Οπως ήταν αναμενόμενο, στην όλη συζήτηση που ακολούθησε τους νόμους της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ για την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, τις συνενώσεις Πανεπιστημίων και ΤΕΙ σε Ιωάννινα, Θεσσαλία, Ιόνιο, και αυτούς που ετοιμάζονται, εκφράστηκαν στην ουσία δύο γραμμές, με παραλλαγές. Η μία ήταν της κυβέρνησης και στηρίχθηκε από τα κόμματα ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και τις παρατάξεις τους στα ΑΕΙ. Συνοπτικά, η πρόταση της κυβέρνησης για το χαρακτήρα των ΑΕΙ, ταυτισμένη πλήρως με τις κατευθύνσεις ΕΕ - ΟΟΣΑ, έλεγε ότι υπάρχει ανάγκη συμμαζέματος των Ιδρυμάτων σε ανταγωνιστικούς πόλους αριστείας, ένταξης και των ΤΕΙ, αλλά και διετών προγραμμάτων, καθώς και των κολεγίων (βλ. και δήλωση Γαβρόγλου για την απλή πιστοποίηση που θα απαιτείται πλέον από το υπουργείο για την αναγνώριση των τίτλων σπουδών που παρέχουν) κάτω από μια ενιαία ομπρέλα, όπου θα υπάρχουν πολλές, παλιές και νέες, κατηγορίες πτυχίων και αποφοίτων. Αυτό έπρεπε να γίνει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να προχωρήσουν οι συνέργειες των νέων Ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, κυρίως σε επίπεδο Περιφέρειας, και ιδιαίτερα στο κομμάτι της Ερευνας.

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που κανένα κόμμα πλην του ΚΚΕ και των δυνάμεών του σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ δεν ασχολήθηκε με το τι θα γίνει με τους σπουδαστές, τι θα γίνει με την ελλιπέστατη φοιτητική μέριμνα, με τις ελλείψεις σε διδακτικό και άλλο προσωπικό, σε υποδομές, στα νέα ΑΕΙ. Ούτε που ίδρωσε το αυτί τους για το πώς θα λειτουργούν ταυτόχρονα παλιά και νέα προγράμματα σπουδών, την ίδια στιγμή που οι διδάσκοντες σε όλα ανεξαιρέτως τα Τμήματα δεν φτάνουν για να καλύψουν τα μαθήματα που διδάσκονται σήμερα στα ΤΕΙ. Αλλωστε, τα τελευταία χρόνια γίναμε όλοι μάρτυρες περικοπών μαθημάτων, εργαστηρίων και θεωριών, λόγω της τεράστιας έλλειψης διδασκόντων... Σπουδαστές παράτησαν σπουδές, καθυστέρησαν να τελειώσουν, λόγω των ελλείψεων αυτών. Σήμερα η κατάσταση επιδεινώνεται δραματικά, προγράμματα σπουδών των νέων Τμημάτων στο ΠΑΔΑ και αλλού είναι «στον αέρα», γραμματείες δεν υπάρχουν ούτε για τις δηλώσεις μαθημάτων, ενώ «στον αέρα» είναι και στοιχειώδεις λειτουργίες, όπως η καθαριότητα... Και όλα αυτά είναι η καθημερινή πραγματικότητα που βιώνει ο σπουδαστής που το Τμήμα του έγινε υποτίθεται Πανεπιστήμιο... Σαν έτοιμοι από καιρό, ωστόσο, κυβέρνηση και διοικήσεις των πρώην ΤΕΙ και των Πανεπιστημίων υποδοχής προετοίμασαν τα διετή προγράμματα, τα ιδιωτικής λειτουργίας ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα, τα τεχνολογικά πάρκα αγκαζέ με τις επιχειρήσεις. Σε αυτά τα ζητήματα, κυβέρνηση, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και οι δυνάμεις τους στα ΑΕΙ πορεύονται μαζί, δουλεύουν καθημερινά (τους το αναγνωρίζουμε) και λύνουν στην πράξη ζητήματα για να προχωρήσει η σύμπραξη με τις επιχειρήσεις, δείχνουν υπερβάλλοντα ζήλο για το συνοικέσιο των ΑΕΙ με τα μονοπώλια και τις στοχεύσεις τους.

Η δεύτερη γραμμή γύρω από το χαρακτήρα των ΑΕΙ, το περιεχόμενο και τη μορφή των Ανώτατων Ιδρυμάτων, ήταν αυτή που εκφράστηκε από τις δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στα Πανεπιστήμια και πλευρές της οποίας παλεύονται καθημερινά από τις δυνάμεις του ΜΑΣ, υιοθετούνται από τους συλλόγους και από επιτροπές ετών που συσπειρώνονται στο Μέτωπο Αγώνα Σπουδαστών. 1. Παλέψαμε με συνέπεια για την κατάργηση του διαχωρισμού ανάμεσα σε τεχνολογικά και πανεπιστημιακά Τμήματα, που εκτός των άλλων είναι και αντιεπιστημονική, γιατί διαχωρίζει τεχνητά τη θεωρία από την εφαρμογή της, ενώ ταυτόχρονα διαχωρίζει απόφοιτους και πτυχία σε α, β και γ κατηγορίες. 2. Αντιπαλέψαμε στην πράξη τον κατακερματισμό των επιστημονικών αντικειμένων, που συνεπάγεται κουτσουρεμένα εργασιακά δικαιώματα μαζί με το χτύπημα των Συλλογικών Συμβάσεων, περιορισμένη πρόσβαση των επιστημόνων στο επάγγελμά τους, ώστε να δίνεται χώρος μόνο στις μεγάλες επιχειρήσεις του κάθε κλάδου. 3. Βάλαμε το ζήτημα της ολοκληρωμένης επιστημονικής μόρφωσης ως προϋπόθεση για να κατέχει ο επιστήμονας τα εργαλεία να δουλεύει και να ερευνά αποτελεσματικά στο αντικείμενό του, να αντιλαμβάνεται και να ερμηνεύει τα κοινωνικά φαινόμενα επιστημονικά, από τη σκοπιά της επιστήμης του και της κοινωνικής της χρησιμότητας. 4. Ταυτόχρονα, παλεύουμε ώστε η γνώση αυτή να είναι για όλους στο προπτυχιακό επίπεδο, ενιαία, χωρίς να απαιτούνται επιπλέον ακριβοπληρωμένες εξειδικεύσεις, καταρτίσεις, σεμινάρια και πτυχία, τα οποία βαθαίνουν τον ταξικό χαρακτήρα της Εκπαίδευσης, προορίζοντας την ολοκληρωμένη γνώση για λίγους. Θέτουμε και παλεύουμε τις προϋποθέσεις για την Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση, που μαζί και αξεχώριστα από το περιεχόμενο και τη δομή των σπουδών, περιλαμβάνει τη φοιτητική μέριμνα, εστίες και λέσχες αναβαθμισμένες, τον απόλυτα δωρεάν χαρακτήρα των σπουδών, αναβαθμισμένα συγγράμματα, πληρότητα διδασκόντων με μόνιμη και σταθερή σχέση εργασίας, σύγχρονες υποδομές.

Αυτές οι δύο γραμμές συγκρούονται καθημερινά μέσα στα αμφιθέατρα και αφορούν τη συνολική εικόνα των σπουδών του φοιτητή σήμερα. Τα προβλήματα που σήμερα αντιμετωπίζουν οι φοιτητές είναι συνέπεια ακριβώς της διαχρονικής πολιτικής των κυβερνήσεων και των στηριγμάτων τους στις σχολές. Αυτό είναι το πανεπιστήμιο που έχουν φτιάξει κυβερνήσεις - ΕΕ, αυτό είναι το πανεπιστήμιο που είναι συνδεδεμένο με τις επιχειρήσεις. Ετσι, για παράδειγμα, όταν η ΔΑΠ διοργανώνει φιέστες και συνέδρια με επιχειρήσεις, στην ουσία απαντά στο όραμά της για το τι πανεπιστήμιο και τι επιστήμονα θέλει. Οταν δουλεύει συστηματικά για να βρει τον φτηνό εργαζόμενο στην επιχείρηση, να διαλέξει τον καλύτερο φοιτητή που θα καταθέσει το μυαλό και τις γνώσεις του στον επιχειρηματία, δηλώνει ξεκάθαρα το ρόλο και το χαρακτήρα που θέλει να έχουν τα ΑΕΙ και οι σπουδές που αυτά θα παρέχουν. Οταν η ΠΑΣΠ μιλά για «σύνδεση με την αγορά», για ενίσχυση της καινοτομίας, σιγοντάρει μαζί με τη ΔΑΠ την πολιτική της κυβέρνησης, που στήνει μαγαζάκια πλέον μέσα σε κάθε Ιδρυμα, για να στεγάζονται με όλες τις ανέσεις, με τις έτοιμες υποδομές και το καταρτισμένο δυναμικό, τα μονοπώλια. Οταν η κυβέρνηση ανησυχεί για την αναντιστοιχία παρεχόμενων δεξιοτήτων στα προγράμματα σπουδών σε σχέση με τις ανάγκες της «υγιούς επιχειρηματικότητας», στην ουσία μας λέει ότι στόχος της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι να γίνει κριτήριο της γνώσης το καλό της επιχείρησης, οι στόχοι κερδοφορίας και ανταγωνιστικότητάς της. Οταν όλοι μαζί μιλούν για διάφορα επίπεδα σπουδών, 5ετών, 4ετών, 3ετών και 2ετών πάνω στο ίδιο αντικείμενο σπουδών, στην ουσία όλοι μαζί συμφωνούν για κατηγορίες αποφοίτων, οι οποίοι θα διαπραγματεύονται ατομικά την πώληση των γνώσεών τους, της εργασίας τους, και θα είναι διατεθειμένοι να δεχθούν χαμηλούς μισθούς, δουλειά με «μπλοκάκι» - ανασφάλιστη, εξαντλητικά ωράρια, απλήρωτες υπερωρίες και πάει λέγοντας...

Η συζήτηση λοιπόν που προηγήθηκε γύρω από τις πανεπιστημιοποιήσεις, ειδικά τον τελευταίο χρόνο, ήταν άκρως αποκαλυπτική για όλα τα παραπάνω. Είδαμε την κυβέρνηση, πρώτη και καλύτερη, να βαφτίζει το κρέας ψάρι, να διαχωρίζει παλιούς και νέους απόφοιτους, «ενεργούς» και «μη ενεργούς» φοιτητές (κατά τ' άλλα είναι μια... δημοκρατική κυβέρνηση, κατά των αποκλεισμών και υπέρ των αδυνάτων...), να κλείνει τμήματα ΤΕΙ, να δημιουργεί νέα Τμήματα «Φρανκεστάιν» με τερατώδεις συνενώσεις αντικειμένων και πρώην Τμημάτων, να στήνει νέα μαγαζιά μέσα στα ΑΕΙ, διατηρώντας και επεκτείνοντας την προηγούμενη κατάσταση των Ιδρυμάτων, που κάτω από την υποχρηματοδότηση, αδυνατούσαν κυριολεκτικά να πληρώσουν ακόμα και τα χαρτιά φωτοτυπίας! Να θυμίσουμε δε ότι στις τροπολογίες που κατέθεσε το ΚΚΕ για την ουσιαστική ισοτίμηση πτυχίων, παλαιότερων και νέων, κανένα από τα άλλα κόμματα δεν συνέτρεξε, αφού η κατηγοριοποίηση, η διαβάθμιση των πτυχίων είναι η ουσία της πολιτικής που υπερασπίζονται όλοι τους. Είδαμε τη ΔΑΠ να σφυρίζει αδιάφορα για τα προβλήματα των σπουδαστών, να βάζει στο γύψο φοιτητικούς συλλόγους για να μην πάρουν αποφάσεις που στην ουσία θα πήγαιναν κόντρα στο έργο της κυβέρνησης, που είναι και δικό της όραμα, δικό της έργο. Τα ίδια κι απαράλλαχτα είδαμε και από την ΠΑΣΠ. Είδαμε τις δυνάμεις των ΕΑΑΚ και λοιπών να υπερασπίζονται ποικιλοτρόπως το έργο της κυβέρνησης, να υπερασπίζονται στην ουσία τη σημερινή άθλια κατάσταση των σπουδών και πτυχίων στα ΤΕΙ, τη διάκριση στην πράξη πανεπιστημίων και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων.

Τους είδαμε όλους μαζί να προτάσσουν αιτήματα ιδιαίτερα βολικά για την κυβέρνηση και το έργο της, να σπέρνουν αυταπάτες ότι το Τμήμα που έχει πέραση στην αγορά μπορεί να βελτιώσει ουσιαστικά το επίπεδο των σπουδών και την επαγγελματική αποκατάσταση, τις εργασιακές συνθήκες του απόφοιτου. Τους είδαμε όλους μαζί να υπερασπίζονται τον ατομικό δρόμο, είτε με το μύθο του καλού που μαζεύει προσόντα και προοδεύει, είτε με το μύθο των επαγγελματικών δικαιωμάτων που μόλις καθοριστούν, θα λυθούν ως διά μαγείας η ανεργία, η περιπλάνηση, η ετεροαπασχόληση. Σε όλους αυτούς τους μύθους, οι παραπάνω παρατάξεις, ΔΑΠ, ΠΑΣΠ, ΕΑΑΚ και λοιποί, είχαν τη δική τους ιδιαίτερη συμβολή.

Από την άλλη, η συμβολή των δυνάμεών μας και του ΜΑΣ ήταν καθοριστική για να μην τσιμπήσει ο φοιτητής στις αυταπάτες, να μην υποκύψει στη λογική του «μικρότερου κακού» που τον καλούν διαχρονικά. Να βάλουμε όρους και προϋποθέσεις για τις σπουδές μας που να ανταποκρίνονται στο πραγματικά σύγχρονο, δυνατό σήμερα και αναγκαίο. Η Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση μπορεί να απαντήσει στις πραγματικές αγωνίες του φοιτητή σήμερα. Δίνει απάντηση απέναντι στο ολοένα μεγαλύτερο κυνήγι των προσόντων με πτυχία που εμπεριέχουν όλη την απαραίτητη γνώση, αναβαθμισμένες σπουδές και πτυχία με αξία, για την άσκηση και παρακολούθηση των εξελίξεων σε κάθε επάγγελμα. Δίνει απάντηση στις πολλαπλές διακρίσεις και κατηγορίες, με ένα μόνο πτυχίο, πανεπιστημιακού επιπέδου, σε κάθε επιστημονικό αντικείμενο. Δίνει απάντηση στην αγωνία να αποκτήσει κανείς και παιδαγωγική επάρκεια, και πιστοποίηση, και μεταπτυχιακά, και σεμινάρια κ.ο.κ., διασφαλίζοντας ότι το πτυχίο είναι μοναδική προϋπόθεση για την πλήρη πρόσβαση στο επάγγελμα. Η Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση δίνει απάντηση τελικά και στο τεράστιο πρόβλημα της ανεργίας, γιατί συνδέεται αντικειμενικά με ριζικές αλλαγές στο επίπεδο της οικονομίας, με τις οποίες συμβαδίζει, τις προϋποθέτει και τις ενισχύει.

Μπροστά στις φοιτητικές εκλογές, που είναι σε λίγες μέρες, μπορεί και πρέπει ο φοιτητής να απαντήσει σε ένα κρίσιμο ερώτημα: Πρέπει να ψηφίσει με βάση την πείρα του από το ποιος αγωνίστηκε το προηγούμενο διάστημα για τα καθημερινά προβλήματα στις σπουδές του, που δεν είναι ούτε δευτερεύοντα ούτε ασήμαντα. Είναι όμως σημαντικό να σκεφτούμε αν η ψήφος μπορεί να παίξει ρόλο στο να φέρει πιο κοντά το πραγματικά σύγχρονο, το πραγματικά νέο, προοδευτικό, ριζοσπαστικό, κόντρα σε όλα τα πλαστά δίπολα «προόδου - συντήρησης» που μας πλασάρουν, ειδικά τον τελευταίο καιρό. Εμείς οι κομμουνιστές λέμε ναι, μπορεί, γιατί φέρνει πιο κοντά ένα νέο κόσμο στην πρότασή μας για πραγματικά Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση, για κατάργηση της αντιεπιστημονικής και ταξικής διάκρισης σε τεχνολογικά και πανεπιστημιακά τμήματα, σε θεωρία και εφαρμογή, σε 5ετείς και 4ετείς σπουδές στο ίδιο αντικείμενο. Γιατί συμβάλλει να συνειδητοποιείται ότι η ουσιαστική αλλαγή στη ζωή και στις σπουδές του φοιτητή δεν χαρίζεται, δεν συνυπάρχει τελικά με την υπηρέτηση των στόχων των μονοπωλίων, δεν μπορεί να επέλθει χωρίς αγώνες και χωρίς ριζικές αλλαγές στο επίπεδο της οικονομίας και της εξουσίας.

Μπορούμε επομένως και μέσα από τις φοιτητικές εκλογές στις 10 Απρίλη, αλλά και μέσα από τις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις, να δώσουμε αφενός ένα ηχηρό μήνυμα αντίστασης στην επίθεση στα μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματα της νεολαίας, αφετέρου ένα σαφές μήνυμα ότι ξέρουμε το δρόμο που θέλουμε να βαδίσουμε, τον έχουμε επεξεργαστεί και περιγράψει, μπορεί να γίνει νικηφόρος και να αγκαλιάσει την πλειοψηφία των φοιτητών, γιατί την εκφράζει και τη δικαιώνει.