ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Παρασκευή 28 Μάη 2021
Σελ. /28
Αναδιπλώσεις τύπου Κέινς για φρούδες ελπίδες!

Η διαρκής, στους αιώνες ύπαρξη των ανταγωνιστικών ταξικών αντιθέσεων φέρνει κατά καιρούς την άρχουσα καπιταλιστική τάξη να καταφεύγει σε αναδιπλωτικές κινήσεις ώστε να αποφεύγονται, έστω προσωρινά, οι συγκρούσεις. Στην οικονομική κρίση του 1929 ο Βρετανός οικονομολόγος Κέινς, υπέρμαχος πρακτικών κρατικού παρεμβατισμού ειδικά σε περιόδους ύφεσης, έδωσε το στίγμα του με τη σχετική ρύθμιση - αναδιανομή μέρους των κερδών του κεφαλαίου στις κατώτερες τάξεις, με τη μορφή κοινωνικών και άλλων παροχών. Οι δημόσιες δαπάνες μπορεί να ξοδεύονται ως επιδόματα, με στόχο όχι την αναδιανομή αλλά την επανόρθωση της ισορροπίας. Αντίθετος με την αύξηση φορολογίας, προτείνει αύξηση των ελλειμμάτων, που θα χρηματοδοτούνται από τα πλεονάσματα σε καλύτερες εποχές. Συνέβαλε και στην ίδρυση του ΔΝΤ.

Η αντικυκλική μέθοδος διαχείρισης στη σημερινή κρίση βρίσκεται πολύ κοντά στην παραπάνω ρύθμιση, ενώ περνά μεγάλο κομμάτι κρατικού παρεμβατισμού μέσα και από την Τοπική Διοίκηση.

Το καποδιστριακό σύστημα χρησιμοποιήθηκε ως σκαλοπάτι αποκεντρωμένης παρέμβασης, πρωτοστάτησε όμως και στην κατάργηση των εργασιακών δικαιωμάτων (π.χ. stage). Δημιούργησε αυταπάτες για παροχές κοινωνικής προστασίας (π.χ. ΕΣΠΑ σε παιδικούς σταθμούς κ.λπ.). Πέρασαν στην αρμοδιότητα της Τοπικής Διοίκησης εργασιακές και διοικητικές αρμοδιότητες του υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας. Οι εργαζόμενοι ελπίζουν σε ευκολότερες προσλήψεις μέσω του δήμου, ενώ συγχρόνως μετατρέπονται σε εκλογική πελατεία. Εγκαινιάζονται σταθμοί, δίδονται υποσχέσεις για ίδρυση νέων. Καθησυχάζουν προσωρινά οι γονείς, που είναι ανύποπτοι για το τι θα επακολουθήσει: Κληρώσεις, τροφεία κ.λπ.

Οι μετέπειτα καλλικρατικοί μικραίνουν ακόμη περισσότερο το καρότο και μεγαλώνουν το μαστίγιο: Συγχωνεύονται υπηρεσίες, μακραίνει ο κατάλογος των σύντομων συμβάσεων εργασίας. Σκορπούν αυταπάτες σε νεαρές ηλικίες - και περισσότερο σε γυναίκες - για ευκαιρίες στην επιχειρηματικότητα, μέσω προγραμμάτων LEADER και άλλων. Το κράτος παρεμβαίνει μέσω δήμων, συνεταιρισμών και προγραμμάτων στην καθετοποίηση της αγροτικής παραγωγής, γενικά της μεταποίησης. Δημιουργούνται μονάδες - όμηροι των τραπεζών και εκτεθειμένες στους παραγωγούς, αφού δεν μπορούν να τους πληρώσουν την πρώτη ύλη.

Ο Κλεισθένης ο Αθηναίος ενίσταται από τα βάθη των αιώνων για την παραχάραξη του ονόματός του! Ναι, είχε χωρίσει την Αθήνα σε δήμους! Είχε εφαρμόσει πρωτοποριακό σύστημα διοίκησης! Μα τι σχέση έχει με τους δήμους που μεταλλάχτηκαν σε ανταποδοτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα του εικοστού πρώτου αιώνα μ.Χ.; Αλλωστε εκείνος σαν ανώτατο όργανο είχε την Εκκλησία του Δήμου, τη λαϊκή συνέλευση. Δεν νομοθέτησε ότι οι δημοτικοί άρχοντες στα μεγάλα γραφεία θα διαχειρίζονται πακέτα, θα μοιράζουν μικρές και μεγαλύτερες πίτες, θα βάζουν δασμούς στα κοινωνικά αγαθά, στο νερό, στην Ενέργεια κι όποιος αντέξει! Θα αποδέχονται αρμοδιότητες του κεντρικού κράτους δίχως τα αναγκαία κονδύλια. Θα ψάχνουν για ΣΔΙΤ με όρο απαράβατο την ανταποδοτικότητα. Θα στήνουν σχολεία επιχειρήσεις. Φανερό λοιπόν ότι ο κρατικός παρεμβατισμός, όπου κι αν υλοποιείται, είναι εναρμονισμένος με τη λογική του κέρδους: Παιδεία, Υγεία, Πρόνοια, αφού δεν αποδίδουν χρήμα, θα μένουν σε καταστολή στα ράντζα, στα λυόμενα, στα τμήματα των είκοσι πέντε, των είκοσι επτά... Προτιμούν να ασχοληθούν με το πράσινο deal, που είναι κερδοφόρο.

Χρειάζεται να ανατρέξουμε στη δεκαετία του '30, που ιδρύονται οι περισσότεροι αγροτικοί συνεταιρισμοί και οι τότε Ενώσεις, που θα εφαρμόσουν εν μέρει και καθετοποίηση παραγωγής. Βοηθούν στην κρατική νεοεμφανιζόμενη συγκέντρωση των αγροτικών προϊόντων, π.χ. της σταφίδας. Κατοχυρώνονται κρατικές τιμές ασφαλείας στα προϊόντα. Το κράτος, όμως, πάντα υποστηρίζει την καθαρά καπιταλιστική πλευρά της οικονομίας. Με αυτά τα δεδομένα στηρίζει και τις Ενώσεις. Γίνεται επίσης και λεηλασία της τσέπης των παραγωγών: Κάποιες «ξεχνούν», συχνά, να αποδώσουν στην τράπεζα τα εισπραχθέντα οφειλόμενα! Πολλές περιουσίες βρίσκονται δεκαετίες υποθηκευμένες, εν αγνοία των αγροτών! Στη συνέχεια οι Ενώσεις, καταχρεωμένες κι αυτές στις τράπεζες, σταδιακά βουλιάζουν. Το 2011, με νόμο του κράτους μετατρέπονται σε ΑΕ. Οι κατά τόπους συνεταιρισμοί, χρεωμένοι και σε αδιέξοδη κατάσταση, χρηματοδοτούνται με κρατικά κονδύλια μέσω και των Περιφερειών. Ετσι, γίνεται η ελπίδα τυράκι στην απελπιστική φτώχεια των μικρών αγροτών για να «τσιμπήσουν», να στήσουν ομάδες, να δανείζονται, να αγοράζουν βαριά κι ελαφριά μηχανήματα, φυτοφάρμακα κ.λπ. Ξανά πίστωση χρόνου στο σύστημα, μέχρι τελικής πτώσης, και πέρασμα της γης σε ελάχιστα χέρια.

Λίγο μετά το φετινό λιομάζωμα, παρατηρούσαμε ένα πρωινό τον κάμπο της περιοχής από κάποιο ύψος και σχολιάζαμε μαζί με τον 90χρονο γείτονα. Μας εξηγούσε πώς ήτανε μοιρασμένη η γης κατά τη λεγόμενη ανταλλαγή των πληθυσμών: «Από εκείνη την πλαγιά και μέχρι την άλλη μεριά του δρόμου, το απόκτησε ο Ζερβουδάκης από τον Κεμάλη». Τώρα υπάρχουν πάνω από σαράντα ιδιοκτησίες στην ίδια έκταση. «Από το ριζοβούνι μέχρι τα Ορθά και κάτω στον κεντρικό, το πήρε ο Ζηδιανογιώργης από τον Αχμέτη, όταν έφευγαν». Παρατηρώντας με κιάλια, διακρίνουμε τουλάχιστον άλλους τριάντα κλήρους. Κάποια κτήματα φαίνονται καλλιεργημένα, άλλα είναι χέρσα. Υπάρχει ανομοιομορφία στο είδος της καλλιέργειας. Και εδώ υπήρξε κρατικός και ενωσιακός παρεμβατισμός, με επιδοτήσεις, αναμπελώσεις, αγρανάπαυση κ.ο.κ. Η γη αλλάζει χρήσεις, κτήτορες, κληρονόμους, αγοραστές... Χωρίς όμως κεντρικό προγραμματισμό σε μια λαϊκή εξουσία που θα ανταποκρίνεται στις διατροφικές, ενεργειακές και άλλες ανάγκες του λαού, δίχως σχεδιασμό προς όφελος της εργατικής τάξης, η γη θα βρίσκεται πάντα «στον αέρα»! Θα ίπταται προς τα εκεί που φυσάνε τα ευκαιριακά σχέδια των ολίγων, ώσπου να προσγειωθεί, τελικά, στα χέρια των πολυεθνικών!

Η μνήμη, η γνώση και η θέληση του λαού, εξυπηρετεί το σύστημα να βρίσκονται σε καταστολή. Σαν την Ωραία Κοιμωμένη. Ομως δεν πρόκειται να φανεί κάποιος ...πρίγκιπας. Οι πρίγκιπες έχουν αφήσει τα σαφάρι και τις ρομαντικές ιστορίες. Φόρτωσαν φαρέτρες και στολές στα άλογα, που κάλπασαν στον κουρνιαχτό ενός προηγούμενου μεσαίωνα. Πήραν αγκαλιά τα λάπτοπ και ξεκίνησαν για management. Μέχρι και ...κρασιά μανατζάρουν. Τα δάση, αντί για κυνήγι και περίπατο, έχουν ενεργειακά ενδιαφέροντα, που είναι ακόμη πιο συναρπαστικά. Τώρα φτιάχνουν έναν καινούργιο μεσαίωνα! Υπάρχουν πρίγκιπες, τσιφλικάδες, δούλοι και αφεντικά χωρίς μεσαίωνα;

Συμφωνεί και επαυξάνει ο γείτονας και συνεχίζει: «...και τούτος επαέ ο ελαιώνας, που φτάνει μέχρι τέλος του Πατέλου, έχει τρακοσσώ χρονών ελιές, όπως θωρείς. Ητονε του "Λαδά" ο κάμπος του αγά, από τον οποίο τον αγόρασε ένας προπάππος. Τσιφλικάδες, εταιρείες, αγάδες, κάνανε και κάνουνε ό,τι θέλουνε! Μα, σαν ξυπνήσει το θεριό, θα έρθουνε τα πάνω κάτω! Φτάνει να ξυπνήσει το θεριό. Η ώρα το βάνει!».

Για να θεριέψει ο Γίγαντας θέλει τα σωματεία, τους συλλόγους και τα συνδικάτα του! Χρειάζεται και την καρδιά, τον νου, τον οργανωτή και καθοδηγητή, το ΚΚΕ.

Καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου!


Καλλιόπη Λασηθιωτάκη
Εκπαιδευτικός, ΚΟΒ Κεντρικής Υπαίθρου Ηρακλείου του ΚΚΕ

Ορισμένες σκέψεις γύρω από τις Θέσεις

Αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες,

Τα τρία κείμενα των Θέσεων της ΚΕ καταγράφουν τους αγώνες και τις αγωνίες που πιστεύω ότι προβληματίζουν έτσι κι αλλιώς το κομματικό δυναμικό, και από αυτήν τη σκοπιά απαντούν στις σημερινές ανάγκες της πάλης. Από την πλευρά μου θα ήθελα να σημειώσω ορισμένα ζητήματα.

1. Δεν γίνεται εκτενής αναφορά στις Θέσεις της ΚΕ για το διατροφικό πρόβλημα, για το οποίο θυσιάζεται κάθε μήνα σχεδόν ο μισός οικογενειακός προϋπολογισμός. Είναι ένα θέμα π.χ. ότι πωλείται 2,5 και 3 ευρώ το κιλό το κοτόπουλο και σε αυτήν την τιμή συμπεριλαμβάνεται και το κέρδος του σούπερ μάρκετ. 'Η είναι ζήτημα ότι στην Κρήτη αγοράζουμε ακριβότερα τα τοπικά αγροκτηνοτροφικά προϊόντα απ' ό,τι αυτά πωλούνται στην Αθήνα. Είναι ένα ζήτημα κρίσιμης σημασίας, καθώς συνδέει άμεσα τους παραγωγούς και τους καταναλωτές, δηλαδή τους εργαζόμενους και τη φτωχολογιά, και συμβάλλει στις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να προωθηθεί η κοινωνική συμμαχία απέναντι στους επιχειρηματικούς ομίλους. Σε αυτό το μέτωπο μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά και οι ΚΟΒ Υπαίθρου, ιδιαίτερα σε πόλεις και κωμοπόλεις που έχουν συσκευαστήρια, όπου η αυθαιρεσία πηγαίνει σύννεφο, εμπορικές αλυσίδες και σούπερ μάρκετ. Θα ήταν ίσως χρήσιμο να σχεδιάσουμε ολοκληρωμένα την παρέμβασή μας αξιοποιώντας και τα σωματεία Τροφίμων - Ποτών όπου έχουμε δυνάμεις.

2. Παρατηρώ ότι σε χώρους ή περιοχές όπου το Κόμμα μας έχει αυξημένη εκλογική δύναμη, αναντίστοιχη συχνά των οργανωμένων δυνάμεων, ο κάθε φίλος και οπαδός μας είναι δεμένος συναισθηματικά, δεν έχουν καμία σχεδόν σχέση αυτά που λέει με τις σύγχρονες επεξεργασίες και τη στρατηγική του Κόμματός μας. Επίσης παρατηρώ ότι όπου είχαμε δυνάμεις και τις δεκαετίες '80 και '90 είχαμε θέσεις ευθύνης, π.χ. δήμους, συνεταιρισμούς κ.λπ., ο κόσμος αυτός γαλουχήθηκε από το Κόμμα και το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα στη λογική των σταδίων, της λαϊκής διακυβέρνησης και του παλλαϊκού κράτους, και γι' αυτό είναι πολύ δύσκολο στην πράξη να «χωνέψει» τις σύγχρονες επεξεργασίες. Σε αυτόν τον κόσμο και κυρίως στα παιδιά του έχουμε ευθύνη να παρέμβουμε και να μιλήσουμε καθαρά για την αναγκαιότητα της συνεχούς πάλης για τη συσπείρωση δυνάμεων γύρω από το Κόμμα και τη συμμαχία.

3. Η αργόσυρτη στις σημερινές συνθήκες προσπάθεια για οργάνωση της τάξης δεν πρέπει να μας καταβάλλει και να μας απογοητεύει. Αυτή η προσπάθεια π.χ. στους νοσοκομειακούς γιατρούς μάς επιτρέπει σήμερα να οργανώνονται πανελλαδικά αγώνες που υιοθετούν τα αιτήματα και τους στόχους πάλης μας. Υπάρχουν όμως ορισμένα ζητήματα που θα μπορούσαμε να δούμε καλύτερα. Π.χ. δουλεύει σταθερά ένα σωματείο με το μητρώο του ή το θυμάται κάθε εκλογές; Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε πυρήνες δουλειάς σε κάθε χώρο όπου παρεμβαίνουμε, ώστε να εξασφαλιστεί η συνέχεια της δουλειάς, ή στέλνουμε δυνάμεις όταν οξύνεται η κατάσταση και μετά τους αφήνουμε στην τύχη τους; Ο αγώνας χρειάζεται προετοιμασία, υποδομή και όταν «ξεσπά» πρέπει να έχει αρχή, μέση και κλιμάκωση, ενώ μετά το τέλος του θα πρέπει να συζητάμε τα αποτελέσματα και να εξάγουμε συμπεράσματα, ώστε ο επόμενος αγώνας να συσπειρώνει περισσότερους εργαζόμενους, πιο ικανούς και πιο έμπειρους, να γίνεται συνολικά από καλύτερες θέσεις.

4. Ενα ακόμα ζήτημα το οποίο θεωρώ ότι θα έπρεπε να μας απασχολεί ως Κόμμα είναι το γεγονός ότι ολοένα και χειροτερεύει η ψυχική κατάσταση του λαού μας, ως αποτέλεσμα και των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, που χειροτέρευσαν δραματικά τους όρους πώλησης και αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης. Ο ανταγωνισμός αλλά και τα βάρη που καλείται να αναλάβει πλέον αποκλειστικά και χωρίς καμία κοινωνική στήριξη η οικογένεια, και ιδιαίτερα οι γυναίκες (παιδιά, γερόντους, αναπήρους κ.λπ.), σε συνδυασμό με τις ανάγκες που ολοένα και διευρύνονται, συνιστούν ένα «εκρηκτικό» πλαίσιο που υποθάλπει την ψυχική υγεία. Οι στατιστικές λένε ότι 1 στους 4 κάποια στιγμή στη ζωή του θα παρουσιάσει κάποιο θέμα ψυχικής υγείας, στατιστικές που χειροτέρευσαν κατά πολύ μετά την κρίση, ενώ σήμερα η ασφυκτική οικονομική κατάσταση πολλών οικογενειών, ιδιαίτερα εκείνων που δεν έχουν εισόδημα, πυροδοτεί ένα νέο «κύμα» ψυχικών παθήσεων. Δεν είναι για παράδειγμα τυχαίο ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας αυξήθηκαν σημαντικά και συνδέονται με τους πλειστηριασμούς και την ανεργία, ενώ ταυτόχρονα περιορίζονται σημαντικά οι υπηρεσίες Υγείας και η υποστήριξη στους χρονίως πάσχοντες. Η λειτουργικότητα για παράδειγμα που εισήγαγε ο ΣΥΡΙΖΑ στερεί από επίδομα - σύνταξη μεγάλο αριθμό συνανθρώπων μας με ψυχικά νοσήματα που δεν αποδεικνύονται με εξετάσεις, ωστόσο τα έχουν ανάγκη. Και βεβαίως ο αγώνας είναι το καλύτερο φάρμακο, αλλά είναι ένα θέμα αν αρκεί από μόνος του για να θεραπευτεί μια ψυχική ασθένεια.

5. Αναφέρονται οι Θέσεις της ΚΕ σε πολλά σημεία για τη συλλογική προσπάθεια μορφωτικού κλίματος στις γραμμές μας και την ευθύνη αυτομόρφωσης του κάθε συντρόφου, αλλά δεν σημειώνουν την απόσταση των συντρόφων μας από το σύγχρονο λογοτεχνικό έργο και την ανάγκη αισθητικής καλλιέργειας. Και βέβαια δεν νοείται κομμουνιστής που όχι μόνο να μη μελετάει πολιτικά κείμενα και δοκίμια, αλλά να μην έχει και μια κατάρτιση συνολικότερα μέσω της επαφής του με τη λογοτεχνία. Αναρωτιέμαι όμως:

- Αφού έχουμε μια παράταξη στους λογοτέχνες, που εκδίδει μάλιστα και εφημερίδα, γιατί δεν κατεβάζουμε ψηφοδέλτιο στις εκλογές της ΕΕΛ ή άλλων φορέων λογοτεχνών;

- Γιατί δεν κάνουμε μια συνολικότερη προσπάθεια να προβάλουμε το σύγχρονο στρατευμένο έργο μέσα από τους μαζικούς φορείς όπου συμμετέχουμε;

- Γιατί υπερπροβάλλουμε έργα αμφίβολης λογοτεχνικής αξίας και «θάβουμε» άλλα, που απαντάνε στις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων;

- Τελικά, γιατί οι λογοτέχνες απουσιάζουν παντελώς από το «κάδρο» της παρέμβασής μας;

Είναι ζητήματα που πρέπει να δούμε, μιας και ο αντίπαλος μας «μετράει» και χρησιμοποιεί ό,τι μέσα διαθέτει προκειμένου να μας «κολακέψει» και να προβάλει το έργο μας, στοχεύοντας στην αποστράτευση από τις ιδέες και τα ιδανικά του ΚΚ.

6. Τέλος, σε μια κοινωνία όπου αναδύεται από παντού η σαπίλα, που πιέζει ασφυκτικά τις λαϊκές οικογένειες και δεν τις αφήνει να ανασάνουν, χρειάζεται να απαντήσουμε αισιόδοξα και αληθινά στους προβληματισμούς και τις ανησυχίες του κόσμου. Οταν μιλάμε με τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα, ισχύει ότι «πας να τους πεις και σου λένε» ότι χειροτερεύει καθημερινά η κατάσταση. Εμείς οφείλουμε, εφόσον πιστεύουμε ότι οι ιδέες μας συνιστούν απάντηση, αντί να «φορτώνουμε» τον κόσμο με τις δυσοίωνες εξελίξεις για τη ζωή και το μέλλον του, να του δείξουμε απλώς τον δρόμο για την ανατροπή. Αυτό είναι το φάρμακο για να λυθούν, χωρίς πισωγυρίσματα αυτήν τη φορά, οριστικά, τα προβλήματά του.


Βαγγελιώ Καρακατσάνη
Λογοτέχνης,ΚΟΒ Κεντρικής Υπαίθρου Ηρακλείου του ΚΚΕ

Σχετικά με την Κίνα

Συμφωνώ τις θέσεις της ΚΕ για το 21ο Συνέδριο. Θέλω να σταθώ σε ένα ζήτημα κατά την άποψή μου πολύ σημαντικό.

Στις θέσεις επαναλαμβάνεται η αναφορά στην Κίνα σαν καπιταλιστικό κράτος που ασκεί ιμπεριαλιστική πολιτική και παρουσιάζεται η σχέση της με τις ΗΠΑ ως ενδοϊμπεριαλιστικός ανταγωνισμός (1-3, 1-4, 1-12, 2-3, 2-10, κ.ά.)

Αποκορύφωμα στη θέση 2-19 όπου σε κάποια αδελφά ΚΚ αποδίδεται οπορτουνιστική θέση και πολιτική σύγχυση στην αντίληψή τους για την Κίνα.

Η θέση αυτή της ΚΕ επαναλαμβάνεται και σε κομματική αρθρογραφία π.χ. «Ριζοσπάστης» 10 Απρίλη 2021 «Οι εξελίξεις και η όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών απαιτούν ισχυρό ΚΚΕ και ένταση της λαϊκής πάλης» του Γιώργου Μαρίνου.

Σκοπός της παρέμβασής μου δεν είναι η διαφωνία με τη θέση της ΚΕ. Θέλω όμως να επισημάνω ότι η θέση αυτή δεν βασίζεται σε επαρκή αιτιολόγηση και ανάλυση. Η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι σαν θέση ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΗ. Οι θέσεις μας όμως σαν ΚΚ που τιμά το όνομα και τον ιστορικό σκοπό του, πρέπει να βασίζονται σε επιστημονική ανάλυση που να δημοσιεύεται με θάρρος.

ΠΡΟΤΕΙΝΩ η καινούργια ΚΕ να αναθέσει σε κατάλληλη επιτροπή τη μελέτη:

- Του πολιτικού συστήματος της Κίνας, σήμερα και στην ιστορική του πορεία

- Της κινέζικης οικονομίας, σήμερα και στην ιστορική της πορεία

- Των θέσεων και της ιστορίας του ΚΚ Κίνας

Στην τεράστια αυτή χώρα την πολιτική εξουσία μονοπωλεί ένα κόμμα που έχει το όνομά μας, Κομμουνιστικό Κόμμα, χρησιμοποιεί τα σύμβολά μας (σφυροδρέπανο), έχει τις λενινιστικές αρχές οργάνωσης (δημοκρατικός συγκεντρωτισμός). Το σύστημά τους ονομάζεται «λαϊκή δημοκρατία» και στη φρασεολογία τους χρησιμοποιούν τους όρους σοσιαλισμός και κομμουνισμός.

Είναι αφελές να περιμένουμε από την εργατική τάξη να μπορέσει να καταλάβει γιατί η στρατηγική μας και η πολιτική μας πρόταση διαφέρει από την εικόνα που δίνουν για την Κίνα τα αστικά ΜΜΕ. Πασχίζουμε με νύχια και με δόντια σαν πολιτική πρωτοπορία να δείξουμε στα λαϊκά στρώματα ότι ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, τη στιγμή που κάποιος, μασκαρεμένος σαν εμάς, με τα σύμβολα και τα λόγια μας, οικοδομεί και προβάλλει ένα σύστημα - απάτη. Ποιος έχει την ευθύνη να ενημερώσει την εργατική τάξη υπεύθυνα για την κινέζικη απάτη, αν όχι το Κόμμα της; `Η μήπως πιστεύουμε ότι ο ταξικός μας αντίπαλος δεν θα χρησιμοποιήσει την απάτη αυτή σαν όπλο για να το στρέψει εναντίον μας με κάθε πιθανό και ύπουλο τρόπο;

Κάποια ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν:

Πολιτικό σύστημα:

Πώς ασκείται η πολιτική εξουσία; Πώς παίρνονται αποφάσεις; Υπάρχουν εργατικά συμβούλια ή άλλες λαϊκές οργανώσεις, «σοβιέτ»; Συνδικάτα; Πώς είναι οργανωμένο το πολιτικό σύστημα;

Οικονομία:

Ποιος έχει τον πρώτο λόγο στη διαχείριση της οικονομίας; Υπάρχει κάποια μορφή κεντρικού σχεδιασμού; Μικρή ή μεγάλη; Σε ποιους τομείς; Ποια η σχέση Κινέζων καπιταλιστών με το ΚΚ; Πώς εξελίσσεται το βιωτικό επίπεδο των Κινέζων εργατών, του λαού, σήμερα και ιστορικά; Πώς ασκεί η Κίνα ιμπεριαλιστική πολιτική; (σύγκριση με ΗΠΑ/ΕΕ/Ρωσία θα μπορούσε να δείξει το ρόλο της)

Πολιτική γραμμή και ιστορία:

Λέμε για την ΕΣΣΔ πως οικοδομούνταν σοσιαλισμός αλλά με σημείο καμπής το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ πάρθηκαν αποφάσεις που γιγάντωσαν τα ήδη υπαρκτά προβλήματα και υπέσκαψαν τη βάση με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε στις ανατροπές. Ισχύει κάτι παρόμοιο για την Κίνα; Οικοδομήθηκε ποτέ σοσιαλισμός; Επαιξε το ΚΚ Κίνας από ανέκαθεν ρόλο προδοτικό; Κρίνουμε ότι υπήρξε κάποιο σημείο καμπής από το οποίο και μετά το ΚΚ Κίνας άρχισε να οικοδομεί συνειδητά τον καπιταλισμό;

Κάναμε αυτοκριτική για την ΕΣΣΔ ότι εκθειάζαμε το ΚΚΣΕ και δεν ασκούσαμε κριτική στα λάθη του. Μήπως τώρα κάνουμε το ίδιο με το ΚΚ Κίνας, όχι εκθειάζοντας αλλά δαιμονοποιώντας το συλλήβδην;

Η προσπάθεια της Κίνας να διεισδύσει στην ελληνική αγορά αργά ή γρήγορα θα βρει και κάποιον πολιτικό εκφραστή. Οπως προσπαθεί να κάνει και η καπιταλιστική Ρωσία με διάφορους καλοθελητές δεξιά κι αριστερά. Το Κόμμα μας πρέπει να είναι έτοιμο και η γενική απόρριψη δεν αρκεί.

Η παρουσίαση του ανταγωνισμού της Κίνας με ΗΠΑ/ΕΕ δεν αρκεί χωρίς επιστημονική ανάλυση. Θυμίζω ότι από την εποχή του Στάλιν ο ιμπεριαλισμός προσπαθούσε να παρουσιάσει την ΕΣΣΔ σαν «ανταγωνιστική» της δύσης σε οικονομία, σε επιρροή και σε εξοπλισμούς και αργότερα κάποια ΚΚ τόσο ευρωπαϊκά όσο και άλλα ακολούθησαν τη μαοϊκή γραμμή και παρουσίασαν την ΕΣΣΔ ως «σοσιαλιμπεριαλιστική», χωρίς να παρουσιάσουν κάποια απόδειξη γι' αυτό.

Πρέπει να αντιληφθεί η καθοδήγηση ότι είναι ζωτικής σημασίας η διερεύνηση απαντήσεων για τις δυνατότητες κερδίσματος συνειδήσεων τώρα και στο μέλλον. Θα το πω σχηματικά: Τα δύο κυρίαρχα κέντρα για τις σοσιαλιστικές προσπάθειες του 20ού αιώνα ήταν η ΕΣΣΔ και η Κίνα. Η πρώτη ξεκίνησε καλά, χάλασε στην πορεία, ανατράπηκε. Η δεύτερη κατάντησε να διεκδικεί την πρωτοκαθεδρία στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα και στο μοίρασμα των αγορών και έγινε «βασιλικότερη του βασιλέως». Δεν είναι και πολύ ελπιδοφόρο αυτό. Ούτε μπορεί ένα ΚΚ να κρύψει κάτω απ' το χαλάκι τις πράξεις ενός άλλου ΚΚ που μάλιστα είναι στην εξουσία και να πει απλώς ότι δεν μας ενδιαφέρει τι γίνεται εκεί. Η «ανεξαρτησία της γραμμής» είναι γνώρισμα του ευρωκομμουνισμού και του κάθε οπορτουνισμού.

Την παρουσίαση της γραμμής και της ιστορίας του ΚΚ Κίνας μονοπώλησαν ιστορικά διάφορες μαοϊκές οργανώσεις. Παρουσίαζαν ό,τι ήθελαν και όπως το ήθελαν κάθε φορά παραπλανώντας μέρος της εργατικής τάξης και μπλέκοντάς το σε χωρίς ουσία θεωρητικές υπεραναλύσεις και αναθέματα, φυσικά πάντα με το Κόμμα μας στο στόχαστρό τους.

Η υπόθεση της «Κίνας» δεν είναι κάποια θεωρητική μικρολεπτομέρεια ή μεγαλοστομία των φοιτητικών καφενέδων. Είναι ζωντανό εξελισσόμενο φαινόμενο που απειλεί την προσπάθεια της παγκόσμιας εργατικής τάξης να ξανασταθεί στα πόδια της.

Θα κλείσω περιγράφοντας μια δυσοίωνη εικόνα, που είναι υποθετική αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ας φανταστούμε μια γενικευμένη σύρραξη ιμπεριαλιστικού πολέμου, με εμπλοκή όλων των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, άρα και της Κίνας. Τι επίπτωση θα έχει στην υπόθεση της ανασύνταξης του κομμουνιστικού κινήματος παγκόσμια, στις συνειδήσεις των εργατών, μια πυρηνική επίθεση της Κίνας, όχι σε μια μητρόπολη του ιμπεριαλισμού αλλά σε κάποια περιφερειακή δύναμη, κράτος - δορυφόρο ή σύμμαχο των ΗΠΑ/ΕΕ.


Νίκος Σπύρου
Προγραμματιστής Εφαρμογών.Δουβλίνο, Ιρλανδία

Για την παρέμβασή μας στις μισθωτές εργαζόμενες: Ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών - πληροφορικής

Σωστά ιεραρχούμε τη δουλειά μας στις μισθωτές εργαζόμενες (κείμενο 3, Θέση 20). Η αναγκαιότητα του τρόπου δουλειάς που περιγράφουν οι θέσεις συνδέεται τόσο με την αυξητική τάση της γυναικείας συμμετοχής στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό (κείμενο 3, Θέση 4), αλλά και με την τάση αναβάθμισης του ρόλου των γυναικών για την καπιταλιστική οικονομία.

Από τη μία πλευρά, οι επιχειρηματικοί όμιλοι αξιοποιούν τη γυναικεία ανισοτιμία, που δήθεν καταδικάζουν, ως όχημα για να εισάγουν και να επεκτείνουν ιστορικές αναδιαρθρώσεις στον εργάσιμο χρόνο, τις νέες μορφές ελαστικής απασχόλησης και την τηλεργασία. Από την άλλη, είναι πλέον επίσημα διακηρυγμένος στόχος η σχεδιασμένη αύξηση της γυναικείας παρουσίας σε νευραλγικούς τομείς της οικονομίας μέσω επαγγελμάτων stem (επιστήμη, τεχνολογία, μηχανική, μαθηματικά). Αυτό αποτυπώνεται και στην πρόσφατη αναγγελία συγκρότησης «Κέντρου Καινοτομίας για Γυναίκες» από το υπουργείο Εργασίας.

Ο κλάδος των Τηλεπικοινωνιών και της Πληροφορικής δεν έχει απλά ενταχθεί ενεργά στον παραπάνω σχεδιασμό, αλλά ασκεί πίεση για την εφαρμογή του ως όρο για την κατοχύρωση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητάς του. Τα μονοπώλια του κλάδου, τα τελευταία χρόνια, έχουν ξεδιπλώσει μια παρέμβαση, που πλέον γίνεται και κεντρικά από τα επιτελεία της κυβέρνησης και της ΕΕ, αφορά κι άλλους κλάδους και μπορούμε να την διακρίνουμε με βάση δύο άξονες: Πρώτον την παρέμβαση για τη σταθεροποίηση του γυναικείου εργατικού δυναμικού και δεύτερον την παρέμβαση για την άνοδο του βαθμού εξειδίκευσής του, για την άνοδο της παραγωγικότητάς του.

Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλο μονοπώλιο του κλάδου έκανε συγκεκριμένη έρευνα για τον οικονομικό αντίκτυπο της διαρροής γυναικών μετά τη δημιουργία οικογένειας. Οι προτάσεις της έρευνας για «την συμφιλίωση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής» πράγματι αναπαράγουν τη λογική του καλύτερου καταμερισμού της ατομικής ευθύνης μεταξύ των δύο φύλων για σειρά από ζητήματα που θα έπρεπε να είναι κοινωνική ευθύνη (κείμενο 1, Θέση 39). Υπάρχουν, επίσης, ειδικά προγράμματα πολιτικής αδειών, επανένταξης και επανεκπαίδευσης εργαζόμενων νέων μητέρων. Παρόμοιας λογικής είναι και οι έρευνες για την άσκηση βίας. Ερευνες που απροκάλυπτα προσεγγίζουν τέτοια φαινόμενα με βάση το κόστος που έχουν για τους ομίλους περιστατικά εγκατάλειψης της εργασίας από τις γυναίκες ή μείωσης της παραγωγικότητάς τους εξαιτίας συμβάντων παρενόχλησης. Παράλληλα, συγκαλύπτουν με επιστημονικοφανή τρόπο το ότι πηγή της απαράδεκτης αυτής κατάστασης είναι οι ίδιες οι εκμεταλλευτικές σχέσεις και προβάλλουν συστηματικά ως λύση αποσπασματικές ενέργειες όπως τη δημιουργία γραμμών καταγγελιών και διαφόρων ενδοεταιρικών ομάδων υποστήριξης.

Οσον αφορά τον δεύτερο άξονα, στον κλάδο διάφοροι όμιλοι έχουν αναλάβει οι ίδιοι να εκπαιδεύουν τις εργαζόμενες. Η προσπάθειά τους αυτή καλύπτει μια ευρεία γκάμα πρωτοβουλιών, όπως η χρηματοδότηση σεμιναρίων προγραμματισμού, η λειτουργία προγραμμάτων γνωριμίας νέων εργαζομένων με τμήματα καινοτομίας των ομίλων, μέχρι και η απευθείας διοργάνωση σεμιναρίων σε σχολεία και πανεπιστήμια. Τα προγράμματα αυτά προβάλλουν ιδιαίτερα την άποψη πως η άνοδος του βαθμού εξειδίκευσης και η μισθολογική ανέλιξη συνιστά τον μοναδικό παράγοντα για να γίνουν «οικονομικά ανεξάρτητες» οι εργαζόμενες. Πρόκειται μάλιστα για άποψη που επιδρά ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες. Φυσικά, υπάρχει η κεντρική παρέμβαση από την κυβέρνηση, την ΕΕ, ακόμα και τη ΓΣΕΕ που μάχεται για την «αναβάθμιση των προσόντων των γυναικών» και την «ισότητα των ευκαιριών στο χώρο εργασίας».

Τα παραπάνω αποτελούν ορισμένες από τις πτυχές της παρέμβασης που εκτυλίσσεται. Βαρύτητα έχουν και οι πολύμορφες προσπάθειες για την καλλιέργεια συνείδησης ότι εργαζόμενοι, εργοδοσία και κράτος έχουμε κοινούς στόχους και επιδιώξεις τόσο στην οικονομία όσο και στην εξωτερική πολιτική (βλ. συζήτηση για τα data center της «Microsoft», ψηφιακός μετασχηματισμός κ.τ.λ.). Είναι εμφανές ότι έχουμε να κάνουμε με συνολική αναβάθμιση της παρέμβασης αυτής, που πρέπει να απαντηθεί με μια ποιοτική αναβάθμιση της δουλειάς μας.

Είναι κεντρικής σημασίας να αξιοποιηθούν τα μεθοδολογικά εργαλεία που δίνουν οι Θέσεις 35-39 (κείμενο 1), αλλά και να διαμορφωθεί ένα γονιμότερο έδαφος πάνω στο οποίο οι Οργανώσεις θα αναπτύξουν πρωτοβουλίες που θα μας επιτρέψουν να προχωρήσουμε στην υλοποίηση των στόχων μας. Πολλά από τα ζητήματα που αναφέρουμε στις θέσεις παραμένουν από το προηγούμενο Συνέδριο.

Ειδικότερα, ενώ σωστά επιμένουμε στη γνώση, την αφομοίωση και τον εμπλουτισμό των επεξεργασιών μας, πρέπει να μας προβληματίσει περισσότερο το πώς αυτές μπαίνουν στην καθημερινή συζήτηση, το πώς απαντάνε στα προβλήματα που απασχολούν την εργαζόμενη και τον εργαζόμενο. Είναι προς κατάκτηση να ξεπεράσουμε ζητήματα προχειρότητας και «τυπικότητας» στην προετοιμασία εκδηλώσεων και παρεμβάσεων για τις εργαζόμενες, να αποφεύγουμε να «κατεβάζουμε» ανεπεξέργαστα τις θέσεις μας στους χώρους εργασίας, αλλά με συστηματικότητα και επιμονή να φροντίζουμε να ανοίξει η συζήτηση. Πρέπει να κάνουμε ακόμα πολλά βήματα για να πετύχουμε να έχουμε ουσιαστική εικόνα για την έκταση της παραπάνω παρέμβασης, τού πώς ακουμπάει στις συναδέλφισσες του κλάδου και να κατακτήσουμε την σταθερή συζήτηση τέτοιων θεμάτων στις Οργανώσεις. Συχνά, κεντρικά ζητήματα δεν ανοίγονται καθόλου λόγω της δυσκολίας τους ή δεν υλοποιούνται πρωτοβουλίες και «μένουν στα χαρτιά».

Στον έναν ή στον άλλο βαθμό τέτοια προβλήματα αντανακλούν και την πολύ μεγάλη δυσκολία να γίνουν κατανοητές οι θέσεις μας από το σύνολο του δυναμικού και του περίγυρού μας. Απαιτείται καλύτερη συλλογική προσπάθεια για να απελευθερωθεί χρόνος για διάβασμα για τις εργαζόμενες συντρόφισσες και οπαδούς, αλλά και να τους δοθούν ακόμα περισσότερα εργαλεία για να συμβάλλουν στον σχεδιασμό πρωτοβουλιών και της παρέμβασής μας. Να μην κάνουμε πίσω σε ζητήματα που αφορούν τη διαπάλη για τη δημιουργική αξιοποίηση του μη εργάσιμου χρόνου για την καλλιέργεια ενδιαφερόντων και την άνοδο της μορφωτικής δουλειάς. Να βοηθήσουμε συλλογικά να αντιμετωπίζονται φαινόμενα υπερφόρτωσης συντροφισσών με οικογενειακές και άλλες υποχρεώσεις αλλά και φαινόμενα εγκατάλειψης του διαβάσματος, της ουσιαστικής ψυχαγωγίας κ.τ.λ.

Να δώσουμε επίσης ιδιαίτερη προσοχή στον κίνδυνο να δούμε «στατικά» την κατάσταση, να μη θεωρήσουμε κάτω από τις τεράστιες δυσκολίες καμία εργαζόμενη ως «χαμένη υπόθεση» παρά τον αρνητικό συσχετισμό και το ότι η κατάσταση μετά την πανδημία θα είναι ακόμα δυσκολότερη. Η πείρα μας δείχνει ότι όπου ανοίγουμε την κουβέντα, αργά ή γρήγορα αυτό εκφράζεται με κάποιον τρόπο. Για παράδειγμα, νομίζω ότι οι κινητοποιήσεις ενάντια στην τηλεργασία, το άνοιγμα του μετώπου στην Υγεία άφησαν τις εργαζόμενες με έναν προβληματισμό που το στοίχημα είναι να βαθύνει. Ωστόσο, είναι χαρακτηριστικό ότι έγιναν μόνο μεμονωμένες προσπάθειες για την υποστήριξη αυτής της δουλειάς από την αρθρογραφία του «Ριζοσπάστη» και το Δελτίο της ΟΓΕ.


Αλέξανδρος Δουλκέρης
Τομεακή Οργάνωση Τηλεπικοινωνιών - Πληροφορικής Αττικής του ΚΚΕ

«Μας προβληματίζει... »

«Μας προβληματίζει γιατί οι μαθητές μας δυσκολεύονται στη γλωσσική έκφραση και στη χρήση σύνθετων εννοιών, γιατί πολλά παιδιά δεν τα καταφέρνουν στα μαθηματικά. Μας προβληματίζει η όξυνση των μαθησιακών προβλημάτων και διαταραχών» («Αγωνιστική Συσπείρωση Εκπαιδευτικών», «Ριζοσπάστης» 13/14-2-2021). Γιατί προβληματιζόμαστε, αφού η αιτία είναι πασιφανής π.χ. στα Δημοτικά δεν υπάρχουν Αναγνωστικά και τα Μαθηματικά, επισήμως, διδάσκονται ανακατεμένα.

Ωστε 22 χρόνια μετά την πρότασή μας για το Δωδεκάχρονο Σχολείο και 5 χρόνια μετά τον «εμπλουτισμό» της καταλήξαμε να μη βλέπουμε ούτε τα στοιχειώδη;

Αλλο παράδειγμα, στην ανακοίνωση του Κόμματος για τα Νηπιαγωγεία υπάρχει το αίτημα να εξασφαλιστεί τεχνικά η τηλεκπαίδευση και προσπεράσαμε το γεγονός πως το μεσημέρι γι' αυτές τις ηλικίες είναι ώρες ξεκούρασης και όχι μαθήματος.

Επίσης, γράφουμε πολλά για την αξιολόγηση και δεν λέμε το απλό: «Να αξιολογηθούν τα βιβλία και τα αναλυτικά προγράμματα» που είναι υπεύθυνα για την γενικευμένη αμορφωσιά. Οπως ο γιατρός χωρίς φάρμακα έχει πενιχρά αποτελέσματα, έτσι είναι και ο δάσκαλος χωρίς σωστά εγχειρίδια. Ξέρουμε πως «τα εργαλεία κάνουν τον μάστορα», κι αν το υπουργείο Παιδείας έχει καταφέρει η κουβέντα να περιορίζεται στον «μάστορα» δεν είναι άμοιρο ευθυνών το συνδικαλιστικό κίνημα και εμείς που μετράμε μάλιστα και «νίκες».

Είναι καιρός να αναθεωρήσουμε βασικές πλευρές της πρότασής μας για την εκπαίδευση π.χ. πως η Σύγχρονη - Γενική Παιδεία (Μέση μόρφωση είναι το σωστότερο) διαρκεί έως τα 18 ή μπορεί να δοθεί μόνο μέσα από ενιαίο τύπο σχολείου, γιατί τεχνικές και επαγγελματικές σχολές θα συνεχίσουν να υπάρχουν.

Τέλος, η διδασκαλία μέσω υπολογιστών (τηλεκπαίδευση είναι η εκπαιδευτική τηλεόραση η οποία είναι υποβαθμισμένη) είναι κυβερνητική επιλογή στην προσπάθεια να αντικατασταθούν τα σχολικά βιβλία από CD και άλλα «σύγχρονα εργαλεία μάθησης». Πρώτη το επιχείρησε η κ. Διαμαντοπούλου, που «ξέχασε» να τυπώσει σχολικά εγχειρίδια πριν 10 χρόνια.


Φάνης Αγγελόπουλος
Γιάννενα



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ