ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 27 Ιούλη 1997
Σελ. /40
ΔΙΕΘΝΗ
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
Μαζική μετανάστευση επιστημόνων στο εξωτερικό

Πάνω από 5.000 είναι οι καθηγητές και υφηγητές πανεπιστημίων και άλλων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που εγκατέλειψαν τη χώρα μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος

Σε πραγματική αιμορραγία έχει μετατραπεί η μαζική μετανάστευση του ανθρώπινου επιστημονικού δυναμικού της Βουλγαρίας. Για δεύτερη φορά από την αρχή της δεκαετίας του '90 και στη διάρκεια του χρονικού αυτού διαστήματος, απόφοιτοι ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και διάσημοι επιστήμονες εγκαταλείπουν μαζικά την πρώην αυτή σοσιαλιστική χώρα.

Ετσι, λοιπόν, από τον περασμένο Γενάρη, όταν τότε η πολιτική κρίση στη χώρα είχε προσλάβει δραματικές διαστάσεις, χιλιάδες επιστήμονες και πριν απ' όλα νέοι στην ηλικία, άρχισαν ν' αναζητούν συγκεκριμένες δυνατότητες, προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τις επιστημονικές τους γνώσεις σε κάποια χώρα του εξωτερικού.

Σύμφωνα με τις επίσημες στατιστικές, μετά την ανατροπή του σοσιαλιστικού καθεστώτος, πάνω από 620.000 Βούλγαροι πολίτες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα αναζητώντας κάποιες δυνατότητες εργασίας κυρίως στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες της Δύσης. Σχεδόν το ένα δέκατο από τους μετανάστες αυτούς είναι απόφοιτοι ανώτατων σχολών, ενώ πάνω από 5.000 είναι καθηγητές και υφηγητές πανεπιστημίων και άλλων ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας. Ομως, πάρα πολύ δύσκολο είναι να κρίνει κανείς πόσοι απ' αυτούς είναι δυνατόν να συμπεριληφθούν στους "μετανάστες". Γιατί, αρκετοί είναι εκείνοι οι οποίοι έχουν την πρόθεση κάποτε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, "όταν κατορθώσουν και εξοικονομήσουν ένα σοβαρό χρηματικό ποσό...".

Το σοβαρό αυτό λοιπόν επιστημονικό δυναμικό της πρώην αυτής σοσιαλιστικής χώρας που σήμερα μαζικά μεταναστεύει, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, πρέπει να συμπεριληφθεί "στον κατάλογο" των "εξαφανιζόμενων σφαιρών της ανθρώπινης δραστηριότητας...". Η χρηματοδότηση του επιστημονικού τομέα έχει δραματικά μειωθεί, αφού από 2,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος που ήταν το 1988 στη διάρκεια του 1996 έπεσε στο 0,3% του ΑΕΠ. Τη στιγμή λοιπόν, που το 1988 ακόμα ξοδεύονταν κατά κεφαλήν 80 δολάρια για τον επιστημονικό κλάδο, σήμερα το ποσό αυτό μόλις φθάνει στα τέσσερα δολάρια.

Ταυτόχρονα, η οικονομική θέση των Βούλγαρων επιστημόνων θα πρέπει να θεωρηθεί απελπιστική, αφού ο μηνιαίος μισθός τους μόλις προσεγγίζει αυτόν του ανειδίκευτου εργάτη. Επίσης, καταστροφική είναι η κατάσταση που κυριαρχεί στον τομέα των επιστημονικών ερευνών, αφού για το σκοπό αυτό μόλις διατίθενται κάποια χρηματικά ποσά...

Παράλληλα, ιδιαίτερες ανησυχίες προκαλεί το γεγονός ότι συστηματικά παραμελούνται εκείνοι οι επιστημονικοί κλάδοι στους οποίους η πρώην αυτή σοσιαλιστική χώρα είχε σημειώσει μεγάλες επιτυχίες παγκόσμιου επιπέδου, όπως είναι η Μοριακή Βιολογία, τα Μαθηματικά και η Χημεία. Σήμερα, πάνω από 6.000 διάσημοι Βούλγαροι επιστήμονες εργάζονται στης Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, στον Καναδά, στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, στη Μεγάλη Βρετανία και στη Γαλλία. Οι περισσότεροι απ' αυτούς είναι άνθρωποι νέοι στην ηλικία, κάτω των 30 χρόνων.

Κύρια αιτία της τραγικής αυτής κατάστασης, που έχει δημιουργηθεί στις άλλοτε ανθούσες βουλγαρικές επιστήμες και της αιμορραγίας τους, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, είναι οι διαβόητες "μεταρρυθμίσεις", οι οποίες φυσικά αποσκοπούν στην παλινόρθωση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στη Βουλγαρία.

Στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο Πρόεδρος της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, Ιβάν Γιουχνόφσκι, δήλωσε ότι στη διάρκεια του 1992 η Ακαδημία "πραγματοποιούσε μόνη της τις σχετικές μεταρρυθμίσεις...", ενώ στα τέλη του τελευταίου χρόνου η μεταρρυθμιστική αυτή διαδικασία έχει περατωθεί. Στο μεταξύ, ο αριθμός των Ινστιτούτων της Βουλγαρίας έχει μειωθεί κατά το ένα τρίτο, ενώ ο αριθμός των συνεργατών της Βουλγαρικής Ακαδημίας κατά 36%. Σήμερα, η Βουλγαρική Ακαδημία διαθέτει 68 Ινστιτούτα, στα οποία εργάζονται 8.600 άνθρωποι.

Μια άλλη αιτία για τη μαζική μετανάστευση των Βούλγαρων επιστημόνων, υπογραμμίζει ο Γιουχνόφσκι, είναι οι δραστικές οικονομικές περικοπές, που προορίζονται για τους επιστημονικούς κλάδους. Μόνο από το Ινστιτούτο Οργανικής Χημείας, όπου εργάζεται και ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ακαδημίας, περίπου 15 νέοι στην ηλικία και πολλά υποσχόμενοι επιστήμονες εγκατέλειψαν τη χώρα. Αυτοί θα ήταν σε θέση στον επόμενο αιώνα να καθοδηγήσουν απόλυτα θετικά το παραπάνω Ινστιτούτο.

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ

ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ
Η "παρέλαση της αγάπης" και τα "σκουπίδια στο κεφάλι"

Οι Γερμανοί νέοι θα ήταν ευχαριστημένοι, αν είχαν περισσότερη προοπτική για το μέλλον και λιγότερα χοροπηδήματα

Σίγουρα δε θα παρέλειψαν και τα ελληνικά ηλεκτρονικά μέντια, στο κυνήγι των εντυπώσεων, να μεταδώσουν στους θεατές τους σκηνές από το "υπερθέαμα" του Βερολίνου, του Σαββάτου προς την Κυριακή, 12 προς 13 του Ιούλη.

Ενα εκατομμύριο νέοι και νέες από τη γερμανική πρωτεύουσα και άλλες γερμανικές πόλεις, αλλά και μερικές χιλιάδες νεαροί επισκέπτες από τη Γαλλία, την Ιταλία και αλλού - γίνεται λόγος και για την Ιαπωνία - είχαν κατακλύσει εκείνες τις ώρες το κεντρικό τεράστιο πάρκο του Τιργκάρντεν και άλλα κεντρικά σημεία της πόλης. Είχαν επιδοθεί σε ένα δεκάωρο και πάνω μοντέρνου χορού - του "τέχνο" - με συνοδεία και υποκίνηση μιας εκκωφαντικής μουσικής, που θα έριχνε και τα τείχη της πόλης - αν αυτά υπήρχαν ακόμα.

Οι "ρέιβερ" χορευτές, όπως ονομάζονται, ήταν ό,τι το πολυχρωμότερο θα μπορούσε να συλλάβει η φαντασία του ανθρώπου: 15χρονοι - 25χρονοι νέοι και νέες, όχι στην καθημερινή, κανονική τους εμφάνιση, αλλά με κάτι το ιδιαίτερο για κείνη τη μέρα: Με κόκκινα, πράσινα, γαλάζια μαλλιά, με βαμμένα τα πρόσωπα, με γυμνό το πάνω ή το κάτω μέρος του σώματος - αν όχι όλοι, πάντως πολλοί - ώστε ένας Βερολινέζος αρθρογράφος να κάνει λόγο αργότερα για "ρώγες που χοροπηδούσαν", σώματα καθιδρωμένα σε πολύωρη, εντατική κίνηση. Κάπου κάπου, αλαλαγμοί σε μια φάση έκστασης, και όλοι αυτοί στριμωγμένοι ο ένας πολύ κοντά στον άλλο να χοροπηδούν, όχι μόνο πάνω στη λεωφόρο, αλλά να ποδοπατούν το ολοπράσινο γρασίδι του πάρκου, πίσω από την περίφημη Πύλη του Βρανδεμβούργου.

Το υπερθέαμα της "παρέλασης της αγάπης" ικανοποίησε μερικά κυβερνητικά στελέχη της πόλης. Μάλιστα, ένας απ' αυτούς ήταν υπερήφανος, γιατί το Βερολίνο είναι η μόνη πρωτεύουσα στον κόσμο που παρουσιάζει κάτι παρόμοιο και προσελκύει ένα εκατομμύριο νέους που "ξεθυμαίνουν χαρούμενοι".

Υπερευχαριστημένοι θα πρέπει να είναι και οι νόμιμοι και παράνομοι διακινητές οινοπνευματούχων ποτών και ναρκωτικών. Γιατί στον τοπικό Τύπο έγινε λόγος ότι και από τα δύο είδη έγινε αρκετή χρήση, ώστε κάμποσοι βρέθηκαν τις πρωινές ώρες της Κυριακής "με βαρύ το κεφάλι ξαπλωμένοι στα γρασίδια του πάρκου".

Μέρες μετά το "υπερθέαμα", μερικές εφημερίδες δε σταμάτησαν να κάνουν τον απολογισμό, μαζί με σοβαρές σκέψεις για τη νεολαία, περισσότερο μάλιστα για τις αρνητικές συνέπειές του. Και δεν πρόκειται μόνο για τις υλικές ζημιές που προκάλεσε το πολύωρο χοροπήδημα πάνω στο πάρκο ή για την πρασινάδα και τα δενδρύλλια κατά μήκος της παρέλασής του, που παρουσίασαν "εικόνα ερημιάς", ή ακόμα και για το έδαφος που μπορεί να έπαθε "συμπύκνωση" από τα ποδοπατήματα από τα δύο εκατομμύρια γάμπες που χόρευαν. Αλλά ακόμα: 180 τόνοι μεταλλικά δοχεία (μπίρας κλπ.), γυαλιά και χαρτί πάνω στο πάρκο και τους δρόμους - άλλοι μιλάνε για 300 - 500 τόνους - και "χιλιάδες λίτρα ούρα" που κατά τον δήμαρχο του Τιργκάρντεν - όλα μαζί - προξένησαν στη βλάστηση ζημιά 250.000 μάρκων. Την άλλη μέρα, την Κυριακή, εκατοντάδες οδοκαθαριστικά οχήματα του Δήμου δούλευαν ως το μεσημέρι για να καθαρίσουν την πόλη από τα σκουπίδια.

"Τα σκουπίδια στο κεφάλι"

Αλλά δεν πρόκειται κυρίως γι' αυτά τα σκουπίδια, που τέλος πάντων εξαφανίστηκαν από την εικόνα της πόλης. Πρόκειται για τα άλλα που μένουν. Γι' αυτό γράφει στη μόνιμη στήλη του Σαββατοκύριακου (στις 19 - 20 Ιούλη) ο γνωστός προτελευταίος εκδότης του "Σπίγκελ" Εριχ Μπέμε.Η γενιά του 1968, γράφει, έστηνε οδοφράγματα για ιδέες, μια δεκαετία αργότερα η γενιά κατέβαινε στους δρόμους ενάντια στους πυραύλους "Πέρσινγκ", η γενιά του τέλους της δεκαετίας του '90 είναι μια αξιολύπητη γενιά, που θέλει, αλλά δεν μπορεί να γελάσει. Και γιατί όχι; Γιατί υπάρχουν τα προβλήματα της ανεργίας των νέων, της εγκληματικότητάς τους, της λήψης ναρκωτικών, μια νεολαία που δεν έχει μέλλον - No futυve. Και σωστά ο αστός δημοσιογράφος συμπεραίνει: "Τα σκουπίδια από τα σοκάκια αποσύρθηκαν. Μετά από οχτώ μέρες, ξεχάστηκαν. Τα σκουπίδια στο κεφάλι μένουν".

Μεγάλη αλήθεια, πραγματικά. Τι να την κάνουν οι νέοι και νέες την "love Parade", που οργανώνεται μια φορά το χρόνο, τάχα για να "ξεθυμάνουν", να "ξεδώσουν" μέσα σε ένα κλίμα "αλληλογνωριμίας και αγάπης", όταν καθημερινά τους βασανίζουν άλλα προβλήματα, όπως αυτά, που, μέρα παρά μέρα, καταχωρούνται στο γερμανικό Τύπο; Π.χ., ότι στις αρχές του Ιούνη 320.000 νέοι ζητούσαν μια θέση εκμάθησης επαγγέλματος, ότι στο Βερολίνο και αλλού η εκγληματικότητα των νέων αυξάνει, ότι όλο και περισσότερο νέοι παρασύρονται από τα νεοναζιστικά συνθήματα και από μίσος προς τους ξένους;

Αυτά τα φαινόμενα δεν είναι ούτε παροδικά, ούτε χωρίς σημασία. Εχουν βαθύτερες αιτίες, ώστε ανάγκασαν και τις κορυφές των δύο εκκλησιών στη Γερμανία να πάρουν θέση. "Ο φόβος από τους ξένους και η εχθρότητα προς τους ξένους", γράφουν σε κοινή δήλωσή τους, "έχουν τις αιτίες τους και στο γενικό αποπροσανατολισμό, στην αμηχανία και την έλλειψη προοπτικής".

Οι Γερμανοί νέοι, συνεπώς, θα ήταν ευχαριστημένοι, αν είχαν περισσότερη προοπτική για το μέλλον και λιγότερα χοροπηδήματα, χωρίς βαθύτερο νόημα, μια φορά το χρόνο.

Θανάσης ΒΟΡΕΙΟΣ

ΜΑΚΑΟ
Αντίστροφη μέτρηση στον ποταμό Περλ

Το Μακάο επιστρέφει στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας, μετά από τέσσερις αιώνες πορτογαλικής κυριαρχίας

Σε περίπου δυόμισι χρόνια, στις 20 του Δεκέμβρη του 1999, η πορτογαλικής "ιδιοκτησίας" Μακάο θα περάσει, όπως πολύ πρόσφατα το Χονγκ - Κονγκ, στην Κίνα.

Εδώ και τέσσερις αιώνες ανήκε η περιοχή - στην εκβολή του ποταμού Περλ, μόλις 19 τετραγωνικών χιλιομέτρων και με πληθυσμό, σήμερα, 500.000 - στα "υπερθαλάσσια εδάφη" της Πορτογαλίας. Η Κίνα είχε παραχωρήσει, τότε, αυτήν την περιοχή στους Πορτογάλους θαλασσοπόρους και εμπόρους ως εμπορικό κέντρο.

Οταν, το 1974, έπεσε η 48χρονη φασιστική δικτατορία στην Πορτογαλία, κατέρρευσε και η, ήδη πληγείσα από τα απελευθερωτικά κινήματα της Αγκόλα, της Μοζαμβίκης και της Γουινέα - Μπισάου, πορτογαλική αποικιακή αυτοκρατορία. Η, τότε, κυβέρνηση Γκονσάλβες και οι ελάχιστοι προοδευτικοί της διάδοχοι αναγκάστηκαν να διαπραγματευτούν ένα νέο στάτους κβο για το Μακάο, παρά το γεγονός ότι στην περίπτωση αυτή δε γινόταν λόγος ούτε για μία κλασική αποικιακή κατάκτηση, αλλά ούτε και για προθεσμιακή παράδοση, όπως στην περίπτωση του Χονγκ - Κονγκ, που είχαν "αρπάξει" οι Βρετανοί ως αποτέλεσμα των διαβόητων πολέμων του οπίου του 19ου αιώνα. Το Πεκίνο και η Λισαβόνα συμφώνησαν τελικά ότι το Μακάο μέχρι την επιστροφή του στη ΛΔ Κίνας, στις 20 Δεκεμβρίου το 1999, θα είναι "κινέζικο έδαφος υπό πορτογαλική διοίκηση".

Η Κίνα επιθυμεί γρήγορη ανάπτυξη της περιοχής

Από τότε συνεργάζονται οι αρχές και των δύο χωρών με σχετική αρμονία. Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας ενδιαφέρεται για γρήγορη οικονομική ανάπτυξη του Μακάο, που προορίζεται - μαζί με τη γειτονική ιδιαίτερα οικονομική ζώνη Τσουχάι και την περιοχή γύρω από το Χονγκ - Κονγκ - να αναδειχτεί σε μία πολύ αναπτυγμένη επαρχία στο Νότο της Κίνας, με πρωτεύουσα το Γκουανγκτσχού. Τα τυχερά παιχνίδια, που προσελκύουν κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες τουρίστες, συνεχίζουν να αποφέρουν στη σημερινή διοίκηση του Μακάο το ήμισυ των κρατικών εσόδων. Ταυτόχρονα έχουν εμφανιστεί σημαντικά εργοστάσια, όπου κυριαρχεί ο κλωστοϋφαντουργικός τομέας, καθώς και η ελαφρά βιομηχανία.

Η Κίνα διέθεσε ήδη, απευθείας ή μέσω εταιριών τρίτων χωρών, εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για τη βελτίωση της υποδομής του Μακάο. Στο τέλος του 1995 εγκαινιάστηκε το διεθνές αεροδρόμιο του Μακάο, που προηγήθηκε του νέου σούπερ - αεροδρομίου Τσεκ Λαπ Κοκ, του Χονγκ - Κονγκ. Ακόμα, έχουν προγραμματιστεί: Μία σιδηροδρομική γραμμή 147 χιλιομέτρων που θα ενώνει το Μακάο με το Γκουανγκτσχού, πολλαπλές εργασίες επιχωμάτωσης που θα διευρύνουν το έδαφος του Μακάο κατά 8 τετραγωνικά χιλιόμετρα, καθώς και ένα κέντρο διεκπεραίωσης των επιβατών των πορθμείων.

Οταν, το 1987, υπέγραψε το Πεκίνο και η Λισαβόνα τη συμφωνία για την επιστροφή του Μακάο στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας το 1999, η Πορτογαλία πρόσφερε σε περίπου 100.000 κατοίκους της περιοχής την πορτογαλική υπηκοότητα και το δικαίωμα μετανάστευσης οποιαδήποτε στιγμή το επιθυμήσουν. Ενώ αυτό το "προνόμιο" το δικαιολόγησαν επίσημα, λέγοντας ότι με αυτόν τον τρόπο επιθυμούν να αποφευχθεί ο πανικός λόγω της μετάβασης, πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι αυτό το βήμα είναι ένα μέτρο προστασίας για άτομα που ήταν στενά συνδεδεμένα με την αποικιακή διοίκηση, καθώς και προσπάθεια "ξελογιάσματος" πολύ εξειδικευμένου προσωπικού.

Μεγάλη αύξηση της εγκληματικότητας

Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται στο Μακάο, που μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν "μία φωλιά σε χειμερία νάρκη", μία ανησυχητική αύξηση της εγκληματικότητας. Αυτόν το χρόνο η αστυνομία κατέγραψε πολλές δολοφονίες που διέπραξαν πληρωμένοι δολοφόνοι. Ετσι, για παράδειγμα μέλη της τριάδας Σόι - Φονγκ σφαγίασαν, με πολύ επαγγελματικό τρόπο, στη Λεωφόρο Πράια Γκράντε τρία μέλη του συνδικάτου εγκλήματος 14Κ, που κυριαρχεί στο εμπόριο ναρκωτικών. Μεταξύ των θυμάτων ήταν και το δεξί χέρι του αρχηγού της συμμορίας. Οι τριάδες, κυρίαρχοι σήμερα, μεταξύ των άλλων, και των καζίνο του Μακάο, ήταν στην Κίνα του 19ου αιώνα μυστικές ενώσεις που στρέφονταν ενάντια στην κτηνώδη κυριαρχία της δυναστείας Τσινγκ επί του λαού Χαν. Αλλά και την εποχή της γιαπωνέζικης κατοχής συμμετείχαν μερικές τριάδες στον αντιστασιακό αγώνα. Στο μεταξύ, όμως, μπορούν να συγκριθούν με τη Μαφία στις ΗΠΑ. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους βρίσκονται η πορνεία, τα τυχερά παιχνίδια, το εμπόριο ναρκωτικών, καθώς και ο εκβιασμός για προστασία. Η "χάρη" τους φτάνει σε ολόκληρο τον κινεζόφωνο χώρο, καθώς και σε κινέζικες παροικίες σε άλλες χώρες.

"Οι τριάδες εδώ ενισχύθηκαν οικονομικά πάρα πολύ στη δεκαετία του '80 και του '90", σημειώνει ο συνταγματάρχης Μανουέλ Αντόνιο Ζεράλντες της Ασφάλειας του Μακάο. Προφανώς αυτά τα "καλά παιδιά" θέλουν να αρπάξουν όσα περισσότερο μπορούν, πριν περάσει το Μακάο στη δικαιοδοσία των οργάνων της ΛΔ της Κίνας. Αλλωστε, η αυστηρότητα της ΛΔ της Κίνας όσον αφορά το οργανωμένο έγκλημα είναι αρκετά γνωστή.

Τότε, λοιπόν, θα έρθουν σίγουρα πολύ σκληροί καιροί για τις τριάδες.

Γιάννα ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ