ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 28 Απρίλη 2002
Σελ. /32
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Γιορτάζει... η ακρίβεια και οι κερδοσκόποι

Σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάστηκε και δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ», το καλάθι ενός εργαζόμενου νοικοκυριού από το Δεκέμβρη μέχρι σήμερα έχει ακριβύνει περίπου 37.000 δραχμές (108,25 ευρώ)

Η ακρίβεια στην αγορά έχει αγριέψει επικίνδυνα. Με το ξημέρωμα του 2002, τα πορτοφόλια των εργαζομένων δέχονται την ανελέητη επίθεση των κάθε είδους «ευρωκερδοσκόπων». Σύμφωνα με υπολογισμούς που έκανε ο «Ρ» --από το Δεκέμβρη του 2001 μέχρι σήμερα-- το καλάθι της εργαζόμενης νοικοκυράς ακρίβυνε περίπου κατά 9,3%. Δεν τυχαίο ότι στην τελευταία έρευνα της ΕΕ (Γενάρης 2002), το 62,4% των Ελλήνων σημείωνε πως οι στρογγυλοποιήσεις των τιμών που έγιναν με την κυκλοφορία του ευρώ «ήταν προς τα πάνω», ενώ --μετά την οριστική κατάργηση της δραχμής-- ήρθε και νέο κύμα ανατιμήσεων από τους μεγαλοεπιχειρηματίες, που υποτίθεται ότι είχαν «παγώσει τις τιμές» με τις γνωστές «συμφωνίες κυρίως». Ετσι, ένα καλάθι μιας εργαζόμενης νοικοκυράς τετραμελούς οικογένειας που το Δεκέμβρη του 2001 «γέμιζε» με 572.718 δραχμές (1.680,76 ευρώ) σήμερα χρειάζεται για να γεμίσει 625.702 δραχμές (1.836,25 ευρώ).

Οσον αφορά στη μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο ποσοστό αύξησης του επίσημου πληθωρισμού και της ακρίβειας στην αγορά που «κάνει φύλλο και φτερό τα λαϊκά εισοδήματα», δεν είναι ανεξήγητο φαινόμενο. Η διαφορά αυτή, που θέλει το καλάθι της νοικοκυράς να έχει ακριβύνει πολύ περισσότερο από το επίσημο κόστος ζωής που αποτυπώνεται στα στοιχεία για τον πληθωρισμό, οφείλεται στο γεγονός ότι έχουμε μεγάλες ανατιμήσεις σε είδη και υπηρεσίες που χρειαζόμαστε καθημερινά, ενώ σε άλλα είδη (ηλεκτρονικοί υπολογιστές, έπιπλα κλπ.) οι τιμές είτε αυξήθηκαν λίγο είτε ακόμη παρέμειναν αμετάβλητες και σε ορισμένα μειώθηκαν.

Την εξέλιξη αυτή, ομολόγησε δημόσια και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Λουκάς Παπαδήμος, ο οποίος, σχολιάζοντας την αυξημένη δυσφορία των καταναλωτών από το κύμα ανατιμήσεων που ξέσπασε στην αγορά με την καθιέρωση του ευρώ, αναφέρει στην ενδιάμεση έκθεση της Νομισματικής Πολιτικής 2001- 2002 (σελ. 116) ότι: «... οι καταναλωτές βραχυπρόθεσμα, επικεντρώνουν την προσοχή τους στις πιο συχνές και σημαντικές αγορές, με αποτέλεσμα οι εντυπώσεις τους για τον πληθωρισμό να εξαρτώνται κυρίως από τη μεταβολή τιμών των αγαθών και υπηρεσιών σχετικά μικρή αξίας που αγοράζονται καθημερινά»...

Η ακρίβεια σε είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωση σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη εισοδηματική, δημοσιονομική και γενικότερη πολιτική μονόπλευρης λιτότητας, έχουν πλήξει ανεπανόρθωτα τα εισοδήματα των πλατιών λαϊκών στρωμάτων. Δεν υπάρχει σήμερα νοικοκυριό (κυρίως από το χώρο των εργαζομένων μισθωτών, συνταξιούχων, αγροτών, αυτοαπασχολούμενων ΕΒΕ), που να μη δυσφορεί από το γεγονός ότι μέρα με τη μέρα βλέπει τα ελλείμματα του οικογενειακού τους προϋπολογισμού να μεγαλώνουν. Η δυσφορία και απογοήτευση είναι ακόμη μεγαλύτερη για όλους εκείνους που πίστεψαν στις υποσχέσεις των κυβερνώντων και ευρωθιασωτών --και ήλπιζαν-- ότι με την ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ και το ευρώ, οι Ελληνες εργαζόμενοι θα αρχίσουν να απολαμβάνουν τους καρπούς των μακροχρόνιων θυσιών τους. Αντί για καλύτερες μέρες και σύγκλιση με το μέσο βιοτικό επίπεδο της ΕΕ, οι Ελληνες εργαζόμενοι, βρέθηκαν αντιμέτωποι με την ευρωακρίβεια, που υποβάθμισε δραστικά την αγοραστική τους δύναμη.

Από τον πίνακα που δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ», με την εξέλιξη των τιμών ειδών και υπηρεσιών πρώτης ανάγκης (δηλαδή ό,τι χρειαζόμαστε κάθε μέρα), προκύπτει ότι η αγορά για τους εργαζόμενους έγινε ακριβότερη τουλάχιστον κατά 9,3%. Ολοι οι καταναλωτές γνωρίζουν -- και το βιώνουν καθημερινά-- ότι αγοράζουν ακριβότερα το ψωμί (κατά 40 δραχμές το κιλό), τις βενζίνες (κατά 30 δραχμές το λίτρο) και βέβαια τα φρουτολαχανικά (οι τιμές των οποίων είναι αυξημένες κατά 66,7%) με τις λαϊκές αγορές και τα μανάβικα να θυμίζουν «μπουτίκ» κλπ.

Οποιος μπει στον κόπο να κάνει παραδείγματα με τα στοιχεία του πίνακα, όπου παρατίθενται οι τιμές του Δεκέμβρη 2001 και του Απρίλη του 2002 --και άρα πόσα ξόδευε το Δεκέμβρη και πόσα σήμερα, για να γεμίσει το καλάθι του-- θα καταλάβει γιατί το πορτοφόλι του βρίσκεται χωρίς λεφτά και μάλιστα αδειάζει όλο και πιο νωρίς. Ετσι, εξηγείται επίσης, γιατί αυξάνονται τα προσωπικά και άλλα καταναλωτικά δάνεια των τραπεζών, με τους τραπεζίτες να κυκλοφορούν με το μανδύα του «καλού Σαμαρείτη» για τους εργαζόμενους.

Εμείς, μπήκαμε στον κόπο και βρήκαμε πόσο ακριβότερο έγινε το καλάθι της νοικοκυράς από το Δεκέμβρη μέχρι σήμερα ή πόσο «ελαφρύτερο», με βάση τα στοιχεία του πίνακα και τα εξής δεδομένα:

Πρώτον, στον πίνακα αναφέρονται οι τιμές διαφόρων βασικών ειδών ανά κιλό, λίτρο ή τεμάχιο και σε ορισμένες περιπτώσεις (όπως τα φρουτολαχανικά, τα διάφορα είδη και υπηρεσίες και οι λογαριασμοί ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ) η μέση ημερήσια δαπάνη που αντιστοιχεί για αυτά τα είδη και υπηρεσίες αν διαιρέσουμε τη μηνιάτικη δαπάνη (κατανάλωση) με το 30.

Δεύτερον, υποθέσαμε ότι ένα εργαζόμενο νοικοκυριό τετραμελούς οικογένειας το Δεκέμβρη του 2001 ξόδευε όλο το εισόδημά του ύψους 572.718 δραχμών (320.000 δραχμές ο μισθός του συζύγου και 252.718 δραχμές ο μισθός της συζύγου), για να γεμίσει το καλάθι με τα είδη και υπηρεσίες που ήταν αναγκαία για να ζήσουν αυτοί και τα 2 παιδιά τους.

Τρίτον, υποθέσαμε ότι η συγκεκριμένη οικογένεια, καταναλώνει κάθε μέρα κατά μέσο όρο 1 κιλό ψωμί, 1 λίτρο γάλα παστεριωμένο, 1,5 πακέτο τσιγάρα, 4 λίτρα βενζίνη αμόλυβδη και 4 λίτρα πετρέλαιο θέρμανσης, 4 εισιτήρια για την κίνηση με τις αστικές συγκοινωνίες (2 για το μπλε λεωφορείο και 2 για τον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο), αγοράζουν 1 εφημερίδα και το ποσό που αντιστοιχεί σε μια μέρα από τα έξοδα για φρουτολαχανικά. Επίσης, παραθέτουμε κατά προσέγγιση το ποσό που αντιστοιχεί σε ημερήσια βάση από δαπάνη αγοράς διαφόρων ειδών και υπηρεσιών, και από τους λογαριασμούς ΔΕΗ, ΟΤΕ και ΕΥΔΑΠ μόνο το πάγιο και τη δαπάνη που αντιστοιχεί σε ημερήσια κατανάλωση, χωρίς ΦΠΑ, τέλη και άλλες επιβαρύνσεις. Συγκεκριμένα, με βάση τη μηνιάτικη δαπάνη κατανάλωσης 27 κυβικών νερού (ΕΥΔΑΠ), 1.400 αστικές τηλεφωνικές μονάδες (ΟΤΕ) και 1.600 kWh ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΗ), προκύπτει μέση ημερήσια κατανάλωση 0,9 κυβικών νερού, 47 αστικές μονάδες τηλεφώνου και 53,3 Kwh ηλεκτρική ενέργεια. Οπως προαναφέρθηκε, δεν υπολογίσαμε την επιβάρυνση των λογαριασμών ΔΕΗ, ΟΤΕ και ΕΥΔΑΠ με ΦΠΑ, τέλη και λοιπά βάρη. Ειδικά για τον ΟΤΕ, υποθέσαμε ότι η μείωση της αστικής μονάδας αντισταθμίστηκε πλήρως από την κατάργηση της μειωμένης αστικής μονάδας μετά τις 10 το βράδυ και έτσι προκύπτει μέση τιμή αστικής μονάδες (με το αυξημένο πάγιο) 12,90 από 12,50 που ίσχυε μέχρι το Γενάρη.

Πολλαπλασιάζοντας λοιπόν επί 30 ημέρες, τα είδη και υπηρεσίες του πίνακα (αν είναι ένα κιλό, ένα λίτρο ή ένα τεμάχιο η ημερήσια κατανάλωση), επί 45 (αν πρόκειται για ενάμιση τεμάχιο, λίτρο ή κιλό) επί 60 ή 120 (αν είναι 2 ή 4 λίτρα, τεμάχια, κιλά), θα βρούμε ότι το συγκεκριμένο νοικοκυριό δαπανούσε το Δεκέμβρη του 2001 572.718 δραχμές το μήνα, ήτοι ολόκληρο το ποσό που συγκέντρωνε από τους 2 μισθούς.

Αυξήσεις τιμών τριπλάσιες των μισθών!

Αποτελεί κοινό μυστικό, ότι από το Δεκέμβρη μέχρι σήμερα, η ακρίβεια στην αγορά έχει στήσει --ελέω απελευθέρωσης των τιμών-- ένα τρελό πανηγύρι, με πρωταγωνιστές εκείνους που έχουν το πάνω χέρι στη διαμόρφωση των τιμών, οι οποίοι κερδοσκοπούν ασύστολα. Από τους δικούς μας υπολογισμούς προκύπτει ότι για να γεμίσει το καλάθι της εργαζόμενης νοικοκυράς με τα ίδια είδη και υπηρεσίες που προμηθευόταν το Δεκέμβρη, χρειάζονται σήμερα 625.702 δραχμές (1.836,25 ευρώ) ήτοι 36.853 δραχμές (108,15 ευρώ) επιπλέον. Αποτελεί, επίσης, κοινό μυστικό, ότι ακόμη δεν έχουν δοθεί οι ισχνές ονομαστικές αυξήσεις μισθών και συντάξεων ούτε στο Δημόσιο (κυμαίνονται μεταξύ 2% και 3% και ακόμη δεν έχουν δοθεί) ούτε στον ιδιωτικό τομέα (δεν έχει υπογραφεί ακόμη η νέα Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση, με την οποία συμφωνήθηκαν ονομαστικές αυξήσεις στα κατώτατα ημερομίσθια και μισθούς 4,3%). Στην ουσία, δηλαδή, έχουμε αυξήσεις τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης κατά 9,3%, που είναι τριπλάσιες των ονομαστικών αυξήσεων των μισθών και συντάξεων.

Η εξέλιξη αυτή, σημαίνει, πολύ απλά, ότι κάθε μήνα το εργαζόμενο νοικοκυριό του παραδείγματος, είτε θα αναγκαστεί να βγάλει από το καλάθι είδη και υπηρεσίες αξίας 36.853 δραχμών είτε --αν έχει κομπόδεμα στην άκρη-- να φάει από τα έτοιμα. Με απλά λόγια, η συγκεκριμένη οικογένεια, θα αναγκαστεί -- για να διατηρήσει αμετάβλητο το βιοτικό του επίπεδο-- να σηκώνει κάθε μήνα από την τράπεζα 36.853 δραχμές ή 108,15 ευρώ. Ετσι εξηγείται και το γεγονός, ότι τα πορτοφόλια των εργαζομένων και των πλατιών λαϊκών στρωμάτων, αδειάζουν πολύ νωρίτερα απ' ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν και πάντως πολύ πριν φτάσει η ημέρα είσπραξης του μισθού ή της σύνταξης.

Τι θα γίνει τελικά με το όργιο της ακρίβειας και της κερδοσκοπίας; Ως πού θα πάει αυτή η κατάσταση; Με δεδομένη την απόφαση της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και των κάθε είδους ευρωθιασωτών να μη θίξουν στο ελάχιστο τα «ιερά και όσια» της ελεύθερης αγοράς, τίθεται το ερώτημα: Ως πότε τα πλατιά λαϊκά στρώματα θα εκφράζουν τη «θεία υπομονή τους», κοιτάζοντας με απόγνωση τις τιμές και τα κέρδη να ανεβαίνουν και το βιοτικό τους επίπεδο να πέφτει όλο πιο χαμηλά; Μήπως το ρολόι του χρόνου δείχνει «και πέντε», για να εκφράσουν οι εργαζόμενοι τη «θεία οργή» τους και να συντονίσουν την πάλη τους με τα άλλα πλατιά λαϊκά στρώματα για την ανατροπή αυτής της πολιτικής;


Λάμπρος ΤΟΚΑΣ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ