Αιφνιδιαστική τροπή δίνει στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής η ισραηλινή αεροπορική επιδρομή, την Τετάρτη, εντός συριακού εδάφους. Παρά το γεγονός ότι έχουν μεσολαβήσει αρκετά εικοσιτετράωρα έκτοτε, το τι ακριβώς συνέβη παραμένει ασαφές, με τις διαφορετικές εκδοχές να προκαλούν σύγχυση και τα ποικίλα σενάρια να διαδέχονται το ένα το άλλο.

Μέχρι στιγμής, η εκδοχή την οποία επικαλούνται αρκετά ειδησεογραφικά πρακτορεία - «Ασοσιέιτεντ Πρες», «Ρόιτερς», ΒΒC - είναι αυτή κατά την οποία ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη, νωρίς το απόγευμα της Τετάρτης, έπληξαν αυτοκινητοπομπή που βρισκόταν επί συριακού εδάφους, κοντά στα σύνορα του Λιβάνου, στο ύψος της περιοχής της κοιλάδας Μπεκάα. Η εκδοχή αυτή προκύπτει από πληροφορίες που προέρχονται από Αμερικανούς αξιωματούχους, οι οποίοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι η αυτοκινητοπομπή μετέφερε αντιαεροπορικούς πυραύλους, τύπου SA-17, υψηλής τεχνολογίας.

Οι πηγές που συγκλίνουν σε αυτήν την εκδοχή, όμως, δεν είναι σε θέση να διευκρινίσουν αν επρόκειτο για αυτοκινητοπομπή του συριακού στρατού ή, π.χ., της λιβανικής σιιτικής «Χεζμπολάχ», που στηρίζει το συριακό καθεστώς, ή αν επρόκειτο για αυτοκινητοπομπή υπό τον έλεγχο άλλων δυνάμεων, π.χ. Σύρων αντικαθεστωτικών. Δε διευκρινίζεται, επίσης, πόσα αυτοκίνητα αποτελούσαν το κομβόι, αν ο στόχος καταστράφηκε και αν υπάρχουν ανθρώπινα θύματα.

Για ώρες, η ισραηλινή αεροπορική επίθεση παρέμενε εντελώς μυστήριο, καθώς η συριακή πλευρά δεν επιβεβαίωνε την πραγματοποίησή της. Αργά το βράδυ, ήρθε η πρώτη αντίδραση της Δαμασκού, διά μέσου του επίσημου συριακού πρακτορείου, το οποίο μετέδωσε την είδηση της ισραηλινής αεροπορικής επιδρομής. Εντούτοις, κατά τη συριακή εκδοχή στόχος της επίθεσης ήταν κέντρο στρατιωτικών ερευνών στην περιοχή Τζαμράγια, δυτικά της Δαμασκού, το οποίο βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή που διασχίζει ο αυτοκινητόδρομος που συνδέει τη συριακή πρωτεύουσα με τη Βηρυτό. Οι συριακές αρχές καταγγέλλουν ότι από την επίθεση σκοτώθηκαν δύο εργαζόμενοι και τραυματίστηκαν πέντε άλλοι και ότι το κτίριο υπέστη σοβαρές καταστροφές.

Την επόμενη μέρα, το συριακό υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε επιστολή, διάβημα διαμαρτυρίας, στον επικεφαλής της δύναμης του ΟΗΕ στα κατεχόμενα υψώματα Γκολάν, με την οποία εγκαλεί το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού ζητώντας να λάβει μέτρα για την απροκάλυπτη αυτή παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας της Συρίας. Παράλληλα, η Δαμασκός προειδοποίησε ότι θα υπερασπίσει με κάθε τρόπο την εθνική της κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα από τέτοιου είδους προκλητικές επιθέσεις με αρκετούς αξιωματούχους της, μεταξύ των οποίων και ο αρχηγός του συριακού ΓΕΣ να ξεκαθαρίζει ότι «καλό θα ήταν να μη δοκιμάζει κανείς τις στρατιωτικές δυνατότητες της Συρίας».

Η επίσημη ισραηλινή πλευρά, από την άλλη, επιμένει, μέχρι την ώρα που γράφονταν οι γραμμές αυτές, σε μια προσφιλή της τακτική: Στη σιωπή. Ούτε επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε την πραγματοποίηση της επίθεσης, ενώ απέφυγε ακόμη και να σχολιάσει τις πληροφορίες για αυξημένα μέτρα ασφαλείας στις ισραηλινές πρεσβείες ανά τον κόσμο ενόψει ενδεχόμενων «αντιποίνων». Η ισραηλινή κυβέρνηση απάντησε διά της σιωπής της και στις δημοσιογραφικές πληροφορίες που θέλουν το αντιαεροπορικό της σύστημα «Σιδερένιο Θόλο» να έχει τεθεί σε συναγερμό στο βορρά, κοντά στα σύνορα με τη Συρία, και πέριξ της Χάιφα, κοντά στα σύνορα με το Λίβανο, όπως επίσης και ότι έχει τεθεί σε επιφυλακή ο στρατός.

Αντίθετα, ο ισραηλινός Τύπος έκανε εκτενή αφιερώματα στο συμβάν, εκλαμβάνοντάς το ως δεδομένο - στην εκδοχή του πλήγματος κατά αυτοκινητοπομπής που μετέφερε όπλα. Σχεδόν όλοι οι αρθρογράφοι εκτιμούν ότι πρόκειται για ξεκάθαρο βήμα περαιτέρω εμπλοκής του Ισραήλ στα της γειτονικής Συρίας, το οποίο, εκτός απροόπτου, θα έχει άγνωστη, αλλά σίγουρα ανησυχητική συνέχεια. Μάλιστα, ορισμένες εκτιμήσεις υποστηρίζουν ότι έχει, ήδη, αρχίσει αντίστροφη μέτρηση για το άνοιγμα ενός νέου πολεμικού μετώπου είτε με τη Συρία είτε με τη «Χεζμπολάχ» στο Λίβανο ή και τις δύο μαζί.

Η ισραηλινή αεροπορική επίθεση της Τετάρτης δεν είναι η πρώτη. Και το φθινόπωρο του 2007 ισραηλινά μαχητικά βομβάρδισαν κτίριο που φερόταν να είναι πυρηνική εγκατάσταση υπό κατασκευή στην περιοχή αλ Καμπίρ. Και τότε, η συριακή ηγεσία είχε διαμαρτυρηθεί αλλά, πέραν των διπλωματικών διαξιφισμών, το θέμα δεν είχε λάβει περαιτέρω διαστάσεις. Σύμφωνα με στοιχεία που ήρθαν στη δημοσιότητα πέντε χρόνια αργότερα, από το αμερικανικό περιοδικό «New Yorker», σε εκείνη την επιχείρηση η ισραηλινή αεροπορία είχε χρησιμοποιήσει ένα αερομεταφερόμενο σύστημα παρεμβολών με τη βοήθεια δύο αεροσκαφών, το οποίο είχε ουσιαστικά πλήρως αδρανοποιήσει τη συριακή αεράμυνα, κάτι που πιθανώς έγινε και την Τετάρτη.

Σύμφωνα με τα επικρατέστερα σενάρια, και τώρα τα κίνητρα πίσω από την ισραηλινή επίθεση δε διαφέρουν πολύ από εκείνα του 2007. Η ισραηλινή ηγεσία, κατά την άποψη αυτή, θέλησε να δώσει «ένα μήνυμα» ότι εννοεί όλα όσα δήλωνε το αμέσως προηγούμενο διάστημα, δηλαδή ότι δε θα επιτρέψει να περάσει «σε λάθος χέρια» το συριακό οπλοστάσιο, συμβατικό και μη συμβατικό.

Κατά το σενάριο αυτό, το «μήνυμα» της ισραηλινής επίθεσης δεν προορίζεται απαραίτητα μόνο για τη λιβανική «Χεζμπολάχ», καθώς ειδικοί εκτιμούσαν ότι ακόμη και αν επρόκειτο για χτύπημα σε αυτοκινητοπομπή με αντιαεροπορικούς πυραύλους, αυτοί δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τη σιιτική οργάνωση δεδομένου ότι δε διαθέτει τους ανάλογους εκτοξευτήρες. Παρά την αντίδραση της «Χεζμπολάχ» που χαρακτήρισε την επίθεση «ισραηλινή προσπάθεια να μην αναπτύξουν στρατιωτικές ικανότητες οι αραβικές και μουσουλμανικές δυνάμεις» και ερμηνεύτηκε από πολλούς ως ένδειξη αναγνώρισης εμπλοκής, απώτερος στόχος πιθανώς να μην είναι μόνο αυτός.

Ισως είναι και οι Σύροι αντικαθεστωτικοί, απέναντι στους οποίους η εχθρότητα της ισραηλινής κυβέρνησης, λόγω της ισχυρής παρουσίας μεταξύ τους των ισλαμιστικών δυνάμεων, είναι δεδομένη. Σύμφωνα με αυτό το τελευταίο σενάριο, το ισραηλινό πλήγμα θα μπορούσε να αποτελεί μήνυμα που δε στέλνει μόνο το Ισραήλ αλλά και ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός (λόγω της σταθερής στήριξης της Ουάσιγκτον προς το Τελ Αβίβ) προς όλες τις κατευθύνσεις. Οι «ανησυχίες» της απερχόμενης από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ Χ. Κλίντον περί «σοβαρού ενδεχομένου διάχυσης των συγκρούσεων» σε όλη την περιοχή χρησιμοποιούνται ως επιχείρημα αυτού του τελευταίου σεναρίου.

Οπως και να έχει, το βέβαιο είναι ότι το ισραηλινό πλήγμα της Τετάρτης αποτελεί βήμα που σαφώς απειλεί να οδηγήσει την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής σε γενικευμένη σύρραξη. Σύρραξη, στην οποία είναι ηλίου φαεινότερο ότι δε θα εμπλακεί μόνο το Ισραήλ αλλά και σειρά ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Οπως αναμενόταν, οι ΗΠΑ έσπευσαν, εμμέσως πλην σαφώς, να υιοθετήσουν την εκδοχή που συνάδει με τις ισραηλινές διαρροές και να «προειδοποιήσουν» ενάντια στη μεταφορά όπλων από τη Συρία. Από την άλλη, Ρωσία και Ιράν έσπευσαν να καταδικάσουν την ισραηλινή επίθεση και να προειδοποιήσουν για σοβαρότατες συνέπειες, κάτι που έκανε και ο Λίβανος και ο Αραβικός Σύνδεσμος.

Το ζήτημα, χωρίς αμφιβολία, επρόκειτο να θιχτεί και κατά τη συνάντηση που λεγόταν ότι είχε προγραμματιστεί για χτες ανάμεσα στον Αμερικανό αντιπρόεδρο Μπάιντεν, τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Λαβρόφ και τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Μπραχίμι, αν και θεωρητικώς το αντικείμενό της - είτε τελικά συμμετάσχει είτε όχι ο επικεφαλής της αντικαθεστωτικής Συριακής Εθνικής Συμμαχίας - είναι η εξεύρεση κοινώς αποδεκτού «δρόμου αποκλιμάκωσης».