Πληθαίνουν οι επισκέψεις Αμερικανών αξιωματούχων στη Νότια Αμερική και ειδικότερα στο «τρίγωνο» Κολομβία - Βραζιλία - Χιλή. Η επιλογή των τριών χωρών δεν είναι τυχαία αφού είναι χώρες - κλειδιά για την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή.

Είχε προηγηθεί τετραήμερη επίσκεψη της Προέδρου της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρουσέφ, τις πρώτες μέρες του Απρίλη στις ΗΠΑ και επίσκεψη του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα στην Καρταχένα της Κολομβίας στο πλαίσιο της Συνόδου της Αμερικής, υπό την αιγίδα του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών (OAS), που έληξε δίχως τελική διακήρυξη καθώς οι ΗΠΑ βρέθηκαν πλήρως απομονωμένες όσον αφορά στην άνευ όρων επάνοδο της Κούβας στον OAS. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, όντας η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του πλανήτη, έχουν αλλάξει την τακτική τους, παίρνοντας υπόψη καπιταλιστικές ολοκληρώσεις και συμμαχίες που αναπτύσσονται σε όλη τη Λατινική Αμερική και επίσης ψάχνουν «διέξοδο» για τα κεφάλαιά τους και λόγω της καπιταλιστικής κρίσης. Η Λατινική Αμερική είναι στους στόχους τους. Η Κολομβία είναι η αιχμή του δόρατος, ειδικά μετά την εκλογή του Χουάν Μανουέλ Σάντος. Σταδιακά αναδείχθηκε, τεχνηέντως, σε «περιφερειακό ηγέτη». Για τις ΗΠΑ «κρατά στάση δίκαιη», «κατόρθωσε να γίνει ειρηνοποιός με τη συμφωνία της Καρταχένα για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ονδούρα έχοντας στο πλευρό του τον Πρόεδρο της Βενεζουέλας, Ούγο Τσάβες».

Οι «επιτυχίες» αυτές προβάλλονται από τις ΗΠΑ, επιχειρώντας να επιβάλουν την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» και να αναχαιτίσουν την περαιτέρω ενίσχυση της Βραζιλίας, δηλαδή της αστικής τάξης και των μονοπωλιακών της ομίλων, που ήδη έχει αναδειχθεί σε ηγέτη της Νότιας Αμερικής και έχει ενισχύσει πολύ τη θέση της στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Μία ενίσχυση που έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε αστικές τάξεις εντός της Λατινικής Αμερικής, πράγμα που δείχνει πως παράλληλα με τις διάφορες μορφές καπιταλιστικής ολοκλήρωσης υπάρχουν και μεγάλοι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί.

Η πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» και της υπόγειας διείσδυσης έγινε περισσότερο εμφανής με την περιοδεία του αρχηγού του Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ, Μάρτιν Ντέμπσι, στα τέλη του Μάρτη, στην Κολομβία και στη Βραζιλία για την προετοιμασία της περιοδείας στη Λατινική Αμερική του επικεφαλής του Πενταγώνου και πρώην επικεφαλής της CIA, Λίον Πανέτα, την προηγούμενη βδομάδα.

Πρώτος σταθμός της περιοδείας Πανέτα ήταν η Κολομβία για «τεχνικές λεπτομέρειες» όσον αφορά στην άμεση εφαρμογή της συμφωνίας του «Αμερικανο-Κολομβιανού Σχεδίου Δράσης για την Περιφερειακή Ασφάλεια», συμφωνία που υπογράφτηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου Ομπάμα και συνιστά «απάντηση στις συνεχώς αυξανόμενες απειλές για την ασφάλεια από το οργανωμένο έγκλημα». Ενα σχέδιο «που βασίζεται στην Κολομβία, που έχει την τεχνογνωσία και την ικανότητα για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής, και τις ΗΠΑ, που έχουν ευθύνη να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της ζήτησης των παράνομων ναρκωτικών». Μία συνεργασία που πρέπει να διευρυνθεί στο δυτικό ημισφαίριο αλλά και στη Δυτική Αφρική.

Είναι το τελευταίο πρόσχημα των ΗΠΑ για τα ναρκωτικά που περνούν τον Ατλαντικό και έχουν «βρει οδό» διά μέσου των χωρών της Δυτικής Αφρικής και του Σάχελ προς την Ευρώπη και την Ασία, και απαραίτητο συστατικό των ιμπεριαλιστικών τους βλέψεων στην Αφρική.

Στο πλαίσιο της επίσκεψης μία ακόμη συμφωνία υπογράφτηκε με τον Κολομβιανό ομόλογό του, Χουάν Κάρλος Πινσόν, για την πώληση 10 μαχητικών ελικοπτέρων, πέντε εξ αυτών «Μπλακ Χοκ» ειδικά για «δράση ενάντια σε ένοπλες ομάδες» και στόχο το αντάρτικο των Ενοπλων Επαναστατικών Δυνάμεων Κολομβίας (FARC).

Η Αφρική ήταν και το δέλεαρ προς τη Βραζιλία ή καλύτερα το αντάλλαγμα για να μεταβάλει τη θέση της όσον αφορά στο Ιράν αλλά και την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Πρόκειται όμως για ένα «μηδαμινό αντάλλαγμα» δεδομένου ότι η Βραζιλία επιδιώκει την κατοχύρωσή της ως «υπερδύναμης» και ένα μέσο αναγνώρισης είναι η αναμόρφωση του ΟΗΕ και η κατάκτηση μίας μόνιμης θέσης στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Θέση που έχει τη στήριξη των χωρών της BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική), όπως συμφώνησαν κατά την πρόσφατη Σύνοδό τους στο Νέο Δελχί, με ανάλογη στήριξη να παρέχεται και στην Ινδία. Αυτές οι σχέσεις της Βραζιλίας ενοχλούν τις ΗΠΑ.

Η Αφρική που χρησιμοποίησε ως δέλεαρ ο Λίον Πανέτα δεν ήταν τυχαία επιλογή καθώς γνωρίζει τις βλέψεις της Βραζιλίας και τη διείσδυσή της, ειδικά στις πρώην πορτογαλικές αποικίες. Ενδεικτικό είναι ότι η Βραζιλία, για την ακρίβεια η Embraer Defense and Security, ανακοίνωσε πριν λίγο καιρό την πώληση των ελαφρών επιθετικών αεροσκαφών A-29 Super Tucano στην Μπουρκίνα Φάσο, στην Αγκόλα και τη Μαυριτανία, που θα χρησιμοποιηθούν για αποστολές περιπολίες στα σύνορα και για την αντιμετώπιση αντάρτικων ομάδων. Πρόκειται για το ίδιο αεροσκάφος που έγινε το πρωτοχρονιάτικο δώρο των ΗΠΑ προς τη Βραζιλία όταν η USAF το επέλεξε για το πρόγραμμα LAS (Light Air Support). Προτίμηση από την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ που ανοίγει νέες προοπτικές για το βραζιλιάνικο αεροσκάφος σε έναν τομέα που πρακτικά μπορεί να έχει το μονοπώλιο, αυτόν της ελαφράς κρούσης και των επιχειρήσεων κατά αντάρτικων δυνάμεων COIN (Counter Insurgency).

Τα «δώρα» και τα ανταλλάγματα δεν σταμάτησαν μόνο στην Αφρική ή στη δεδομένη αγορά αεροσκαφών.

Ο Πανέτα δεν τσιγκουνεύτηκε τα εγκωμιαστικά σχόλια μετά το πέρας του πρώτου «Διαλόγου Αμυντικής Συνεργασίας Βραζιλίας και Ηνωμένων Πολιτειών», ένας «διάλογος» που συνιστά συμφωνία που υπογράφτηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη της Προέδρου Ντίλμα Ρουσέφ στην Ουάσιγκτον για τη «διεύρυνση και ενίσχυση των διμερών στρατιωτικών σχέσεων» και σε συμβολικό επίπεδο είναι μία αναγνώριση της Βραζιλίας ως υπερδύναμης, καθώς ανάλογοι «διάλογοι» υπάρχουν με την Κίνα και την Ινδία.

Ο Πανέτα περιέγραψε τη Βραζιλία ως «πολύ σημαντική δύναμη σταθερότητας στην περιοχή» και ως «σημαντικό εταίρο», ενώ τόνισε ότι οι ΗΠΑ «καλωσορίζουν τη συνεχώς αυξανόμενη ισχύ της Βραζιλίας», καλώντας την συνάμα να αναμειχθεί ακόμη περισσότερο στη «διεθνή σκηνή» και να στρέψει την προσοχή της στην Αφρική. Προτροπή που συνοδεύτηκε και με την «προσφορά» για κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, εκπαίδευση και επιχειρήσεις σε διάφορες αφρικανικές χώρες, ως «ισότιμου εταίρου».

Το κυριότερο όμως στο οποίο πίεσε ο Πανέτα ήταν για την πώληση 36 μαχητικών αεροσκαφών στη Βραζιλία. Η «αγορά» έχει επανέλθει από την Πρόεδρο Ρουσέφ, μετά το «πάγωμα» που επέβαλε ένα χρόνο πριν. Ενα «πάγωμα» στο σκληρό παζάρι με ανταλλάγματα «τη νέα τεχνολογία» που είχε γίνει σίριαλ κατά τη διάρκεια της Προεδρίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, όπου ΗΠΑ με τα «F-18», Γαλλία με τα «Rafale» και Σουηδία με τα «Gripen» «έδιναν σκληρές μάχες».

Από την πλευρά του ο Βραζιλιάνος ομόλογός του, Σέλσο Αμορίμ, ήταν απολύτως σαφής ζητώντας «ανταλλαγή τεχνολογίας», και ο Πανέτα έθεσε τον όρο: Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παραχωρήσουν τεχνολογία στη Βραζιλία, η οποία δε θα έχει προηγούμενο, σε περίπτωση που επιλεγεί το F/A-18 Super Hornet. Τα συνήθη εμπόδια που συνήθως υφίστανται στην αποδέσμευση τεχνολογίας στο πλαίσιο συμβολαίων για αμερικανικά οπλικά συστήματα μπορούν να ξεπεραστούν, δεσμεύτηκε ο Πανέτα, αφού το αμερικανικό Κογκρέσο εμφανίζεται αλληλέγγυο στις προσπάθειες της κυβέρνησης της χώρας για την πώληση του μαχητικού στη Βραζιλία. Στα κίνητρα που θα δοθούν στους Βραζιλιάνους φαίνεται ότι θα εντάσσεται η συνεργασία με τη βραζιλιάνικη αμυντική βιομηχανία σε όλες τις εξαγωγικές προσπάθειες που θα γίνουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι «προσφορές» στα πόδια της Βραζιλίας δεν είναι λίγες καθώς οι προοπτικές που ανοίγονται για τις ΗΠΑ είναι πολλές.

Τελευταίος σταθμός της περιοδείας η Χιλή, που αν και το περιεχόμενο της επίσκεψης είναι «σχετικά ασήμαντο», εντούτοις σε επίπεδο πολιτικών συμμαχιών πολύ σημαντική καθώς στόχος της, κατά το Πεντάγωνο, ήταν «η ενίσχυση και η διεύρυνση της αμυντικής συνεργασίας και στον τομέα ασφάλειας με τρεις σημαντικές χώρες της περιοχής, που ενισχύουν ολοένα το διεθνή τους ρόλο». Πραγματικός στόχος της περιοδείας, η σύσταση μιας συμμαχίας «προθύμων εταίρων».

Ο Πανέτα συναντήθηκε στο προεδρικό μέγαρο με τον Πρόεδρο Σεμπαστιάν Πινιέρα, ενώ από κοινού μετέβησαν στην Ανώτατη Στρατιωτική Ακαδημία, όπου ο Πανέτα αναμενόταν να έχει συνομιλίες με τον Χιλιανό ομόλογό του, Αντρές Αγιαμάντ, και να παρακολουθήσουν οι δύο υπουργοί στρατιωτική άσκηση των χιλιάνικων Ενόπλων Δυνάμεων που πραγματοποιείται στο Ικίκε στο βορρά της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επίσκεψη Πανέτα συμπίπτει με την ένταση που έχει προκληθεί τις τελευταίες μέρες μετά την αποκάλυψη ότι το Νότιο Στρατηγείο των ΗΠΑ χρηματοδοτεί τη δημιουργία βάσης στο Βαλπαραΐσο. Πρόκειται για το οχυρό Αγουάγιο της ναυτικής αρμάδας Κονκόν που με αφορμή την επίσκεψη Πανέτα βουλευτές κατήγγειλαν στο Κοινοβούλιο ότι επιχειρείται να μετατραπεί σε μία νέα Σχολή της Αμερικής και να εξελιχθεί όπως ακριβώς και στον Παναμά, όπου Αμερικανοί θα εκπαιδεύουν το στρατό και την αστυνομία «σε νέες μεθόδους καταστολής των κινημάτων» στη Χιλή και σε ολόκληρη την Λατινική Αμερική.