ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 30 Οχτώβρη 2021 - Κυριακή 31 Οχτώβρη 2021
Σελ. /40
ΑΓΡΟΤΙΚΑ
ΒΙΟΠΑΛΑΙΣΤΕΣ ΑΓΡΟΤΕΣ - ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΙ
Απροστάτευτοι από τις φυσικές καταστροφές, αβοήθητοι όταν αυτές συμβαίνουν

Τεράστιες ευθύνες του κράτους και της ΕΕ για το σημερινό καθεστώς των αποζημιώσεων, την ίδια ώρα που αντιμετωπίζουν ως «κόστος» τα αναγκαία μέτρα πρόληψης και προστασίας

Από κινητοποίηση για την αποζημίωση καταστροφών στην παραγωγή
Από κινητοποίηση για την αποζημίωση καταστροφών στην παραγωγή
Το ζήτημα των καταστροφών στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή είναι διαχρονικά ένα κρίσιμο ζήτημα για χιλιάδες βιοπαλαιστές αγροτοκτηνοτρόφους.

Μόνο το 2021, λίγους μήνες μετά τις μεγάλες καταστροφές του «Ιανού», καταστράφηκαν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα από τους πέντε τουλάχιστον παγετούς (Φλεβάρη έως και τον Απρίλη), τα μπουρίνια, τις χαλαζοπτώσεις, αλλά και τον καύσωνα μέσα στο καλοκαίρι, τις πλημμύρες και τις πυρκαγιές.

Πλάι στα παραπάνω, προβλήματα παρουσιάστηκαν σε μια σειρά από περιοχές από τον δάκο στην ελαιοπαραγωγή, καθώς οι ψεκασμοί ήταν ελλιπείς, με ευθύνη του κράτους και των Περιφερειών, αλλά και τον καταρροϊκό πυρετό, που οδήγησε σε απώλειες ζώων.

Ετσι, χιλιάδες αγροτοκτηνοτρόφοι που ζουν καθημερινά την αγωνία της επιβίωσης, είδαν τον κόπο τους να πηγαίνει χαμένος, έμειναν χωρίς παραγωγή και χωρίς εισόδημα, ενώ είχαν ήδη επωμιστεί πολλά από τα καλλιεργητικά έξοδα.

Ολα αυτά, βέβαια, δεν παρουσιάστηκαν φέτος εξαιτίας της «κλιματικής κρίσης» και των «ακραίων καιρικών φαινομένων», όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση. Συνοδεύουν μόνιμα τους βιοπαλαιστές παραγωγούς, είναι διαχρονικό στοιχείο της μάχης που δίνουν για την επιβίωσή τους, απέναντι στην πολιτική των κυβερνήσεων και της ΕΕ.

Διαχρονική υποχρηματοδότηση του ΕΛΓΑ

Το κερασάκι στην τούρτα βάζει ο κανονισμός του ΕΛΓΑ, που ενώ χαρατσώνει τους παραγωγούς με υπέρογκα ασφάλιστρα, δεν αναγνωρίζει και δεν αποζημιώνει το σύνολο των καταστροφών. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δίνει μερικά ψίχουλα, κι αυτά μετά από μεγάλη καθυστέρηση.

Εχει σημασία να υπενθυμίσουμε τα εξής:

Μέχρι το 2011 οι αγρότες και κτηνοτρόφοι πλήρωναν στον ΕΛΓΑ το 3% των τιμολογίων τους ως ασφάλιστρα, ένα ποσό που έφτανε περίπου στα 70-75 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Ο κρατικός προϋπολογισμός κάλυπτε τα υπόλοιπα, που έφταναν κατ' έτος στα 450 εκατ. ευρώ περίπου, χωρίς να καλύπτονται και τότε όλες οι αιτίες και το 100% των ζημιών. Στο όνομα του περιορισμού των ελλειμμάτων του Οργανισμού, το 2011 άλλαξε προς το χειρότερο ο κανονισμός του ΕΛΓΑ από την τότε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, η οποία μείωσε δραστικά τις αποζημιώσεις και υπερδιπλασίασε τα ασφάλιστρα, χαρατσώνοντας κι άλλο τους αγρότες.

Επιπλέον, όλες οι κυβερνήσεις από το 2011 - με εξαίρεση τα δύο τελευταία χρόνια λόγω των τεράστιων καταστροφών, που προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις - δεν έβαζαν ούτε ένα ευρώ στον ΕΛΓΑ, τη στιγμή που με βάση το άρθρο 7 του νόμου 3877/2010 προβλέπεται ετήσια κρατική επιχορήγηση, ύψους μέχρι το 20% των εσόδων του από τις ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών. Στέρησαν έτσι από τον οργανισμό πάνω από 320 εκατ. ευρώ μέσα σε 10 χρόνια.

Η υποχρηματοδότηση αυτή, πέρα από το γεγονός ότι οδήγησε σε μειωμένες αποζημιώσεις, δημιούργησε τεράστια κενά στη στελέχωση του ΕΛΓΑ με μόνιμο, ειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις στον χρόνο εκτίμησης των ζημιών και στις αποζημιώσεις, που αγγίζουν ή και υπερβαίνουν τους 12 μήνες.

«Κόφτες» για χαμηλές ή και καθόλου αποζημιώσεις

Την ίδια ώρα και ενώ οι καταστροφές γίνονται όλο και πιο συχνές, στον κανονισμό του ΕΛΓΑ περιέχονται μια σειρά από «κόφτες», που έχουν ως αποτέλεσμα η αποζημίωση που λαμβάνουν οι πληγέντες να απέχει σημαντικά από την πλήρη κάλυψη των απωλειών στην παραγωγή.

  • Πέρα από το γεγονός ότι ο ΕΛΓΑ αποζημιώνει με όρους ασφαλιστικής αξίας και όχι πραγματικής παραγωγής, που από μόνο του σημαίνει ότι εκ των πραγμάτων δεν αποζημιώνεται πλήρως ένας παραγωγός, ξεχωρίζουν μια σειρά «κόφτες» όπως:
  • Με βάση το άρθρο 7 του κανονισμού, από το ποσοστό ζημιάς του πορίσματος του ΕΛΓΑ αφαιρείται ένα 15% και η συνολική αξία που προκύπτει από τον τύπο υπολογισμού της ασφαλιζόμενης αξίας πολλαπλασιάζεται με τον συντελεστή 0,88. Δηλαδή, για τον υπολογισμό της αποζημίωσης, η ασφαλιζόμενη αξία πολλαπλασιάζεται με τον συντελεστή 0,748 (0,85x0,88). Αρα de facto κανείς δεν αποζημιώνεται στο ποσοστό της ζημιάς που έχει πάθει, αλλά λιγότερο.
  • Με βάση το άρθρο 9 που αναφέρεται στην ειδική κάλυψη ζημιών από παγετό στα καρποφόρα δέντρα, εφόσον οι ζημιές υπερβαίνουν το 30% της παραγωγής, ο ΕΛΓΑ καταβάλλει αποζημίωση ίση προς το 88% του άνω του 30% της ζημιάς. Αυτό συνεπάγεται ότι ένας παραγωγός με ποσοστό ζημιάς 100%, δηλαδή με ολοκληρωτική καταστροφή, δεν αποζημιώνεται στο 100%, αλλά στο 88% x 70%, δηλαδή για το 61,6% της ασφαλιστικής αξίας. Αντίστοιχα, σε περιπτώσεις αγροτεμαχίων με ζημιά μικρότερη του 30%, οι αγρότες δεν θα αποζημιωθούν. Για τα τα αμπέλια και άλλες καλλιέργειες το ποσοστό αποζημίωσης φτάνει στο 74,6%.
  • Ο κανονισμός δεν προβλέπει αποζημίωση σε περίπτωση υψηλών θερμοκρασιών, παρά μόνο πάνω από τους 40 βαθμούς Κελσίου. Η «τυπική» εφαρμογή του κανονισμού αδικεί εκατοντάδες παραγωγούς που είδαν την παραγωγή τους να «καίγεται» με θερμοκρασίες όπως 39,3 βαθμοί Κελσίου, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τους παραγωγούς μήλων στη Ζαγορά, τους φασολοπαραγωγούς στη Δυτική Μακεδονία.
  • Ο κανονισμός δεν αποζημιώνει τις ζημιές στη φυτική παραγωγή και φυτικό κεφάλαιο από πυρκαγιά, ενώ σε κτηνοτροφική παραγωγή και μελισσοκομία προβλέπονται πολλές εξαιρέσεις. Τεράστιο είναι το πρόβλημα στη φετινή παραγωγή κυρίως βρώσιμης ελιάς (καλαμών και χονδροελιάς), λόγω ακαρπίας, σε αρκετές περιοχές, με τις ζημιές αυτές επίσης να μην καλύπτονται από τον κανονισμό.
  • Αντίστοιχοι «κόφτες» υπάρχουν και για τους κτηνοτρόφους: Δεν καλύπτεται η ασθένεια του καταρροϊκού πυρετού, αφού το πρόγραμμα οικονομικών αποζημιώσεων δεν περιλαμβάνει σχετική δαπάνη εκτός της αποζημίωσης μόνο για τα ζώα που θανατώνονται ύστερα από έγκριση της κτηνιατρικής υπηρεσίας.
Η παγίδα της ιδιωτικής ασφάλισης

Πάνω σ' αυτό το έδαφος, η κυβέρνηση προωθεί το «μπάσιμο» των επιχειρηματικών ομίλων στο πεδίο της Γεωργικής Ασφάλισης, λέγοντας ότι «θα υπάρχει και η δυνατότητα (...) να συνεργαστούμε με την "αγορά", έτσι ώστε να υπάρχει και πρόσθετη Ασφάλιση, προκειμένου να έχουμε ένα καινούργιο ασφαλιστικό πλαίσιο για το μέλλον».

Σε πρόσφατη συνέντευξη Τύπου, ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ δήλωσε μεταξύ άλλων πως για να μπορέσει να ανταποκριθεί ο ΕΛΓΑ στην καταβολή αποζημιώσεων, η Παγκόσμια Τράπεζα πρότεινε την αύξηση της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς στο 25%, πρόταση που δεν υιοθετείται προς το παρόν. Συζητιέται ωστόσο η αναζήτηση συνεργιών και χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα, στο πλαίσιο της ΚΑΠ, και η σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, με την κάλυψη των ζημιών κατά 80% από τον ΕΛΓΑ και κατά 20% από ιδιώτες.

Τα σχέδια αυτά οδηγούν στην ενίσχυση των ιδιωτικοοικονομικών κριτηρίων λειτουργίας του ΕΛΓΑ, δημιουργούν το πλαίσιο για παραπέρα απεμπλοκή του κράτους από τις ευθύνες του στην προστασία και την αποζημίωση των αγροτών και κτηνοτρόφων. Οι αγροτοκτηνοτρόφοι, προκειμένου να έχουν πλήρη ασφαλιστική κάλυψη, θα αναγκαστούν να πληρώνουν υπέρογκα ποσά, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα αποζημιώνονται έγκαιρα και καλύτερα.


Γ. Π.


Δεν φταίει «ο κακός μας ο καιρός»...

Η έκθεση της αγροτικής παραγωγής στα φυσικά φαινόμενα και η πολιτική του κράτους να μην παίρνει μέτρα προστασίας και να μην καλύπτει με επάρκεια τις ζημιές προστίθενται στα αδιέξοδα που κάνουν «Γολγοθά» την επιβίωση των βιοπαλαιστών αγροτών και κτηνοτρόφων.

Η επανάληψη των μεγάλων καταστροφών κάθε χρόνο επιβεβαιώνει ότι δεν υλοποιούνται έργα υποδομής (αντιπλημμυρικά, αντιχαλαζικά κ.ά.) για την ασφάλεια της παραγωγής από φυσικούς κινδύνους, με ολοκληρωμένο κρατικό σχεδιασμό και την αναγκαία χρηματοδότηση. Αλλά κι όταν συμβούν οι καταστροφές, όλες διαχρονικά οι κυβερνήσεις προσπαθούν να πετάξουν από πάνω τους τις ευθύνες και να μειώσουν στο ελάχιστο όσα δικαιούνται οι αγροτοκτηνοτρόφοι που ζημιώθηκαν, ακόμα και να τους αφήσουν χωρίς καθόλου αποζημίωση...

Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Επειδή τόσο η προστασία όσο και η αποκατάσταση των ζημιών στις καλλιέργειες, στις εκτροφές και στην παραγωγή των βιοπαλαιστών αγροτών και κτηνοτρόφων, αντιμετωπίζονται ως «κόστος» για το κράτος και επαφίενται στην «ατομική ευθύνη», ενώ ενισχύονται με κάθε τρόπο οι μεγάλες καπιταλιστικές εκμεταλλεύσεις και τα μονοπώλια της μεταποίησης.

Το σημερινό επίπεδο ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας επιτρέπει την ασφαλέστερη πρόληψη των καταστροφών και την προστασία της παραγωγής, αλλά οι βιοπαλαιστές αγρότες και κτηνοτρόφοι συνεχίζουν να είναι έρμαια των καιρικών φαινομένων.

Παρά τις «υποσχέσεις» όλων διαχρονικά των κυβερνήσεων για στήριξη της αγροτικής παραγωγής, η θέση τους επιδεινώνεται διαρκώς, επειδή η χρηματοδότηση και τα άλλα μέτρα στήριξης από κράτος και ΕΕ αφορούν τα μεγαθήρια του αγροτοδιατροφικού τομέα και την «εξωστρέφειά» τους. Οταν πρόκειται όμως για την προστασία της δικής τους παραγωγής και του εισοδήματός τους, τότε δεν περισσεύει δεκάρα τσακιστή από τον κρατικό προϋπολογισμό και τα ευρωπαϊκά ταμεία.

Επιβεβαιώνεται, δηλαδή, μέσα και από το παράδειγμα των καταστροφών, ότι οι λαϊκές ανάγκες δεν συναντιούνται πουθενά με την πολιτική στήριξης της κερδοφορίας των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, που υπηρετούν όλες οι κυβερνήσεις, στο πλαίσιο της αντιλαϊκής πολιτικής που υλοποιεί τις κατευθύνσεις της ΚΑΠ.

Με αυτήν την πολιτική συγκρούεται ο οργανωμένος αγώνας Ομοσπονδιών και Αγροτικών Συλλόγων, που αναπτύσσουν συντονισμένη δράση μέσα από την Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων.

Ειδικά για το ζήτημα των καταστροφών και των αποζημιώσεων, διεκδικούν αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο στο 100%, άμεσα και δίκαια, από όλους τους φυσικούς κινδύνους και τις νόσους, χωρίς εξαιρέσεις και σε όλα τα στάδια της παραγωγής, αλλά και ΕΛΓΑ - δημόσιο φορέα, με επαρκή κρατική χρηματοδότηση.

Ο αγώνας αυτός και η προσπάθεια ανάπτυξης κοινής δράσης με σωματεία εργαζομένων και άλλους φορείς του κινήματος απαντάνε στις σημερινές αγωνίες των βιοπαλαιστών αγροτών και κτηνοτρόφων για μια καλύτερη ζωή των ίδιων και των παιδιών τους.

Σε όλους αυτούς απευθύνεται το Κάλεσμα αγωνιστικής συμπόρευσης με το ΚΚΕ, που πρωτοστατεί στην οργάνωση της πάλης για να μπορεί ο λαός να ζει με αξιοπρέπεια, για να ικανοποιούνται οι διευρυνόμενες ανάγκες της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας, για να αξιοποιούνται οι δυνατότητες που προσφέρουν η επιστήμη και η ανάπτυξη της τεχνολογίας προς όφελος των πολλών και όχι για τα κέρδη των λίγων.

Η απάντηση στα σημερινά αδιέξοδα που αναπαράγει για τον λαό η οργάνωση της παραγωγής με κριτήριο το κέρδος είναι ο σοσιαλισμός, η κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία, που θα στηρίζεται στην κοινωνική ιδιοκτησία των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής. Εκεί θα εντάσσονται και οι βιοπαλαιστές αγρότες μέσω των εθελοντικών παραγωγικών συνεταιρισμών, δίνοντας οριστικά τέλος στο βάσανο της επιβίωσης, που σήμερα αποτελεί ατομική και όχι κοινωνική υπόθεση και ευθύνη.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ