Το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης (ΨΝΘ) βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης εξαιτίας της υποστελέχωσης σε επιστημονικό - ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Ακόμα και κάτω από αυτές τις συνθήκες, καλείται να καλύψει διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες τόσο εξαιτίας της αύξησης της νοσηρότητας, όσο και επειδή έκλεισαν στο μεταξύ ή λειτουργούν υποβαθμισμένες οι Ψυχιατρικές κλινικές των περιφερειακών νοσοκομείων.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι οι Ψυχιατρικές κλινικές των Νοσοκομείων Γιαννιτσών και Πολύγυρου δεν νοσηλεύουν ασθενείς λόγω έλλειψης ψυχιάτρων και για τον ίδιο λόγο αναμένεται να αναστείλουν τη λειτουργία τους (για νοσηλεία ασθενών) και οι Ψυχιατρικές κλινικές των Νοσοκομείων Κιλκίς και Σερρών.

Ενώ λοιπόν οι ανάγκες αυξάνονται, το προσωπικό του ΨΝΘ διαρκώς μειώνεται. Το 2011 απασχολούνταν 748 εργαζόμενοι (559 μόνιμοι και 189 με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου), 75 μόνιμοι γιατροί και 98 ειδικευόμενοι. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τουλάχιστον 45 εργαζόμενοι αποχωρούν ετησίως από το νοσοκομείο, ενώ δεν έχει γίνει καμία πρόσληψη.

Σήμερα, οι ελλείψεις σε προσωπικό, όλων των ειδικοτήτων, έχουν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, αγγίζοντας σχεδόν το 50%! Από τις 740 οργανικές θέσεις διαφόρων ειδικοτήτων (νοσηλευτές, ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές, διοικητικοί υπάλληλοι, κ.λπ.) κενές είναι οι 358. Μόνο από το νοσηλευτικό προσωπικό λείπουν 75 από τους 170 που προβλέπονται στον οργανισμό. Από τις 98 οργανικές θέσεις μόνιμων γιατρών, κενές είναι οι 49. Στο μεταξύ, μειώθηκαν και οι ειδικευόμενοι, από τους 98 που ήταν το 2011, στους 52.

Η μεγάλη έλλειψη προσωπικού έχει ως αποτέλεσμα την εντατικοποίηση της δουλειάς για τους εργαζόμενους, αλλά και την έκθεση σε κίνδυνο της υγείας των τροφίμων και των ασθενών του.

Αυτό το προσωπικό καλείται να λειτουργήσει τις ενδονοσοκομειακές και τις εξωνοσοκομειακές δομές του ΨΝΘ.

Οι ενδονοσοκομειακές δομές για ψυχιατρική νοσηλεία (Νοσηλεία - Εργαστήρια - Εξωτερικά Ιατρεία) περιλαμβάνουν: Τέσσερα τμήματα βραχείας νοσηλείας, τη Β' Πανεπιστημιακή κλινική ΑΠΘ βραχείας και μέσης νοσηλείας, το τμήμα παρατεινόμενης νοσηλείας, τα Επείγοντα περιστατικά, τα απογευματινά ιατρεία, τα Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Ψυχιατρικής και τις επανενταξιακές δομές (Μονάδα Επανένταξης και Νοσοκομείο Ημέρας). Επίσης, λειτουργούν εργαστήρια (Νευροφυσιολογικό, Ακτινοδιαγνωστικό, Βιοπαθολογικό, Βιοχημικό, Αιματολογικό, Μικροβιολογικό, Ανοσολογικό) και Τακτικά Εξωτερικά Ιατρεία Ειδικοτήτων για νοσηλευόμενους του ΨΝΘ και εξωτερικούς ασθενείς.

Στις εξωνοσοκομειακές δομές περιλαμβάνονται: Ο συμβουλευτικός σταθμός για τοξικοεξαρτημένους, ο σταθμός καθοδήγησης προγράμματος «ΑΡΓΩ», η Θεραπευτική κοινότητα Καρτερών, το Πρόγραμμα Εναλλακτικής Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων «ΑΡΓΩ», ο Συμβουλευτικός Σταθμός για άτομα εξαρτημένα από αλκοόλ και φάρμακα, τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας, το Κέντρο Ημέρας, το Τμήμα ψυχοθεραπείας και στήριξης της οικογένειας, το Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο, η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας Παιδιών - Εφήβων, η Ομάδα Ψυχοκοινωνικής Στήριξης Αστικού Τύπου (ΟΨΣΑΤ Α' και Β'), και Επαρχιακού Τύπου (ΟΨΣΕΤ Α' και Β'), η Κοινωνική Λέσχη, τα Εργαστήρια Κατάρτισης και Απασχόλησης, το Κέντρο Ημερήσιας Απασχόλησης Ατόμων με Διαταραχές Μνήμης.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που τεκμηριώνουν την επισφαλή λειτουργία τμημάτων και κλινικών λόγω της έλλειψης γιατρών.

• Στο Τμήμα Ακαταλογίστων νοσηλεύονται 60 ποινικοί ασθενείς, εκ των οποίων περισσότεροι από 40 ανθρωποκτόνοι. Μετά τη συνταξιοδότηση του συντονιστή διευθυντή, το τμήμα καλύπτεται θεραπευτικά μόνο από μία ψυχίατρο, και η λειτουργία του έχει μετατραπεί σε άκρως επικίνδυνη.
• Τα 4 Τμήματα Οξέων, με 25 κλίνες το καθένα, λειτουργούν σε κατάσταση «μη ασφαλούς λειτουργίας» με δύο ειδικούς ψυχιάτρους και έναν ειδικευόμενο ψυχίατρο ανά τμήμα. Οι προδιαγραφές λειτουργίας κλινικών εντατικής - βραχείας θεραπείας προέβλεπαν τέσσερις ειδικούς ψυχιάτρους ανά τμήμα, πλαισιωμένους με ισάριθμους ειδικευόμενους ψυχιάτρους.
• Οι εξωνοσοκομειακές δομές (οικοτροφεία, ξενώνες, διαμερίσματα, κέντρο ημέρας, ΜΟΨΑΤ) εξασφαλίζονται οριακά από προσωπικό, που υποχρεώνεται παράλληλα να καλύπτει και άλλες ανάγκες εντός και εκτός ΨΝΘ (part-time). Το ιατρικό προσωπικό προβλέπεται μέσα στην επόμενη διετία να μειωθεί δραματικά (λόγω συνταξιοδοτήσεων ή εσωτερικών μετακινήσεων), έως και να μηδενισθεί σε ό,τι αφορά τους ειδικούς ψυχιάτρους που επισκέπτονται τους ξενώνες και τα οικοτροφεία και οι οποίοι παρακολουθούν ψυχιατρικά τους ασθενείς ως υπηρεσία ψυχοκοινωνικής στήριξης. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι ασθενείς να εγκαταλειφθούν στην τύχη τους.
• Οι ενδονοσοκομειακές δομές (επανένταξη, ψυχογηριατρική - παρατεινόμενης νοσηλείας) λειτουργούν ήδη με σοβαρές δυσκολίες, με το μοντέλο της part-time απασχόλησης ιατρικού προσωπικού σε πολλαπλούς ρόλους. Π.χ. ο συντονιστής διευθυντής του τμήματος παρατεινόμενης νοσηλείας είναι και υπεύθυνος του Ιατρείου Μνήμης και του Ψυχογηριατρικού οικοτροφείου της Πολίχνης και ενός ακόμα υπό δημιουργία ψυχογηριατρικού οικοτροφείου! Η μονάδα Επανένταξης θα μείνει χωρίς γιατρό, αφού αναμένεται μέχρι τέλος του έτους η συνταξιοδότηση του συντονιστή διευθυντή της μονάδας.
• Η παθολογική κλινική βρίσκεται σε καθεστώς επικίνδυνης λειτουργίας, καθώς από τους τέσσερις ειδικούς παθολόγους που είχε, σήμερα στελεχώνεται με τρεις. Αυτοί πρέπει να διεκπεραιώσουν ταυτόχρονα και τα εξωτερικά παθολογικά ιατρεία, με διαρκώς αυξανόμενη κίνηση, το ειδικό διαβητολογικό ιατρείο, τα καθήκοντα ιατρού προσωπικού (υπαλλήλων ΨΝΘ), τη συμμετοχή σε επιτροπές (π.χ. Ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων, αναρρωτικών αδειών) και, τέλος, τη λειτουργία εκπαιδευτικού προγράμματος για τις ανάγκες των ειδικευόμενων παθολόγων στην κλινική.
• Το χειρουργικό, που εξυπηρετούσε τις ανάγκες των ασθενών του ΨΝΘ και των εξωτερικών ασθενών, σταμάτησε να λειτουργεί.
• Το μικροβιολογικό, που πρέπει να λειτουργεί με 5 ειδικούς μικροβιολόγους και 8 ειδικευόμενους, έμεινε με μία επικουρική βιοπαθολόγο, με μία επιμελήτρια Α' και έναν ειδικευόμενο.
• Με ένα γιατρό έχουν μείνει αντίστοιχα το οδοντιατρικό και το ακτινολογικό. Ενώ και το φαρμακείο λειτουργεί με έναν φαρμακοποιό.
• Στο όριο λειτουργούν και τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας (παρέχουν πρωτοβάθμια περίθαλψη, υποστηρικτική ή γνωστική αναλυτική ψυχοθεραπεία, λειτουργία ομάδων χρόνιων ασθενών και ομάδων συγγενών). Το ιατροπαιδαγωγικό στελεχώνεται με μία παιδοψυχίατρο, το Κέντρο Βορειοδυτικού Τομέα λειτουργεί με έναν ειδικό ψυχίατρο (από τρεις που είχε) και τέσσερις ειδικευόμενους (από δέκα που είχε). Και το Κέντρο Δυτικού Τομέα θα μείνει με έναν ψυχίατρο, καθώς επίκειται συνταξιοδότηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, και η αναμονή των ασθενών για ψυχιατρική εξέταση να φτάνει από τρεις έως και πέντε μήνες.

Επιπλέον, το νοσοκομείο δεν διαθέτει πλέον οδηγούς (πέρασαν στο ΕΚΑΒ), και ακόμη και για τις εσωτερικές μετακινήσεις ασθενών καλείται το ΕΚΑΒ. Αυτό προκαλεί δυσκολίες και καθυστερήσεις στη μετακίνηση των ασθενών εντός του νοσοκομείου, το οποίο αποτελείται από πολλά κτίρια σε μια μεγάλη έκταση (130 στρέμματα).