Σε ένα συμβιβασμό που μπορεί ανά πάσα στιγμή ν' ανατραπεί και την απειλή στρατιωτικής επέμβασης ή ακόμη και γενικευμένης σύρραξης να βρίσκεται σε ημερήσια διάταξη, κατέληξαν τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας σχετικά με το συριακό χημικό οπλοστάσιο. Φυσικά, αυτό χρησιμοποιείται ως το πρόσχημα για την ιμπεριαλιστική επέμβαση που συνεχίζεται με «αιχμή του δόρατος» τους λεγόμενους αντικαθεστωτικούς και τους μισθοφόρους από 29 χώρες. Πρόκειται για μια συμφωνία που σε πρώτο τουλάχιστον επίπεδο μοιάζει ν' αναβάλλει μέχρι νεοτέρας την αντίστροφη μέτρηση μιας στρατιωτικής κλιμάκωσης.

Παράλληλα, δίνει το χρονικό περιθώριο στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να επανακαθορίσουν τη θέση και τις συμμαχίες τους (δεδομένων των περαιτέρω διαιρετικών κινήσεων που λαμβάνουν χώρα στους κόλπους των ενόπλων αντικαθεστωτικών στη Συρία). Και μάλιστα στις εκτιμήσεις τους αυτές να λάβουν υπ' όψη τους τις εξελίξεις στις σχέσεις Ιράν - Δύσης, με αφορμή το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, οι οποίες επίσης φαίνεται να εισέρχονται σε μια νέα φάση «προσέγγισης». Αλλωστε, ως ένα σημαντικό βαθμό, τόσο ως προς τα ιμπεριαλιστικά συμφέροντα και τις αντιθέσεις τους αλλά και ως προς τις εξελίξεις στο έδαφος, Συρία και Ιράν λειτουργούν σαν «συγκοινωνούντα δοχεία», με δεδομένες τις στενές συμμαχικές τους σχέσεις και τη θέση τους στην πολύτιμη, γεωστρατηγικά και ενεργειακά, ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Μετά από δύο βδομάδες σκληρότατων «παζαριών» και διαπραγματεύσεων που χαρακτηρίστηκαν από έντονο παρασκήνιο, αντιφατικές δηλώσεις και ανταγωνιστικές «ερμηνείες» του γενικόλογου περιγράμματος συμφωνίας, στο οποίο είχαν καταλήξει οι υπουργοί Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας, στη Γενεύη, φαίνεται ότι οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις επέλεξαν, προς το παρόν τουλάχιστον, το δρόμο της προσωρινής «αποκλιμάκωσης» των τόνων. Το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο αναμενόταν να ψηφιστεί εντός του Σαββατοκύριακου, καλεί τους εμπειρογνώμονες του Οργανισμού Απαγόρευσης των Χημικών Οπλων να «πιάσουν δουλειά» στο συριακό χημικό οπλοστάσιο το «αργότερο την Τρίτη», ενώ ήδη ορισμένοι επιθεωρητές βρίσκονται στη Συρία και ερευνούν νέες καταγγελίες για χρήση χημικών όπλων.

Σύμφωνα με το σχέδιο ψηφίσματος, που είχε δει το φως της δημοσιότητας πριν την τελική έγκριση αλλά είχε σταλεί ως έχει προς υιοθέτηση στο Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού Απαγόρευσης των Χημικών Οπλων, η Συρία καλείται να εγκαταλείψει την παραγωγή, κατοχή και χρήση χημικών όπλων καθώς και να δεχτεί χωρίς να φέρει εμπόδια και αντιρρήσεις τις επιθεωρήσεις των εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Οπλων του ΟΗΕ.

Στο κείμενο γίνεται αναφορά στο άρθρο 7 της Χάρτας του ΟΗΕ, που προβλέπει αυτόματη ανάληψη δράσης απέναντι σε μια χώρα που δε συμμορφώνεται με απόφαση που την αφορά και απειλείται η Συρία με τη χρήση του, χωρίς, όμως, το σχέδιο απόφασης να υπάγεται στο άρθρο 7. Με άλλα λόγια, η Συρία προειδοποιείται για συνέπειες που θα εμπίπτουν στο άρθρο 7 σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, αλλά αυτό για να γίνει θα πρέπει να προηγηθεί νέα σύνοδος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και να υπάρξει νέο ψήφισμα.

Από τη στιγμή που το ψήφισμα θα υιοθετηθεί, η Δαμασκός έχει στη διάθεσή της μία εβδομάδα, κατά την οποία στο έδαφός της θα βρίσκονται και οι επιθεωρητές του ΟΗΕ, να χορηγήσει λεπτομερείς πληροφορίες για το χημικό της οπλοστάσιο. Σε αυτές τις πληροφορίες θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται ονομασίες και ποσότητες χημικών ουσιών, ο τύπος και η ποσότητα των όπλων, με τα οποία οι ουσίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν καθώς και η τοποθεσία στην οποία βρίσκονται και παράγονται. Το ψήφισμα καλεί τη συριακή ηγεσία να καταστρέψει όλη την αλυσίδα παραγωγής χημικών όπλων μέχρι την 1η Νοέμβρη ενώ, κατά πληροφορίες, μέχρι τότε ο Οργανισμός Απαγόρευσης των Χημικών Οπλων θα πρέπει να έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο καταστροφής των αποθηκευμένων συριακών χημικών όπλων. Σύμφωνα δε με δημοσίευμα της «Ουάσιγκτον Ποστ», που επικαλείται πηγές προσκείμενες σε Αμερικανούς και Ρώσους ειδικούς πιθανώς δε θα χρειαστεί όσος χρόνος υπολογιζόταν για να καταστραφεί το συριακό χημικό οπλοστάσιο γιατί σε μεγάλο βαθμό είναι «αφοπλισμένο» και ίσως να είναι αρκετοί και εννιά μήνες.

Τροχιά «προσέγγισης» μοιάζει να επικρατεί και στις σχέσεις του Ιράν με τις δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Σημείο καμπής, τουλάχιστον σε επίπεδο εντυπώσεων, μοιάζει να είναι η εκλογή του νέου Ιρανού Προέδρου Χασάν Ρουχανί, ο οποίος προεκλογικά και μετεκλογικά έχει επιλέξει να ακολουθήσει μια νέα τακτική όσον αφορά στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, αποφεύγοντας τις «εμπρηστικές» δηλώσεις και παίρνοντας σαφείς αποστάσεις από τα λεγόμενα του προκατόχου του περί καταστροφής του κράτους του Ισραήλ και αμφισβήτησης του Ολοκαυτώματος.

Αν και η ιρανική ηγεσία (γιατί οι τελικές αποφάσεις ως προς την εξωτερική πολιτική και το πυρηνικό πρόγραμμα λαμβάνονται από τον Αγιατολλάχ Χαμενεΐ) δεν υπαναχωρεί ως προς το αυτονόητο δικαίωμά της να αποκτήσει πυρηνικό πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς, είναι ξεκάθαρο ότι γίνεται μια απόπειρα «αλλαγής κλίματος». Αυτή η «στροφή» μοιάζει να στοχεύει κυρίως στις ΗΠΑ, οι οποίες ακολουθούμενες και από τις άλλες δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, προς το παρόν «ανταποκρίνονται» θετικά. Αυτό τουλάχιστον αποτυπώθηκε στην πρώτη συνάντηση του νέου Ιρανού υπουργού Εξωτερικών Μουχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ με αντιπροσώπους της «ομάδας των 6» (τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, Ρωσία, ΗΠΑ, Γαλλία, Βρετανία, Κίνα και η Γερμανία) που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, την Πέμπτη το βράδυ.

Στο πλαίσιο της συνάντησης πραγματοποιήθηκε και μισάωρη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Ιράν, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, στην οποία επίσης επιβεβαιώθηκε το «κλίμα προσέγγισης» μεταξύ των δύο πλευρών. Ο Τζον Κέρι δεν απέρριψε την πιθανότητα το ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος «να κλείσει με οριστική συμφωνία» ακόμη και εντός ενός χρόνου, όπως είχε εκφράσει ελπίδα από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης ο Ιρανός Πρόεδρος Ρουχανί, εφόσον το Ιράν, όπως είπε, συνοδεύσει τις δηλώσεις με πράξεις κάτι που η νέα ιρανική ηγεσία διατείνεται ότι είναι αποφασισμένη να πράξει. Ετσι, συναντήσεις «έκλεισαν» για τον Οκτώβρη ανάμεσα σε Ιρανούς εκπροσώπους και την «ομάδα των 6» αλλά και τους επιθεωρητές της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι σχεδιασμοί αυτοί δεν μπορούν ν' ανατραπούν και να έχουμε νέα κλιμάκωση.

Στο πλαίσιο των ιμπεριαλιστικών σχεδίων για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, οι εξελίξεις σε Ιράν και Συρία πρέπει να αντιμετωπίζονται ως «συγκοινωνούντα δοχεία». «Ο δρόμος για την Τεχεράνη περνά από τη Δαμασκό» έλεγαν, και όχι χωρίς βάση, διάφοροι αναλυτές και ινστιτούτα στρατηγικής. Και, όντως, αν οι ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί επιτύχουν και αποδυναμωθεί η Συρία (είτε διά διαμελισμού είτε διά μιας ελεγχόμενης ηγεσίας, είτε με άλλο τρόπο), τότε βρίσκεται σε πιο ευάλωτη θέση το Ιράν. Σε αυτήν τη σκληρή «παρτίδα σκάκι» το διακύβευμα είναι εξαιρετικά πολύτιμο: Είναι ο έλεγχος των ενεργειακών πηγών και δρόμων μεταφοράς τους στην περιοχή, με τη διασφάλιση του οποίου τίθεται υπό έλεγχο και η περαιτέρω ενίσχυση ορισμένων από τις σημαντικότερες αναδυόμενες δυνάμεις στην ευρύτερη περιοχή, όπως είναι οι Ρωσία και Κίνα, δύο χώρες με μεγάλα συμφέροντα στη Συρία και πολύ μεγαλύτερα στο Ιράν. Το Ιράν, πρέπει να θυμίσουμε ότι, συμμετέχει ως παρατηρητής στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης, όπου πρωτοστατούν Ρωσία και Κίνα, ενώ αναπτύσσει και συνεργασίες με άλλες χώρες, τα τελευταία χρόνια είναι χαρακτηριστική η διείσδυση στη Λατινική Αμερική μέσω της Βενεζουέλας.

Εξαιρετικά σκληρές είναι ήδη και οι συνέπειες της «παρτίδας» αυτής καθώς, ήδη, ολόκληρη η περιοχή μοιάζει με μπαρουταποθήκη, λόγω των ανταγωνισμών που φουντώνουν, ενώ οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις αξιοποιούν, εφαρμόζοντας το «διαίρει και βασίλευε», εθνικές και άλλες διαφορές (π.χ. θρησκεία) αλλά και φιλοδοξίες από, μικρότερης εμβέλειας δυνάμεις, όπως οι Τουρκία και Σ. Αραβία, που επιχειρούν να επεκτείνουν την επιρροή τους. Και είναι βέβαιο ότι οι αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί θα μεγαλώνουν ακόμα περισσότερο σε περίοδο που βαθαίνει η συγχρονισμένη καπιταλιστική κρίση.