Από πρόσφατη κινητοποίηση στο Πολυτεχνείο

Συνεπώς ιδιωτικοποίηση της έρευνας σημαίνει ουσιαστικά και ιδιωτικοποίηση της εύρεσης, ιδιωτικοποίηση της αποκάλυψης, ιδιωτικοποίηση της υπεράσπισης και ιδιωτικοποίηση της διάδοσης της Αλήθειας, με άλλα λόγια ιδιωτικοποίηση αυτής τούτης της Αλήθειας. Με αυτόν τον τρόπο είναι σαφές ότι απειλείται η Αρχή της «έρευνας για το δημόσιο συμφέρον» και επίσης η «ελεύθερη ανταλλαγή ιδεών στους κόλπους της επιστημονικής κοινότητας». Ετσι, η επιστήμη χάνει την αξιοπιστία της, διότι πολλές μελέτες θα είναι παραπλανητικές, όπως θα δούμε παρακάτω, και η μυστικότητα θα θέτει σε κίνδυνο την υπόληψη της επιστήμης, καθώς επίσης και το στόχο της. Οι πανεπιστημιακοί καθηγητές που θα αμείβονται από τις βιομηχανίες θα παρουσιάζονται ως ειδικοί, ως εμπειρογνώμονες στο κράτος και τους οργανισμούς ελέγχου χωρίς να φαίνονται πάντα οι δεσμοί τους με τις επιχειρήσεις. Τα επιστημονικά τμήματα των πανεπιστημίων θα δημιουργούν με μεγάλη μυστικότητα δεσμούς με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Τα ιατρικά, φαρμακευτικά, χημικά, βιοχημικά, κλπ. περιοδικά δε θα μπορούν να αποκαλύπτουν τις συγκρούσεις συμφερόντων των συγγραφέων τους. Η ανιδιοτελής έρευνα, η αναζήτηση της γνώσης, η πνευματική περιέργεια δεν είναι πια πρώτη προτεραιότητα, υποβιβάζονται σε δεύτερη μοίρα. Οι πρόεδροι των τμημάτων των πανεπιστημίων θα παίζουν στο εξής το ρόλο του «εμπορικού αντιπροσώπου» και θα κρίνονται για την εκλογή τους κυρίως από την ικανότητά τους να συγκεντρώνουν χρήματα και όχι τα επιστημονικά και διοικητικά τους προσόντα. Παλιότερα, ίσχυε η συμφωνία ότι οι δωρεές από τις βιομηχανίες ή από οποιοδήποτε ιδιώτη πραγματοποιούνταν χωρίς να τίθενται περιορισμοί και υποχρεώσεις από μέρους των αποδεκτών των δωρεών. Είχαν απλά φοροαπαλλαγή από το κράτος. Σήμερα, αυτοί που θα ζητούν χρηματική ενίσχυση οφείλουν να έχουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις απέναντι στους χρηματοδότες τους. Οι υποχρεώσεις αυτές, τα ανταλλάγματα δηλαδή μπορεί να είναι: η διαφήμιση, δωρεάν φυσικά, τα εγκώμια, η διάθεση των ανακαλύψεων στο εμπόριο με τα απαραίτητα οφέλη κ.ά. Εννοείται, βέβαια, πως κάθε παραβίαση θα συνεπάγεται κυρώσεις. Δηλαδή, οι δωρεές των επιχειρήσεων θεωρούνται πια επενδύσεις.

Οι ωφελημένοι τομείς θα είναι εκείνοι που κερδίζουν χρήματα, που μελετούν το χρήμα ή προσελκύουν το χρήμα, δηλαδή ο κόσμος του εμπορικού πανεπιστημίου. Οι υπόλοιποι τομείς θα παραμεληθούν, μπορεί ακόμα και να εγκαταλειφθούν πλήρως.

Παραδείγματα και είδη εξαρτήσεων: Το 1998 το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ δέχτηκε στο τμήμα της μικροβιολογίας του, δωρεά 25 εκατομμυρίων δολαρίων δηλαδή 9,4 δισεκατομμυρίων δραχμών από τον ελβετικό κολοσσό, τη φαρμακευτική εταιρεία «Νοβάρτις». Το αντάλλαγμα που έδωσε το δημόσιο πανεπιστήμιο ήταν η παραχώρηση στην ελβετική εταιρεία του δικαιώματος να ιδιοποιηθεί πάνω από το 30% των ανακαλύψεων που γίνονται από τους ερευνητές του τμήματος (συμπεριλαμβανομένων και των ανακαλύψεων που χρηματοδοτήθηκαν από την πολιτεία της Καλιφόρνιας), όπως επίσης και τη διαπραγμάτευση των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας που προέρχονται από αυτές. Επιπλέον, το πανεπιστήμιο παραχωρούσε στην εταιρεία τον έλεγχο των δύο από τις πέντε θέσεις της Επιτροπής Ερευνών του τμήματος, η οποία επιτροπή είχε αναλάβει την κατανομή των κονδυλίων για την έρευνα. Φαίνεται ξεκάθαρα από τα παραπάνω, η μεγάλη εξάρτηση του τμήματος μικροβιολογίας από το χρηματοδότη.

Παραδείγματα κυρώσεων, λόγω παραβίασης των υποχρεώσεων: Η εταιρεία Nike διέκοψε τη χρηματοδότηση που έδινε σε τρία πανεπιστήμια του Ορεγκον, Μίσιγκαν και Μπράουν, επειδή οι φοιτητές των πανεπιστημίων αυτών είχαν επικρίνει ορισμένες από τις θέσεις / τις πρακτικές της σε φτωχές χώρες κυρίως σε θέματα που άπτονταν της παιδικής εργασίας.

Αλλοτρίωση των καθηγητών: Οι καθηγητές πια δε θα είναι οι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι / λειτουργοί, αλλά θα είναι καθηγητές - επιχειρηματίες. Για να καταφέρουν να μείνουν σε ένα πανεπιστήμιο πρέπει να γίνουν καλοί επιχειρηματίες με προοπτικές γρήγορου και εύκολου πλουτισμού τους. Θα αφιερώνουν το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους στις εμπορικές τους δραστηριότητες και διαπραγματεύσεις και όχι στα εκπαιδευτικά και ερευνητικά τους καθήκοντα, θα έχουν τη δυνατότητα να ιδιωτικοποιούν τα έσοδα και να κοινωνικοποιούν τις δαπάνες, θα εκμεταλλεύονται, θα ιδιοποιούνται τη δουλιά των φοιτητών τους (ερευνητική δουλιά για διδακτορικά ή διπλώματα ειδίκευσης) ή / και των συνερευνητών τους. Αυτές οι πρακτικές θα διαδοθούν πολύ και θα γίνουν τρόπος δουλιάς στο πανεπιστήμιο, αντί να επικρίνονται. Οι επιχειρηματίες - καθηγητές θα είναι οι διάσημες «κορυφές», των οποίων οι πρωτοβουλίες θα έχουν θετικές συνέπειες, αφού θα ωφελήσουν το πανεπιστήμιο με τα λεφτά που θα φέρνουν.

Παρεκτροπές της εξαρτώμενης από χορηγούς έρευνας: Εκτός από τα θέματα ηθικής που είναι το σοβαρότερο ζήτημα στο θέμα που εξετάζουμε, το πρότυπο του πανεπιστημίου, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, θέτει και θέματα πολιτικής τάξης/ συμπεριφοράς. Τα οικονομικά συμφέροντα των ειδικών θα μπορούν να διαμορφώνουν και τα δημόσια πράγματα. Για να γίνει κατανοητό αυτό, παραθέτουμε ένα πραγματικό γεγονός. Καθηγητής εγκληματολογίας στο πανεπιστήμιο της Φλόριδα είχε διατρίψει ιδιαίτερα ως ειδικός στην ιδιωτικοποίηση των φυλακών. Συμμετείχε σε επιτροπές της Γερουσίας, αρθρογραφούσε σε μεγάλα μέσα ενημέρωσης υποστηρίζοντας τη θέση του και οι συστάσεις/ προτάσεις του υιοθετήθηκαν και στη Φλόριδα και σε άλλες πολιτείες. Δυστυχώς, αποκαλύφθηκε τελικά ότι ο φημισμένος ειδικός αμειβόταν από τις κυριότερες ιδιωτικές σωφρονιστικές επιχειρήσεις!

Μπορεί να φανταστεί κανείς και πάρα πολλά άλλα σοβαρά θέματα, στα οποία οι χρηματοδότες μπορεί να οδηγήσουν στα επιθυμητά γι' αυτούς αποτελέσματα. Παραδείγματα: εταιρείες καπνού που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα συμπεράσματα ερευνών για την επικινδυνότητα του καπνού. Αλλες εταιρείες να επηρεάσουν αποτελέσματα για την επικινδυνότητα και τις παρενέργειες του άλφα ή βήτα φαρμάκου κλπ., θα μπορούσαν κι εδώ οι «ειδικοί» να καταλήξουν στο συμπέρασμα που θα ικανοποιεί τους χρηματοδότες τους!

Από έρευνα αμερικανικής εφημερίδας αποκαλύφθηκε ότι περίπου τα μισά άρθρα που είχαν δημοσιευτεί κατά τη διάρκεια τριών συγκεκριμένων χρόνων σε μόνιμη στήλη για φαρμακευτική αγωγή σε ένα έγκυρο ιατρικό περιοδικό είχαν γραφτεί από γιατρούς που αμείβονταν από τους παραγωγούς των φαρμάκων τα οποία τους είχε ανατεθεί να αξιολογήσουν. Είναι σχεδόν βέβαιον ότι όλοι οι «ειδικοί» εξαρτώνται με κάποιον τρόπο από τη φαρμακοβιομηχανία. Γνωστό γεγονός, όταν στην Ευρωπαϊκή Ενωση συζητούνταν το θέμα των συμπληρωμάτων διατροφής, δηλαδή βιταμινών, ιχνοστοιχείων, κλπ. οι φαρμακοβιομηχανίες οι οποίες αντιτίθενται στο θέμα των συμπληρωμάτων διατροφής, γιατί θα βελτιώνουν την υγεία των ανθρώπων, πράγμα που δε συμφέρει σε αυτές, έκαναν προπαγάνδα όπου ξόδεψαν εκατομμύρια δολάρια, για να εξαγοράσουν ευρωβουλευτές, ούτως ώστε να ψηφίσουν προς το συμφέρον τους.

Ο κόσμος του Εμπορικού Πανεπιστημίου: Τα κτίρια θα είναι γεμάτα από λογότυπους επιχειρήσεων, αντί των αγωνιστικών αφισών κατά των πολέμων, της ακρίβειας, της ανεργίας κλπ. Οι αίθουσες θα ονομάζοντα προς τιμήν του ευεργέτη τους, επιχείρησης ή ατόμου ή οτιδήποτε άλλου. Ετσι οι αίθουσες «Αρχιμήδης», «Πυθαγόρας» κλπ. στο Μαθηματικό τμήμα, η αίθουσα «Αϊνστάιν» στο Φυσικό, η αίθουσα «Μαρία Κιουρί» στο Χημικό θα μετονομαστούν σε αίθουσες π.χ. του χρηματοδότη Χάας (κληρονόμοι του δημιουργού των μπλουτζίν Λέβι Στράους). Ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις στην Αμερική χρηματοδότησαν ήδη έδρες. Ετσι, η περίφημη έδρα π.χ. Καραθεοδωρή του μεγάλου Ελληνα Φυσικοχημικού θα μπορούσε να μετονομαστεί σε έδρα της «Bank of America».

Μερικά Ερωτήματα: Εάν ένας φοιτητής στο πανεπιστήμιο που χρηματοδοτείται από την εταιρεία Nike θέλει να φορέσει παπούτσια άλλης φίρμας π.χ. addidas τι θα γίνει; Προφανώς δε θα μπορεί. Ακόμα δηλαδή και το ντύσιμο και η συμπεριφορά θα επηρεάζεται από τις επιθυμίες του χορηγού!

Ετσι, η αρχή της ανιδιοτελούς αναζήτησης της Αλήθειας δε θα έχει πια θέση στα πανεπιστήμια.

Πολίτης - Οπλίτης: Ομως, είναι γνωστό ότι η λέξη πολίτης προέρχεται από αναγραμματισμό της λέξης οπλίτης και αυτό σήμαινε στην Αρχαία Ελλάδα ότι ο πολίτης έπρεπε να είναι και οπλίτης, δηλαδή αγωνιζόμενος. Ετσι και εμείς ως πολίτες θα πρέπει να γίνουμε και οπλίτες, δηλαδή να αγωνιστούμε για τη μη ιδιωτικοποίηση της έρευνας, τη μη ιδιωτικοποίηση της Αλήθειας, γιατί τότε δε θα είναι Αλήθεια.