Από τη στιγμή που η αστική τάξη πήρε στα χέρια της όλη την εξουσία (ανεξάρτητα ιδιομορφιών στη μορφή του πολιτικού συστήματος και εθνικών ιδιαιτεροτήτων) αυτή πέρασε στην αντίδραση, αποτελεί τον βασικό αντίπαλο της εργατικής τάξης, η δε κοινωνική εξέλιξη καθορίζεται από την έκβαση της μεταξύ τους αναμέτρησης.

Ο Λένιν έλεγε ότι ο πόλεμος δεν είναι ένα ηθικό αμάρτημα, είναι αναπόφευκτη βαθμίδα του καπιταλισμού. Είναι μορφή ζωής του καπιταλισμού, όπως μορφή ζωής είναι η ειρήνη για όσο διάστημα διαρκεί αυτή ανάμεσα σε πολέμους.

Γι' αυτό, το γενικό σύνθημα όχι πια πόλεμος αποσπασμένο από την ταξική φύση του καπιταλισμού, είναι ουτοπικό και απολύτως επιβλαβές. Από τα τέλη του 19ου και ιδιαίτερα από τις αρχές του 20ού αιώνα, ο πόλεμος έχει ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα και από τις δύο πλευρές των αντιμαχομένων στρατοπέδων, ανεξάρτητα ποιο κράτος ή ποια συμμαχία κρατών ξεκινά τον πόλεμο, ανεξάρτητα ποια προσχήματα και συνθήματα χρησιμοποιούνται.

Δυστυχώς, σταδιακά κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, όταν υποχώρησε το επαναστατικό κύμα, επανεμφανίστηκε η ξεπερασμένη πια από την ίδια τη ζωή αστικοδημοκρατική επανάσταση ως πρώτο στάδιο επανάστασης πριν τη σοσιαλιστική, ενώ ο χαρακτήρας του Β' Παγκόσμιου Πολέμου αποχαρακτηρίστηκε από ιμπεριαλιστικός σε αντιφασιστικό. Πατριωτικό αγώνα, μη ιμπεριαλιστικό δηλαδή, έκανε μόνο η ΕΣΣΔ και όχι και οι δύο βασικοί σύμμαχοί της. Είναι ζήτημα για διερεύνηση, αλλά μπορούμε καταρχήν να εκτιμήσουμε ότι δεν είχε μελετηθεί σε βάθος η στρατηγική της Οκτωβριανής Επανάστασης ή στο βαθμό που μελετήθηκε θεωρήθηκε ως ρωσικό φαινόμενο από ορισμένα κόμματα και ηγετικά στελέχη.

Ο μόνος δίκαιος είναι ο επαναστατικός πόλεμος για την ανατροπή της αστικής τάξης, ο πόλεμος για την υπεράσπιση της πατρίδας της εργατικής τάξης, του λαού. Ο πόλεμος που διεξάγεται σε μια χώρα ή σε χώρες που βρίσκονται κάτω από κατοχή ξένων στρατευμάτων έχει απελευθερωτικό λαϊκό χαρακτήρα, μόνο για τους λαούς. Για την αστική τάξη είναι καθαρά πόλεμος για τη διατήρηση της αστικής εξουσίας, της εθνικής καπιταλιστικής αγοράς, ή ακόμα φιλοδοξία νίκης για την απόσπαση νέων αγορών.

Οι λαοί των εμπόλεμων στρατοπέδων πρέπει να δώσουν το δικό τους νόημα στη νίκη και στην υπεράσπιση της πατρίδας, να έχουν στον πυρήνα της συνείδησής τους ότι πρέπει να ηττηθεί παντού η αστική τάξη, γιατί ο εχθρός για κάθε λαό υπάρχει πριν απ' όλα μέσα στη δική του χώρα.

Βεβαίως, δεν πρέπει να δούμε το ρόλο του ιμπεριαλιστικού πολέμου ως μονοσήμαντου παράγοντα διαμόρφωσης επαναστατικής κατάστασης. Στη Ρωσία εκδηλώθηκε το σύνολο των εσωτερικών οξυμένων αντιθέσεων (...).