ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 3 Ιούνη 2007
Σελ. /32
ΠΑΙΔΕΙΑ
ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΛΙΣΑΒΟΝΑΣ
Με μετρήσιμους δείκτες για αύξηση της κερδοφορίας

Παπαγεωργίου Βασίλης

Αποφασισμένα στα στρογγυλά τραπέζια των επιτελείων που δουλεύουν για το μεγάλο κεφάλαιο και εφαρμοσμένα ήδη και στο πιο απομακρυσμένο σχολείο της χώρας, με διαμεσολαβητές τους πολιτικούς εκφραστές της αστικής τάξης, είναι τα μέτρα που εφαρμόζονται στην Παιδεία και έχουν ξεκάθαρο στόχο να δημιουργούν τα φυτώρια των αυριανών ευέλικτων και ιδεολογικά χειραγωγημένων απασχολήσιμων.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση - με τις αποφάσεις της Συνόδου της Λισαβόνας το 2000 - έθεσε ως στόχο μέχρι το 2010 το ευρωπαϊκό μεγάλο κεφάλαιο να έχει αποκτήσει την ικανότητα να αυξάνει τα κέρδη του τόσο ώστε να είναι πιο ανταγωνιστικό σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Βασικό εργαλείο - δίπλα στις ανατροπές στα εργασιακά - έχει καθορίσει μια ολόκληρη επιχείρηση «αναμόρφωσης» και της Παιδείας, προκειμένου να συμβάλλει στην επίτευξη αυτού του στόχου.

Φέτος, στις 24 και 25 Μάη στις Βρυξέλλες, στη Σύνοδο υπουργών Παιδείας της ΕΕ, αποφασίστηκε το σύνολο αυτής της στρατηγικής να ελέγχεται, ως προς το αποτέλεσμά της, με συγκεκριμένους δείκτες που αναφέρονται ως «ένα συνεκτικό πλαίσιο δεικτών και σημείων αναφοράς σχετικά με την παρακολούθηση της προόδου για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας, όσον αφορά την εκπαίδευση και την κατάρτιση» (21/2/2007 COM61 τελικό).

Στόχος, οι κυβερνήσεις της ΕΕ να πορευτούν ακόμα πιο αυστηρά με βάση τις κατευθύνσεις που ορίζει η Κομισιόν, η οποία για μια ακόμα φορά υπενθυμίζει ποιον υπηρετούν οι αλλαγές στην Παιδεία. Η απόφαση αποτελεί ουσιαστικά μία σύνοψη της πολιτικής της ΕΕ σε όλο το φάσμα της εκπαίδευσης, που κάνει ξεκάθαρο πως κάθε φαινομενικά αποσπασματικό μέτρο σχεδιάζεται και υλοποιείται με γνώμονα τις ανάγκες του κεφαλαίου.

«Συμβάλλοντας στη στρατηγική της Λισαβόνας, οι υπουργοί Παιδείας υιοθέτησαν κοινούς στόχους για τη βελτίωση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και ένα πρόγραμμα εργασίας για την επίτευξη των στόχων αυτών, το οποίο είναι γνωστό ως πρόγραμμα "Εκπαίδευση και Κατάρτιση 2010"», αναφέρεται, εισαγωγικά. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θυμίζει και πάλι τη σημασία που αποδίδει το μεγάλο κεφάλαιο στην προσαρμογή της εκπαίδευσης και κατάρτισης στους στόχους της Λισαβόνας για μεγιστοποίηση των κερδών και παραθέτει αναλυτικά το πλαίσιο δεικτών και σημείων αναφοράς για την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των παραπάνω στόχων. Αν και ψευδεπίγραφοι στον τίτλο τους είναι αποκαλυπτικοί οι δείκτες που αντιστοιχούν σε οκτώ τομείς της πολιτικής που ανταποκρίνεται στη στρατηγική της Λισαβόνας:

1 «Περισσότερη ισότητα στην εκπαίδευση και κατάρτιση».-- Βασική μέριμνα της ΕΕ δεν είναι η εξασφάλιση ισότιμα ολόπλευρης μόρφωσης σε όλα τα παιδιά. Δε μιλά για δικαίωμα στη μόρφωση, αλλά για «ευκαιρίες» μεταθέτοντας στον καθένα ατομικά την ευθύνη για το κυνήγι καταρτίσεων και απασχόλησης. Η «ψευτο-ισότητα» της ΕΕ θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για συμμετοχή στη διά βίου μάθηση, τη διαδικασία δηλαδή διαρκούς ανανέωσης δεξιοτήτων προκειμένου οι μισο-εργαζόμενοι, μισο-άνεργοι, χωρίς δικαιώματα και σταθερή δουλιά να είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμοι προς εκμετάλλευση.

2 «Προώθηση της αποδοτικότητας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση».-- Η Επιτροπή καλεί να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στην εκπαίδευση. Οπως έχει δείξει και στην πράξη, στόχος είναι μια Παιδεία φτηνότερη γι' αυτούς που την παρέχουν, με έμφαση στη «γρήγορη» ληξιπρόθεσμη κατάρτιση για άμεση αξιοποίηση στην αγορά εργασίας, με ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση του μεγάλου κεφαλαίου στην παραγωγή της νέας γνώσης στην ανώτατη εκπαίδευση, με ιδιωτικοποίηση πλευρών της Παιδείας σε όλες τις βαθμίδες.

3 «Πραγμάτωση της διά βίου μάθησης».-- Στο σημείο αυτό σημειώνεται ότι «η ολοκλήρωση τουλάχιστον της ανώτερης βαθμίδας της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θεωρείται απαραίτητη για μια επαγγελματική σταδιοδρομία και για την πλήρη συμμετοχή στη διά βίου μάθηση». Γίνεται αντιληπτό ότι έγνοια της ΕΕ δεν είναι η διαμόρφωση ολόπλευρων προσωπικοτήτων μέσα από την εκπαίδευση, αλλά ούτε και ο εφοδιασμός των νέων με τα απαραίτητα για να ανταποκριθούν στις πολύπλευρες απαιτήσεις της ζωής, αλλά η δευτεροβάθμια εκπαίδευση θεωρείται κομμάτι της διά βίου κατάρτισης.

4 «Βασικές ικανότητες των νέων».-- Οι βασικές δεξιότητες που έχει ορίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι επικοινωνία στη μητρική και σε ξένες γλώσσες, μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και την τεχνολογία, ψηφιακή ικανότητα, μεθοδολογία της μάθησης, διαπροσωπικές, διαπολιτισμικές και κοινωνικές ικανότητες και ικανότητα του πολίτη, επιχειρηματικότητα και πολιτιστική έκφραση. Στοιχεία δηλαδή που συνθέτουν το προφίλ του απασχολήσιμου και που απέχουν έτη φωτός από τις σύγχρονες λαϊκές και νεανικές μορφωτικές ανάγκες και από τις δυνατότητες που υπάρχουν για να ικανοποιηθούν αυτές.

5 «Εκσυγχρονισμός της σχολικής εκπαίδευσης».-- Στο πλαίσιο της Λισαβόνας ως κύρια ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν τονίζονται τα θέματα προγράμματος σπουδών και οργάνωσης, με αναφορά στα ζητήματα της αξιολόγησης, «διαχείρισης των σχολείων», θυμίζοντας από πού πηγάζουν οι αλλαγές προς το αντιδραστικότερο και η υποβάθμιση του περιεχομένου του σχολείου, αλλά και η κυοφορούμενη «αποκέντρωση».

6 «Εκσυγχρονισμός της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης».-- Ο προσανατολισμός που δίνεται είναι «βελτίωση της εικόνας και της ελκυστικότητας των επαγγελματικών σπουδών για τους εργοδότες - αύξηση της συμμετοχής στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση», δηλαδή ακόμα μεγαλύτερη στροφή των παιδιών της εργατικής τάξης στην πρόωρη κατάρτιση, στην οποία τον πρώτο και τελευταίο λόγο θα έχουν οι επιχειρήσεις.

7 «Εκσυγχρονισμός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».-- Σημειώνοντας την ιδιαίτερη σημασία της για την επίτευξη των στόχων της Λισαβόνας, η ΕΕ αναφέρεται στον «πολύ σημαντικό ρόλο» που παίζει η διαδικασία της Μπολόνια, η οποία περικλείει τις βασικές κατευθύνσεις για πανεπιστήμια πλήρως υποταγμένα στην υπηρεσία του μεγάλου κεφαλαίου.

8 «Απασχολησιμότητα».-- «Το μορφωτικό επίπεδο και οι βασικές ικανότητες, στις οποίες περιλαμβάνεται και η επιχειρηματικότητα, αποτελούν τους κύριους καθοριστικούς παράγοντες για την απασχολησιμότητα και την προσαρμοστικότητα του ατόμου σε όλη τη διάρκεια της ζωής του», αναφέρεται χαρακτηριστικά, δείχνοντας προς τα πού θέλουν να προσανατολίσουν τα εκπαιδευτικά συστήματα σε ό,τι αφορά το μεγάλο ερώτημα: Τι ανθρώπους διαμορφώνουν και για ποιον σκοπό.

Σε άλλο δρόμο η διέξοδος

Σε πρώτη ανάγνωση το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής φαίνεται να στοχεύει στην κατάταξη των γενικών και ειδικών στόχων που θέλει για την εκπαίδευση το μεγάλο κεφάλαιο. Ωστόσο, σε αυτό μπορεί επίσης να αναγνωρίσει κάποιος όλα αυτά που βιώνει κάθε γονιός, μαθητής, φοιτητής, σπουδαστής, κάθε νέος που παρακολουθεί προγράμματα κατάρτισης, κάθε εργαζόμενος.

Ετσι, γίνεται φανερό ότι οι προωθούμενες ανατροπές στην Παιδεία αποτελούν κομμάτι μιας συνολικής στρατηγικής από την οποία πηγάζει κάθε επιμέρους αντιλαϊκό μέτρο: Από την αντιδραστική κατεύθυνση των σχολικών βιβλίων και την υποβάθμιση του περιεχομένου της μόρφωσης, την ιδιωτικοποίηση των σχολείων, την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών, την πρόωρη ανισότιμη κατανομή όλο και περισσότερων μαθητών σε γενική και τεχνικοεπαγγελματική εκπαίδευση, μέχρι τις αντιδραστικές αλλαγές που ψηφίστηκαν στην ανώτατη εκπαίδευση.

Είναι η ίδια πολιτική που συρρικνώνει τις κοινωνικές παροχές, ιδιωτικοποιεί τη λαϊκή περιουσία και, συνολικά, επιτίθεται σε κάθε πτυχή της ζωής του εργαζόμενου λαού.

Στην εκπαίδευση, η βασική κατεύθυνση των μονοπωλίων, της ΕΕ και των κυβερνήσεων ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, που ονομάζεται στροφή στη «διά βίου μάθηση», δεν παίρνει διορθώσεις, ούτε διαπραγματεύσεις για επιμέρους κατακτήσεις. Η πραγματική διέξοδος βρίσκεται στην πάλη για μια άλλη πολιτική στην Παιδεία, σε μία ανατρεπτική πρόταση που θα αντιπαλεύει αυτή την πολιτική στοχεύοντας στον πυρήνα της και διεκδικώντας αιτήματα που έρχονται αντικειμενικά σε ρήξη με κάθε μορφή διαχείρισης της αστικής πολιτικής, είτε με μπλε είτε με πράσινους κόκκους..!

Που θα ξεκινά με την κατανόηση της ανάγκης η μόρφωση να παρέχεται ισότιμα και δωρεάν σε όλα τα παιδιά από το κράτος, τα πανεπιστήμια να παράγουν απόφοιτους επιστήμονες προσανατολισμένους και ικανούς να συμβάλουν ώστε να γίνει καλύτερη η ζωή των λαϊκών στρωμάτων, που θα καταπιάνονται και θα λύνουν σύμφωνα με την πρόοδο της επιστήμης τα προβλήματα, θα συμβάλλουν στην πρόοδο του ανθρώπου. Μία τέτοια πρόταση είναι η συνολική θέση του ΚΚΕ για την Παιδεία, η οποία αντιπαλεύει την ουσία των μέτρων, καταγγέλλει την ΕΕ για την πολιτική της, στρέφεται ενάντια στους υποστηρικτές της και όσους καλλιεργούν αυταπάτες ότι σε αυτά τα σημερινά στενά πλαίσια μπορεί να έρθουν λύσεις στα προβλήματα. Με τις θέσεις αυτές, και μέσα από το ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, μαζί με τη νεολαία και το κίνημά της, κάνοντας καθαρό ότι οι κατακτήσεις είναι αποτέλεσμα αγώνων και προϋποθέτουν ριζικές πολιτικές αλλαγές, το ΚΚΕ απευθύνεται στο λαό με την πρόταση της αγωνιστικής αντεπίθεσης για μια πραγματικά λαϊκή Παιδεία.


Μ. Κ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ