ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 29 Απρίλη 2017 - Κυριακή 30 Απρίλη 2017
Σελ. /32
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
«ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΥΛΩΝΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ»
Μηχανισμός γενίκευσης και επιτάχυνσης της αντεργατικής πολιτικής του κεφαλαίου

Η σταθερή δουλειά για όλους με πλήρη δικαιώματα δεν χωράει στα... «κοινωνικά δικαιώματα» που ορίζουν το κεφάλαιο και η ΕΕ
Η σταθερή δουλειά για όλους με πλήρη δικαιώματα δεν χωράει στα... «κοινωνικά δικαιώματα» που ορίζουν το κεφάλαιο και η ΕΕ
Οι συντάξεις μετατρέπονται σε ατομική υπόθεση. Ο εργάσιμος βίος παρατείνεται. Οι εργάτες εξαναγκάζονται να προσαρμόζονται στα «ευέλικτα» και ελαστικά ωράρια εργασίας, στις διαρκείς αλλαγές ειδικοτήτων, επαγγελμάτων, κλάδων, τόπων εργασίας, στις εναλλαγές περιόδων εργασίας και ανεργίας. Οι άνεργοι παίρνουν ακόμα λιγότερα και εξαναγκάζονται σε δουλειές που επιλέγουν το αστικό κράτος και οι κεφαλαιοκράτες. Η φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων γίνεται και αυτή προσωπική υπόθεση.

Ολα τα παραπάνω, που σηματοδοτούν την ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων για τα κέρδη των καπιταλιστών, μαζί με άλλες αντεργατικές κατευθύνσεις, αποτελούν το πραγματικό περιεχόμενο του περιβόητου «Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων» (ΕΠΚΔ), έτσι όπως περιγράφεται και στην τελική πρόταση που παρουσίασε την περασμένη Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο Ευρωκοινοβούλιο.

Σε αντίθεση με τον ευφημισμό «κοινωνικός», ο ΕΠΚΔ, για τον οποίο πανηγύριζε ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι ένας μηχανισμός που στόχο έχει να ελέγχει, καταγράφει, και να διαμορφώνει από κοινού αντεργατικές πολιτικές που συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων της ΕΕ. Ταυτόχρονα, μέσω αυτού του μηχανισμού γίνεται μια προσπάθεια για διαχείριση της φτώχειας και της εξαθλίωσης που γεννούν αυτές οι πολιτικές, ώστε να εξασφαλίζεται η περιβόητη «κοινωνική συνοχή».

Εδώ θα πρέπει να θυμίσουμε ότι ο ΕΠΚΔ είναι μέρος της ευρύτερης διαδικασίας «ολοκλήρωσης» της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ). Στο λεγόμενο πρώτο στάδιο αυτής της διαδικασίας, αναφέρεται ότι θα πρέπει να έχει διαμορφωθεί το πλαίσιο των αντεργατικών μέτρων του «ευρωπαϊκού κοινωνικού πυλώνα» και να ληφθούν μέτρα από τα θεσμικά όργανα και τα κράτη - μέλη που θα «τονώνουν την ανταγωνιστικότητα».

Κι αν η διαδικασία «ολοκλήρωσης» της ΟΝΕ «δοκιμάζεται» από την όξυνση των ενδοκαπιταλιστικών ανταγωνισμών στην ΕΕ και την Ευρωζώνη, οι οποίοι φέρνουν στο προσκήνιο πολλά διαφορετικά σενάρια για το μέλλον της λυκοσυμμαχίας, το ζήτημα της γενίκευσης και ενίσχυσης των αντεργατικών μέτρων για την «τόνωση της ανταγωνιστικότητας» των μονοπωλίων, είναι το πεδίο που «τα βρίσκουν» όλα τα ανταγωνιζόμενα τμήματα του κεφαλαίου στην ΕΕ.

Οπως επισημαίνει χαρακτηριστικά η «Εκθεση των πέντε προέδρων» (Κομισιόν, ΕΚΤ, Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και Eurogroup), η οποία συντάχθηκε τον Ιούνη του 2015 και αποτελεί ένα από τα βασικά κατευθυντήρια κείμενα για τον ΕΠΚΔ, βασικό στοιχείο αξιολόγησης της «ανταγωνιστικότητας» (π.χ. στη σχέση μισθών - παραγωγικότητας), είναι η «σύγκριση με τις εξελίξεις στις άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ και στους κυριότερους συγκρίσιμους εμπορικούς εταίρους».

Στη συνέχεια, θα αναφερθούμε σε ορισμένα από τα 20 σημεία του ΕΠΚΔ, στα οποία έχει κωδικοποιηθεί η τελική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφού σημειώσουμε βέβαια, για άλλη μια φορά, τη συστηματική προσπάθεια της ευρωενωσιακής «γλώσσας» να αντιστρέφει πλήρως την πραγματικότητα: Για παράδειγμα, η διαρκής κατάρτιση του εργατικού δυναμικού, προκειμένου να ανταποκρίνεται στη διαδικασία διαρκούς αλλαγής επαγγελμάτων με βάση τις ανάγκες των καπιταλιστών, παρουσιάζεται σαν... δικαίωμα των εργαζομένων και των ανέργων.

Εργαζόμενοι για κάθε χρήση από τα μονοπώλια

Το σημείο 1 αναφέρεται στην «Εκπαίδευση, κατάρτιση και διά βίου μάθηση». Η διαδικασία αυτή, μαθαίνουμε, βοηθάει στη διατήρηση και απόκτηση δεξιοτήτων του εργαζομένου ή του ανέργου «που θα του επιτρέψουν να συμμετάσχει πλήρως στην κοινωνία και να διαχειριστεί με επιτυχία τις μεταβάσεις στην αγορά εργασίας». Οπου «μεταβάσεις» θα πρέπει να διαβάζουμε τη συνεχή εργασιακή περιπλάνηση, τη διαρκή εναλλαγή μεταξύ ανεργίας και δουλειάς χωρίς σταθερότητα, χωρίς συγκεκριμένα ωράρια, χωρίς δικαιώματα. Οπου «εκπαίδευση», αναφέρονται στην εκμάθηση ορισμένων «δεξιοτήτων» που είναι χρήσιμες στον επόμενο εργοδότη.

Οπως επισημαίνει χαρακτηριστικά η Κομισιόν, «ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στις δεξιότητες που απαιτούνται κατά τη μετάβαση στην αγορά εργασίας, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταβολές στο καθεστώς απασχόλησης, αλλαγή εργοδότη, είσοδο ή επιστροφή από διαλείμματα σταδιοδρομίας ή μετακίνηση μεταξύ απασχόλησης και αυτοαπασχόλησης».

«Ισότητα» η ισοπέδωση των δικαιωμάτων

Το σημείο 2 μιλά για την «ισότητα των φύλων», εννοώντας ουσιαστικά ισοπέδωση δικαιωμάτων προς τα κάτω. Πρέπει, γράφουν, «να διασφαλιστεί και να ενθαρρυνθεί η ισότητα μεταχείρισης και ευκαιριών μεταξύ γυναικών και ανδρών σε όλους τους τομείς» και φέρνουν ως παράδειγμα την ανάγκη να αντιμετωπιστεί «το χάσμα στη χρήση της μερικής απασχόλησης μεταξύ γυναικών και ανδρών». Αρκεί να υπενθυμίσουμε ότι όταν πάλι, στο όνομα της ισότητας, μιλούσαν για χάσμα στα όρια συνταξιοδότησης, το... «αντιμετώπισαν» αυξάνοντας τα όρια στις γυναίκες, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις γυναίκες δημοσίους υπαλλήλους στην Ελλάδα που είδαν τα όρια συνταξιοδότησης να αυξάνονται μέχρι και 17 χρόνια!

Ακόμα, στο όνομα της «ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές» προτείνουν, μεταξύ άλλων, την «προώθηση της χρήσης ευέλικτων εργασιακών ρυθμίσεων».

Την «ευέλικτη», δηλαδή, αξιοποίηση των εργαζομένων, με τις αντίστοιχες συνέπειες στο εισόδημα και τα δικαιώματά τους, σε συνθήκες επιτάχυνσης της πολιτικής απαλλαγής του κεφαλαίου και του κράτους του από το «κόστος» της φροντίδας παιδιών, ηλικιωμένων κ.τ.λ. των εργατικών - λαϊκών οικογενειών.

«Ποικιλόμορφες εργασιακές σχέσεις» και «απαραίτητη ευελιξία»

Στο σημείο 5, για τις συνθήκες εργασίας, σημειώνεται: «Ο πυλώνας (...) υποστηρίζοντας την ποικιλομορφία των εργασιακών σχέσεων (...) αναγνωρίζει την απαραίτητη ευελιξία για τους εργοδότες, ώστε να προσαρμόζονται γρήγορα στις αλλαγές που γίνονται στην οικονομία. Οι προσαρμογές αυτές μπορούν να περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, διαφορετική μεταχείριση για αντικειμενικούς λόγους ή προσαρμογές στις συνθήκες εργασίας...».

Την ίδια ώρα που η Κομισιόν μιλά παραπλανητικά για «ίση μεταχείριση» και «κοινωνική προστασία» των ελαστικά απασχολούμενων, την ίδια ώρα που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ μιλά εξίσου παραπλανητικά για «επαναφορά της εργασιακής κανονικότητας», ο ΕΠΚΔ επιβεβαιώνει ότι κανόνας για το κεφάλαιο και τις λυκοσυμμαχίες του είναι η δουλειά - λάστιχο («ποικιλομορφία εργασιακών σχέσεων», «απαραίτητη ευελιξία»), η κλιμάκωση της επίθεσης σε στοιχειώδη δικαιώματα («διαφορετική μεταχείριση για αντικειμενικούς λόγους»), πάντα με κριτήριο το τι είναι απαραίτητο «για τους εργοδότες» και την προσαρμογή τους στις εξελίξεις στην καπιταλιστική οικονομία...

Μισθοί με κριτήριο τις ανάγκες των μονοπωλίων

Στο σημείο 6, αναφέρεται ότι η διαδικασία διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού πρέπει να «λαμβάνει υπόψη τόσο τις ανάγκες των εργαζομένων και των οικογενειών τους, όσο και τους κοινωνικούς παράγοντες, όπως η εξέλιξη του βιοτικού επιπέδου και των οικονομικών παραγόντων, που μπορεί να περιλαμβάνουν το επίπεδο παραγωγικότητας».

Πίσω από τις λεκτικές φιοριτούρες, η ουσία είναι πως οι μισθοί «πρέπει» να συμβαδίζουν με την παραγωγικότητα, όπως και να λαμβάνεται υπόψη το επίπεδο των μισθών σε άλλες χώρες. Κριτήριο για τη διαμόρφωσή τους είναι όχι οι ανάγκες των εργαζομένων, αλλά τα συμφέροντα των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και η ανάγκη τους για φθηνότερο εργατικό δυναμικό από τους ανταγωνιστές τους.

«Κοινωνικός εταιρισμός»: Οπλο στα χέρια του κεφαλαίου

Στο σημείο 8, αναδεικνύεται η τεράστια σημασία που δίνει η ΕΕ στον «κοινωνικό εταιρισμό», ως διαδικασία που διευκολύνει την προώθηση των σκληρών αντεργατικών μέτρων.

«Ο πυλώνας», σημειώνεται, «καθορίζει το δικαίωμα συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στον σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών απασχόλησης και των κοινωνικών πολιτικών και υποστηρίζει την ισχυρότερη συμμετοχή τους στην πολιτική και στη νομοθεσία». Μέσω του «κοινωνικού εταιρισμού» επιδιώκεται να ενημερώνονται οι εργαζόμενοι για θέματα «όπως η μεταφορά, αναδιάρθρωση και συγχώνευση επιχειρήσεων και οι ομαδικές απολύσεις». Να πλασάρονται, δηλαδή, πιο «εύπεπτα» στους εργαζόμενους οι αναδιαρθρώσεις και οι καπιταλιστικές ανακατατάξεις που αφήνουν πίσω τους απολυμένους, μισοάνεργους, σμπαραλιασμένα εργατικά δικαιώματα...

«Καλύτερος φωτισμός»... για δουλειά έως τα βαθιά γεράματα

Στο σημείο 10, η Κομισιόν εμφανίζεται να ενδιαφέρεται τάχα για το «υγιεινό, ασφαλές και καλά προσαρμοσμένο περιβάλλον εργασίας».

Τι πραγματικά σημαίνει αυτό το μαθαίνουμε στο σχετικό κείμενο εργασίας: «Σύμφωνα με την αρχή της παράτασης του επαγγελματικού βίου, αναγνωρίζει την ανάγκη προσαρμογής του εργασιακού περιβάλλοντος, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να έχουν βιώσιμη και μακρότερη επαγγελματική σταδιοδρομία». Στην πραγματικότητα, όταν μιλάνε για προστασία της υγείας, αναφέρονται στο πώς ο εργαζόμενος θα είναι όσο «υγιής» χρειάζεται για να είναι ικανός για εργασία σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ηλικία.

Αποκαλυπτικό το παράδειγμα που δίνουν: «Ορισμένες προσαρμογές, όπως για παράδειγμα ο καλύτερος φωτισμός για την εκτέλεση εργασιών, μπορεί να είναι απαραίτητες λόγω της ηλικίας του εργαζομένου. Επιπλέον, οι προσαρμογές, όπως οι πιο ευέλικτες ώρες εργασίας, μπορεί να είναι απαραίτητες για τη διατήρηση της υγείας και της ευημερίας των ηλικιωμένων εργαζομένων».

Με άλλα λόγια, την ώρα που, με βάση τον πλούτο που παράγουν και τις αυξανόμενες παραγωγικές δυνατότητες, οι εργαζόμενοι θα μπορούσαν να δουλεύουν λιγότερο και να συνταξιοδοτούνται νωρίτερα, η ΕΕ μελετά το πώς θα μπορούν να παραμένουν στην εργασία μέχρι τα βαθιά γεράματα.

Ατομική υπόθεση οι συντάξεις

Στο σημείο 15, επιβεβαιώνονται οι κατευθύνσεις της Λευκής Βίβλου της ΕΕ για τις συντάξεις. Αυτές ορίζουν ότι η σύνταξη αποτελεί ατομική υπόθεση και ευθύνη του κάθε εργαζόμενου και ότι το κράτος και οι εργοδότες πρέπει να απεμπλακούν από το ζήτημα αυτό.

Για αυτό, ο ΕΠΚΔ αναφέρεται στο «δικαίωμα σύνταξης ανάλογης προς τις εισφορές» εργαζομένων και αυτοαπασχολουμένων. Για τον ίδιο λόγο, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στα επαγγελματικά ταμεία και στην ιδιωτική ασφάλιση, που αναβαθμίζονται διαρκώς σε βάρος των δημόσιων συνταξιοδοτικών συστημάτων.

Ακόμα, θεωρεί σημαντικό μέτρο «τη διευκόλυνση και την ενθάρρυνση της διά βίου αποταμίευσης για τη συνταξιοδότηση, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών κινήτρων». Αντίστοιχα, στη Λευκή Βίβλο σημειώνεται: «Η βιωσιμότητα και η επάρκεια των συνταξιοδοτικών συστημάτων εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο θα υποστηρίζονται από τις εισφορές, τους φόρους και την αποταμίευση εκ μέρους των ατόμων που βρίσκονται στην αγορά εργασίας».


Χ. Μ.

Η τοποθέτηση του ΚΚΕ

Παρεμβαίνοντας στη συζήτηση για τον «Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων» στο Ευρωκοινοβούλιο, ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ Σωτήρης Ζαριανόπουλος σημείωσε:

«Ο λεγόμενος "ευρωπαϊκός κοινωνικός πυλώνας" αποτελεί μία ακόμη επιχείρηση εξαπάτησης των εργαζομένων. Επιταχύνει και γενικεύει τη βάρβαρη αντεργατική πολιτική των ΕΕ - κυβερνήσεων, που ήδη εφαρμόζεται ενιαία από τα ευρωενωσιακά όργανα και τις αστικές κυβερνήσεις σε όλα τα κράτη - μέλη για τα κέρδη των μονοπωλίων.

Οι 20 δράσεις του "πυλώνα" ανοίγουν δρόμους στις πιο σκληρές μορφές εκμετάλλευσης: Γενίκευση ελαστικής απασχόλησης στο όνομα ισορροπίας οικογενειακής - εργασιακής ζωής, δουλειά μέχρι τον τάφο και συντάξεις φτωχοκομείου στο όνομα της "ενεργού γήρανσης", υπονόμευση Συλλογικών Συμβάσεων και μισθοί πείνας, στο όνομα του ελάχιστου εισοδήματος, εντατικοποίηση και εκμετάλλευση χωρίς όρια στο όνομα των "καινοτόμων μορφών εργασίας". Και για να περάσουν ανεμπόδιστα, υποταγή στους καπιταλιστές στο όνομα του "κοινωνικού διαλόγου".

Ζωή και δουλειά με δικαιώματα στον καπιταλισμό και μέσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση δεν υπάρχει. Για τον εργαζόμενο λαό ένας δρόμος υπάρχει: Αναμέτρηση με το κεφάλαιο και τις συμμαχίες του, για να γίνει ιδιοκτήτης του πλούτου που παράγει, να ζήσει τη ζωή που του αξίζει και μπορεί».



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ