ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 29 Νοέμβρη 2009
Σελ. /40
ΔΙΕΘΝΗ
ΟΥΚΡΑΝΙΑ
Η «σκιά» του ρωσικού Στόλου στις προεδρικές εκλογές

Από παλιότερη κινητοποίηση ενάντια στην παρουσία του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα

Associated Press

Από παλιότερη κινητοποίηση ενάντια στην παρουσία του ΝΑΤΟ στη Μαύρη Θάλασσα
Στις 17 Γενάρη 2010 θα πραγματοποιηθούν στην Ουκρανία προεδρικές εκλογές, που αναμένεται να επηρεάσουν τις μελλοντικές εξελίξεις σε μια ευρύτερη περιοχή, αφού η χώρα αυτή αποτελεί σημαντικό «κλειδί» στις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, που αφορούν όχι μόνον τα ζητήματα της ενέργειας, αλλά και αυτά της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, των σχέσεων που θα διαμορφώσει η Ρωσία με τις ΗΠΑ και την ΕΕ.

Ενα από τα ζητήματα που απασχολούν την προεκλογική εκστρατεία στην Ουκρανία είναι αυτό του ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας. Πρέπει να σημειωθεί πως σύμφωνα με τη μεγάλη ναυτική 20ετή συμφωνία (28/05/97) μεταξύ Ουκρανίας - Ρωσίας, ο πολεμικός στόλος της Ρωσίας μπορεί να παραμένει στην Κριμαία μέχρι το 2017. Η επίσημη ουκρανική πλευρά επιμένει πως στις 28 Μάη του 2017 «η παραμονή του ρωσικού πολεμικού στόλου στο έδαφος της Ουκρανίας θα είναι ήδη παράνομη». Σχετικά με αυτό ο Πρόεδρος της Ουκρανίας συγκρότησε μια ομάδα εργασίας για να μελετήσει τις δυνατότητες εκμετάλλευσης της υποδομής του όρμου της Σεβαστούπολης μετά το 2017 για «μη πολεμικούς σκοπούς». Ωστόσο οι «φιλειρηνικές» και «αντιπολεμικές» τοποθετήσεις των σημερινών κυβερνητικών αρχών της Ουκρανίας, που δηλώνουν ότι δεν θα ανανεώσουν τη συμφωνία με τη Ρωσία, δεν γίνονται πιστευτές, αφού είναι οι ίδιες πολιτικές δυνάμεις που επιδιώκουν την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ (παρά την αντίθεση της πλειοψηφίας του ουκρανικού λαού), κάτι που αυτόματα θα οδηγήσει στην αντικατάσταση των ναυτικών ρωσικών βάσεων στην Κριμαία, με ανάλογες των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.

Ουκρανικά εμπόδια στο ρωσικό Στόλο

Οπως μετέδωσε τη βδομάδα που πέρασε το ειδησεογραφικό πρακτορείο «ΙΜΚ», ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιούστσενκο, που είναι εκ νέου υποψήφιος για την ουκρανική προεδρία, δήλωσε πως «και μόνον το γεγονός της παρουσίας του ρωσικού πολεμικού στόλου της Μαύρης θάλασσας στην Ουκρανία αποσταθεροποιεί τις ουκρανικο-ρωσικές σχέσεις». Σύμφωνα με τον Γιούστσενκο, το Σύνταγμα της Ουκρανίας προϋποθέτει πως η Ουκρανία θα είναι πραγματικά ανεξάρτητη μόνον όταν στο έδαφός της δε θα υπάρχουν στρατιώτες ξένου κράτους. Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ακόμη πως «μέχρι τις 28 Μάη 2017 ο ρωσικός πολεμικός στόλος πρέπει να αποχωρήσει από το έδαφος της Ουκρανίας».

Από τη μεριά της η Ρωσία αντιτάσσεται στις προσπάθειες που καταβάλλει η Ουκρανία για μονομερή επίλυση των πολύπλοκων προβλημάτων, που είναι συνδεδεμένα με τη λειτουργία του Ρωσικού Στόλου της Μαύρης θάλασσας, δήλωσε πριν λίγες μέρες ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Γκριγκόρι Καράσιν, σε συνέντευξή του στην ρωσική εφημερίδα «Ιζβέστια».

Στο στόχαστρο του Γκ. Καράσιν βρέθηκαν τα διατάγματα του προέδρου της Ουκρανίας που αποβλέπουν στη σκλήρυνση του καθεστώτος διέλευσης των κρατικών συνόρων αυτής της χώρας από τα πλοία του ρωσικού Στόλου της Μαύρης θάλασσας, καθώς επίσης και του καθεστώτος μετακινήσεων των ρωσικών στρατευμάτων στο ουκρανικό έδαφος εκτός περιοχών της μόνιμης εγκατάστασής τους. Ο Ρώσος υφυπουργός έθεσε ακόμη το ζήτημα της ανησυχίας της Ρωσίας σχετικά με την προσπάθεια των αρχών της Ουκρανίας να επιβάλλουν την καταγραφή των Ρώσων στρατιωτικών από την υπηρεσία ελέγχου των αλλοδαπών της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τον Καράσιν, οι παραπάνω προσπάθειες παραβιάζουν τις βασικές Συμφωνίες για το ρωσικό Στόλο της Μαύρης θάλασσας και εμποδίζουν τη λειτουργία του.

Να σημειωθεί πως αυτά τα προεδρικά διατάγματα υπογράφτηκαν από τον Πρόεδρο της Ουκρανίας τον Αύγουστο του 2008, κατά τη διάρκεια της ρωσο-γεωργιανής σύρραξης στη Νότια Οσετία, με φανερό στόχο να εμποδίσουν τις ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα.

Ζήτημα τριβής

Το ζήτημα της μελλοντικής ή όχι παρουσίας του ρωσικού στόλου στην Κριμαία απασχολεί προεκλογικά όλες τις πολιτικές δυνάμεις και τους υποψηφίους.

Ο πρώην πρωθυπουργός Β. Γιανουκόβιτς, υποψήφιος του «Κόμματος των περιοχών», που προηγείται στις δημοσκοπήσεις, τάχθηκε «ενάντια στην πολιτικοποίηση» του ζητήματος, καθώς και κατά της χειροτέρευσης των σχέσεων με τη Ρωσία, που, όπως είπε, επιδιώκει ο Γιούστσενκο. Ο Γιανουκόβιτς διευκρίνισε ακόμη πως μπορούν οι ρωσικές βάσεις να μείνουν στην Κριμαία, στη βάση της «διεθνούς πρακτικής» και μάλιστα αυτές να βοηθήσουν στον «εκσυγχρονισμό του ουκρανικού πολεμικού στόλου».

Η σημερινή πρωθυπουργός και υποψήφια Πρόεδρος, Γ. Τιμοσένκο, αποφεύγει να αναφερθεί στις προοπτικές του ρωσικού Στόλου μετά το 2017. Ωστόσο κι αυτή δηλώνει πως δε θα πρέπει να ακολουθηθεί ένας δρόμος «έντασης» στις σχέσεις με τη Ρωσία.

Επίσης, ο τρίτος υποψήφιος για την Προεδρία, Β. Λιτβίν, πρόεδρος του ουκρανικού Κοινοβουλίου, τάσσεται υπέρ της παραμονής του ρωσικού στόλου, αλλά με αυξημένο αντίτιμο. Ο ίδιος δηλώνει πως πρέπει να ληφθεί υπόψη μια λύση που δε θα θέτει σε αμφισβήτηση την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, αφού η απομάκρυνση του ρωσικού στόλου θα δημιουργήσει αντιδράσεις στους ρωσικής καταγωγής κατοίκους της Κριμαίας και θα στερήσει 30 χιλιάδες θέσεις εργασίας από την περιοχή.

Ο Α. Γιατσενιούκ, επίσης υποψήφιος για την προεδρία, πρώην πρόεδρος του ουκρανικού Κοινοβουλίου και στενός συνεργάτης του Γιούστσενκο, δηλώνει πως το θέμα «δεν είναι επίκαιρο» και θα πρέπει να απασχολήσει στις παραμονές της λήξης της συμφωνίας με τη Ρωσία.

Τέλος, ο Π. Σιμονιένκο, Α' Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚ Ουκρανίας και επικεφαλής ενός ευρύτερου αριστερού συνδυασμού 4 κομμάτων, τάσσεται υπέρ της ενσωμάτωσης του ρωσικού Στόλου σε έναν «ευρωπαϊκό Στόλο της Μαύρης Θάλασσας», όπου θα συμμετέχουν οι δυνάμεις του Πολεμικού Ναυτικού της Ρωσίας, της Ουκρανίας και της ΕΕ στη Μαύρη Θάλασσα, με στόχο την «ασφάλεια και την ειρήνη» στην περιοχή. Η συγκεκριμένη προσέγγιση, που στοχεύει στην αποτροπή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και της χρήσης των βάσεων από αυτό, αντιμετωπίζει αταξικά όχι μόνο τη σημερινή Ρωσία, αλλά και την ΕΕ, υποβαθμίζοντας τον ιμπεριαλιστικό τους χαρακτήρα. Η ζωή, ωστόσο, έχει δείξει πως η ΕΕ δεν αποτελεί «αντίπαλο δέος» στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ, αλλά είναι «νύχι κρέας», σ' ό,τι αφορά τις στρατιωτικές ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Αλλωστε Βουλγαρία και Ρουμανία, που βρέχονται από τη Μαύρη Θάλασσα είναι κράτη - μέλη τόσο της ΕΕ, όσο και του ΝΑΤΟ.

Ενίσχυση κι όχι αποδυνάμωση

Με αυτό το ρευστό τοπίο η Ρωσία παίρνει τα δικά της μέτρα για την ενίσχυση της παρουσίας της στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Οπως δήλωσε στο ραδιοτηλεφωνικό σταθμό «Εχο Μοσκβί», ο υποδιευθυντής του Γενικού επιτελείου του Πολεμικού Στόλου της Ρωσίας, ναύαρχος Ολέγκ Μπούρτσεφ η Ρωσία ενίσχυσε τη δραστηριότητά της για τη δημιουργία μιας καινούριας βάσης του πολεμικού στόλου της στη Μαύρη Θάλασσα σε ρωσικό έδαφος.

Μιλώντας για την προοπτική του πολεμικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας μετά το 2017, όταν λήξει η ρωσο-ουκρανική συμφωνία για τις ρωσικές βάσεις στην Κριμαία, ο Μπούρτσεφ σημείωσε: «Νομίζω πως αυτή θα εξαρτηθεί πολύ από την καλή βούληση της ουκρανικής πλευράς, από τη μελλοντική ηγεσία της Ουκρανίας». Ωστόσο, όπως δήλωσε ο ναύαρχος, «στο Νοβοροσίσκ εμείς ενισχύσαμε τη δραστηριότητά μας για τη δημιουργία νέων βάσεων του πολεμικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας».

Ο Ρώσος βουλευτής Μιχαήλ Νινάσεφ, που ηγείται και του «Κινήματος υποστήριξης του πολεμικού Στόλου» και είναι μέλος της Επιτροπής της Κρατικής Δούμας για την Αμυνα, δήλωσε πως η Ρωσία δε θα μειώσει, αλλά αντίθετα θα ενισχύσει παραπέρα το ρωσικό Στόλο στη Μαύρη Θάλασσα, τόσο στην Κριμαία, όσο και στο ρωσικό έδαφος, που βρέχεται από τη Μαύρη Θάλασσα.

Η Μαύρη Θάλασσα βρίσκεται πλέον στο «μικροσκόπιο» των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Αποτελεί σημαντικό χώρο για τη θαλάσσια επικοινωνία των κρατών, που βρέχονται από αυτήν. Ηδη τη διασχίζει ο αγωγός «Μπλε ρεύμα», που τροφοδοτεί την Τουρκία με ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ σχεδιάζεται και η κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού «Νότιο ρεύμα», που θα τροφοδοτήσει την Κεντρική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και την Ιταλία με ρωσικό φυσικό αέριο. Εκτός αυτού, η περσινή ρωσο-γεωργιανή σύρραξη στον Καύκασο επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά τη στρατηγική της σημασία για τα διάφορα στρατιωτικά σχέδια ελέγχου της περιοχής. Στις προεδρικές εκλογές της Ουκρανίας αναπόφευκτα μπλέκουν οι διαφορετικοί ιμπεριαλιστικοί σχεδιασμοί κι ανταγωνισμοί, που πηγαίνουν βήμα βήμα με την παραπέρα στρατιωτικοποίηση και της Μαύρης Θάλασσας.


Ι. Π. - Ε. Β.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ