Ετοιμο είναι, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, το σχέδιο της πολιτικής διακήρυξης της ΕΕ, το οποίο αναμένεται να εγκριθεί μέσα στη βδομάδα στην Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων (COREPER) μαζί με το διαπραγματευτικό πλαίσιο.

Οπως μετέδωσε το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ), στην παράγραφο 5 του σχεδίου της πολιτικής διακήρυξης, που θα παρουσιάσει για λογαριασμό της ΕΕ ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Τζακ Στρο, στον Τούρκο ομόλογό του, Αμπντουλάχ Γκιουλ, τονίζονται τα εξής:

«Η παρακολούθηση των δεσμεύσεών σας θα αποτελέσει στοιχείο-κλειδί για τη λήψη, στο πλαίσιο του συμβουλίου, των απαραίτητων αποφάσεων για τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων με εσάς».

«Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου, που αφορά στην προσαρμογή της Συμφωνίας της Αγκυρας, για το οποίο η θέση της ΕΕ παρουσιάστηκε στη δήλωση της 20ής Σεπτεμβρίου 2005», καταλήγει το σχέδιο πολιτικής διακήρυξης.

Στην παράγραφο 4 του σχεδίου της πολιτικής διακήρυξης τονίζεται: «Οι διαπραγματεύσεις, που εγκαινιάζουμε σήμερα (3 Οκτωβρίου), βασίζονται στο άρθρο 49 της συνθήκης περί Ευρωπαϊκής Ενωσης. Επιτρέψτε μου να υπενθυμίσω ότι οι διαπραγματεύσεις μας διεξάγονται σε μια διακυβερνητική διάσκεψη με τη συμμετοχή όλων των κρατών-μελών, καθώς και της δικής σας χώρας».

Στην ίδια παράγραφο γίνεται αναφορά στις μεταρρυθμίσεις στην Τουρκία και στις ελληνοτουρκικές διαφορές.

Επιπλέον, το κείμενο υπενθυμίζει την ανάγκη να εργαστεί η Τουρκία προς την πλήρη εφαρμογή της προενταξιακής στρατηγικής και των μεταρρυθμίσεων, ιδίως σε ό,τι αφορά στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας και λειτουργίας της Δικαιοσύνης, στο συνολικό πλαίσιο άσκησης των θεμελιωδών ελευθεριών (έκφρασης, συνεταιρισμού και θρησκείας), στα πολιτισμικά δικαιώματα, στην περαιτέρω εναρμόνιση των σχέσεων πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας με την ευρωπαϊκή πρακτική και στην κατάσταση στο νοτιανατολικό τμήμα της χώρας.

Σύμφωνα και με τη δέσμευση της Τουρκίας υπέρ της ειρήνης, της σταθερότητας και της ανάπτυξης καλών γειτονικών σχέσεων, συμπεριλαμβανομένων λύσεων σε εκκρεμούντα διμερή ζητήματα, «η Τουρκία οφείλει να προωθεί ενεργά την περιφερειακή συνεργασία». «Αυτό αναμένεται να συμβάλει στη σταθερότητα στην περιοχή», τονίζεται στην παράγραφο αυτή.

Στη διακήρυξη γίνεται αναφορά και στην εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και όπως αναφέρεται τα κράτη-μέλη θα αποφασίσουν, όταν έρθει η ώρα, κατά πόσον οι συνθήκες επιτρέπουν την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, έχοντας υπόψη τους τις εξελίξεις σχετικά με το κοινοτικό κεκτημένο από την εποχή της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Αναφορικά με το διαπραγματευτικό πλαίσιο, στο σχέδιο του κειμένου ικανοποιείται το αίτημα της Λευκωσίας, με το οποίο ζητείται από την Τουρκία να μην εμποδίζει την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στους διάφορους διεθνείς οργανισμούς.

Η παράγραφος 5 του σχεδίου του διαπραγματευτικού πλαισίου αναφέρει: «Στην περίοδο μέχρι την προσχώρηση θα απαιτηθεί από την Τουρκία να ευθυγραμμίσει, σταδιακά, τις πολιτικές της έναντι τρίτων κρατών, καθώς και τις θέσεις της εντός διεθνών οργανισμών (συμπεριλαμβανομένων των θέσεών της σε σχέση με τη συμμετοχή όλων των κρατών-μελών σ' αυτούς τους οργανισμούς) με τις πολιτικές και θέσεις, που υιοθετούνται από την ΕΕ και τα κράτη-μέλη της».

Στην παράγραφο 4 του σχεδίου του διαπραγματευτικού πλαισίου τονίζεται πως η πρόοδος των διαπραγματεύσεων θα έχει ως οδηγό την πρόοδο, την οποία θα σημειώσει η Τουρκία στην προετοιμασία της προσχώρησης, στο πλαίσιο της οικονομικής και κοινωνικής σύγκλισης και με αναφορά στις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Η πρόοδος θα αξιολογηθεί ιδιαίτερα με τις ακόλουθες απαιτήσεις:

-- Τα κριτήρια της Κοπεγχάγης.

-- Την πλήρη δέσμευση της Τουρκίας υπέρ των σχέσεων καλής γειτονίας και τη δέσμευσή της να επιλύσει τυχόν εκκρεμούσες συνοριακές διαφορές με βάση την αρχή της ειρηνικής επίλυσης διαφορών, σύμφωνα με το χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένης, αν απαιτηθεί, της υπαγωγής στη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου.

-- Τη συνεχιζόμενη υποστήριξη, από την πλευρά της Τουρκίας, των προσπαθειών να επιτευχθεί συνολική λύση του Κυπριακού, στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών και - σύμφωνα με τις ιδρυτικές αρχές της ΕΕ - συμπεριλαμβανομένων βημάτων, που συνεισφέρουν στη δημιουργία κλίματος, το οποίο να ευνοεί μια συνολική λύση, καθώς και της επίτευξης προόδου στην ομαλοποίηση των διμερών σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και όλων των κρατών της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας.

-- Την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας, οι οποίες απορρέουν από τη Συμφωνία Σύνδεσης και το πρωτόκολλο, που επεκτείνει τη Συμφωνία της Αγκυρας σε όλα τα νέα κράτη-μέλη, ιδίως εκείνων, τα οποία αφορούν στην τελωνειακή ένωση ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και στην εφαρμογή της εταιρικής σχέσης και των αναθεωρήσεών της.

Τέλος, στο σχέδιο αναφέρεται πως «στόχος είναι η ένταξη, αλλά οι διαπραγματεύσεις είναι ανοιχτού τέλους και δεν μπορεί να δοθεί προηγούμενη εγγύηση για την έκβασή τους».

Στην επιφάνεια επανέρχονται οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις μεταξύ των κρατών - μελών της ΕΕ, όσον αφορά τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, καθώς πυκνώνουν οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, ενόψει της κρίσιμης ημερομηνίας της 3ης Οκτώβρη.

Παρόλο που η κυρίαρχη άποψη μεταξύ των ισχυρών κρατών - μελών είναι να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις, ωστόσο υπάρχουν αντιδράσεις και διαφοροποιήσεις που αφορούν κυρίως την κατάληξη, αν δηλαδή η Τουρκία θα γίνει πλήρες μέλος ή θα υπάρξει κάποια ειδική σχέση με την ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό, αίσθηση προκάλεσε η θέση που εξέφρασε ο πρωθυπουργός της Δανίας Αντερς Φογκ Ράσμουσεν, ο οποίος προειδοποίησε για πρώτη φορά για τις συνέπειες της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, τονίζοντας ότι «δεν αρκεί πλέον» η εκπλήρωση από την Αγκυρα των υφισταμένων κριτηρίων.

«Εάν η ΕΕ επιθυμεί να συνεχίσει να λειτουργεί και να διατηρήσει την ακεραιότητά της, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν όρια για το σε ποιο βαθμό θα διευρυνθεί και πόσο σύντομα μπορεί αυτό να συμβεί», τόνισε ο Ράσμουσεν σε άρθρο του στην εφημερίδα «Politiken» της Κοπεγχάγης.

Σύμφωνα με τον Δανό πρωθυπουργό, το «όχι» στα δημοψηφίσματα της Ολλανδίας και της Γαλλίας για το ευρωπαϊκό «σύνταγμα» είναι η απόδειξη για την ανησυχία των Ευρωπαίων πολιτών όσον αφορά την πορεία της διεύρυνσης. «Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι πρέπει να επιβραδύνουμε (τη διεύρυνση) και να εργαστούμε για την εδραίωση της ΕΕ στην παρούσα της μορφή», τονίζει στο άρθρο του ο Ράσμουσεν.

Τη θέση της αυστριακής κυβέρνησης κατά της πλήρους ένταξης της Τουρκίας, επανέλαβε χθες η υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας Ούρσουλα Πλάσνικ, ανακοινώνοντας μάλιστα την πρόθεση της Βιέννης να συνεχίσει τις προσπάθειες της αναζήτησης συμμάχων ανάμεσα στα κράτη - μέλη.

«Υπάρχει βέβαια περιορισμένη υποστήριξη από τις κυβερνήσεις, όμως εμείς διατυπώνουμε μία υπεύθυνη και μετριοπαθή θέση, την οποία έχουν πολλοί άνθρωποι στην Ευρώπη, και όχι μόνον στην Αυστρία», τόνισε χαρακτηριστικά η Ο. Πλάσνικ, η οποία είχε προχθές στις Βρυξέλλες ιδιαίτερες συνομιλίες με τον ομόλογό της της Βρετανίας που ασκεί αυτό το εξάμηνο την Προεδρία στην ΕΕ και θα τη διαδεχτεί η Αυστρία το πρώτο εξάμηνο του 2006.

Σε συνέντευξή της στο χθεσινό φύλλο των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» του Λονδίνου, η Αυστριακή υπουργός Εξωτερικών υπογραμμίζει εκ νέου πως οι διαπραγματεύσεις με την Τουρκία θα μπορούσαν να οδηγήσουν στο μέλλον στην πλήρη ένταξη της χώρας αυτής, όμως σε αυτό το στάδιο οι διαπραγματεύσεις δε θα πρέπει να έχουν ως αποκλειστικό στόχο την πλήρη ένταξη.

Την κυρίαρχη θέση της ΕΕ εξέφρασε ο απερχόμενος καγκελάριος της Γερμανίας Γκ. Σρέντερ, ο οποίος συνηγόρησε ένθερμα, χθες στο Στρασβούργο, υπέρ της εισόδου μιας «σύγχρονης Τουρκίας» στην ΕΕ.

«Μία σύγχρονη Τουρκία, δυναμική από οικονομική σκοπιά, η οποία θα μπορούσε να συγκεράσει την ισλαμική πίστη με τις αξίες της ΕΕ» θα είναι «μία τεράστια συνεισφορά στην ασφάλεια και τη σταθερότητα όλων μας», επισημάνθηκε από τον Σρέντερ στη διάρκεια της ομιλίας του στο Στρασβούργο, στο χώρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Προέβλεψε, εξάλλου, «δύσκολες, μακρές» διαπραγματεύσεις Τουρκίας - ΕΕ, «που όμως θα ευοδωθούν (για την Τουρκία), μόνον εάν αυτή εμμείνει στην οδό των μεταρρυθμίσεων».