Associated Press

Η εικόνα χάους, που προκαλείται από την αντιπολίτευση είναι η μοναδική πραγματικότητα των ΜΜΕ

Σίγουρα κάποιος ψεύδεται... Μία απεργία ποτέ δεν έλαβε χώρα στη Βενεζουέλα. Κατ' αρχήν πρόκειται για λοκ άουτ των εργοδοτών, με μοναδική και σχετική εξαίρεση την «απεργία» στην Εθνική Πετρελαϊκή Βιομηχανίας PdVSA. Ουσιαστικά, όμως, πρόκειται για σύγκρουση. Οντως υπήρξαν διαδηλώσεις. Και από τις δύο πλευρές. Αντιπολίτευσης και οπαδών της διαδικασίας της «μπολιβαριανής επανάστασης». Υπήρξαν δολιοφθορές, σαμποτάζ, ακόμη και τρομοκρατία. Αλλά αυτά ποτέ δεν είδαν το φως της δημοσιότητας από τους ...Πινόκιο των διεθνών ΜΜΕ που ελέγχονται από κυβερνήσεις, πολυεθνικές και διάφορα λόμπι.

Τα γεγονότα που βιώνει η Βενεζουέλα, όλο αυτό το μήνα, είναι μία αναβίωση των γεγονότων του περασμένου Δεκέμβρη, όπου προκηρύχτηκε και η πρώτη «απεργία» και που σταδιακά οδήγησε στο τελικά αποτυχημένο πραξικόπημα του Απρίλη. Πιο σύνθετα και πιο ενορχηστρωμένα από τους ίδιους κύκλους πάντα -τα εγχώρια ΜΜΕ, το καρκίνωμα που χρόνια καταβροχθίζει το πετρέλαιο, την Ενωση Βιομηχάνων, την Fedecamaras- καθώς ένα στρατιωτικό πραξικόπημα φαντάζει αδύνατο, οπότε οι κατεύθυνση ήταν «δημιουργία χάους», ούτως ώστε να νομιμοποιηθεί μία επέμβαση.

Associated Press

Αντιθέτως, οι διαδηλώσεις κατά των εγχώριων ΜΜΕ και του βρώμικου ρόλου τους, αποσιωπούνται

Η «διανομή» των ειδήσεων κατά το δοκούν και το συμφέρον -και δεδομένης της αντικειμενικής, αλλά και υποκειμενικής δυσκολίας της κυβέρνησης Τσάβες να αντιμετωπίσει τον ορυμαγδό αυτό της «τρομοκρατικής πληροφόρησης», όπως η ίδια την έχει αποκαλέσει, συνεχίζεται και από τα διεθνή και «έγκυρα» μέσα ενημέρωσης, που άκριτα αναμασούν τις ειδήσεις που προωθούνται, δημιουργώντας μια εικόνα «χάους» και «δύο κόσμων», που θα νομιμοποιήσει φυσικά την άμεση απομάκρυνση του Τσάβες και του Κινήματος της 5ης Δημοκρατίας (MVR) από την κυβέρνηση, με κάθε μέσο θεμιτό ή μη.

Ο ρόλος των ΜΜΕ στην υπόσκαψη της κυβέρνησης της Βενεζουέλας σίγουρα αποτελεί ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο, αφού εξαρχής, μπροστά στη σαρωτική επικράτηση των δυνάμεων που στηρίζουν τον Πρόεδρο Ούγο Ραφαέλ Τσάβες Φρίας και προωθούν τη διαδικασία της «μπολιβαριανής επανάστασης», ανέλαβαν να κατασκευάσουν την αντιπολίτευση. Από την αρχή, ποτέ δεν ανέφεραν καμία ενέργεια ή απόφαση της κυβέρνησης, αντιθέτως οι μοναδικές αναφορές ήταν εξαιρετικά υποτιμητικές... ο Τσάβες γι' αυτούς δεν ήταν ο πρόεδρος, αλλά ο «πιθηκάνθρωπος». Είναι, ήδη, γνωστός ο ρόλος που έπαιξαν για να επιτευχτεί το πραξικόπημα του Απρίλη.

Τώρα πια, πιο εκλεπτυσμένα, το κατά δύναμη φυσικά...

Για να αντιληφθεί κανείς σφαιρικότερα τα επικίνδυνα τεκταινόμενα των τελευταίων δύο βδομάδων, δύο ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια, το «Globovision» και «Venevision» μίσθωσαν με συμβόλαια «δράστες», ώστε να δημιουργηθεί η αναγκαία εικόνα χάους και «απολυταρχικής και δολοφονικής κυβέρνησης», που θα πρέπει να αποτυπωθεί ηλεκτρονικά και να διασωθεί σε όλο τον πλανήτη. Το βίντεο περιέχει την ομολογία ενός εκ των δραστών, του Εουκάρις Ροντρίγκες, όπου ομολογεί ότι στελέχη των δύο άνω τηλεοπτικών σταθμών τον πλήρωσαν ώστε να «αποκαλύψει» ότι ο βουλευτής και δημοσιογράφος Χουάν Μπαρέτο, καθώς και άλλοι βουλευτές «εξόπλισαν με όπλα μέλη του MVR και έδωσαν διαταγές, ούτως ώστε να ανοίξουν πυρ κατά των διαδηλωτών της αντιπολίτευσης»!

Στο χορό που στήνουν τα εγχώρια ΜΜΕ, ακολουθούν κατά πόδας και τα διεθνή. Το πιο εξόφθαλμο παράδειγμα παραγωγής ψεύδους, ο χειρισμός της πρόσφατης απόφασης του OAS (Οργανισμός Αμερικάνικων Κρατών).

Μετά από 25 ώρες σκληρότατων διαπραγματεύσεων κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου της δεύτερης βδομάδας του Δεκέμβρη ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (OAS) -αντιπροσωπεύοντας τις 34 χώρες της ηπείρου- έδωσε στη δημοσιότητα την απόφασή του, αναφορικά με το θέμα της έκτακτης Συνόδου, που δεν ήταν άλλο από την κρίση στη Βενεζουέλα. Το ίδιο το ανακοινωθέν φαινόταν σαφέστατο και συγκεκριμένο: με κατηγορηματικό τρόπο απέρριψε οποιαδήποτε λύση δε συνάδει με το σύνταγμα της χώρας -το οποίο έχει τεθεί σε ισχύ με την υποστήριξη του Προέδρου Τσάβες, αφού είχε πρώτα εγκριθεί, το πλήρες κείμενό του, από τη συντριπτική πλειοψηφία του λαού μόλις το 1999- και εκφράζει «την απόλυτη στήριξή του στη δημοκρατική και συνταγματική τάξη της Μπολιβαριανής δημοκρατίας της Βενεζουέλας, της κυβέρνησης της οποίας ηγείται ο Ούγκο Τσάβες Φρίας».

Βέβαια, η περιπέτεια ξεκίνησε, όταν αναζητήθηκε το ίδιο το ανακοινωθέν. Βρέθηκε μόνο σε εφημερίδες της Λατινικής Αμερικής! Παρ' όλα αυτά, τις παραμονές της Συνόδου το θέμα κοσμούσε τις πρώτες θέσεις όλων των διεθνών ΜΜΕ, αφού με χαρακτηριστικό τρόπο αναλύονταν, όλες οι πλευρές της πρότασης της αμερικανικής κυβέρνησης και προϊδεάζονταν οι αναγνώστες ότι ο OAS συσκέπτεται, για να αποφασίσει και την ενεργοποίηση του σχετικού άρθρου του καταστατικού του, που σημαίνει επέμβαση. Εντούτοις, η απόφαση, πρωτοφανής και «ιστορική», ανέτρεψε την υπό διαμόρφωση εικονική πραγματικότητα, αφού όχι μόνο απορρίφθηκε η πρόταση των ΗΠΑ, αλλά καταδικάστηκε συνάμα«μια για πάντα, κάθε προσπάθεια εκδήλωσης πραξικοπήματος στη Βενεζουέλα ή σε κάποια άλλη χώρα», ενώ η απόφαση συστήνει και στον ΓΓ του OAS, Σεσάρ Γκαβίρια, να «βρει τρόπο ώστε να κατευθύνει τις εξελίξεις προς θετική κατεύθυνση». Ουσιαστικά πρόκειται για «ψήφο δυσπιστίας» προς το πρόσωπο του Γκαβίρια και κυρίως τις ενέργειές του καθ' όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, αφού εν συνεχεία καλεί το Κέντρο Κάρτερ και τον ΟΗΕ (δύο φορείς που επιθυμούσε η κυβέρνηση Τσάβες και όχι η αντιπολίτευση) να προωθήσει το διάλογο και να μην επιτρέψει επ' ουδενί καμία προσπάθεια εκδήλωσης πραξικοπήματος είτε δόλιες ενέργειες ακόμη και από εκπροσώπους του OAS!

Το «εγκυρότατο» βρετανικό BBC παρουσίαζε το θέμα όχι με βάση την απόφαση, αφού αυτή ήταν η είδηση, αλλά βάσει των αντιδράσεων της αμερικανικής κυβέρνησης, ποιώντας κυριολεκτικά την νήσσαν, όσον αφορά στο ανακοινωθέν. Αν κάποιος δηλαδή διάβαζε το εν λόγω κείμενο, θα κατέληγε ευκόλως στο συμπέρασμα ότι φυσικά ο OAS στηρίζει αναντίρρητα όλες τις κινήσεις και τις ενέργειες του Σεσάρ Γκαβίρια, αλλά μάλιστα υιοθέτησε και μία πρόταση που έχει την απόλυτη συναίνεση των ΗΠΑ «δηλαδή «για δημοκρατική λύση με άμεση προσφυγή στις κάλπες», όπως είχε τονίσει ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Ρίτσαρντ Μπάουτσερ!

Οσο για τις ανταποκρίσεις του Associated Press-(ΑΡ), παρά το λακωνικό, σαφές και απερίφραστο χαρακτήρα σε σχέση με τη συνήθη διπλωματική γλώσσα, ανακοινωθέν, ένιωθαν την ανάγκη να ανασκευάσουν την ιστορία. Ετσι, ο υπογράφων Νέστορ Ικέδα, τιτλοφορούσε τις ανταποκρίσεις του ως «μη σαφής στήριξη στον Τσάβες»! Πόσο πιο σαφής στήριξη θα μπορούσε να υπάρξει εκ μέρους του OAS; Μια φωτογραφία των 43 πρεσβευτών του OAS, να φορούν τους χαρακτηριστικούς κόκκινους μπερέδες και να φωνάζουν «ζήτω οι Μπολιβαριανή Επανάσταση»; Ή να αποσταλεί διεθνής δύναμη, ώστε να συντρίψει τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης; Φυσικά, για να στηρίξει το ρεπορτάζ του ο Ικέδα, μεταφέρει τις δηλώσεις του πρέσβη των ΗΠΑ στον OAS, Ρότζερ Νοριέγκα, ο οποίος τονίζει ότι «η απόφαση κατηγορηματικά και ενεργητικά, στηρίζει τις ενέργειες του ΓΓ του Οργανισμού» και φυσικά εμφανίζονται οι ΗΠΑ να είναι εξαιρετικά ευχαριστημένες από την απόφαση, παρά το γεγονός ότι συνιστά τη μεγαλύτερη ήττα, σε διπλωματικό επίπεδο και μάλιστα μέσα στην αυλή τους, εδώ και «αιώνες»!

Σημείωση αναγκαία: τον Νοριέγκα ακολουθεί ένας θρύλος, αυτός του χειρισμού και της χειραγώγησης των δημοσιογράφων κατά τη διάρκεια της θητείας του -μέχρι πρόσφατα- ως μέλους της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, ενώ ο ίδιος έχει δηλώσει ότι ο δημοσιογράφος των New York Times, Λάρι Ρότερ, ποτέ δεν έχει γράψει κομμάτι χωρίς πρώτα να τον συμβουλευτεί!

Ποιος άραγε είναι ο ρόλος του ΑΡ, πρακτορείου ειδήσεων που διατείνεται ότι αποτελεί «τη ραχοκοκαλιά του παγκόσμιου δικτύου ενημέρωσης; Μόνο στις ΗΠΑ, το ΑΡ τροφοδοτεί με ειδήσεις 5.000 ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς και 1.700 εφημερίδες. Πρέπει να προστεθούν και περίπου 8.500 εφημερίδες και ραδιοτηλεοπτικά μέσα σε 121 χώρες ανά τον κόσμο» και κανείς δεν έχει συλλάβει περίπου την έννοια της επίδρασης και του ρόλου που έχει το ΑΡ. Ενας ρόλος που του προσδίδει απίστευτη δύναμη στο να διαμορφώνει «εικονικές πραγματικότητες», που θα επιτρέψουν, στην περίπτωση της Βενεζουέλας, τη νομιμοποίηση της επέμβασης...

Associated Press

Αμερικάνοι πεζοναύτες ερευνούν...

Με την παύση του εμφυλίου, που επί δυόμισι δεκαετίες κατέστρεψε σχεδόν ολοσχερώς το Αφγανιστάν, δε σημαίνει ότι αποκαταστάθηκε η ειρήνη στη χώρα, που υπέστη τον πρώτο «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας»: Η έλλειψη εθνικού στρατού, η μη ενοποίηση δηλαδή των ένοπλων ομάδων, και το ότι δεν αφοπλίζονται, ναρκοθετούν το μέλλον του Αφγανιστάν.

Το πρόβλημα γίνεται οξύτερο από την ολοκάθαρα εξαρτημένη φύση της κυβέρνησης Καρζάι - ακόμη και η φρούρηση του οποίου γίνεται από Αμερικανούς στρατιώτες των ειδικών δυνάμεων - όσο και την ανειλικρίνεια των κατακτητών, ουσιαστικά, της χώρας... Η υπεσχημένη από τη «διεθνή κοινότητα» βοήθεια φθάνει αργά, αν φθάνει ποτέ, στους Αφγανούς.

Οι εθνοτικές, θρησκευτικές κι ενδοπαραταξιακές συγκρούσεις στη Βόρεια Συμμαχία, που ουδέποτε ήταν ενιαία, είναι το υπόβαθρο της συνεχιζόμενης μάχης για τη νομή της εξουσίας. Η προσωρινή κυβέρνηση Καρζάι, που επιβλήθηκε από τους Αμερικανούς στη Λόγια Τζίργκα, ελέγχει μόνο την πρωτεύουσα. Δύο υπουργοί δολοφονήθηκαν κι ο Καρζάι μόλις διασώθηκε από την εναντίον του απόπειρα στην Κανταχάρ τον Αύγουστο.

Η «νίκη» της «αντιτρομοκρατικής συμμαχίας» επιτεύχτηκε: Διακηρυγμένος στόχος των ΗΠΑ ήταν να «εξαλείψουν» τις βάσεις της «Αλ Κάιντα» και να ανατρέψουν τους Ταλιμπάν. Βαθύτερο κίνητρο ασφαλώς υπήρχε και είναι ο έλεγχος των οδών διαμετακομιδής του κεντρασιατικού πετρελαίου, αλλά η πραγμάτωση τέτοιων σχεδίων απέχει πολύ ακόμη.

Ενώ οι πακτωλοί που υπόσχονται οι διεθνείς δωρητές (2 δισ. δολάρια για το 2003, διακηρύχτηκε στο Οσλο το Δεκέμβρη) αιωρούνται, δεκάδες παιδιά και ενήλικες πεθαίνουν κάθε μήνα από το κρύο, τις κακουχίες, τις νάρκες και τις χιλιάδες βόμβες διασποράς που έριξαν τα «συμμαχικά» βομβαρδιστικά. Αλλά και τις συγκρούσεις των πολεμάρχων.

Το Αφγανιστάν ως κράτος δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τους Βρετανούς, με σύνορα που, όπως οι περισσότεροι ιμπεριαλιστικοί τεμαχισμοί, δεν έχουν ιστορική ή εθνική λογική. Συνήθως στην πορεία των δεκαετιών την κυβέρνηση ήλεγχαν οι Παστούν, η μεγαλύτερη φυλετική ομάδα, κάτι λιγότερο από το 50% των 28 εκατ. Αφγανών.

Οι συγκρούσεις ανάμεσα στις φατρίες των Παστούν, αλλά και οι πάντοτε κακές σχέσεις τους με τις μειονότητες, βασικά τους Τατζίκους, τους Ουζμπέκους και τους Χαζάρα, είναι εγγενές χαρακτηριστικό του Αφγανιστάν που δε λύθηκε ούτε στη συγκριτικά βραχύβια προσπάθεια οικοδόμησης ενός αφγανικού σοσιαλισμού. Η θρησκευτική μισαλλοδοξία προσθέτει πολλά προβλήματα στο σκηνικό.

Η πτώση των Ταλιμπάν ασφαλώς δε σημαίνει το τέλος των συγκρούσεων όσον αφορά τον εσωτερικό συσχετισμό δύναμης, ο οποίος φυσικά καθόλου άσχετος δεν είναι με τις προθέσεις των ξένων, οι οποίες είναι εξίσου αλληλοαντικρουόμενες. Είναι κοινό μυστικό ότι αρκετοί στο πίσω μέρος του μυαλού τους θα 'θελαν κατάτμηση του Αφγανιστάν.

Η διαπάλη για τον έλεγχο των μελλοντικών οδών διαμετακόμισης του κεντρασιατικού πετρελαίου, των οδών μεταφοράς των ναρκωτικών - κύρια πηγή προσόδων πολεμάρχων και της CIA, παραδοσιακά - και οι περιφερειακές ισορροπίες, ειδικά η αστάθεια στο Πακιστάν που έχει μεγάλη κοινότητα Παστούν, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να τεθεί ξανά εθνικό ζήτημα.

Αλλωστε, κυριαρχούν στον πληθυσμό ως προς τον αυτοπροσδιορισμό εθνικά και θρησκευτικά κριτήρια μάλλον, παρά κάποια υποτυπώδης έστω ταξική συνειδητότητα. Είναι κάτι που ενθαρρύνεται. Αξιοσημείωτα, στο κοινωνικό επίπεδο, όταν οι φοιτητές του Παν/μίου της Καμπούλ διαδήλωσαν το Νοέμβρη, οι αρχές πάταξαν με ασύλληπτη αγριότητα την κινητοποίηση σφαγιάζοντας 4 και συλλαμβάνοντας δεκάδες.

Οπως κι αν έχει, το Αφγανιστάν θα παραμείνει, εκτός σοβαρού απροόπτου, υπό κατοχή «για πολλά χρόνια», όπως πολλές φορές βεβαίωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Ουόκερ Μπους. Οι βάσεις σε όλη την Κεντρασία και το Αφγανιστάν, άλλωστε, ήταν αυτό που του ζητούσαν οι εντολείς του: Οι πολυεθνικές βιομηχανίες του πετρελαίου.

Πάνω από 100 Ευρωπαίοι διανοούμενοι, συγγραφείς, καλλιτέχνες και πανεπιστημιακοί συγκεντρώθηκαν στη Μαδρίτη, στις αρχές του Οκτώβρη, στηρίζοντας μία δημόσια ανακοίνωση, ένα μανιφέστο ως απάντηση στα σχέδια της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών για έναν πόλεμο κατά του Ιράκ. Στο παραπάνω μανιφέστο γίνεται έκκληση, μεταξύ άλλων, στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να μη στηρίξουν τα πολεμικά σχέδια των ΗΠΑ. Η πρωτοβουλία αυτή, που φέρει το όνομα «Συμμαχία Αντιιμπεριαλιστών Διανοουμένων», εμπνεύστηκε από το ιστορικό Συνέδριο των Αντιφασιστών Διανοουμένων, που έγινε το 1936, και το οποίο απαιτούσε, μεταξύ άλλων, μία συνεννόηση μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών ώστε να αποφευχθεί ένας πόλεμος.

Ο στόχος αυτής της πρωτοβουλίας, όπως αναφέρουν οι εμπνευστές της, είναι να δείξουν ότι υπάρχει περιθώριο για μία εναλλακτική πρόταση στον πόλεμο. Από το δισέλιδο μανιφέστο, που παρουσίασε ο Ζοσέ Σαραμάγκο στην εκδήλωση στη Μαδρίτη, παραθέτουμε μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

«Η ανθρωπότητα σύρεται προς μία υλική και ηθική καταστροφή χωρίς προηγούμενο. Η λεγόμενη σταυροφορία κατά της τρομοκρατίας, που ξεκίνησε η κυβέρνηση των ΗΠΑ και των συμμάχων της, δεν είναι παρά μία νέα και άνιση ιμπεριαλιστική επίθεση, στόχος της οποίας είναι να εδραιωθεί, με οποιοδήποτε τίμημα, η βορειοαμερικανική ηγεμονία, ενισχύοντας το Ισραήλ και εξασθενώντας τις αραβικές και ισλαμικές χώρες, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν μία απειλή για το σιωνισμό».

Θεωρούμε, συνεπώς, απαραίτητο να φέρουμε σε πέρας μία ευρεία συζήτηση για την παγκόσμια κατάσταση, όπως αυτή διαμορφώθηκε μετά τα γεγονότα της 11ης του Σεπτέμβρη και να προωθήσουμε έναν άλλο, εναλλακτικό λόγο στον επίσημο λόγο που κρύβει και παραποιεί την πληροφόρηση και τείνει να ποινικοποιήσει κάθε μορφή διαφωνίας ή διαμαρτυρίας.

Συνεπώς, η ευθύνη όλων μας, που έχουμε κάνει τον πολιτισμό και την επικοινωνία επάγγελμά μας, είναι ιδιαίτερα μεγάλη, αφού ο ιμπεριαλισμός σκοπεύει να αντικαταστήσει την ελεύθερη κυκλοφορία ιδεών με την «ενιαία σκέψη» που προωθεί η εξουσία, με στόχο να καλύψει τη βαθιά αδικία των σκοπών της και την αμείλικτη κτηνωδία των μέσων της.

(...) Δεν αρκεί ο καθένας μας να αντιπαραθέτει την προσωπική του δουλιά στην πολεμική μηχανή και στους μηχανισμούς καταστολής που έχει δρομολογήσει ο ιμπεριαλισμός: Μόνο μέσα από την ενότητα και το συντονισμό, κατ' αρχάς σε κρατικό και μετά σε διεθνές επίπεδο, θα μπορέσουμε να τα σταματήσουμε.

Εμείς, επίσης, δε δεχόμαστε να στηρίξουν οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο όνομά μας την αιματηρή "σταυροφορία" του βορειοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού. Ο πόλεμος δεν είναι αναπόφευκτος, όπως ισχυρίζονται οι υποστηρικτές του. Ο πόλεμος είναι η αποτυχία της πολιτικής και της λογικής, η ήττα όλων των λαών που αναμειγνύονται σε αυτόν. Ο πόλεμος ευνοεί τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες, τους πληρωμένους τους πολιτικούς και τους οργανισμούς στην υπηρεσία τους (Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, ΔΝΤ, Παγκόσμια Τράπεζα), που θυσιάζουν την ευημερία, την υγεία, την ελευθερία και τη ζωή εκατομμυρίων ατόμων στο βωμό των συμφερόντων των πλουσίων.

(...) Εμείς οι υπογράφοντες δεσμευόμαστε να στηρίξουμε με τα λόγια και τις πράξεις μας τα αναρίθμητα θύματα του ιμπεριαλισμού και της νεοφιλελεύθερης "παγκοσμιοποίησης": Τους φτωχούς και καταλεηλατημένους λαούς σε ολόκληρο τον πλανήτη, τους εξαθλιωμένους και περιθωριοποιημένους των λεγόμενων αναπτυγμένων χωρών, οι οποίοι, με τη δραματική ροή μεταναστών που προσπαθούν να διαφύγουν από την πείνα και την αδικία, αυξάνονται συνεχώς.

Ναι, θα αντιπαλέψουμε την τρομοκρατία, ξεκινώντας, όμως, από τις πιο αποτρόπαιες και απαράδεκτες μορφές της: Την κρατική τρομοκρατία και την τρομοκρατία του κεφαλαίου (...), μέχρις ότου δεν τελειώσουμε με αυτά, δε θα μπορούμε να μιλάμε για δημοκρατία αλλά ούτε και για πολιτισμό».