Ενα τρίπτυχο αγοραίας αντίληψης για τον πολιτισμό καλούνται να συμπληρώσουν οι εργαζόμενοι της Λυρικής. Μια εύγλωττη απόδειξη για το τι σημαίνει για το κεφάλαιο η Τέχνη
ΧΑΡ.ΜΠΙΛΙΟΣ |
Ο κατά τ' άλλα φιλότεχνος πρόεδρος, που τοποθετήθηκε από την κυβέρνηση στο τιμόνι της Λυρικής, δίνει ένα ρεσιτάλ αγοραίας αντίληψης, αποκαλύπτοντας περίτρανα το πώς εννοεί την ανασυγκρότηση και λειτουργία του πολιτιστικού φορέα, ο οποίος είναι μάλιστα μοναδικός στη χώρα μας. Λες και η Λυρική είναι το μεταλλευτικό του συγκρότημα «Βωξίτες Παρνασσού ΑΕ»! Δίνει την εντύπωση ότι πήρε το τρίπτυχο ερωτηματολόγιο από τα συρτάρια του στους «Βωξίτες» και το μετέφερε αυτούσιο στην ΕΛΣ, αλλάζοντας μόνο την ονομασία της επιχείρησης και βάζοντας στη θέση της «Εθνική Λυρική Σκηνή». Το τρισέλιδο είναι ένα ντοκουμέντο τεχνοκρατικού κυνισμού, που στη θέση της δημιουργίας, του πολιτιστικού έργου, της παράστασης βάζει τη λέξη προϊόν και στη θέση των θεατών, ακροατών, φίλων της λυρικής τέχνης, τις λέξεις πελάτες και αγορά. Είναι μια έντυπη μαρτυρία της διαστροφικής αντίληψης για τον πολιτισμό η οποία διακατέχει την πολιτική που εφαρμόζουν η κυβέρνηση και οι εκλεκτοί της, οι οποίοι πλέον ασκούν διοίκηση σε αυτόν τον πολύπαθο χώρο και φιγουράρουν ως σωτήρες κι ευεργέτες. Είναι επίσης μια εύγλωττη απόδειξη του πώς το κεφάλαιο «υπηρετεί» την τέχνη: Με γνώμονα τους κανόνες της αγοράς, αλλοιώνοντας το χαρακτήρα και τις λειτουργίες της.
Eurokinissi |
Το πρώτο μέρος του τρίπτυχου τιτλοφορείται: «Βασικές αξίες που υποστηρίζουν προσανατολισμό στην αγορά». Μεταξύ άλλων, οι εργαζόμενοι της Λυρικής καλούνται ν' απαντήσουν σε ερωτήσεις όπως: «Στην ΕΛΣ είμαστε ιδιαίτερα ανοιχτοί στις καινοτομίες (που σχετίζονται με προϊόντα, διαδικασίες, κλπ.);», «Στην ΕΛΣ δίνουμε μεγάλη αξία στις εργασίες χωρίς λάθη;», «Στην ΕΛΣ δίνουμε μεγάλη αξία στο γεγονός ότι κάθε εργαζόμενος σκέπτεται και δρα σαν να είναι επιχειρηματίας;»!!!
Στο δεύτερο μέρος - τιτλοφορείται «Νόρμες για προσανατολισμό στην αγορά» - οι καλλιτέχνες και οι άλλοι εργαζόμενοι πρέπει να καταθέσουν την άποψή τους για τα εξής: «Στην ΕΛΣ η απόδοσή μας στην αγορά (ικανοποίηση πελατών, κλπ.) μετριέται συστηματικά;». «Στην ΕΛΣ επεξεργαζόμαστε συστηματικά τα στοιχεία της απόδοσής μας στην αγορά (μερίδια αγοράς, ικανοποίηση πελατών, κλπ.)». «Στην ΕΛΣ οι γενικές τυποποιημένες διαδικασίες εξετάζονται περιοδικά για να γίνουν πιο αποτελεσματικές στην εξυπηρέτηση των αγορών μας;». «Στην ΕΛΣ εντοπίζονται και αναπτύσσονται συνεχώς νέα προϊόντα και υπηρεσίες που προσφέρουν προστιθέμενη αξία στον πελάτη;». «Στην ΕΛΣ εκτιμούμε ιδιαίτερα μη συνηθισμένες ιδέες εάν προέρχονται από πελάτες;». «Στην ΕΛΣ οργανώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα συναντήσεις διαφόρων τμημάτων (π.χ. συζητήσεις γύρω από τις τάσεις της αγοράς);». «Στην ΕΛΣ επεξεργαζόμαστε συστηματικά τις πληροφορίες από την αγορά;». «Στην ΕΛΣ οι κοινωνικές ικανότητες των εργαζομένων που αφορούν την επαφή τους με τους πελάτες θεωρούνται πολύ σημαντικές;». «Στην ΕΛΣ κρίνουμε ως επιβεβλημένη την άμεση ανταπόκριση στις αλλαγές της αγοράς;». «Στην ΕΛΣ κάθε εργαζόμενος πιστεύει ότι οι πελάτες είναι αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδιασμού νέων προϊόντων ή υπηρεσιών;». «Στην ΕΛΣ κάθε εργαζόμενος αισθάνεται υπεύθυνος για τον εντοπισμό και την επίλυση δυνητικών ή πραγματικών προβλημάτων των πελατών;». «Στην ΕΛΣ κάθε εργαζόμενος είναι υπεύθυνος για την ικανοποίηση των πελατών μας;», κ.ά.
Σ' αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα απίστευτα αγοραίας αντίληψης καλούνται ν' απαντήσουν οι καλλιτέχνες και άλλοι εργαζόμενοι της Λυρικής. Εκείνοι, από τους οποίους ουδέποτε ζητήθηκε η γνώμη για τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό, τη θέση, το ρόλο, την προσφορά του μοναδικού λυρικού μας θεάτρου στην κοινωνία. Εκείνοι, που βιώνουν την απαξίωση, καταδικασμένοι από κυβερνητικές πολιτικές να ξεδιπλώνουν το έργο τους εδώ και δεκαετίες σε ακατάλληλα, νοικιασμένα κτίρια. Εκείνοι, που, μετά από πολύχρονες σπουδές και κατάθεση δουλιάς και ψυχής, αμείβονται με «τρεις κι εξήντα» και ζουν στην ανασφάλεια... Μήπως δεν είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη δεν υπήρξε συνάντησή τους με το νέο καλλιτεχνικό διευθυντή; Μήπως δε «λέει πολλά» για το πώς τους αντιμετωπίζει η διοίκηση της ΕΛΣ το ότι ακόμη δεν έχει γίνει καμία συνάντηση για τις νέες Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας τους; Αραγε, δεν αποτελεί απύθμενο θράσος το να ζητάς να σου απαντήσουν αν «στην ΕΛΣ κάθε εργαζόμενος σκέπτεται και δρα σαν να είναι επιχειρηματίας», όταν εκατό περίπου από τους εργαζόμενους είναι «όμηροι» με συμβάσεις ορισμένου χρόνου ή έργου; Κι όταν μάλιστα ο ίδιος ο πρόεδρος της ΕΛΣ, όπως οι ίδιοι οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν, έχει εκφραστεί εναντίον της δημιουργίας οργανικών θέσεων, λέγοντας το αμίμητο «σε καμία επιχείρησή μου δε θέλω οργανικές θέσεις»...
Το πολύπαθο λυρικό μας θέατρο εδώ και δεκαετίες ασφυκτιά μέσα στη «μέγκενη» μεγάλων προβλημάτων και μιας πολιτικής, που αντί να λύνει δημιουργεί καινούρια και πιο σύνθετα. Η Εθνική Λυρική Σκηνή - άστεγη κι αναγκασμένη να παρουσιάζει το έργο της σε νοικιασμένες αίθουσες, ακατάλληλες τόσο για την παρουσίαση των παραστάσεών της στο κοινό, όσο και για τους καλλιτέχνες - αντιμετωπίζει, παράλληλα, πολλά και χρόνια οικονομικά και εργασιακά προβλήματα απόρροια της πολιτικής των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Οι κατά καιρούς «κορόνες» τους, περί αναβάθμισης του ρόλου και του έργου της, έχουν αποδειχτεί πολλάκις λόγια θερινής νυκτός... Αντίθετα, η υποβάθμιση της ΕΛΣ και των ανθρώπων της μεγαλώνει, μαζί με την αγωνία όχι μόνο για το παρόν, αλλά και για το ίδιο της το μέλλον.
Ο εκλεκτός της κυβέρνησης, πρόεδρος του ΔΣ της Λυρικής, μεγαλοβιομήχανος και πρώην πρόεδρος του ΣΕΒ, Οδυσσέας Κυριακόπουλος, χαράζει στρατηγικές μάνατζμεντ που στρώνουν το «δρόμο» προς την ιδιωτικοοικονομική διαχείριση του μοναδικού λυρικού μας θεάτρου. Στρατηγικές που προετοιμάζουν το «έδαφος» για την παράδοση της Λυρικής στο Ιδρυμα του εφοπλιστικού ομίλου Νιάρχου, που οδηγούν στην άλωσή της από χορηγούς και «ευεργέτες», με απώτερο στόχο την πλήρη εμπορευματοποίησή της. Ως γνωστό, η κυβέρνηση, συνεχίζοντας την πολιτική της παράδοσης της δημόσιας περιουσίας και τομέων πολιτισμού στο κεφάλαιο, υπέγραψε το περίφημο μνημόνιο συνεργασίας με το ίδρυμα Νιάρχου, δρομολογώντας ένα μεγάλο έγκλημα όχι μόνο σε βάρος του περιβάλλοντος, καθώς παραδίδεται στο ίδρυμα έκταση - φιλέτο ανεκτίμητης περιβαλλοντικής αξίας, αλλά και σε βάρος της άστεγης Λυρικής. Με τον παραπλανητικό ισχυρισμό ότι ανιδιοτελώς το ίδρυμα θα προσφέρει το νέο κτίριο της ΕΛΣ, ουσιαστικά του εκχωρείται η Λυρική, όπως άλλωστε και η Εθνική Βιβλιοθήκη. Μέσα σ' αυτό το σκηνικό επιχειρηματικών διεργασιών, που γεννούν εύλογα ερωτήματα ακόμη και για τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της Λυρικής, ο τεχνοκράτης Οδ. Κυριακόπουλος συνεχίζει να χαράζει πορεία... Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει κάνει λόγο για την αναγκαιότητα συμμετοχικού μάνατζμεντ, χορηγιών και χρηματοδότησης από επιχειρήσεις και ιδιώτες. Επίσης, δεν είναι λίγες οι φορές που αναφερόμενος σε καλλιτεχνικές παραστάσεις χρησιμοποιεί τον όρο «προϊόν» και μάλιστα «ζημιογόνο», καθώς «καμία παράσταση της Λυρικής δεν καλύπτει το κόστος παραγωγής, ενώ αυτές του Μπαλέτου είναι οι πλέον ζημιογόνες». Ετσι μετρά το κέρδος και τη ζημία ενός καλλιτεχνικού οργανισμού ο Οδ. Κυριακόπουλος. Τώρα, εκείνος που έχει κάνει μότο του το «θα κυνηγήσουμε τις μεγάλες επιχειρήσεις» (σ.σ. τους χορηγούς εννοεί), κάνει το επόμενο βήμα: Καταθέτει ένα ερωτηματολόγιο για την ανασυγκρότηση της «επιχείρησης» Λυρική (έτσι τη βλέπει!), μία «χάρτα» αγοραίου κυνισμού, θράσους και ανοησίας για χώρο πολιτισμού, υποτάσσοντας την κουλτούρα στην αγορά.
Την ίδια ώρα που δίνουν και παίρνουν τα σενάρια αλλαγής του ιδρυτικού νόμου της Λυρικής και ιδιωτικοποίησης του πολιτισμού, οι εργαζόμενοι της ΕΛΣ - βασικός πυλώνας λειτουργίας του θεάτρου - βρίσκονται αντιμέτωποι με σοβαρά προβλήματα. Πολλοί δουλεύουν με συμβάσεις έργου ή ορισμένου χρόνου, γεγονός που δημιουργεί από μόνο του αρνητικές επιπτώσεις στις μισθολογικές απολαβές τους και κλίμα εργασιακής ανασφάλειας, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν καταγγείλει την απαξίωση του καλλιτεχνικού δυναμικού από τη διεύθυνση με τη μη χρησιμοποίησή τους σε παραγωγές της ΕΛΣ και την αντικατάστασή τους από ξένους καλλιτέχνες και εξωτερικούς συνεργάτες. Υπερασπιζόμενοι το δικαίωμά τους στην εργασία έχουν ζητήσει την αξιοποίηση του υπάρχοντος προσωπικού, την κατάρτιση και ψήφιση του εσωτερικού κανονισμού και την κατάταξη του προσωπικού σε αντίστοιχες θέσεις με βάση τις αποφάσεις του ΑΣΕΠ σε εφαρμογή του ΠΔ 164/2004, καθώς και τη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα της Λυρικής. Δεν είναι λίγοι, βέβαια, αυτοί που θεωρούν ότι η καθυστέρηση ψήφισης εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας σχετίζεται με την «ευεργεσία του Ιδρύματος Νιάρχου» για το νέο κτίριο της Λυρικής, προκειμένου να καταρτιστεί ο κανονισμός σε συνεννόηση με το Ιδρυμα...