BelTA

Η εντεινόμενη αντιπαράθεση Δύσης - Ρωσίας για την «πορεία» της Λευκορωσίας κρατάει χρόνια και αποτελεί σημαντικό «κρίκο» στον ευρύτερο ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό

Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο, δεν είναι καθόλου τυχαίες η πρόσφατη αναζωπύρωση της σύγκρουσης στην ανατολική Ουκρανία, η εύθραυστη διευθέτηση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ με πολλές εκκρεμότητες και εντάσεις μεταξύ Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν, οι αναταραχές στο Κιργιστάν, η επιδίωξη των ΗΠΑ να αποκτήσουν βάσεις σε μια σειρά από πρώην Δημοκρατίες της ΕΣΣΔ, όπως στο Καζακστάν, η αύξηση των ΝΑΤΟικών δυνάμεων και οι τεράστιες στρατιωτικές ασκήσεις της λυκοσυμμαχίας στην Ανατολική Ευρώπη κ.ά.

Αναμφισβήτητα οι εξελίξεις δείχνουν πως η «σκυτάλη» της ιμπεριαλιστικής παρέμβασης ΗΠΑ - ΕΕ - ΝΑΤΟ στην περιοχή της Ευρασίας έχει φτάσει και στη Λευκορωσία, με στόχο να «σφίξει» ακόμη περισσότερο ο «κλοιός» γύρω από τη Ρωσία, να κερδηθούν οικονομικά και γεωπολιτικά «στηρίγματα» στον ανταγωνισμό και απέναντι στην Κίνα.

Ο ανταγωνισμός Δύσης - Ρωσίας για επιρροή στη Λευκορωσία κρατάει χρόνια, ενώ η κυβέρνηση της Λευκορωσίας, παρότι διατηρεί «στρατηγική συμμαχία» με τη Ρωσία, συμμετείχε σε παζάρια με ΗΠΑ - ΕΕ για να αποκομίσει μεγαλύτερα οφέλη για τη δική της αστική τάξη, ασκώντας πίεση στη Μόσχα.

Τότε, λοιπόν, που ο Λευκορώσος Πρόεδρος, Αλ. Λουκασένκο, δεν ήταν... ο «τελευταίος δικτάτορας της Ευρώπης», το 2016, η Λευκορωσία εντάχθηκε στην «Ανατολική Εταιρική Σχέση της ΕΕ». Ολα αυτά τα χρόνια η ΕΕ υπήρξε ο μεγάλος χορηγός της επιχείρησης «αγκίστρωσης» της Λευκορωσίας στον ευρωατλαντισμό, ρίχνοντας χρήμα στη χώρα για τη «βελτίωση της ζωής των πολιτών», για τα «ανθρώπινα δικαιώματα» και την «κοινωνία των πολιτών». Σύμφωνα με την ΕΕ, η «βοήθεια» ανήλθε σε περίπου 30 εκατ. ευρώ το χρόνο μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας (ENI) 2014 - 2020, σε μια προσπάθεια πότε να «δελεαστεί» η λευκορωσική κυβέρνηση, πότε να ενισχυθούν αντιπολιτευόμενες ομάδες.

Ο Λευκορώσος υπουργός Εξωτερικών, Βλαντιμίρ Μακέι, επανέφερε τις πάγιες επιδιώξεις των ΗΠΑ να προσεγγίσουν το ΝΑΤΟ η Ουκρανία και η Λευκορωσία προκειμένου να εξαλειφθεί η «γκρίζα ζώνη» που υπάρχει ακόμα μεταξύ των συνόρων της Ρωσίας και ΝΑΤΟικών κρατών. Υπενθύμισε την επίσκεψη του τότε συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Αμερικανού Προέδρου, Ντ. Τραμπ, στη Λευκορωσία το 2019. Ο Τζον Μπόλτον είχε συναντηθεί με τον Λευκορώσο Πρόεδρο, Αλ. Λουκασένκο, επισημαίνοντας ότι «η Λευκορωσία είναι το πιο δύσκολο καθήκον, η ένταξη στη Συμμαχία ήταν αδιανόητη για πολύ καιρό. Ωστόσο, όσο δύσκολο κι αν είναι, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να την παραχωρήσουν στη Μόσχα χωρίς αντιρρήσεις».

Το Φλεβάρη του 2020, λίγους μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου, ο τότε Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μ. Πομπέο, δήλωσε από τη Λευκορωσία πως οι ΗΠΑ μπορούν να εξασφαλίσουν το 100% των ενεργειακών αναγκών της χώρας σε υδρογονάνθρακες, με τον Λουκασένκο να απαντά πως οι εισαγωγές ρωσικών υδρογονανθράκων θα περιοριστούν στο 30 - 40% των αναγκών. Είχαν προηγηθεί πολύχρονες «εμπορικές διαμάχες» με τη Ρωσία για τις τιμές τράνζιτ και αγοράς των ρωσικών υδρογονανθράκων, ενώ το ρωσικό κεφάλαιο σταθερά όλα τα χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού επιδίωκε και επιδιώκει να «απλώσει χέρι» σε όλους τους βασικούς τομείς της οικονομίας της χώρας.

Για τη Ρωσία η «πορεία» της Λευκορωσίας είναι ζήτημα στρατηγικής σημασίας. Μέσα από τη Λευκορωσία περνούν αγωγοί από τους οποίους εξάγονται ετησίως περίπου το 50% του ρωσικού πετρελαίου και το 30% του ρωσικού φυσικού αερίου προς Ευρώπη.

Παράλληλα, η Λευκορωσία αποτελεί έναν φραγμό στη ΝΑΤΟική περικύκλωση, ενώ είναι το δυτικότερο «φιλικό έδαφος», μέσω του οποίου η Ρωσία προσεγγίζει το «θύλακα» Καλίνινγκραντ στη Βαλτική.

Η Λευκορωσία συμμετέχει - όπως και η Ρωσία - στην Ευρασιατική Οικονομική Ενωση και στο «αμυντικό σύμφωνο» Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (ΟΣΣΑ).

Η ΕΕ και οι ΗΠΑ χρόνια πιέζουν τη λευκορωσική κυβέρνηση να «ανοίξει» τη χώρα στη Δύση, να προχωρήσει σε πολιτικές και οικονομικές «μεταρρυθμίσεις». Πότε με το «καρότο», αλλά κυρίως με το «μαστίγιο», χρηματοδοτώντας και εκπαιδεύοντας δυνάμεις της αντιπολίτευσης, επιβάλλοντας κυρώσεις, αναπτύσσοντας και ενισχύοντας τις ΝΑΤΟικές δυνάμεις στα σύνορά της. Αυτές οι προσπάθειες εντάθηκαν όσο οξύνονταν και οι αντιθέσεις Ρωσίας - Λευκορωσίας, οι αντιθέσεις και μέσα στο λευκορωσικό κεφάλαιο.

Η διαπάλη Δύσης - Ρωσίας οξύνθηκε μετά τις εκλογές της 9ης Αυγούστου, τις οποίες ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ χαρακτήρισαν νόθες, υποστήριξαν ανοιχτά την αντιπολίτευση και την «επικεφαλής» της, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια και κάλεσαν τον Πρόεδρο Λουκασένκο να παραιτηθεί, ενώ επί πολλές βδομάδες γίνονταν διαδηλώσεις που οργάνωνε η αντιπολίτευση. Η ΕΕ ετοίμασε ένα πακέτο 53,7 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της αντιπολίτευσης, με ονομασίες του τύπου «Βοήθεια των θυμάτων της καταστολής και της κρατικής βίας», επιχορήγηση «σε ανεξάρτητα ΜΜΕ» κ.ά. Αξιοποιήθηκαν και αξιοποιούνται ακόμη και νεοναζιστικές οργανώσεις, πρόσωπα και ομάδες που έδρασαν και στην Ουκρανία και φυσικά μυστικές υπηρεσίες.

Πατώντας πάνω στο γεγονός ότι ΕΕ - ΗΠΑ χρηματοδοτούν και στηρίζουν ποικιλοτρόπως αντιπολιτευτικές ομάδες και άλλες οργανώσεις, η κυβέρνηση Λουκασένκο αντιμετώπισε με καταστολή τις διαδηλώσεις, διέταξε χιλιάδες συλλήψεις, αυστηροποίησε τους νόμους περί παράνομων διαδηλώσεων και «εξτρεμιστικής δράσης», με πρώτο θύμα τον ίδιο τον λευκορωσικό λαό.

Η επιθετική στάση της Δύσης και η ωμή παρέμβαση στην «πολιτική κρίση» έσπρωξαν τη λευκορωσική κυβέρνηση πιο αποφασιστικά προς τη Ρωσία, η οποία βρήκε την ευκαιρία να επιβάλει τους όρους της, να προχωρήσει επενδύσεις σε κρατικές λευκορωσικές επιχειρήσεις, να προωθήσει την «Ενωση Κρατών» Ρωσίας - Λευκορωσίας (ενοποίηση αγοράς, άμυνας, «κατάργηση» συνόρων κ.ά.). Μάλιστα, δημοσιεύματα στον ρωσικό Τύπο αναφέρουν ότι η Ρωσία προετοιμάζει ήδη τη «διαδοχή» Λουκασένκο και υποστηρίζει συνταγματικές αλλαγές στη χώρα, ελπίζοντας σε σταθεροποίηση, αλλά και διατήρηση της «φιλορωσικής» πορείας.

Μια... «ουδέτερη» στάση στήριξης στον Λουκασένκο, τόσο μετά τις εκλογές όσο και μετά το περιστατικό της αναγκαστικής προσγείωσης, κράτησε η Κίνα, καθώς η Λευκορωσία είναι ο τελευταίος σταθμός του κινεζικού «Δρόμου του Μεταξιού» πριν από τις χώρες της ΕΕ και προωθούνται σημαντικές επενδύσεις.

Αλλά και η ίδια η ενορχηστρωμένη επίθεση ΕΕ - ΗΠΑ - ΝΑΤΟ μετά το περιστατικό της αναγκαστικής προσγείωσης και της σύλληψης του Προτάσεβιτς ωφελεί, όπως όλα δείχνουν, τη Ρωσία, αυξάνοντας την πολιτική και οικονομική εξάρτηση της Λευκορωσίας.

Είναι ενδεικτικό ότι ενώ ο Λουκασένκο είχε εμποδίσει στο παρελθόν ρωσικά σχέδια «καπιταλιστικής ολοκλήρωσης» της Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης (ΕΟΕ), την Πέμπτη κάλεσε όλες τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες να ενταχθούν ή να ενισχύσουν τη συνεργασία τους με την ΕΟΕ στον οικονομικό και με τον ΟΣΣΑ στον στρατιωτικό - πολιτικό τομέα. Δηλαδή, να κάνουν ένα βήμα «απομάκρυνσης» από τον ευρωατλαντικό άξονα που εντείνει το «μαρκάρισμα».

Με «ατζέντα» την περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων, την υλοποίηση κοινών επιχειρηματικών σχεδίων στον εμπορικό, οικονομικό και ενεργειακό τομέα, καθώς και την προώθηση της ενοποίησης στο πλαίσιο του Ενωσιακού Κράτους, συναντήθηκαν ξανά την Παρασκευή στο Σότσι οι Πρόεδροι της Ρωσίας, Βλ. Πούτιν, και της Λευκορωσίας, Αλ. Λουκασένκο, ένα μήνα μετά την τελευταία συνάντησή τους.

Σε αυτό το ενδοϊμπεριαλιστικό παζάρι, η λευκορωσική κυβέρνηση πέρασε πριν από λίγες μέρες στην αντεπίθεση, «προειδοποιώντας» τη Δύση για τη στάση της, που φέρνει τη χώρα πιο κοντά στη Ρωσία και την Κίνα.

Ο Λευκορώσος Πρόεδρος σημείωσε ότι η απάντηση στις κυρώσεις θα είναι «σκληρή» επειδή «η Δύση δεν μας αφήνει άλλη επιλογή». Οπως είπε, η Λευκορωσία θα προχωρήσει στον δρόμο «όπου μας περιμένουν ανοιχτές πόρτες. Θα αντισταθμίσουμε τις κυρώσεις μέσω σθεναρών προσπαθειών σε άλλες αγορές. Θα αντικαταστήσουμε τη ραγδαία γηράσκουσα Ευρώπη με την ταχέως αναπτυσσόμενη Ασία. Η κοινωνία μας είναι έτοιμη να γίνει μια νέα Ευρασία, το προκεχωρημένο φυλάκιό της».

Αντίστοιχα, το υπουργείο Εξωτερικών της Λευκορωσίας προειδοποίησε την ΕΕ ότι καθώς κλιμακώνονται οι κυρώσεις «η περαιτέρω συμμετοχή της χώρας μας στην Ανατολική Εταιρική Σχέση μπορεί να μην έχει νόημα. Επίσης, χωρίς τη Λευκορωσία αυτή η πρωτοβουλία δεν έχει νόημα». Επίσης, εξετάζονται η αναστολή της «αλληλεπίδρασης με την ΕΕ στην καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και του οργανωμένου εγκλήματος, περιορισμοί σε πολιτικά ταμεία, ανθρωπιστικά προγράμματα, ΜΚΟ στο έδαφος της Λευκορωσίας», η επιβολή περιορισμών στην εισαγωγή και τη διαμετακόμιση εμπορευμάτων από τη Δύση.

Σε αυτό το φόντο του σκληρού πολέμου οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων, που καμία σχέση δεν έχει με τα «ανθρώπινα δικαιώματα», ΕΕ - ΗΠΑ - ΝΑΤΟ αξιοποιούν στο έπακρο το περιστατικό με την πτήση της «Ryanair», ασκώντας πίεση στη λευκορωσική κυβέρνηση, παρεμβαίνοντας ωμά για να προκαλέσουν πολιτικές εξελίξεις και «αλλαγή πορείας» της χώρας. Παράλληλα, επιχειρούν όλο και πιο ανοιχτά να «βάλουν στο κάδρο» και τη Ρωσία, η οποία είναι άλλωστε και ο τελικός αποδέκτης των πιέσεων.

Σε αυτό το πλαίσιο, οι δυτικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις προχώρησαν σε μια ενορχηστρωμένη επίθεση, με πανομοιότυπες δηλώσεις καταδίκης της λευκορωσικής κυβέρνησης και επεξεργασία νέων κυρώσεων κατά του Μινσκ, με έμφαση σε αυτές που μπορεί να έχουν το μεγαλύτερο οικονομικό αντίκτυπο.

Η ΕΕ απαγόρευσε στα αεροσκάφη των λευκορωσικών εταιρειών την πρόσβαση στον εναέριο χώρο και τα αεροδρόμιά της, ενώ συνέστησε στις ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες να παρακάμπτουν τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας. Την περασμένη Πέμπτη, οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συζήτησαν επίσης για την εξειδίκευση των νέων οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Λευκορωσίας, οι οποίες αναφέρεται ότι θα προσανατολίζονται στις μεγάλες εξαγωγές ποτάσας, στον πετρελαϊκό και χρηματοπιστωτικό κλάδο της Λευκορωσίας.

Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας δήλωσαν επίσης ότι επεξεργάζονται αντίστοιχες κυρώσεις, σε συντονισμό με την ΕΕ.

Χαρακτηριστικές βέβαια τόσο των ευρωατλαντικών στοχεύσεων όσο και των αντίστοιχων προβληματισμών στη σημερινή φάση επιβολής νέων κυρώσεων - στο φόντο και των προαναφερθεισών «προειδοποιήσεων» από τη λευκορωσική πλευρά - ήταν οι δηλώσεις του Αυστριακού ΥΠΕΞ, Αλ. Σάλενμπεργκ, ο οποίος τόνισε ότι «αυτό που σίγουρα δεν θέλουμε στρατηγικά, όσον αφορά τη Λευκορωσία, είναι να την οδηγήσουμε στα χέρια της Ρωσίας (...) Τα τελευταία χρόνια καταφέραμε να διατηρήσουμε μια εξισορρόπηση. Αυτό ήταν το στρατηγικό σχέδιο».

Με την ΕΕ να λαμβάνει υπόψη και αυτήν την πλευρά, συμπεριλαμβάνει και σήμερα στην ωμή της παρέμβαση εκτός από το «μαστίγιο και το καρότο»: Την Παρασκευή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ένα πακέτο «οικονομικής στήριξης» ύψους 3 δισ. ευρώ... σε «μια μελλοντική δημοκρατική Λευκορωσία». Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «μόλις η Λευκορωσία ξεκινήσει μια δημοκρατική μετάβαση», δηλαδή μόλις αποκτήσει κυβέρνηση - στήριγμα των οικονομικών και γεωπολιτικών συμφερόντων της ΕΕ, «η ΕΕ θα ενεργοποιήσει το πακέτο των 3 δισ. ευρώ, έναν συνδυασμό επιχορηγήσεων και δανείων που θα ενεργοποιήσουν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις»...

Μέσα σε όλα τα άλλα, οι εκπρόσωποι της ΕΕ, των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ δήλωσαν... «σοκαρισμένοι», χαρακτηρίζοντας «πρωτοφανές συμβάν» την εκτροπή της πτήσης προς το Μινσκ...

Με προκλητική υποκρισία κάνουν τις «αθώες περιστερές», οι ίδιοι που στο όνομα της «καταπολέμησης της τρομοκρατίας» έχουν διαμορφώσει ένα ολόκληρο πλαίσιο «νομιμοποίησης» τέτοιων απαράδεκτων πρακτικών.

Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς;

• Την περιβόητη... «air CIA», με τις απαγωγές υπόπτων και τις εκατοντάδες μυστικές πτήσεις των «ιπτάμενων φυλακών» των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών προς το Γκουαντάναμο και μυστικές φυλακές των ΗΠΑ ανά τον κόσμο, στα χρόνια μετά την έναρξη του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» το 2001;
• Το γεγονός ότι δεκάδες από αυτές τις πτήσεις σταματούσαν μυστικά σε ελληνικά αεροδρόμια, με τις τότε κυβερνήσεις να επικαλούνται εκ των υστέρων ...«διεθνείς συμβάσεις»;
• Την «απαγωγή» από ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, το 2013, του αεροσκάφους που μετέφερε τον τότε Πρόεδρο της Βολιβίας, Εβο Μοράλες, το «κλείσιμο» εναέριων χώρων και την αναγκαστική του προσγείωση στην Αυστρία, λόγω της υποψίας ότι σε αυτό επέβαινε ο Εντ. Σνόουντεν που καταζητούνταν από τις ΗΠΑ και βρισκόταν εγκλωβισμένος σε αεροδρόμιο της Ρωσίας, αναζητώντας πολιτικό άσυλο;
• Την «απαγωγή» του Ρώσου πολίτη Βίκτορ Μπουτ, με τη σύλληψή του το 2008 στην Ταϊλάνδη, μέσα σε αεροπλάνο, από Αμερικανούς πράκτορες; Το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος εκτίει στις αμερικανικές φυλακές ποινή 25 ετών με την κατηγορία της πώλησης όπλων σε «τρομοκρατική οργάνωση», όπως οι ΗΠΑ αυθαίρετα είχαν κατατάξει το αντάρτικο κίνημα της Κολομβίας, Ενοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις Κολομβίας - Στρατός του Λαού (FARC-EP);