ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 28 Μάρτη 2015
Σελ. /24
«ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» Η ΙΡΛΑΝΔΙΑ;
Η καπιταλιστική ανάπτυξη δεν μπορεί να είναι αέναη...

Τα πανηγύρια των αστών για την Ιρλανδία και η πείρα που τους διαψεύδει

Από διαδήλωση στην Ιρλανδία ενάντια στους λογαριασμούς ύδρευσης
Από διαδήλωση στην Ιρλανδία ενάντια στους λογαριασμούς ύδρευσης
Πάνω από 80.000 Ιρλανδοί διαδηλωτές, που αντιδρούν στη θέσπιση τιμολογίων ύδρευσης και την πληρωμή τους από τα λαϊκά νοικοκυριά, γέμισαν το περασμένο Σάββατο τους δρόμους του Δουβλίνου, καταγγέλλοντας την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Εντα Κένι πως ιδιωτικοποιεί την κρατικής ιδιοκτησίας εταιρεία ύδρευσης στο βωμό της αύξησης του καπιταλιστικού κέρδους. Διαδηλώσεις έγιναν και σε άλλες πόλεις της Ιρλανδίας.

Η έκδοση λογαριασμών ύδρευσης ξεκίνησε από το Γενάρη του 2015 στο πλαίσιο του προγράμματος για έξοδο της χώρας από την κρίση. Αυτό το μέτρο εντάσσεται στο επταετές πακέτο λιτότητας, ύψους 30 δισ. ευρώ, που θα πληρώσει ο λαός. Μέχρι σήμερα η ύδρευση στην Ιρλανδία χρηματοδοτούνταν από τη γενική φορολογία. Το σχέδιο, που προωθεί η κυβέρνηση, προβλέπει πως κάθε νοικοκυριό θα πληρώνει περίπου 300 με 500 ευρώ το χρόνο για την κατανάλωση του νερού. Το πακέτο μέτρων έρχεται μετά από αλλεπάλληλα πακέτα μέτρων μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης από τη δεκαετία του '90 ακόμη, που οδήγησαν στο λεγόμενο ιρλανδικό θαύμα, με τη μεγάλη αύξηση ρυθμών του ΑΕΠ, που στη συνέχεια οδήγησε σε μεγάλη καπιταλιστική οικονομική κρίση και νέα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα.

Το λέμε γιατί η Κομισιόν εκτιμά ως «πρωταθλήτρια Ευρώπης» στην ανάπτυξη την Ιρλανδία και στηρίζεται όχι μόνο στην πρόβλεψη για το 2015, αλλά και στα αποτελέσματα του 2014. Πανηγυρίζουν οι Ευρωπαίοι αστοί γιατί η Ιρλανδία ήταν σε πρόγραμμα μνημονίου για να αντιμετωπίσει την καπιταλιστική οικονομική κρίση και τώρα αναπτύσσεται ραγδαία, λένε. Βεβαίως, δεν είναι πρώτη φορά που βγάζουν τα ίδια συμπεράσματα για την Ιρλανδία και τους διαψεύδει η ζωή, όπως θα δείξουμε παρακάτω, αλλά φαίνεται πως έχουν ενθουσιαστεί, επειδή η ανάπτυξη το 2014 στην Ιρλανδία κινήθηκε σε ετήσιο ρυθμό 4,8%, επιβεβαιώνοντας για μία ακόμη φορά την ισχυρή ανάκαμψη της οικονομίας από την κρίση χρέους της Ευρωζώνης και την επιτυχή αποδέσμευσή της από το δανειοδοτικό πρόγραμμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας προ ενός έτους. Η ανάπτυξη στην Ιρλανδία κυμάνθηκε στα υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με κάθε άλλο κράτος-μέλος της Ευρωζώνης, μια εντυπωσιακή απόδοση που οφείλεται στην εκτεταμένη παρουσία των πολυεθνικών ομίλων στη χώρα που δημιουργούν θέσεις εργασίας. Το Δουβλίνο υπολογίζει σε ρυθμό ανάπτυξης 3,9% μέσα στο 2015, παρατείνοντας τη δυναμική ανάπτυξη της ιρλανδικής οικονομίας που είχε παγιδευθεί σε βαθιά και πολυετή ύφεση από τη χρηματοπιστωτική κρίση το 2008. Οι πολυεθνικές επεκτάθηκαν κατά 30,2%. Η Ιρλανδία επωφελείται ειδικότερα από τις στενές οικονομικές σχέσεις που έχει με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία, οι οικονομίες των οποίων αποδίδουν αρκετά καλά το τελευταίο διάστημα. Το ρεπορτάζ είναι από τον αστικό Τύπο και σχεδόν πανομοιότυπο.

Ξένες επενδύσεις και εξωστρέφεια...

Εχει σημασία όμως να σταθούμε στην επισήμανση που κάνουν, ότι η ανάπτυξη οφείλεται βασικά στην «εκτεταμένη παρουσία των πολυεθνικών ομίλων στην Ιρλανδία», που επεκτάθηκαν κατά 30,2% και ότι επωφελείται από τις στενές οικονομικές σχέσεις που έχει με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.

Πράγματι, στην Ιρλανδία διαθέτουν μεγάλα εργοστάσια ή εγκαταστάσεις εταιρείες κατασκευής ηλεκτρονικών υπολογιστών και εταιρείες λογισμικού, όπως οι APPLE, DELL, COMPAQ, GATE 2000 και AST, MICROSOFT, LOTUS, CLARIS, ORACLE, ΙΒΜ και NOVELL, αλλά και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της Υγείας και του Φαρμάκου, όπως οι ABBOTT, SCHERING PLOUGH, MERCK, JOHNSON & JOHNSON. Βεβαίως, η παραγωγή έχει εξαγωγικό προσανατολισμό.

Ενα πρόσφατο παράδειγμα επενδύσεων στην Ιρλανδία είναι αυτό της APPLE. Αυτός ο αμερικανικός επιχειρηματικός όμιλος, διεθνικό μονοπώλιο-κολοσσός, όπως τον χαρακτηρίζει μερίδα των αστικών ΜΜΕ, ανακοίνωσε ότι θα χτίσει στην Ιρλανδία κέντρο που θα δημιουργήσει εκατοντάδες θέσεις εργασίας και θα είναι φιλικά προς το περιβάλλον, καθώς θα λειτουργούν αποκλειστικά με Ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, για τις εφαρμογές της APPLE, όπως iTunes Store, App Store, iMessage, Χάρτες and Siri. Θα είναι μία από τις δύο μεγαλύτερες επενδύσεις της APPLE στην Ευρώπη: 850 εκατομμύρια ευρώ θα κατευθυνθούν στην Ιρλανδία.

Ο σημαντικότερος παράγοντας της «ανάπτυξης» στην Ιρλανδία, όπως παραδέχονται και τα ρεπορτάζ του αστικού Τύπου, είναι η μεγάλη εισαγωγή ξένων κεφαλαίων (κυρίως αμερικανικών).

Δεν είναι τυχαίο που η αστική προπαγάνδα και στην Ελλάδα επισημαίνει την ανάγκη δημιουργίας συνθηκών -σχέδιο λένε ότι πρέπει να επεξεργαστεί η κυβέρνηση- για προσέλκυση ξένων κεφαλαίων για επενδύσεις σε εξαγωγικούς τομείς.

Τσάκισμα των εργασιακών δικαιωμάτων - βάθεμα εκμετάλλευσης

Βεβαίως, αυτός ο παράγοντας, δηλαδή οι ξένες επενδύσεις, συνέβαλε τα μέγιστα και στην καπιταλιστική ανάπτυξη της Ιρλανδίας πριν την καπιταλιστική οικονομική κρίση στην καπιταλιστική της οικονομία, που την ανάγκασε να μπει σε μνημόνιο, ιδιαίτερα στη δεκαετία του '90 και στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 2000.

Πράγματι, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) της Ιρλανδίας αυξήθηκε το 1994 κατά 5,8% και τα επόμενα χρόνια ακολούθησε μια επίσης ανοδική πορεία (το 1995 9,8%, το 1996 8,1%, το 1997 10,8%, το 1998 8,5%, το 1999 10,7%, το 2000 9,2%).

Ενας παράγοντας είναι η πάμφθηνη φορολογία κεφαλαίου, η χαμηλότερη στην ΕΕ, που είναι στο 12,5% και παραμένει αμετάβλητη.

Ο άλλος και πιο ουσιαστικός είναι η πάμφθηνη εργατική δύναμη.

Τα αντεργατικά μέτρα που εφαρμόστηκαν στη δεκαετία του '90 και συνεχίζουν να εφαρμόζονται, μαζί βεβαίως με αυτά που πάρθηκαν λόγω μνημονίων, στηρίχτηκαν στο λεγόμενο Εθνικό Κέντρο Partnership (Συνεταιρισμός), στο οποίο συμμετέχουν από κοινού πολιτικά κόμματα, εκπρόσωποι της Τοπικής Διοίκησης, συνδικαλιστικές οργανώσεις και ενώσεις εργοδοτών.

Μέσω του «Εθνικού Κέντρου Συνεταιρισμού» έκαναν τοπικές και κλαδικές συμφωνίες για την προώθηση των λεγόμενων Προγραμμάτων Σταθεροποίησης και Ανάπτυξης. Υποτιθέμενος στόχος των συμφωνιών η απασχόληση. Οι συμφωνίες που έκαναν προέβλεπαν:

Συγκράτηση μισθών. Μερική απασχόληση. Ευελιξία στην απασχόληση. Ευελιξία του χρόνου εργασίας. Ετήσια διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Ευελιξία στον τρόπο πληρωμής. Διάλειμμα καριέρας κ.ά. Δηλαδή, μέτρα φτηνέματος των εργατών για να αυξάνεται η εκμετάλλευση και η κερδοφορία.

Στην Ιρλανδία δεν υπάρχουν κατώτατοι διασφαλισμένοι μισθοί. Υπάρχει υψηλό ποσοστό «μερικής απασχόλησης», όπου «μερική απασχόληση» εννοούν τους εργαζόμενους που κατά τη διάρκεια της βδομάδας κάνουν οποιαδήποτε εργασία για τουλάχιστον μία ώρα!!!

Η εφαρμογή της «ευελιξίας στον τρόπο πληρωμής» σημαίνει ότι η εργοδοσία, ανάλογα με τις ανάγκες της, πληρώνει είτε με τη μορφή της «συμμετοχής των εργαζομένων στα κέρδη, είτε με το μοίρασμα μετοχών».

Το λεγόμενο διάλειμμα καριέρας είναι υποχρεωτική παύση της εργασίας σε εργαζόμενους, με το πρόσχημα της επανεκπαίδευσης και της απόκτησης ικανοτήτων, για να συμβάλει στην κινητικότητα της απασχόλησης. Στην ουσία, είναι ένας προσχηματικός τρόπος απόλυσης.

Τα συστήματα συνταξιοδότησης που ισχύουν στην Ιρλανδία είναι άθλια. Σύμφωνα με στοιχεία της Γιούροστατ, όταν στην ΕΕ η μέση πληρωμή συντάξεων κινούνταν γύρω στο 13% του ΑΕΠ, στην Ιρλανδία κινούνταν στο 5,8% του ΑΕΠ το 1993, ενώ το 2003 το σχετικό ποσοστό έπεσε στο 3,9%. Οταν ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης στην ΕΕ ήταν στα 60 χρόνια, στην Ιρλανδία η αντίστοιχη ηλικία ξεπερνούσε τα 63 χρόνια, ενώ για τις γυναίκες είναι η ηλικία των 63,5 χρόνων.

Οι εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές είχαν μειωθεί από 3,2% του ΑΕΠ (το 1988) σε 2,7% το 1996 (το χαμηλότερο σε ολόκληρη την ΕΕ). Η ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης πήρε νέες, μεγαλύτερες διαστάσεις, ιδιαίτερα τους τρεις κλάδους που κυριαρχούνταν από το αμερικανικό κεφάλαιο (πληροφορική, ηλεκτρονικά, φάρμακα), όπου ο όγκος της παραγωγής αυξήθηκε κατά 375% (τη δεκαετία 1990-1999), ενώ η απασχόληση αυξήθηκε μόνο κατά 73%. Δηλαδή, η παραγωγή ανά εργαζόμενο αυξήθηκε κατά 215%!

Μετά την καπιταλιστική ανάπτυξη αναπόφευκτα ήρθε η κρίση

Βεβαίως, στη συνέχεια, με την καπιταλιστική οικονομική κρίση αρχές της δεκαετίας του 2000 στις ΗΠΑ, η αντανάκλαση στην Ιρλανδία έφερε αρνητικές συνέπειες, αφού η κρίση χτύπησε βασικά τον τομέα της πληροφορικής, δηλαδή το τμήμα του αμερικανικού κεφαλαίου που έκανε τις μεγάλες επενδύσεις στην Ιρλανδία, η οικονομία της οποίας βεβαίως σταδιακά πέρασε σε κρίση. Με συνέπεια, την άνοδο της ανεργίας, τη μεγάλη κρίση της στέγης, το μεγαλύτερο ποσοστό φτώχειας στην Ευρωπαϊκή Ενωση (το 29% ζούσε το 2005 κάτω από το όριο της φτώχειας) κλπ.

Ετσι μπήκε σε μνημόνιο και εφαρμόστηκαν νέα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα όπως:

Δραστική μείωση των λεγόμενων κοινωνικών δαπανών και των μισθών στο Δημόσιο, από 5% έως 20%, ανάλογα με το ύψος των αποδοχών, δραστικές περικοπές των συντάξεων του Δημοσίου. Ελαχιστοποίησαν τα επιδόματα ανεργίας, τα επιδόματα παιδιών, αύξησαν υπέρογκα τους έμμεσους φόρους.

Εφαρμόστηκαν μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής για την περίοδο 2011-2014, συνολικού ύψους 15 δισ. ευρώ. Με νέες περικοπές σε κοινωνικές δαπάνες, με φορολογία των συντάξεων, αύξηση του ΦΠΑ από 21% σε 22% το 2013 και σε 23% το 2014, φόρο «τοπικών υπηρεσιών» (θα τον εφαρμόζουν τα τοπικά κρατικά όργανα), ενώ ξαναμειώθηκαν οι μισθοί.

Τώρα, βεβαίως, υπάρχει καπιταλιστική ανάπτυξη. Αλλά στηρίζεται στα ερείπια των εργασιακών δικαιωμάτων και στη φτώχεια του λαού, όπως και η προηγούμενη που έφερε τη νέα κρίση. Στηρίζεται στα αντεργατικά, αντιλαϊκά μέτρα και των δύο περιόδων που εφαρμόστηκαν οι αναδιαρθρώσεις μείωσης της τιμής της εργατικής δύναμης. Και προετοιμάζει τη νέα κρίση υπερσυσσώρευσης.

Η πείρα της Ιρλανδίας αποκαλύπτει επίσης ότι η ταξική συνεργασία, για να υπάρξει ανάπτυξη, αποβαίνει τραγικά σε βάρος των εργαζομένων. Και σε περιόδους ανάπτυξης και σε περιόδους κρίσης. Το επισημαίνουμε επειδή γίνεται προσπάθεια ανάπτυξης κινήματος στήριξης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που έχει την ίδια στόχευση, την ανάκαμψη της καπιταλιστικής οικονομίας με ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων και αυτή η επιδίωξη ωθεί όχι απλά σε παραίτηση από την ταξική πάλη, αλλά σε λαϊκό κίνημα στήριξης του κεφαλαίου, άρα και υποταγής του λαού στα συμφέροντά του.

Τέλος, η πάλη για την ικανοποίηση των εργατικών - λαϊκών αναγκών συνδέεται άμεσα με την πάλη για την ανατροπή του καπιταλισμού. Που τώρα σημαίνει διεκδίκηση κάλυψης όλων των απωλειών της περιόδου της κρίσης, κατάργησης όλου του αντεργατικού, αντιλαϊκού οπλοστασίου, ρήξη με το κεφάλαιο, την ΕΕ και την εξουσία τους.


Λ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ