ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Εσβησε» η λαϊκή φωνή της Πόλυς Πάνου

Eurokinissi

Η μεγάλη ερμηνεύτρια

Σε ηλικία 73 χρόνων πέθανε, χτες, όπως ανακοίνωσε το «Υγεία», όπου νοσηλευόταν, η λαϊκή τραγουδίστρια Πόλυ Πάνου, μετά από πολύμηνη μάχη με τον καρκίνο. Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 28 Οκτωβρίου 1940, όμως μεγάλωσε στην Πάτρα. Μπήκε στη δισκογραφία με το «Πήρα τη στράτα την κακιά» (1952) του Μπιθικώτση. Η ιστορία της ξεκινά όταν ήταν μικρή, ακόμα, το 'σκαγε απ' το Δημοτικό και ανέβαινε στα Ψηλά Αλώνια, σ' ένα καφενείο που «είχε πρωτοφέρει τότε juke box». Αυτό ήταν «ο πρώτος δάσκαλος». Μαθήτρια του Δημοτικού, της άρεσε να τραγουδά το «Οταν θα πω το αχ!» το βαρύ ζεϊμπέκικο του Σταύρου Τζουανάκου, που μόλις είχε κυκλοφορήσει. Αργότερα, κρυφά από τους γονείς της, συμμετέχει σε διαγωνισμό ταλέντων της πόλης, με το τραγούδι «Μητέρα» του Φώτη Πολυμέρη και παίρνει το πρώτο βραβείο.

Ενα χρόνο μετά, βρίσκεται στην Πάτρα για εμφανίσεις ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης -νέος κι εκείνος τότε στο τραγούδι- πριν κάνει τις κατοπινές μεγάλες επιτυχίες του. Η τραγουδίστρια του συγκροτήματός του, τους είχε εγκαταλείψει και ο Γρηγόρης βρέθηκε να λέει το πρόβλημά του σ' έναν κουρέα. Και ο κουρέας του μίλησε για το «αηδόνι» της γειτονιάς του, την Πολυτίμη Κολιοπάνου. Ετσι ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης την έψαξε και την άκουσε να τραγουδά τα «βαριά» του Τζουανάκου, αλλά και ανατολίτικα και Πολυμέρη και αμέσως της ζήτησε να τον ακολουθήσει. Ταξίδεψαν μαζί στην Πάτρα, στο Αγρίνιο και μετά στην Αθήνα, στα δισκογραφικά στούντιο της «Columbia». Η Πόλυ Πάνου συνοδευόταν πάντα από τη μητέρας τη, παρ' όλη την οργή του εργολάβου πατέρα της.

Πολύ γρήγορα θα βρεθεί να τραγουδάει καινούργια τραγούδια όλων των κορυφαίων λαϊκών συνθετών της δεκαετίας του 1950. Ο Βασίλης Τσιτσάνης, ο Απόστολος Καλδάρας, ο Γιώργος Μητσάκης, ο Θόδωρος Δερβενιώτης και ο Μπάμπης Μπακάλης θα της γράψουν καινούργια τραγούδια. με τα οποία θα αναδειχτεί στη δισκογραφία και στο πάλκο. Πολλά απ' αυτά άντεξαν και τραγουδιούνται πολύ μέχρι σήμερα.

Τη Δευτέρα, από τις 9.30 το πρωί, η σορός της Πόλυς Πάνου θα βρίσκεται στο παρεκκλήσι του Α' Νεκροταφείου, στις 3 μ.μ. θα ψαλεί η Νεκρώσιμος Ακολουθία, ενώ η ταφή θα γίνει στο Νεκροταφείο του Κόκκινου Μύλου, σύμφωνα με την επιθυμία της, στον οικογενειακό τάφο.

Συναυλίες με φίλους

Ο συνθέτης Γιώργος Καζαντζής παρουσιάζει στις 5,12 και 19/10, σε τρεις συναυλίες εφ' όλης της ύλης, αγαπημένη μουσική και τραγούδια του στη μουσική σκηνή «Ρυθμός Stage» (Μαρίνου Αντύπα 38, τηλ. 210.9750.060), στην Ηλιούπολη. Καλεσμένοι του οι φίλοι και συνεργάτες του τραγουδιστές που ενίοτε τραγούδησαν τα τραγούδια του. Συγκεκριμένα, τα τραγούδια του Γιώργου Καζαντζή θα ερμηνεύσουν: Σάββατο 5 Οκτωβρίου: Ελένη Τσαλιγοπούλου και Γιώτα Νέγκα. Σάββατο 12 Οκτωβρίου: Μελίνα Κανά, Ανδριάνα Μπάμπαλη, Παντελής Θεοχαρίδης και Κώστας Παυλίδης. Σάββατο 19 Οκτωβρίου: Γιάννης Χαρούλης, Λιζέτα Καλημέρη και Παντελής Θεοχαρίδης. Συμμετέχει και στις 3 παραστάσεις η Ερωφίλη.

Τρεις συναυλίες - ταξίδια στο χώρο της μουσικής και των τραγουδιών του Γιώργου Καζαντζή με πολλούς από τους πιο σημαντικούς τραγουδιστές να ερμηνεύουν τις «Μέλισσες», το «Ητανε Αέρας», το «Χειμωνανθό», το «Πέταγμά σου», τη «Φωτιά κι Αλμύρα», το «Μυστικό», το «Σαν καταιγίδα», το «Κατάρτι κι ατμός», τα «Σεντόνια δίχτυα», τον «Ερωτικό χορό», την «Πνοή του ανέμου» κ.ά. Το ορχηστρικό σχήμα αποτελούν οι Κώστας Ματσίγκος στις κιθάρες και το μαντολίνο, ο Γιώργος Καζαντζής στο πιάνο και η Δέσποινα Σκέντου στο βιολί και στο τραγούδι.

- «Σύγχρονη Εποχή»: Αντρέ Μαρτί «Το έπος της Μαύρης Θάλασσας» (Μετάφραση Βασιλείας Παπαρήγα. Από εύπορη οικογένεια, μηχανικός στο θωρηκτό «Jean Bart» που έστειλε η Γαλλία ενάντια στη νεαρή Σοβιετική Ρωσία, ο συγγραφέας ήταν από τους επικεφαλής ναυτικούς που αρνήθηκαν να πολεμήσουν ενάντια στη ρωσική εργατική τάξη και τελικά ανάγκασαν τα πολεμικά πλοία να επιστρέψουν στη Γαλλία. Αυτό το γεγονός, που του κόστισε τετράχρονη φυλάκιση περιγράφει σ' αυτό το βιβλίο Α. Μαρτί, ο οποίος όταν αποφυλακίστηκε, το 1924, εντάχθηκε στο ΚΚ Γαλλίας, διατέλεσε μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Προεδρείου και της Γραμματείας της Κομμουνιστικής Διεθνούς, πολιτικός επίτροπος των Διεθνών Ταξιαρχιών στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, μαχητής της γαλλικής Αντίστασης στην Αλγερία και από το 1942 μέλος του ΠΓ και της Γραμματείας του ΚΚ Γαλλίας μέχρι το 1952, οπότε διαγράφτηκε).

- Γιώργος Φαρσακίδης «Αναζητώντας την Ιθάκη... Πορεία ζωής...» (Εκπληκτικό παράδειγμα αειθαλούς «μαχητή» εναντίον όποιο κακού απαξιώνει τον προορισμό του ανθρώπου να συμβάλλει στην πρόοδο της κοινωνίας, ο κομμουνιστής αγωνιστής, εικαστικός και συγγραφέας προσθέτει στο πλουσιότατο έργο του αυτό το πανέμορφο λεύκωμα - μαρτυρία του για τους αγώνες, τους πόθους, τα πάθη, τα οράματα της ηρωικής γενιάς του. Μια μαρτυρία για τη δική του ζωή, αλλά και πλήθους κομμουνιστών συναγωνιστών του στην ΕΑΜική Αντίσταση, στις φυλακές και εξορίες, στο λαϊκό και φιλειρηνικό κίνημα και στον πολιτισμό, εικονογραφικά τεκμηριωμένη με πολλά ντοκουμέντα - εικαστικά έργα του και σπάνιες φωτογραφίες. Ξεκινώντας από τη γενέτειρά του Οδησσό αναδράμει σε όλους τους τόπους, τους ανθρώπους, τους αγώνες, τα ιστορικά γεγονότα που συνδέθηκαν με τη ζωή και τη δημιουργία του).

- «Αγρα»: «Μάτση Χατζηλαζάρου Γράμματα από το Παρίσι στον Ανδρέα Εμπειρίκο, 1946 - 1947 και άλλα ανέκδοτα ποιήματα και πεζά της ίδιας περιόδου» (Εισαγωγή, υπομνηματισμός, επιμέλεια Χρήστου Δανιήλ. Η πρώτη υπερρεαλίστρια ποιήτρια, σύζυγος μέχρι το 1943 του πρωτοπόρου Ελληνα υπερρεαλιστής ποιητή, πεζογράφου και ψυχαναλυτή Ανδρέα Εμπειρίκου, συνταξιδεύοντας με διωκόμενους διανοούμενους και καλλιτέχνες του ΕΑΜ που φυγαδεύτηκαν στη Γαλλία με το πλοίο «Ματαρόα», σπούδασε στο Παρίσι, απ' όπου στο διάστημα 1946 - 1947 έστειλε στον Εμπειρίκο έξι επιστολές με αναφορές στη ζωή, την ποιητική της ενασχόληση, για Ελληνες και ξένους διανοούμενους και καλλιτέχνες που ζούσαν στο Παρίσι. Τα γράμματά της συνοδεύονται με 4 άγνωστα ποιητικά κείμενά της και 3 ποιήματα του Εμπειρίκου γραμμένα στα γαλλικά και φωτογραφίες του ζεύγους). Δημήτρης Καλοκύρης «Τα σύνεργα της πλοιαρχίας (ήτοι η άλλη όχθη του Ανδρέα Εμπειρίκου)» (Ο Δ. Καλοκύρης, συνεκδότης με τον Μίμη Σουλιώτη, του φημισμένου λογοτεχνικού περιοδικού της Θεσσαλονίκης «Τραμ», το 1971, γνώρισε τον Α. Εμπειρίκο και με μεσολάβηση του Οδυσσέα Ελύτη του ζήτησε συνεργασία με το περιοδικό και διοργάνωσε ομιλία του Εμπειρίκου στο Ποιητικό Εργαστήρι του ΑΠΘ. Τα κείμενα του βιβλίου «βιογραφούν», «αναλύουν» και «ερμηνεύουν» τον ανήσυχο, αλλά και υπεραισθαντικό άνθρωπο και ποιητή Εμπειρίκο).

- «Ιανός» (Αριστοτέλους 7, 54624, Θεσσαλονίκη: Αιμίλιος Εδεν «Το βιβλίο της ποίησης» (Βραβευμένος με το Διεθνές Βραβείο Ποίησης «Ναζίμ Χικμέτ» στο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης της Κωνσταντινούπολης το 2007, ο γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη Θεσσαλονικιός γιατρός Γεώργιος - Αιμίλιος Εδεν, εκδίδει το έκτο ποιητικό βιβλίο του. Σε 495 σελίδες παρατίθενται δεκάδες ποιήματα σε πέντε θεματικές ενότητες, ποιητικά πεζά του, κριτικές για το έργου του και φωτογραφικό παράρτημα). Περικλής Σφυρίδης «Τα ερωτικά (διηγήματα)» (Εισαγωγή, επιμέλεια Σωτηρίας Σταυρακοπούλου. Συλλογή διηγημάτων του γνωστού Θεσσαλονικιού γιατρού, ποιητή, πεζογράφου, μελετητή λογοτεχνών, πρώην διευθυντή λογοτεχνικών περιοδικών και διοργανωτή λογοτεχνικών συνεδρίων στη Θεσσαλονίκη). Γιάννης Αντωνιάδης «Σκάκι και λογοτεχνία (μια ανθολογία)» (μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας, με μεταπτυχιακό του Τμήματος Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, ο συγγραφέας στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνει μέρος της διπλωματικής εργασίας του για το μεταπτυχιακό. Πρόκειται για ενδιαφέροντα μικρά μελετήματα για την «παρουσία» του σκακιού στην ξένη και ελληνική λογοτεχνία από το Μεσαίωνα μέχρι σήμερα. Περιλαμβάνονται ανθολογία ποιημάτων, κατάλογος ξενόγλωσσων κι ελληνικών έργων, βιβλιογραφία, παραπομπές - σημειώσεις).

Βραβείο «Ελευθερία Σαπουντζή»

Δεκατρία χρόνια πέρασαν από το θάνατό της Ελευθερίας Σαπουντζή (Σεπτέμβριος 2000), από ανακοπή, σε ώρα πρόβας, στο θέατρο «Αμόρε», όπου θα ανέβαζε το έργο «Ο θεός είναι D.J.» του Φαλκ Ρίχτερ. Γεννημένη το 1971 στην Αθήνα, αποφοίτησε από το Εργαστήριο Υποκριτικής του «Αμφι-Θεάτρου» και από το τμήμα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών. Με γερμανική υποτροφία σπούδασε Υποκριτική στην Hochschule der Kunste του Βερολίνου. Επαιξε στις παραστάσεις «Δυσδαιμόνα ή Εργο για ένα μαντίλι» και «Ο Δον Ζουάν έρχεται από τον πόλεμο»). Εξέδωσε την ποιητική συλλογή «Κλινήρης Δευτέρα» (1993). Μετέφρασε και σκηνοθέτησε τα έργα «Φωτιά στο πρόσωπο» και «Ο Θεός είναι D.J.».

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος «Ελευθερία Σαπουτζή», στο «Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας» (Δευτέρα 30/9, 7.30μμ) θα απονείμει το 7ο βραβείο «Ελευθερία Σαπουντζή» (3.000 ευρώ) σε μια δημιουργό κάτω των 30 χρόνων που έχει διακριθεί στη σκηνοθεσία, υποκριτική ή μετάφραση. Φέτος θα γίνει μια γιορτή ή «ένα πάρτι με πολλή μουσική και λίγα λόγια», όπως σημειώνουν οι διοργανωτές. Συμμετέχουν: Βασίλης Κουκαλάνι, Μαριάννα Κάλμπαρη, Νέστορας Κοψιδάς, Διαμαντής Καραναστάσης, Φίλιππος Μέντες-Λάζαρης, Αμαλία Νίνου, Σταύρος Γασπαράτος, Κατερίνα Ευαγγελάτου (σκηνοθετική επιμέλεια) κ.ά. Το βραβείο θα παραδώσει η Μπέτυ Αρβανίτη.

Συλλυπητήρια από το ΚΚΕ

Το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ σε ανακοίνωσή του για το θάνατο της Πόλυς Πάνου τονίζει: «Το ΚΚΕ εκφράζει τα θερμά του συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους της. Θα μείνει αξέχαστη για την πραγματικά λαϊκή φωνή της, την απλότητα και το ήθος που τη διέκρινε. Ηταν πολύ μεγάλη η προσφορά της στο λαϊκό τραγούδι».

ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ανακοίνωσε ότι μειώνει τις τιμές των εισιτηρίων για τις παραστάσεις του για την περίοδο 2013-2014. Συγκεκριμένα: Φοιτητικό και πολύτεκνοι 10 ευρώ (αντί 12). Καθιερώνεται εισιτήριο 13 ευρώ για θεατές άνω των 65 ετών. Κάθε Τρίτη, Τετάρτη (απογευματινή), Πέμπτη: 13 ευρώ. Ειδική τιμή για τους συλλόγους: 13 ευρώ (αντί 15). Επίσης, ισχύει αναλογική μείωση κατά 5% και στις υπόλοιπες τιμές εισιτηρίων για τις σκηνές του Εθνικού Θεάτρου.

ΑΥΡΙΟ (8πμ) παραδίδεται στο «Βαφοπούλειο» Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης το αρχείο του αλησμόνητου, μεγάλου Θεσσαλονικιού πνευματικού δημιουργού (εκπαιδευτικού, ποιητή, πεζογράφου, μελετητή της λογοτεχνίας μας, εκδότη του λογοτεχνικού περιοδικού «Τετράδια») Γιώργου Ιωάννου, μετά από δωρεά της οικογένειάς του. Το αρχείο θα στεγαστεί στον 6ο όροφο του «Βαφοπουλείου» και θα είναι προσβάσιμο στους μελετητές και άλλους ενδιαφερόμενους.

Η ΧΟΡΩΔΙΑ ΤΩΝ ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΣΥΝΟΛΩΝ του Δήμου Αθηναίων παρουσιάζει τους κύκλους τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι για τρεις σημαντικές θεατρικές παραστάσεις: τον Κύκλο με την κιμωλία» του Μπρεχτ, το «Ματωμένο γάμο» του Λόρκα και το «Παραμύθι χωρίς όνομα» του Καμπανέλλη, αύριο ( 29/9, 8 μ.μ.) στο Ιωνικό Κέντρο (Λυσίου 11, στην Πλάκα). Είσοδος ελεύθερη.