Σειρά από κινδύνους και αβεβαιότητες σε ό,τι αφορά την πορεία ανάκαμψης στην ελληνική οικονομία, σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, εντοπίζει η έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας για τη «νομισματική πολιτική 2020 - 2021» που κατατέθηκε χτες στη Βουλή από τον διοικητή της, Γ. Στουρνάρα.

«Η βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας ενδέχεται να απειληθεί μετά το τέλος της πανδημίας, τόσο με την άρση των διευκολύνσεων που παρέχονται έως τώρα από το πιστωτικό σύστημα όσο και με την απόσυρση των κρατικών προγραμμάτων στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων», αναφέρεται χαρακτηριστικά, ενώ «η επανεμφάνιση των δίδυμων ελλειμμάτων (σ.σ. κρατικού προϋπολογισμού, εμπορικού ισοζυγίου) και το υψηλό ιδιωτικό και δημόσιο χρέος (καθώς και το υψηλό απόθεμα ενδεχόμενων υποχρεώσεων του Δημοσίου λόγω της παροχής εγγυήσεων) αποτελούν παράγοντες κινδύνου και καθιστούν περισσότερο ευάλωτη την οικονομία σε μια νέα αρνητική εξωτερική διαταραχή», επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδας, δείχνοντας στην κατεύθυνση κλιμάκωσης των αντιλαϊκών αναδιαρθρώσεων.

Πρόσθετοι κίνδυνοι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα ανακύπτουν σύμφωνα με την Τράπεζα στο ενδεχόμενο τερματισμού των έκτακτων μέτρων νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, πριν ανακτήσουν τα ελληνικά ομόλογα την επενδυτική βαθμίδα, δηλαδή πριν από τις αναμενόμενες αναβαθμίσεις του ελληνικού κρατικού χρέους από τους οίκους αξιολόγησης. Σε αυτήν την περίπτωση, σύμφωνα με την ΤτΕ, «τα ελληνικά ομόλογα θα καταστούν ευάλωτα σε ενδεχόμενες διαταραχές στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, οι οποίες θα μπορούσαν να προκύψουν από μια απότομη αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής στις ανεπτυγμένες οικονομίες ως αποτέλεσμα της ταχύτερης του αναμενομένου αύξησης του πληθωρισμού».

Συμπερασματικά, η έκθεση της ΤτΕ υπογραμμίζει ότι «εξαλείφεται οποιοδήποτε περιθώριο χαλάρωσης των μακροπρόθεσμων στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, ενώ αυξάνονται οι κίνδυνοι σε περίπτωση αρνητικών διαταραχών». Ουσιαστικά, η ταρίφα των πρωτογενών πλεονασμάτων τοποθετείται στο 2,2% του ΑΕΠ από το 2023 και σε ορίζοντα δεκαετιών (μέχρι το 2060), προκειμένου να διασφαλιστεί η «βιωσιμότητα» του κρατικού χρέους.

Βέβαια, ειδική αναφορά γίνεται σε «τυχόν γεωπολιτικές εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου» που «ενδέχεται να οξύνουν την προσφυγική κρίση και να επηρεάσουν το οικονομικό κλίμα και τις επενδύσεις».

Σύμφωνα με τις προβλέψεις της ΤτΕ, το 2021 η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί με ρυθμό 4,2%, ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, της έναρξης των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και της αναμενόμενης αύξησης των τουριστικών εισπράξεων σε σχέση με το 2020. Το 2022 και το 2023 ο ρυθμός μεταβολής της οικονομικής δραστηριότητας προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί σε 5,3% και 3,9% αντίστοιχα.

Σύμφωνα με την ΤτΕ, η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και η επιτάχυνση του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων, θα συμβάλουν στην άνοδο του ΑΕΠ και της συνολικής παραγωγικότητας της οικονομίας σε βάθος χρόνου.

Βασική προϋπόθεση για τη στήριξη της «αναπτυξιακής» προσπάθειας και για την επίτευξη των στόχων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επισημαίνει η ΤτΕ, είναι η «εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, προκειμένου να είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει υγιείς επιχειρήσεις μετά την πανδημία».

Αυτό απαιτεί:

-- Την αντιμετώπιση της μάζας με τα «κόκκινα» δάνεια αλλά και όσων δημιουργηθούν μετά την άρση των μέτρων στήριξης της οικονομίας. Το υπόλοιπο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τέλος Μάρτη 2021 διαμορφώθηκε σε 47,3 δισ. ευρώ και ως ποσοστό στο σύνολο των τραπεζικών χορηγήσεων στο 30,3%, σχεδόν 12πλάσιο του αντίστοιχου λόγου για τις τράπεζες της Ευρωζώνης.

-- Την ουσιαστική ενεργοποίηση του νέου Πτωχευτικού Κώδικα, προκειμένου να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών και στην αναδιάρθρωση βιώσιμων επιχειρήσεων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία κλιμάκωσης των πλειστηριασμών και στην πρώτη κατοικία της λαϊκής οικογένειας.

Χαρακτηριστικά επισημαίνεται πως «οι τράπεζες οφείλουν να επανεξετάσουν την επάρκεια των προβλέψεών τους για τον πιστωτικό κίνδυνο και ειδικότερα την ικανότητα αποπληρωμής δανείων από δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία, δεδομένου ότι τα κρατικά μέτρα στήριξης αλλοιώνουν την πραγματική εικόνα».

Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία, η ΤτΕ εκτιμά ότι η ανάκαμψη σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ξεκινήσει, χαρακτηρίζεται όμως «άνιση και ασύμμετρη», γεγονός που συνδέεται με τις «σημαντικές διαφορές μεταξύ ανεπτυγμένων, αναπτυσσόμενων και λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών όσον αφορά την πρόσβασή τους στα εμβόλια και τη δυνατότητα δημοσιονομικής και νομισματικής στήριξης των οικονομιών τους».

Σε αυτό το πλαίσιο εντοπίζονται και πρόσθετοι κίνδυνοι, καθώς, όπως επισημαίνεται, η διαφορετική ταχύτητα ανάκαμψης μεταξύ των οικονομιών ενδέχεται να προκαλέσει αποκλίσεις στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μεταξύ των χωρών, οι οποίες αποκλίσεις επιτείνουν τις ανισότητες και αυξάνουν τους κινδύνους για την παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Σήμερα Τρίτη συνεδριάζει διαδικτυακά η ετήσια Γενική Συνέλευση των μελών του ΣΕΒ, με στόχο την ανάδειξη των βασικών προτεραιοτήτων που θέτουν για το επόμενο διάστημα.

Ουσιαστικά πρόκειται για τους άξονες των αντιλαϊκών παρεμβάσεων και των αναδιαρθρώσεων που προβλέπονται στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπως η «πράσινη μετάβαση, με τρόπο που συνδυάζει βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα», ο «ψηφιακός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων», η διαμόρφωση «σύγχρονης βιομηχανικής πολιτικής», σε συνδυασμό βέβαια με τον πακτωλό των προβλεπόμενων ενισχύσεων για την επόμενη περίοδο.