ΑΓΚΥΡΑ - ΧΑΡΤΟΥΜ.--

Η έντονη κινητικότητα που δείχνει τους τελευταίους μήνες το Σουδάν στις σχέσεις του με διεθνείς και περιφερειακές δυνάμεις, έπειτα από την άρση των αμερικανικών κυρώσεων τον περασμένο Οκτώβρη, την επίσκεψη του Σουδανού Προέδρου, Ομάρ αλ Μπασίρ, στη Μόσχα στα τέλη του περασμένου Νοέμβρη και τη διήμερη περιοδεία του Τούρκου Προέδρου, Ρ. Τ. Ερντογάν στο Σουδάν προκαλεί ανησυχία σε μέρος της αστικής τάξης στην Αίγυπτο. Αυτό τουλάχιστον αντανακλάται τις τελευταίες μέρες σε μερίδα του φιλοκυβερνητικού αιγυπτιακού Τύπου που είδε την έντονη κινητικότητα του Σουδάν στις σχέσεις του με τις παραπάνω χώρες σαν απόπειρα δημιουργίας «άξονα» με την Τουρκία και το Κατάρ.

Χτες, ο Σουδανός υπουργός Εξωτερικών, Ιμπραχίμ Γκαντούρ, έσπευσε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, δηλώνοντας πως η χώρα του «δεν εμπλέκεται σε συμμαχίες», αλλά είναι έτοιμη να προχωρήσει σε στρατιωτική συνεργασία «με την Τουρκία και οποιαδήποτε άλλη φιλική χώρα». Εξέφρασε, μάλιστα, κατάπληξη για τις αντιδράσεις ορισμένων αιγυπτιακών ΜΜΕ, λέγοντας ότι «υπάρχουν κάποιοι που δεν αντιλαμβάνονται πώς γίνονται οι σχέσεις μεταξύ χωρών».

Επιπλέον, ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, στην Αγκυρα ξεκαθάρισε χτες πως η χώρα του δεν σκοπεύει (τουλάχιστον επί του παρόντος) να δημιουργήσει στρατιωτική ναυτική βάση στο Σουάκιν του βορειοανατολικού Σουδάν, μετά τη συμφωνία που υπέγραψε στις αρχές της βδομάδας στο Χαρτούμ με στόχο την ανοικοδόμηση του ομώνυμου λιμανιού (που ανθούσε επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας). Αφορμή για τη «διευκρινιστική» δήλωση Ερντογάν έδωσε η συμφωνία που υπέγραψαν, την περασμένη Τρίτη στο Χαρτούμ, Τούρκοι και Σουδανοί αξιωματούχοι με στόχο αφενός την ανοικοδόμηση του λιμανιού στο Σουάκιν, ώστε να μπορεί να φιλοξενήσει εμπορικά και στρατιωτικά σκάφη, αφετέρου την ευρύτερη αξιοποίηση και τουριστική ανάπτυξη μιας στρατηγικής περιοχής που βρέχεται από την Ερυθρά Θάλασσα.

Η κινητικότητα που επιδεικνύει το τελευταίο διάστημα η σουδανική κυβέρνηση προκαλεί το έντονο ενδιαφέρον της Αιγύπτου, όχι μόνο γιατί μοιράζονται μία πολυετή συνοριακή διένεξη αλλά και γιατί βρίσκονται σε κόντρα με την Αιθιοπία, η οποία εδώ και περίπου έξι χρόνια κατασκευάζει στον Νείλο το μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό φράγμα σε όλη την Αφρική (γνωστό σαν «Φράγμα Μεγάλης Αιθιοπικής Αναγέννησης», GERD). Το τεράστιο υπό κατασκευή φράγμα προκαλεί έντονες ανησυχίες σε Αίγυπτο και Σουδάν καθώς θα μπορούσε να μειώσει τα στρατηγικά αποθέματα σε υδάτινους πόρους με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αγροτική παραγωγή και την οικονομία τους.

Στο πλαίσιο ρευστών συμμαχιών και γεωπολιτικών ανακατατάξεων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, με δεδομένη την κόντρα της Αιγύπτου και χωρών του Κόλπου με το Κατάρ, δεν περνούν απαρατήρητες ούτε οι πρόσφατες συναντήσεις των επιτελαρχών στρατηγών του Σουδάν, της Τουρκίας, της Ρωσίας και του Κατάρ στο Χαρτούμ στις αρχές της βδομάδας. Σε ρεπορτάζ της σουδανικής εφημερίδας «Sudan Tribune» αναφέρονται οι συναντήσεις που είχε στο Χαρτούμ ο αρχηγός του τουρκικού επιτελείου στρατού, στρατηγός Χουλούσι Ακαρ με τους ομολόγους του από το Σουδάν και το Κατάρ και οι συναντήσεις που είχαν στη συνέχεια οι δύο τελευταίοι με τον Ρώσο αναπληρωτή επικεφαλής του γενικού επιτελείου στρατού, ναύαρχο Αλεξάντερ Αλέξοβιτς. Ο Σουδανός επιτελάρχης στρατηγός Εμάντ αλ Αντάουι εξήρε το ρόλο της Ρωσίας «για τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια», εξέφρασε ανησυχία «για την κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα», τονίζοντας πως αντιμετωπίζει την παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή «σαν πρόβλημα». Εξέφρασε ακόμη την προθυμία της χώρας του να συζητήσει το ζήτημα «από την άποψη της χρήσης των βάσεων στην Ερυθρά Θάλασσα».

Ο Ρώσος ομόλογός του, ναύαρχος Αλέξοβιτς εμφανίστηκε πιο φειδωλός, επισημαίνοντας τη «σταθερή ανάπτυξη του Σουδάν σχεδόν σε όλους τους τομείς» και την προθυμία της Μόσχας για την ενίσχυση και ανάπτυξη των διμερών σχέσεων.

Εκτενές ρεπορτάζ των «Τάιμς της Νέας Υόρκης» αναφέρεται στο παρασκήνιο της υπόθεσης του Λιβανέζου πρωθυπουργού Σαάντ Χαρίρι, που υπέβαλε την παραίτησή του στις αρχές του περασμένου Νοέμβρη από τη Σαουδική Αραβία και στη συνέχεια, επιστρέφοντας στον Λίβανο, την ανακάλεσε. Η εφημερίδα υποστηρίζει, επικαλούμενη Δυτικούς και Αραβες αξιωματούχους, πως η όλη υπόθεση ενορχηστρώθηκε από τον Σαουδάραβα πρίγκιπα - διάδοχο στο θρόνο και υπουργό Αμυνας Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, με την προσδοκία πως θα μπορούσε να προκαλέσει «ευρεία αναδιάταξη της λιβανέζικης πολιτικής σκηνής ώστε να μειωθεί η ισχύς της "Χεζμπολάχ", αναγκάζοντας την κατάρρευση της λιβανέζικης κυβέρνησης συνασπισμού».

Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι οι Σαουδάραβες «συνέλαβαν» και ανάγκασαν τον Λιβανέζο πρωθυπουργό να ανακοινώσει την παραίτησή του, αφού προηγουμένως του επέβαλαν «εμπάργκο» στις τηλεπικοινωνίες και του αφαίρεσαν όλη τη συνοδεία σωματοφυλάκων εκτός από έναν. Προστίθεται με νόημα ότι «ο ανταγωνισμός για εξουσία και επιρροή» μεταξύ διαφόρων δυνάμεων στη Μέση Ανατολή «έχει αλλάξει σημαντικά» και ότι «η αναδιάταξη δυνάμεων που επιδιώκει ο Μπιν Σαλμάν στην ευρύτερη περιοχή απαιτεί ένα βάθος κατανόησης της πολιτικής δυναμικής των πραγμάτων στις άλλες χώρες και μία επένδυση στις διπλωματικές σχέσεις, που δεν μπορεί να δημιουργηθεί εν μία νυκτί».

ΛΕΥΚΩΣΙΑ.--

Οι περιφερειακές εξελίξεις και η πιθανότητα πραγματοποίησης τριμερούς Συνόδου Κορυφής Κύπρου - Ελλάδας - Λιβάνου απασχόλησαν τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν χτες ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, και ο πρωθυπουργός του Λιβάνου, Σαάντ Χαρίρι. Σύμφωνα με πληροφορίες του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων, είναι πιθανό να γίνει τριμερής μετά τις προεδρικές εκλογές στην Κύπρο.

Οι διεργασίες γύρω από νέα και παλιά «τρίγωνα συνεργασίας» που απλώνονται σε όλη τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αλλά και τη Βόρεια Αφρική, φέρνουν στην επιφάνεια βαθύτερους ανταγωνισμούς και αλληλεπιδρούν με ευρύτερους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, προχωρούν και εξελίξεις γύρω από «φλέγοντα» θέματα όπως και το Κυπριακό.

Στο μεταξύ, την Τρίτη 2 Γενάρη, ο Κύπριος ηγέτης θα κάνει επίσημη επίσκεψη στο Ριάντ, για επαφές με τη σαουδαραβική ηγεσία.

ΡΑΜΠΑΤ.--

Μαζικές διαδηλώσεις κατά της ανεργίας, της φτώχειας και της ανέχειας πραγματοποιούν τις τελευταίες μέρες στη βορειοανατολική πόλη Τζαράντα του Μαρόκου πολλές χιλιάδες νέοι. Αφορμή για την κινητοποίηση των νέων έδωσε το δυστύχημα, που σημειώθηκε την περασμένη βδομάδα, σε κλειστό (εδώ και χρόνια) ανθρακωρυχείο της πόλης στο οποίο έχασαν τη ζωή τους δύο αδέλφια 23 και 30 ετών, επιχειρώντας να εξασφαλίσουν μεροκάματο, περίπου εννιά ευρώ, στις υπόγειες στοές.

Οι διαδηλωτές ζήτησαν αντιμετώπιση της ανεργίας, απαίτησαν χαμηλότερους λογαριασμούς στις υπηρεσίες ύδρευσης και ηλεκτρισμού και φώναξαν συνθήματα κατά της κυβερνητικής απραξίας, που προκαλεί εδώ και χρόνια την περιθωριοποίηση των νέων εργαζομένων.

Το ανθρακωρυχείο στη Τζαράντα, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Αλγερία, απασχολούσε μέχρι τη δεκαετία του '90 περίπου 9.000 ανθρώπους. Το κλείσιμο του ορυχείου προκάλεσε μαζική μετανάστευση, ενώ μέχρι σήμερα εκατοντάδες νεαροί συνεχίζουν να διακινδυνεύουν τη ζωή τους καθημερινά εξορύσσοντας άνθρακα παράνομα, τον οποίο πωλούν πάμφθηνα σε εταιρείες της περιοχής.