Συζήτηση του «Ριζοσπάστη» με την πρόεδρο του σωματείου Προσωπικού Ιδιωτικών Κλινικών Αθήνας και με εργαζόμενους σε κλινικές
MotionTeam |
Για παράδειγμα, υπάρχουν κλινικές όπου ο νοσηλευτής είναι και συνοδός ασθενοφόρου, αφού τα ασθενοφόρα της επιχείρησης έχουν μόνο οδηγό για... οικονομία. Αν τύχει ένα έκτακτο περιστατικό, ο νοσηλευτής θα παρατήσει το πόστο του για να στελεχώσει το ασθενοφόρο και πίσω θα μείνει μόνο ένας νοσηλευτής ή θα τον αναπληρώσει ένας συνάδελφός του τρέχοντας από το ένα πόστο στο άλλο.
Γενικό είναι το φαινόμενο ένας νοσηλευτής να είναι υπεύθυνος για πολλά και να μην προλαβαίνει να κάνει τίποτα σωστά. Λένε χαρακτηριστικά στο «Ριζοσπάστη» εργαζόμενοι σε κλινική του κέντρου της Αθήνας: «Πρέπει να ασχοληθείς με την προετοιμασία των χειρουργείων, με τους ασθενείς που νοσηλεύονται, με τους γιατρούς για τις αλλαγές και τα φάρμακα των ασθενών, με τις παραγγελίες φαρμάκων, υλικών και άλλων αναλώσιμων, με την οργάνωση ενός τμήματος, ακόμη και με τα λογιστικά πολλές φορές. Και αυτό συμβαίνει σε όλες τις βάρδιες από το πρωί ως το βράδυ. Οπότε δεν προλαβαίνεις - μόνο και μόνο από τα πρακτικά - να ασχοληθείς ουσιαστικά και όπως πρέπει με τους αρρώστους. Δεν προλαβαίνεις ούτε να γυρίσεις το κεφάλι σου δεξιά - αριστερά».
Οι συνθήκες εντατικοποίησης, ο εκνευρισμός, η κόπωση, αλλά και η σχέση «πελάτη - επιχείρησης», εκτός των άλλων, απομακρύνουν τον ασθενή από το νοσηλευτικό και το ιατρικό προσωπικό. Δεν υπάρχει κατανόηση, εμπιστοσύνη, ηρεμία, βασικές προϋποθέσεις όταν μιλάμε για θεραπεία, για υπηρεσίες Υγείας.
Από την έλλειψη προσωπικού δημιουργείται πρόβλημα με τις βάρδιες και στις περισσότερες ιδιωτικές δομές Υγείας δεν τηρούνται τα προγράμματα. «Συμβαίνει συχνά να τελειώσει κάποιος εργαζόμενος την απογευματινή του βάρδια στις 11 το βράδυ και στις 7 το πρωί να πρέπει να είναι πάλι στη δουλειά. Θα φτάσει σπίτι του στις 12 και στις 6 το πρωί θα πρέπει να ξυπνήσει. Ούτε 5 ώρες καλά - καλά δεν θα έχει κοιμηθεί. Αυτό είναι επικίνδυνο και για τον ίδιο και για τον ασθενή», τονίζει η πρόεδρος του κλαδικού σωματείου.
Το επαγγελματικό στρες είναι εξουθενωτικό από την πολύωρη και εντατική εργασία σε ένα χώρο Υγείας, όπου έχεις να κάνεις με ασθενείς, με ανθρώπους που κινδυνεύουν, που δεν ξέρεις τι θα προκύψει. «Φτάνουμε σε ένα σημείο υπερκόπωσης και δεν καταλαβαίνουμε τι κάνουμε. Πάμε μηχανικά στη δουλειά, δεν ενδιαφερόμαστε για τίποτα παρά μόνο να βγει η βάρδια έστω κι αν αυτή είναι 12 ώρες και αν πληρωθούμε κάποια στιγμή, καλώς», τονίζουν εργαζόμενοι σε κεντρική κλινική. Εδώ να σημειωθεί πως η τσάμπα εργασία έχει καθιερωθεί τα τελευταία 2 χρόνια στο χώρο της ιδιωτικής Υγείας, με την πολύμηνη ή και την πολύχρονη απλήρωτη δουλειά. Στο μεταξύ, δεν πληρώνονται υπερωρίες και τα ρεπό είναι ελάχιστα.
Ως εκ τούτου, καταγγέλλει το σωματείο Προσωπικού Ιδιωτικών Κλινικών Αθήνας, «υπάρχουν εργαζόμενοι που έχουν πάθει κρίσεις πανικού και άγχους, γιατί δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στη δουλειά, ιδιαίτερα οι νεότεροι σε ηλικία και στο επάγγελμα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν φοιτητές ΙΕΚ και ΤΕΙ, που υποτίθεται ότι κάνουν πρακτική, αλλά στην πραγματικότητα βγάζουν βάρδιες μόνοι τους χωρίς να γνωρίζουν καν το επάγγελμα και πώς να συμπεριφέρονται σε μια κρίσιμη στιγμή». Στη συγκεκριμένη κλινική, λένε οι εργαζόμενοι, «ακόμη και ιδιαίτερα επικίνδυνα περιστατικά - φυματίωση, μηνιγγίτιδα, ασθενής με ΑΙDS - κουράρονται από φοιτητές. Είναι επίφοβο τόσο για το τι μπορεί να πάθει ο ίδιος, όσο και για το τι μπορεί να προκαλέσει σε άρρωστο».
Το ανθρώπινο λάθος στις υπηρεσίες Υγείας μπορεί να αποβεί μοιραίο, γι' αυτό πρέπει να τηρούνται οι κατάλληλες συνθήκες δουλειάς και να υπάρχουν οι καλύτερες δυνατές υποδομές. Υπάρχουν κλινικές όπου «η χημειοθεραπεία δεν παρασκευάζεται σε ειδικό χώρο. Την φτιάχνουμε στη στάση των νοσηλευτών όπου γίνεται η παρασκευή και των υπόλοιπων φαρμάκων. Ενώ θα έπρεπε να υπάρχει ειδικός θάλαμος και ειδικός εξοπλισμός που θα προστατεύει τον εργαζόμενο. Ταυτόχρονα θα εξασφαλίζεται πως πάνω στο φόρτο ή σε επείγουσα περίσταση δε θα γίνει κάποιο λάθος», υπογραμμίζουν οι εργαζόμενοι.
Και το κλαδικό σωματείο επισημαίνει σχετικά: «Οταν η νοσηλεύτρια του ορόφου αναγκάζεται να κάνει χωρίς εξειδίκευση παρασκευάσματα χημειοθεραπείας θέτει σε κίνδυνο την υγεία της. Εχει συμβεί νοσηλεύτρια να πάθει αλλεργικό σοκ φτιάχνοντας τα διαλύματα για τη χημειοθεραπεία. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτό γίνεται σε κοινό θάλαμο... Τα μέτρα υγιεινής κι ασφάλειας είναι ανύπαρκτα. Θα έπρεπε από πριν να της έχουν κάνει τεστ αν μπορεί να παρασκευάσει αυτά τα διαλύματα, να γίνονται σε συγκεκριμένο χώρο και μηχάνημα, κάτι που δε γίνεται πάντα».
Την ίδια ώρα, οι κλινικάρχες, προκειμένου να ρίξουν το «κόστος εργασίας», θέλουν να κυριαρχήσουν οι ελαστικές μορφές εργασίας. Μέχρι ώρας υπάρχουν τα «μπλοκάκια» κυρίως στους γιατρούς και μάλιστα στους νέους γιατρούς που περιμένουν αρκετά χρόνια να πάρουν την ειδικότητά τους. Στο μεταξύ, χρειάζονται δουλειά και δίνουν τις υπηρεσίες τους στις κλινικές ακόμη και για 500 ευρώ το μήνα. «Εμείς έχουμε προειδοποιήσει το νοσηλευτικό, το παραϊατρικό προσωπικό, τις μαίες, ότι κάποια στιγμή θα μπουν εργολαβικά συνεργεία - όπως γίνεται στις ΗΠΑ και στην Αγγλία - που θα παρέχουν τέτοιες υπηρεσίες. Θα λέει ο κλινικάρχης: Εγώ σήμερα έχω 10 χειρουργεία και χρειάζομαι 5 νοσηλεύτριες, 1 αναισθησιολόγο κ.λπ.».
Οι δημόσιες υπηρεσίες Υγείας ολοένα υποβαθμίζονται για να στέλνεται πελατεία στις ιδιωτικές δομές και να κερδίζουν έδαφος στην «αγορά της Υγείας» οι επιχειρηματίες. Ετσι, το 2009 τα ιδιωτικά νοσοκομεία αποτελούσαν το 55% περίπου του συνόλου των νοσοκομείων και το 59% των θεραπευτηρίων στην Αττική. Με βάση στοιχεία του υπουργείου Υγείας του 2010, λειτουργούσαν 188 ιδιωτικά νοσοκομεία (γενικά, μαιευτήρια, ψυχιατρικά) και πάνω από 400 διαγνωστικά κέντρα.
Η ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα Υγείας αποτυπώνεται και στην αύξηση των ιδιωτικών νοσοκομειακών κλινών έναντι των δημόσιων:
Είναι συνειδητή πολιτική επιλογή η δραστική υποχώρηση της κρατικής ευθύνης και χρηματοδότησης στην Υγεία. Πρόκειται για τον τομέα εκείνο που η ΕΕ και οι ελληνικές κυβερνήσεις θεωρούν προνομιακό για το ξεπέρασμα της κρίσης. Η κυβέρνηση δίνει κίνητρα για επενδύσεις μοστράροντας τη μείωση των μισθών και του μη μισθολογικού κόστους των εργαζομένων, δηλαδή τη μείωση και των κρατικών δαπανών για την Υγεία. Ετσι απομένει μεγαλύτερο μέρος του κρατικού προϋπολογισμού για να δοθεί ως επιδοτήσεις, κίνητρα, «ζεστό χρήμα» στους επιχειρηματικούς ομίλους.
Οσο απαλλάσσεται το κράτος, τόσο επιβαρύνονται τα ασφαλιστικά Ταμεία και οι ασθενείς - πελάτες. Είναι ενδεικτικό πως ο ΕΟΠΥΥ αγόρασε το 2012 υπηρεσίες Υγείας από ιδιωτικές κλινικές και διαγνωστικά κέντρα που κόστισαν 832 εκατ. και 432 εκατ. ευρώ αντίστοιχα (σ.σ. στοιχεία του ΕΟΠΥΥ). Σχεδόν όσο είναι το σημερινό έλλειμμά του!
Αυτό είναι το αποτέλεσμα της πρόσδεσης στην επιχειρηματική δραστηριότητα για παροχές που έπρεπε να παρέχονται δωρεάν από τις δημόσιες δομές Υγείας με ευθύνη του κράτους και όχι των Ταμείων. Εξάλλου οι επιχειρήσεις της Υγείας αντλούν τα έσοδά τους κατά 50% απευθείας από πελάτες, κατά 40% από τα ασφαλιστικά ταμεία, και κατά 10% από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες. Δηλαδή «χαρατσώνοντας» την τσέπη ανθρώπων που βρίσκονται σε ανάγκη και «αρμέγοντας» τις ασφαλιστικές τους εισφορές.
Στις ιδιωτικές κλινικές, ιδιαίτερα στις μικρές αλλά και σε μεγάλους ομίλους της Υγείας αφήνουν για πολλούς μήνες απλήρωτους τους εργαζόμενούς τους και τους δίνουν λίγα ευρώ κάθε φορά που, όπως ισχυρίζονται, τους πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ.
Κάθε φορά που έρχεται ο καιρός να βγάλουν τη μισθοδοσία των εργαζομένων τους, οι κλινικάρχες «κλαίνε» και θυμούνται πως δεν τους πληρώνει στην ώρα του ο ΕΟΠΥΥ. Ωστόσο όταν ιδρύθηκε ο Οργανισμός έκαναν μεγάλη προσπάθεια για να μπουν και να πάρουν τη «μερίδα του λέοντος». Γνώριζαν πως η ασκούμενη πολιτική και οι κατευθύνσεις της ΕΕ τους ευνοούν, καθώς κλείνουν δημόσια νοσοκομεία, εξειδικευμένα τμήματα, συρρικνώνονται και υποβαθμίζονται οι υπηρεσίες Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και έσπευσαν να εξασφαλίσουν πελατεία καλύπτοντας το κενό. Επίσης η επιχειρηματική λειτουργία και των δημόσιων δομών Υγείας με ενιαίες τιμές και ενιαίους κανόνες λειτουργίας ιδιωτικού και δημόσιου τομέα τούς ευνοεί. Ετσι, για παράδειγμα, αφού επιβλήθηκε στα δημόσια νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας το 5ευρω εισιτήριο, ο όμιλος «Euromedica» ανακοίνωσε στη Θεσσαλονίκη Τμήμα Εξωτερικών Ιατρείων με 5ευρω για τους ασφαλισμένους, ευελπιστώντας να τραβήξει αυτός την πελατεία...
Μεγάλα οφέλη έχουν αποκομίσει οι επιχειρηματίες της Υγείας και από τον Κανονισμό Παροχών του ΕΟΠΥΥ που επιβάλλει και διευρύνει τις απευθείας πληρωμές των ασφαλισμένων: Μόνο από το Νοέμβρη του 2012 που εφαρμόστηκε ο τελευταίος Κανονισμός Παροχών του ΕΟΠΥΥ οι συμβεβλημένες ιδιωτικές κλινικές παίρνουν από τις τσέπες των ασφαλισμένων 10 εκατ. ευρώ το μήνα για τη νοσηλεία τους σε αυτές. Κι αυτό γιατί ο Κανονισμός επιβάλλει συμμετοχή 30% - 50% του κόστους νοσηλείας στις συμβεβλημένες ιδιωτικές κλινικές. Με τον Κανονισμό επιβλήθηκε επίσης συμμετοχή 45% στις εξετάσεις σε περίπτωση που κάποιος νοσηλευτεί σε συμβεβλημένη ιδιωτική κλινική. Δηλαδή μέχρι σήμερα έχουν πάρει σχεδόν 70 εκατ. ευρώ με απευθείας πληρωμές του κόσμου που προσπαθεί απελπισμένος να βρει την υγειά του. Την ίδια ώρα, με το κλείσιμο ή την υπολειτουργία των εργαστηρίων του ΙΚΑ οι ασφαλισμένοι στέλνονται μαζικά στα ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα δίνοντας απευθείας στον επιχειρηματία 15% συμμετοχή. Πάντως ιδιαίτερα στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, όπου δεν υπάρχει ένα οργανωμένο σύστημα δημόσιου τομέα που να καλύπτει σχεδιασμένα τις ανάγκες, ο ιδιωτικός τομέας κυριαρχεί κατά 60%. Δεν είναι και για κλάματα...