ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 29 Γενάρη 2015
Σελ. /24
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΛΕΓΟΜΕΝΗΣ «ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΒΛΑΒΗΣ» ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ
Υπονόμευση της απεξάρτησης και της πρόληψης

Με αφορμή την πρόσφατη δημοσίευση (22/1/2015) της καταγγελίας που έκανε στον «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ» η Καλλιόπη Αλευρά, μια μητέρα της οποίας το παιδί βρίσκεται εδώ κι ένα χρόνο σε πρόγραμμα χορήγησης μεθαδόνης του ΟΚΑΝΑ και κάνει παράλληλη χρήση με μεγάλους κινδύνους για τη ζωή του, καθώς δεν πραγματοποιούνται οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις, επανέρχεται το ζήτημα της «μείωσης της βλάβης», όπως αυτό επιτάσσεται από την ευρωενωσιακή πολιτική και στρατηγική για τα ναρκωτικά.

Στην πραγματικότητα, στο συγκεκριμένο ορισμό αποτυπώνεται η πρόθεση διαχείρισης του προβλήματος των ναρκωτικών και την ίδια στιγμή τέτοιου είδους προγράμματα αξιοποιούνται σαν «Δούρειος Ιππος» για την υπονόμευση κάθε προσπάθειας απεξάρτησης και πρόληψης.

Στη χώρα μας, ο πυρήνας της ευρωενωσιακής πολιτικής για τα ναρκωτικά, δηλαδή της «μείωσης της βλάβης» (μείωση των συνεπειών του προβλήματος των ναρκωτικών αντί του περιορισμού του ίδιου του προβλήματος), εφαρμόζεται από τα προγράμματα του Οργανισμού Κατά των Ναρκωτικών. Το κύριο γνώρισμα των προγραμμάτων υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ είναι η χορήγηση οπιοειδών ουσιών, οι οποίες επιδρούν στο κεντρικό νευρικό σύστημα και προκαλούν εξάρτηση, όπως και τα υπόλοιπα ναρκωτικά. Οι ουσίες που χορηγούνται είναι η μεθαδόνη και η βουπρενορφίνη.

«Η μεθαδόνη χαρακτηρίζεται από παρόμοια χημική δομή και δράση με τη μορφίνη και η δράση της διαρκεί πολύ περισσότερο από της ηρωίνης. Η βουπρενορφίνη χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο ως υποκατάστατο της ηρωίνης, αλλά και για τη σωματική αποτοξίνωση από τη μεθαδόνη. Η χρήση κατασταλτικών ουσιών, όπως είναι το αλκοόλ ή τα υπνωτικά χάπια, μαζί με βουπρενορφίνη ή μεθαδόνη μπορεί να οδηγήσει σε υπερδοσολογία (overdose) και να επιφέρει το θάνατο» (επίσημη ιστοσελίδα του ΟΚΑΝΑ το 2011).

Τα ερωτήματα που μπαίνουν αφορούν τη φύση αλλά και τη λειτουργία των προγραμμάτων υποκατάστασης. Πόσο μεγάλες είναι οι πιθανότητες υπερδοσολογίας για έναν άνθρωπο που τα παρακολουθεί; Είναι πολύ μεγάλη για τους εξής λόγους: Η «εξασφαλισμένη» από το κράτος «νόμιμη» δόση του χρήστη δεν τον καλύπτει και αναζητά μαζί με αυτήν και τη συμπληρωματική «παράνομη». Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: Η περιοχή γύρω από τις μονάδες υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ μετατρέπεται σε πιάτσα διακίνησης.

Αν όλα τα υποκατάστατα έχουν δράση μόνο απέναντι στη χρήση ηρωίνης τότε ποιος είναι ο λόγος που σήμερα παρουσιάζονται ως πανάκεια; Καθώς το πρόβλημα είναι η πολυτοξικομανία, η παράλληλη, δηλαδή, χρήση διάφορων ουσιών (κοκαΐνης, χασίς, «έκσταση», αλκοόλ, ηρεμιστικών κ.ά.). Σήμερα, πάνω από το 70% των χρηστών κάνει παράλληλη χρήση ουσιών (σύμφωνα με στοιχεία του ΚΕΘΕΑ και του 18 ΑΝΩ) και μόνο αυτό το γεγονός καταρρίπτει τις αντιεπιστημονικές θεωρίες για το λόγο ύπαρξης των προγραμμάτων αυτών. Πόσα υποκατάστατα θα χορηγούνται; Για πόσες ουσίες; Κάθε προσπάθεια αποτοξίνωσης, απεξάρτησης με υποκατάστατο που είναι ενεργό μόνο απέναντι στην ηρωίνη, όχι μόνο είναι εξαρχής καταδικασμένη σε αποτυχία, αλλά θέτει και σε κίνδυνο τις ζωές χιλιάδων νέων ανθρώπων. Τα προγράμματα υποκατάστασης ενδείκνυνται για συγκεκριμένες πληθυσμιακές μονάδες, όπως φορείς του Εϊτζ.

Οι εργαζόμενοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου

Αυτό που δυσχεραίνει και δημιουργεί επιπλέον ερωτηματικά στη χώρα μας είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν τα περίπου 70 προγράμματα υποκατάστασης που υπάρχουν. Απ' άκρη σε άκρη της Ελλάδας τα προγράμματα έχουν διολισθήσει στη λειτουργία με χαμηλές προδιαγραφές. Ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο οι εργαζόμενοι σε αυτά κρούουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τον κώδωνα του κινδύνου για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα προγράμματα ως αποτέλεσμα της πενιχρής χρηματοδότησης, με τεράστιες ελλείψεις σε αναλώσιμα, αντιδραστήρια, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. «Είναι σε κίνδυνο όχι μόνο η επαγγελματική και επιστημονική μας υπόσταση, όχι μόνο η ασφάλεια των χορηγούμενων αλλά και η δημόσια Υγεία» (Σύλλογος Εργαζομένων του ΟΚΑΝΑ 7/10/2014).

Υπενθυμίζουμε ότι τον περασμένο Ιούλη, ο Σύλλογος Εργαζομένων στον ΟΚΑΝΑ είχε ζητήσει με επιστολή του την πολιτική και νομική κάλυψη του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, με αφορμή την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί το τελευταίο διάστημα στον Οργανισμό. «Μας υποχρεώνουν σε επιλογές αντίθετες με τους κανόνες ορθής ιατρικής πρακτικής και δεοντολογίας: Κάλυψη δομών με εκατοντάδες εξυπηρετούμενους εξ αποστάσεως (από το τηλέφωνο), κλινική παρακολούθηση χωρίς παρακλινικούς ελέγχους λόγω ελλείψεως αντιδραστηρίων, υποδοσολόγηση λόγω ελλείψεως φαρμάκων», είχε καταγγείλει η Επιστημονική Επιτροπή του Συλλόγου.

Σήμερα, τα προγράμματα του ΟΚΑΝΑ στη χώρα μας τα παρακολουθούν εκατοντάδες νέοι άνθρωποι που είναι εξαρτημένοι από ναρκωτικά και τη συγκεκριμένη πολιτική έχουν υπερασπιστεί όλα τα κόμματα πλην του ΚΚΕ. Το επιστέγασμα όλων των παραπάνω είναι η ιατρικοποίηση του προβλήματος των ναρκωτικών, δηλαδή η απογύμνωσή του από τα κοινωνικοοικονομικά αίτιά του, η συσκότιση των αιτιών που παράγουν και αναπαράγουν το πρόβλημα της εξάρτησης. Η ιατρικοποίηση και η μείωση της βλάβης, δηλαδή η διαχείριση του προβλήματος μέσω των προγραμμάτων υποκατάστασης, αποτελεί τη ραχοκοκκαλιά της πολιτικής της ΕΕ.

Από εκεί απορρέει και το πόρισμα της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής 2006 που ψήφισαν ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ:

«Το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι "αυτοπροκαλούμενη χρόνια υποτροπιάζουσα νόσος», ένας ορισμός διόλου τυχαίος και αθώος. «Αυτοπροκαλούμενη», άρα ευθύνεται ο ίδιος ο χρήστης. «Χρόνια», άρα δεν υπάρχει λόγος για απεξάρτηση, πάρε υποκατάστατα. «Υποτροπιάζουσα», οπότε γιατί να μεριμνήσει το κράτος για την κοινωνική επανένταξη των απεξαρτημένων, γιατί να έχουν δικαίωμα στη δουλειά, αφού ανά πάσα στιγμή θα «ξανακυλήσουν».

Πρόκειται για ένα αντιδραστικό ιδεολόγημα που απενοχοποιεί το αστικό σύστημα, το απαλλάσσει από κάθε ευθύνη και υποχρέωση, το θύμα γίνεται θύτης του εαυτού του και ακούγεται ως «λογική» η συντήρησή του στη ζωή.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ