Οι εξελίξεις στο Κυπριακό, σε συνδυασμό με τη γνωστή πλέον απόφαση για τους "S-300", αποτελούν, ασφαλώς, το πολιτικό θέμα πρώτης γραμμής των τελευταίων ημερών του 1998. Οι απόψεις του ΑΚΕΛ έχουν πάντα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους αναγνώστες του "Ρ". Δημοσιεύουμε λοιπόν σήμερα βασικά αποσπάσματα από τη συνέντευξη που έδωσε ο Ανδρος Κυπριανού,μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ, στην δημοσιογράφο του "902" Αννα Μπαλή.

- Τελικά, κ. Κυπριανού, οι "S-300" δε θα εγκατασταθούν στην Κύπρο. Ηταν κάτι που το αναμένατε;

- Το ΑΚΕΛ, από την πρώτη στιγμή που ο κ. Κληρίδης μονομερώς είχε αποφασίσει να φέρει τους πυραύλους στην Κύπρο, είχε εκφράσει τις ανησυχίες του και τις επιφυλάξεις του για το πού θα οδηγούνταν τα ζητήματα, με τον τρόπο που η κυπριακή κυβέρνηση προσπαθούσε να αξιοποιήσει τους πυραύλους για να επιτύχει την επανεκλογή της. Από τότε είχαμε προβλέψει ότι θα συναντούσαμε σε αυτήν την πορεία πάρα πολλά προβλήματα και πάρα πολλές αντιδράσεις από το διεθνή παράγοντα. Ταυτόχρονα, είχαμε προειδοποιήσει ότι η Τουρκία θα προσπαθούσε να αξιοποιήσει το θέμα των πυραύλων για να πετύχει κάποιους ευρύτερους στόχους στο Κυπριακό. Τα πράγματα, δυστυχώς, για άλλη μια φορά, εξελίχθηκαν όπως τα είχαμε προβλέψει. Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι η κυβέρνηση Κληρίδη, όταν προχωρούσε στη λήψη της συγκεκριμένης απόφασης, δεν είχε κάνει τις απαραίτητες μελέτες, προβληματισμούς, αναλύσεις, για τα συνεπαγόμενα αυτής της απόφασης. Αποτέλεσμα ήταν να περάσουμε μία πορεία δύο χρόνων, μέσα από πολλές οπισθοδρομήσεις στο Κυπριακό, για να φτάσουμε στη λήψη της τελευταίας απόφασης, η οποία έχει δημιουργήσει - είναι γεγονός - μια σειρά από προβλήματα.

- Θα χαρακτηρίζατε ήττα την απόφαση για μη εγκατάσταση των "S-300" στην Κύπρο;

- Θα ήταν λάθος αν κάποιος έλεγε ότι αυτή η απόφαση δε συνιστά μια υποχώρηση απέναντι σε κάποιες απαιτήσεις της διεθνούς κοινότητας και παραδοχή κάποιων δεδομένων, τα οποία υπάρχουν διεθνώς. Από την άλλη, βέβαια, εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα, νομίζω ότι ο Πρόεδρος Κληρίδης είχε να πάρει κάποιες αποφάσεις και τις πήρε μέσα σε πολύ δύσκολα δεδομένα.Από τη μια πλευρά υπήρχε ο κίνδυνος, αν αποφάσιζε να έρθουν οι πύραυλοι, να απομονωθούμε ακόμη περισσότερο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τεράστια προβλήματα στο Κυπριακό. Από την άλλη, σίγουρα, είναι μία σαφής υποχώρηση, απέναντι στις απαιτήσεις της διεθνούς κοινότητας, δημιουργούνται μια σειρά προβλήματα στη σχέση μας με τη Ρωσία και θα έλεγα ότι ταυτόχρονα δημιουργούνται μια σειρά από προβλήματα στο εσωτερικό μας μέτωπο, που θα έχουν τις επιπτώσεις τους.

- Από τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις δηλώσεις που έγιναν, πιστεύετε πραγματικά ότι η διεθνής κοινότητα έχει σκοπό να πιέσει την Αγκυρα και τον Ντενκτάς;

- Σίγουρα, όπως είναι σήμερα τα πράγματα, είναι πολύ δύσκολα για τη δική μας πλευρά. Μας έχουν πει, κατ' επανάληψη, οι ίδιοι οι Αμερικανοί, που είναι και οι πιο ικανοί να ασκήσουν επιρροή πάνω στην Τουρκία, ότι δεν είναι έτοιμοι να το πράξουν αυτό. Το ΑΚΕΛ, όμως, υποστηρίζει ότι αν εμείς ακολουθήσουμε μια πολιτική που θα προβάλλει στην πρώτη τη γραμμή των επιχειρημάτων μας τις αποφάσεις του ΟΗΕ και αν προσπαθήσουμε να κινητοποιήσουμε και όλον τον υπόλοιπο διεθνή παράγοντα, πέραν των ΗΠΑ, τότε μπορεί να υλοποιηθούν, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, οι προϋποθέσεις που θα υποχρεώσουν τις ΗΠΑ να στραφούν πιο αποτελεσματικά προς την πλευρά της Αγκυρας και του Ντενκτάς.

Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Αυτή είναι η μοναδική επιλογή που είχαμε πάντοτε: Να στραφούμε προς τη διεθνή κοινότητα και να ζητήσουμε την εφαρμογή των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Η πολιτική της "πυραυλολογίας", της κινδυνολογίας, της "ηφαιστειολογίας" κατέρρευσε και είναι αυτό που έχει αποδειχθεί περίτρανα από τις τελευταίες αποφάσεις, που αναγκάστηκε να πάρει ο Πρόεδρος Κληρίδης.

- Σε αυτές τις τελευταίες αποφάσεις του ο Πρόεδρος Κληρίδης λένε ότι στηρίχτηκε από το ΑΚΕΛ, το οποίο δε ζήτησε την παραίτησή του. Επίσης, παραξένεψε η θέση του ΑΚΕΛ, που ζήτησε να υπάρχει συναπόφαση, για το θέμα των "S-300", Λευκωσίας - Αθήνας. Τι απαντάτε σ' αυτά;

- Το ΑΚΕΛ έχει συμπεριφερθεί υπεύθυνα σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση. Οχι γιατί προσπάθησε να "προστατεύσει" τον κ. Κληρίδη, αλλά γιατί θέλησε να διασφαλίσει το μέλλον του κυπριακού λαού. Από εκεί και πέρα το ΑΚΕΛ μήπως σιώπησε σε αυτούς τους λανθασμένους χειρισμούς που έχει κάνει ο Πρόεδρος Κληρίδης; Κάθε άλλο.

Στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης, σας απαντώ ότι η θέση του ΑΚΕΛ είναι γνωστή: Για τα ζητήματα που αφορούν το Κυπριακό αποφασίζει η Κύπρος και συμπαραστέκεται η Ελλάδα. Επειδή όμως το θέμα είχε πάρει τις διαστάσεις που πήρε και επειδή ο κ. Κληρίδης φαίνεται ότι είχε συνεννοηθεί με κάποιους κυβερνητικούς παράγοντες στην Ελλάδα, γύρω από αυτό το ζήτημα, είπαμε ότι, κατ' εξαίρεση, σε αυτό το θέμα, θα μπορούσε να υπάρξει συναπόφαση μεταξύ των δύο κυβερνήσεων. Είχε πάρει τέτοιες διαστάσεις το θέμα, με κίνδυνο, εάν δημιουργούνταν κάποια πολεμική σύρραξη στην Κύπρο να εμπλακεί και η Ελλάδα, γι' αυτό είπαμε ότι δεν μπορεί να αποφασίσει η Κύπρος από μόνη της. Επαναλαμβάνω ότι αυτό έγινε κατ' εξαίρεση. Θέση του ΑΚΕΛ, η θέση αρχής, παραμένει ότι για το Κυπριακό αποφασίζει η Κύπρος και η Ελλάδα συμπαρίσταται.

- Πώς βλέπετε αυτό που ισχυρίζεται η ελληνική κυβέρνηση, ότι και η εγκατάσταση των "S-300" στην Κρήτη εντάσσεται στο Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα και προστατεύει και την Κύπρο;

- Οσον αφορά το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, είναι γνωστή η θέση την οποία έχει εκφράσει το ΑΚΕΛ. Εμείς λέμε ότι αυτά τα πράγματα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για να αποπροσανατολίζεται η κοινή γνώμη στις δύο χώρες. Η στυγνή πραγματικότητα λέει ότι το δόγμα αυτό δεν έχει καταφέρει να λειτουργήσει μέχρι σήμερα. Υπάρχουν και αρκετά ερωτηματικά για το αν μπορεί να λειτουργήσει. Εμείς έχουμε και τις επιφυλάξεις μας για τον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται, κατά πόσον εξυπηρετεί την υπόθεση του κυπριακού λαού ή όχι. Η δική μας άποψη είναι ότι, με τον τρόπο που παρουσιάζεται, και από τις δυο πλευρές, υπονομεύει την ανεξαρτησία και την οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και είναι κάτι που θα πρέπει να προσέξουμε πάρα πολύ. Από κει και πέρα, το δόγμα έχει δοκιμαστεί σε κάποιες περιπτώσεις και δεν έχει αποδώσει.

Σε βαθύ αδιέξοδο το Κυπριακό

ΛΕΥΚΩΣΙΑ (του ανταποκριτή μας).- Το 1998 υπήρξε χρόνος σοβαρής οπισθοδρόμησης, η ουσία του κυπριακού προβλήματος επισκιάστηκε και παραγκωνίστηκε και βρισκόμαστε σήμερα σ' ένα βαθύ αδιέξοδο, ενώ οι προοπτικές για το 1999 δεν παρουσιάζονται και τόσο ευοίωνες.

Η εκτίμηση αυτή είναι της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ που περιέχεται σε πρωτοχρονιάτικη διακήρυξή του.

Την έλλειψη προόδου, το ΑΚΕΛ την αποδίδει στην αδιαλλαξία της Αγκυρας, ενώ παράλληλα επισημαίνει ότι η πολυθρύλητη αμερικανική πρωτοβουλία, η οποία έτυχε τόσης εκμετάλλευσης προεκλογικά, τελικά δεν εκδηλώθηκε. Οι Χόλμπρουκ και Μίλερ, αναφέρεται στη διακήρυξη, επισκεπτόμενοι την Κύπρο, έδωσαν το σαφές μήνυμα ότι η ουσία του Κυπριακού δε βρίσκεται στις προτεραιότητές τους. Τους απασχολούσε το θέμα των πυραύλων, η διευκόλυνση των ενταξιακών προοπτικών της Τουρκίας και η ικανοποίηση με κάποιο τρόπο της απαίτησης του Ντενκτάς για αναγνώριση του καθεστώτος του.

Το ΑΚΕΛ επισημαίνει επίσης ότι αποκορύφωμα της αδιαλλαξίας Αγκυρας και Ντενκτάς μέσα στο 1998, υπήρξε η υποβολή των λεγόμενων προτάσεων του Τουρκοκύπριου ηγέτη για συνομοσπονδιακή λύση του Κυπριακού, που έρχονται σε κάθετη αντίθεση με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και τις συμφωνίες κορυφής, επιχειρούν να ανατρέψουν τη διεθνώς παραδεχτή βάση λύσης του Κυπριακού και στοχεύουν στην παγίωση της διχοτόμησης. Η απουσία, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, τονίζει η διακήρυξη, άμεσης, κατηγορηματικής και απερίφραστης απόρριψης των προτάσεων Ντενκτάς από τη διεθνή κοινότητα, επιτρέπει στην τουρκική πλευρά να επαναφέρει και να προωθεί την ιδέα της συνομοσπονδίας.

Η ΚΕ του ΑΚΕΛ εκτιμά επίσης ότι, μέσα στο 1998 αποκορυφώθηκε αλλά και απέτυχε παταγωδώς η πολιτική του ενεργού ηφαιστείου και της πυραυλολογίας που ακολούθησαν ο Πρόεδρος Κληρίδης και οι κυβερνώντες. Αποδείχτηκε ότι η στρατιωτικοποίηση του Κυπριακού ζημίωσε την κυπριακή υπόθεση. Δεν προώθησε τις διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού, δεν προκάλεσε κινητικότητα επί της ουσίας του προβλήματος, οδήγησε την ελληνοκυπριακή πλευρά σε διεθνή απομόνωση, ενώ ταυτόχρονα επέτρεψε στην Τουρκία και στον Ντενκτάς να ελίσσονται και να καλύπτουν την αδιαλλαξία και αρνητικότητά τους. Το μεγάλο δίδαγμα από την επώδυνη εμπειρία της πυραυλολογίας και της ηφαιστειολογίας, είναι ότι τα θέματα άμυνας δεν μπορούν να χρησιμοποιούνται προς εξυπηρέτηση παραταξιακών σκοπιμοτήτων και ότι δεν μπορούν να είναι μοχλοί προώθησης του Κυπριακού. Αυτές οι αλήθειες, υπογραμμίζει η διακήρυξη, έπρεπε να είχαν συνειδητοποιηθεί έγκαιρα όπως από καιρό υποδείκνυε το ΑΚΕΛ.

Μια άλλη εκτίμηση του ΑΚΕΛ είναι ότι η έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων υπήρξε μια θετική εξέλιξη. Η εντεινόμενη όμως, όλο και περισσότερο, διασύνδεση της ένταξης της Κύπρου με προηγούμενη λύση του Κυπριακού, πρέπει να απασχολήσει και να προβληματίσει όλους πολύ σοβαρά.

Μέχρι τώρα η ενταξιακή πορεία δεν αποδεικνύεται καταλύτης σωστής λύσης του Κυπριακού.

Οσον αφορά στα θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης, στη διακήρυξη του ΑΚΕΛ επισημαίνεται ότι ο κυπριακός λαός βίωσε ακόμα ένα χρόνο αυταρχισμού, δημοκρατικών ελλειμμάτων και αντιλαϊκής συντηρητικής κοινωνικοοικονομικής πολιτικής. Το 1998 πέρασε με το νέο αντιλαϊκό φορολογικό πακέτο να επικρέμαται ως δαμόκλεια σπάθη. Η κοινωνική σήψη και τα σκάνδαλα για τα οποία δεν είναι άμοιροι ευθυνών οι κυβερνώντες και τα μηνύματα που στέλνουν με τη διακυβέρνησή τους, έχουν καταστεί, δυστυχώς, τρόπος ζωής. Το οργανωμένο έγκλημα αυξάνεται παρά τις κατά καιρούς διαβεβαιώσεις ότι η κυβέρνηση ελέγχει την κατάσταση.

Η ΚΕ του ΑΚΕΛ αφού σημειώνει ότι οι προοπτικές για το 1999 δεν παρουσιάζονται και τόσο ευοίωνες, απευθύνει στον κυπριακό λαό μήνυμα πάλης και αγώνα. "Ακολουθώντας μια σωστή πολιτική, συνεχίζει, μπορούμε να αντιπαλέψουμε τις δυσκολίες, μπορούμε να ξεπεράσουμε τα αδιέξοδα και να δημιουργήσουμε τις προοπτικές αλλαγής από την κατοχή και ειρηνικής επανένωσης της πατρίδας και του λαού μας".

Το ΑΚΕΛ καθορίζει ως εξής τα στοιχεία που πρέπει να συνθέτουν μια σωστή πολιτική:

- Η συνέπεια στις αρχές λύσης του Κυπριακού, η οριστική εγκατάλειψη της πολιτικής στρατιωτικοποίησής του, η επαναπολιτικοποίησή του και η ανάληψη πρωτοβουλιών στο διεθνή χώρο που να επαναφέρουν στην ημερήσια διάταξη την ουσία του προβλήματος, να εμπλέκουν πιο ενεργά το Συμβούλιο Ασφαλείας και τον ΓΓ του ΟΗΕ και να στοχεύουν σε μέτρα πίεσης πάνω στην τουρκική πλευρά."Το πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του ΑΚΕΛ, καταλήγει η διακήρυξη, είναι μήνυμα αισιοδοξίας, πίστης και ελπίδας. Με το δικό μας αγώνα μπορούμε να φτάσουμε στο ποθητό τέρμα και να καταστήσουμε την Κύπρο ελεύθερη, ενωμένη και ευημερούσα, κοινή πατρίδα όλων των Κυπρίων".