Το επόμενο διάστημα, ακόμα κι αυτές οι υποτυπώδεις - επιπέδου πτωχοκομείου - παροχές στα Ατομα με Αναπηρία (ΑμεΑ) μπαίνουν για τα καλά στο στόχαστρο της κυβέρνησης και του κουαρτέτου, όπως προβλέπεται και στο 3ο μνημόνιο, όπως προμηνύει σχετική έκθεση του ΟΟΣΑ, αλλά και μέσω του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης.

Ενα βασικό εργαλείο περικοπών επιδομάτων και συντάξεων αναπηρίας είναι τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ). Εδώ και χρόνια, από την ίδρυσή τους, προσφέρουν ανεκτίμητες υπηρεσίες στις εκάστοτε κυβερνήσεις, δίνοντας το «επιστημονικό άλλοθι» στην ελαχιστοποίηση των κρατικών και ασφαλιστικών δαπανών για τα επιδόματα και τις συντάξεις αναπηρίας.

Η λειτουργία των ΚΕΠΑ, μέσα από τη μείωση των ποσοστών αναπηρίας (σ.σ. κάτω από 67% ή 80%), στερεί από χιλιάδες αναπήρους και χρόνια πάσχοντες τη σύνταξη αναπηρίας, το επίδομα, ακόμα και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αναφορικά με τα προνοιακά επιδόματα, πάνω από 70.000 βαριά ανάπηροι έμειναν χωρίς επίδομα μέσω αυτής της διαδικασίας. Από 212.000 οι ανάπηροι που έπαιρναν κάποιο επίδομα το Μάρτη του 2012, σήμερα είναι λιγότεροι από 150.000, όταν αυτή τη στιγμή οι βαριά ανάπηροι στη χώρα μας είναι περίπου 500.000, σύμφωνα με εκτιμήσεις των ειδικών. Δηλαδή, μόλις 3 στους 10 βαριά ανάπηρους παίρνουν επίδομα.

Αντίστοιχα έχουν μειωθεί οι συνταξιούχοι αναπηρίας. Το 2005 οι αναπηρικές συντάξεις του ΙΚΑ αποτελούσαν το 14% των συνολικών συντάξεων, ενώ το 2013 το ποσοστό αυτό έπεσε κάτω από 8% και πέφτει συνέχεια.

Στο μεταξύ, οι ανάπηροι μ' ένα μέσο ποσοστό αναπηρίας (60%, 50%, 40% κ.λπ.), παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας, παρότι στην πλειοψηφία τους δεν μπορούν να δουλέψουν ή δεν πρόκειται να βρουν δουλειά, δεν έχουν καμία στήριξη. Δεν δικαιούνται επιδόματα, ούτε σύνταξη αναπηρίας, χάνουν την ιατροφαρμακευτική τους κάλυψη. Είτε με υψηλά είτε με μέσα και χαμηλά ποσοστά, όλοι οι ανάπηροι και οι χρόνιοι πάσχοντες έχουν ανάγκες - ανάλογα βέβαια με την πάθηση ή την αναπηρία τους: Ιατροφαρμακευτική κάλυψη, τεχνικά μέσα, θεραπείες, στήριξη, εκπαίδευση, εργασία, δομές φιλοξενίας. Γι' αυτά πρέπει να φροντίζει το κράτος και όλες οι παροχές να είναι δωρεάν.

Ο ένας τρόπος αποκλεισμού των αναπήρων από τα πενιχρά επιδόματα και τις συντάξεις αναπηρίας είναι μέσα από τη μείωση των ποσοστών αναπηρίας. Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για χρόνιους πάσχοντες που η κατάσταση της υγείας τους παρουσιάζει σταθερότητα. Με πρόσχημα ότι δεν υπάρχει επιδείνωση, μειώνεται το ποσοστό αναπηρίας τους!

Μία από τις πολλές τέτοιες περιπτώσεις είναι η Γ. Ε. Είναι 63 χρόνων, καρκινοπαθής, που της έχουν αφαιρεθεί μεγάλο μέρος του εντέρου, 28 λεμφαδένες, η μισή ουροδόχος κύστη, έχει υποβληθεί σε χημειοθεραπεία... Ωστόσο, το Γενάρη πέρασε από επιτροπή ΚΕΠΑ και μειώθηκε το ποσοστό αναπηρίας της από 67% σε 50% με την αιτιολογία ότι δεν έχει κάνει μετάσταση! Κατά συνέπεια έχασε την αναπηρική σύνταξη (480 ευρώ) που έπαιρνε από τον ΟΑΕΕ, περιμένοντας να συμπληρώσει τα 67 χρόνια για να πάρει την κανονική σύνταξη.

«Τι ζητάνε από αυτή τη γυναίκα; Να πάει για δουλειά; Με μισό έντερο και μισή ουροδόχο κύστη;», τονίζει στον «Ριζοσπάστη» ο σύζυγός της. «Είχαμε μαγαζιά, ήταν 20 χρόνια ασφαλισμένη στον ΟΑΕΕ, πλήρωνε εισφορές και τώρα έμεινε ανασφάλιστη επειδή το ποσοστό αναπηρίας είναι χαμηλό. Στον ΟΑΕΕ μάς λένε ότι στα 67 της χρόνια θα "δικαιούται" σύνταξη και ασφάλεια... Πήγαμε στο ΚΑΤ πριν από λίγους μήνες για εξετάσεις και δήλωσα ότι δεν μπορώ να πληρώσω και ότι είμαι ανασφάλιστος και μου έστειλε το ΚΑΤ χαρτί να πληρώσω 1.000 ευρώ. Για φάρμακα, ό,τι χρειαστεί, επίσης τα πληρώνουμε. Στο μεταξύ, κλείσαμε τα μαγαζιά λόγω της ασθένειας κι εγώ πήγα υπάλληλος για 550 ευρώ το μήνα. Με αυτά ζούμε...».

Τα τελευταία χρόνια, όλο και πληθαίνουν οι περιπτώσεις αναπήρων και χρόνιων πασχόντων (καρκινοπαθείς, με σκλήρυνση κατά πλάκας, άτομα με πολύ περιορισμένη όραση, κινητικά ανάπηροι κ.ά.), οι οποίοι ενώ έπαιρναν προσωρινή σύνταξη αναπηρίας, όταν κλήθηκαν για επανεξέταση μειώθηκε το ποσοστό τους κι έχασαν τη σύνταξη. Η μείωση μπορεί να είναι οριακή, αν όμως το ποσοστό αναπηρίας πέσει έστω και λίγο κάτω από το 67%, ο ανάπηρος χάνει το «δικαίωμά» του στο επίδομα, τη σύνταξη, άλλες ελαφρύνσεις, λες και οι ανάγκες του ξαφνικά ...εξαφανίζονται.

Ο Γ. Α. είναι 68 ετών και έχει πολύ χαμηλή όραση λόγω σακχάρου και καταρράκτη. «"Πρακτικά όχι τυφλός", λέει η απόφαση του ΚΕΠΑ επειδή βλέπω ...τον ήλιο και μου έδωσαν ποσοστό αναπηρίας 60%!», υπογραμμίζει στον «Ριζοσπάστη». «Ως συνέπεια, από την Πρόνοια δεν παίρνω επίδομα επειδή δεν έχω ποσοστό αναπηρίας 80% και πάνω. Από τον ΟΑΕΕ δεν παίρνω σύνταξη και ιατροφαρμακευτική ασφάλιση, επειδή χρωστάω εισφορές. Ούτε τα 300 ευρώ αναπηρική σύνταξη μπορώ να πάρω, γιατί δεν έχω ποσοστό αναπηρίας πάνω από 67%»...

Ολο και περισσότεροι 50άρηδες και 60άρηδες με σοβαρά προβλήματα υγείας αναγκάζονται να ψάξουν για δουλειά για να ζήσουν, είτε γιατί δεν έχουν συγκεντρώσει τα ένσημα είτε γιατί δεν έχουν το όριο ηλικίας για να βγουν στη σύνταξη είτε λόγω οφειλών ή λόγω χαμηλού ποσοστού αναπηρίας. Ολοι αυτοί ρίχνονται στη «ζούγκλα» της αγοράς εργασίας.

Αλλά και για τους νεότερους ανθρώπους με αναπηρίες ή χρόνιες παθήσεις δεν φροντίζει το κράτος να βρουν μια δουλειά προσαρμοσμένη στις ιδιαίτερες ανάγκες τους - λιγότερες ώρες εργασίας, καλύτερες συνθήκες, περισσότερες άδειες, κοντά στον τόπο κατοικίας τους κ.λπ. Κινδυνεύουν να επιδεινωθεί η υγεία τους, κινδυνεύει η ίδια η ζωή τους, αφού είναι πιο εκτεθειμένοι στην πιθανότητα ενός εργατικού ατυχήματος, ενώ η ψυχολογική επιβάρυνση και η ταλαιπωρία είναι ένα ακόμη βαρύ φορτίο.

Ακόμη και σε περιπτώσεις ατόμων με μη αναστρέψιμη αναπηρία, η κατεύθυνση είναι να μειώνονται τα ποσοστά. Δεν διστάζουν να «κόψουν» παιδιά με νοητική υστέρηση, που δεν μπορούν να αυτοεξυπηρετηθούν ούτε να εργαστούν και χρειάζονται εφ' όρου ζωής φροντίδα και προστασία.

Οπως σημειώνει στον «Ριζοσπάστη» η Κ. Π. ο γιος της, 29 χρόνων, έχει νοητική υστέρηση, «δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί, δεν μπορεί να δουλέψει, αλλά και να μπορούσε να κάνει κάτι, ποιος θα τον έπαιρνε για δουλειά; Ακόμη και μπάνιο εγώ τον κάνω». Πάντα έπαιρνε ποσοστό αναπηρίας 67%, αλλά από το 2014 που πέρασε από επιτροπή ΚΕΠΑ, τους είπαν ότι ...βελτιώθηκε η κατάστασή του κι έτσι το ποσοστό πέφτει στο 35%! Εχασε το επίδομα που έπαιρνε, περίπου 1.000 ευρώ το δίμηνο, και την ιατροφαρμακευτική του κάλυψη.

«Εγώ σήμερα ζω, αύριο δεν ζω - έχω προβλήματα υγείας. Το παιδί πρέπει να έχει πόρους για να ζήσει. Αυτά τα άτομα χρειάζονται φροντίδα, πρέπει να προστατεύονται από το κράτος και την κοινωνία γιατί η οικογένεια κάποια στιγμή "φεύγει". Παλεύω εδώ και χρόνια, με γιατρούς, δικαιολογητικά να περάσω πάλι από επιτροπή μήπως του δώσουν το ποσοστό αναπηρίας που πρέπει», λέει η Κ. Π.

Εκτός όμως από ένα επίδομα που θα καλύπτει τις πρόσθετες ανάγκες που προκύπτουν από την αναπηρία τους, τα ΑμεΑ έχουν ανάγκη από κρατικές δομές με όλο το εξειδικευμένο προσωπικό, όπου θα απασχολούνται, θα κάνουν τις θεραπείες τους, θα φιλοξενούνται χωρίς καμιά οικονομική επιβάρυνση.

Επιπλέον, οι υπηρεσίες των ΚΕΠΑ - προφανώς εν γνώσει αν όχι με κατευθύνσεις από το υπουργείο Εργασίας - για να επιβληθούν περικοπές στα επιδόματα των ΑμεΑ αλλάζουν την κατηγορία του επιδόματος αναπηρίας. Ετσι, μειώνεται το ποσό του επιδόματος, ακόμη κι αν το ποσοστό αναπηρίας παραμείνει το ίδιο - ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που είναι κραυγαλέες και δεν μειώνεται το ποσοστό αναπηρίας.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Κ. C., Κούρδου πολιτικού πρόσφυγα, που έμεινε ανάπηρος μετά από βασανιστήρια και λάμβανε το επίδομα παραπληγίας - τετραπληγίας, ύψους 771 ευρώ το μήνα. Εγγραφο του Τμήματος Πρόνοιας του Δήμου Μοσχάτου - Ταύρου τον ενημέρωσε πως το επίδομα διακόπτεται και ως «λόγος διακοπής» αναφέρεται πως «θα επιδοτηθεί από το πρόγραμμα βαριάς αναπηρίας», δηλαδή με 320 ευρώ το μήνα! Εν ολίγοις, παρότι είναι κινητικά ανάπηρος, τον αποχαρακτηρίζουν από παραπληγικό για να πάρει χαμηλότερο επίδομα. Απόφαση του ΚΕΠΑ μειώνει το ποσοστό του σε 67% από 80% και δεν αναφέρει τον όρο παραπληγία, με αποτέλεσμα η Πρόνοια να του αλλάζει κατηγορία πάθησης.

Ακόμη και άνθρωποι με πάνω από 80% αναπηρία ή και με 100% αναπηρία, που είναι κατάκοιτοι, επίτηδες δεν χαρακτηρίζονται παραπληγικοί - τετραπληγικοί, για να μη δοθεί το αντίστοιχο επίδομα, που θεωρείται «υψηλό». Αλλες κατηγορίες προνοιακών επιδομάτων - πέρα από αυτά της παραπληγίας και της βαριάς αναπηρίας - είναι τα «τυφλότητας», «μεσογειακής αναιμίας», «αιμορροφιλίας», «νοητικής υστέρησης», «βαριάς νοητικής υστέρησης».

Αντίστοιχες μειώσεις γίνονται και μέσω του αποχαρακτηρισμού από «βαριά νοητική υστέρηση» σε «νοητική υστέρηση», ανεξάρτητα αν το ποσοστό αναπηρίας παραμένει το ίδιο. Ετσι, το επίδομα «πέφτει» από 500 ευρώ σε 300 ευρώ το μήνα.