρτούμ προγραμμάτιζαν για το Σάββατο «πορεία εκατομμυρίων».

Την αλληλεγγύη τους στον λαό και στους κομμουνιστές του Σουδάν εκφράζουν δεκάδες Κομμουνιστικά και Εργατικά Κόμματα από όλο τον κόσμο, υπογράφοντας κοινή ανακοίνωση, μετά από σχετική πρωτοβουλία του ΚΚΕ.

Τα 48 Κόμματα που υπογράφουν την ανακοίνωση καταδικάζουν το στρατιωτικό πραξικόπημα και αναφέρουν μεταξύ άλλων: «Χαιρετίζουμε τον επίμονο αγώνα του σουδανικού λαού για την ελευθερία, την κοινωνική πρόοδο, ενάντια στους εκμεταλλευτές του και στην παρέμβαση των ιμπεριαλιστών που επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τους φυσικούς πόρους και να χρησιμοποιήσουν το Σουδάν στη στρατηγική τους για την κυριαρχία στην περιοχή».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ