ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 27 Ιούνη 2020 - Κυριακή 28 Ιούνη 2020
Σελ. /40
ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ - ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ
Με ευρωΝΑΤΟικό «καπέλο» οι επόμενες αντιλαϊκές διευθετήσεις

Το έδαφος για νέες αντιλαϊκές διευθετήσεις στρώνουν τα αστικά επιτελεία σε Ελλάδα, Τουρκία με ευρωΝΑΤΟικό «καπέλο», όπως δείχνει και η τηλεφωνική επικοινωνία που είχε την Παρασκευή ο Κυρ. Μητσοτάκης με τον Τούρκο Πρόεδρο, Ρ. Τ. Ερντογάν, όπου επισήμως συζήτησαν για τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορονοϊού και τις προσπάθειες αντιμετώπισής τους, για ζητήματα που συνδέονται με το άνοιγμα των συνόρων και την αποκατάσταση των τουριστικών ροών και, τέλος, «συμφώνησαν να διατηρήσουν ανοιχτούς τους διμερείς διαύλους επικοινωνίας».

Το ...«χορό» άνοιξε νωρίτερα μέσα στη βδομάδα ο υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που μιλώντας στη γερμανική «Suddeutsche Zeitung» σημείωσε: «Ας ρίξει το βλέμμα στον καθρέφτη ο Ελληνας πρωθυπουργός κι ας αναρωτηθεί πού έκανε ο ίδιος λάθη. Από τότε που ανέλαβε την εξουσία, του πρότεινε ο Πρόεδρος Ερντογάν συνεργασία στη Μεσόγειο. Μπορούμε να λύσουμε τα υπάρχοντα προβλήματα με τα χωρικά ύδατα στο Αιγαίο. Ο Ερντογάν ήθελε διάλογο, αλλά η Αθήνα δεν ήταν διατεθειμένη...». Στη συνέχεια ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ, Χαμί Ακσόι, κάλεσε Ελλάδα και «Ελληνοκυπριακή Διοίκηση Νότιας Κύπρου» «να ξυπνήσουν από το όνειρο ότι η "φυλάκιση" της Τουρκίας στις ακτές της συνάδει με το διεθνές δίκαιο» και συμβούλευσε τους Ελληνες «αντί να επιλύουν τα προβλήματά τους καταγγέλλοντάς μας και ελπίζοντας ότι θα παλέψουν άλλοι για εκείνους, καλό θα ήταν να προσπαθήσουν να τα λύσουν συζητώντας μαζί μας. Αυτό επιβάλλουν το διεθνές δίκαιο και η καλή γειτονία».

Χαρακτηριστικές ήταν όμως και οι διαπιστώσεις του Τούρκου πρέσβη στην Αθήνα, Μπουράκ Οζουγκέργκιν, που υπενθύμισε ότι (Αγκυρα και Αθήνα) «έχουμε ήδη άρτια καθιερωμένους διαύλους» αλλά και «την καθοδήγηση του διεθνούς δικαίου», ξεκαθαρίζοντας παράλληλα: «Δεν μας αρέσουν τα τετελεσμένα εναντίον μας... Καμία χώρα δεν μπορεί απλά να καθίσει ήσυχη όταν οι άλλες υφαίνουν ιστούς που τόσο εμφανώς επηρεάζουν τα δικαιώματα και τα συμφέροντά της. Ειδικά μια χώρα όπως η Τουρκία, που διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο», χαρακτηρίζοντας «αυτονόητο» το ότι «κάθε διαδικασία διαπραγμάτευσης πρέπει να περιλαμβάνει μια άσκηση δούναι και λαβείν».

«Ανάγκη εδραίωσης εμπιστοσύνης»

Από τη μεριά της Αθήνας, υποδεχόμενος τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζ. Μπορέλ, ο Ελληνας πρωθυπουργός, Κυρ. Μητσοτάκης, μίλησε για «την ανάγκη εδραίωσης ενός ελάχιστου επιπέδου εμπιστοσύνης και διαλόγου με την Τουρκία, για να σταματήσει αυτή η κλιμάκωση (σ.σ. των εντάσεων)», προσθέτοντας ότι «με μεγάλη χαρά θα συμβάλουμε προς την κατεύθυνση αυτή» και ξεκαθαρίζοντας την προθυμία της ελληνικής αστικής τάξης να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή και για τη συνέχιση του ευρύτερου παζαριού ΕΕ - Τουρκίας. Αλλωστε, σχολιάζοντας τις εκκλήσεις διαλόγου της Αγκυρας ειδικά για τα Ελληνοτουρκικά, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στ. Πέτσας, είχε διευκρινίσει κι αυτός ότι «εμείς είμαστε πάντα υπέρ των ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας», συμπληρώνοντας ότι «χρειάζεται έμπρακτη αποκλιμάκωση από πλευράς της Τουρκίας των προκλητικών ενεργειών της», αλλά και ότι εμείς «είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με την Τουρκία τη μόνη διαφορά, την οποία έχουμε, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών».

Ο Μπορέλ και από την Κύπρο, όπου βρέθηκε την Πέμπτη και την Παρασκευή, χαιρέτισε «την πρόσκληση από την κυβέρνηση της Κύπρου προς την Τουρκία να διαπραγματευτούν με καλή πίστη για τη θαλάσσια οριοθέτηση μεταξύ των αντίστοιχων ακτών τους» και πρόσθεσε: «Θα εμπλακούμε και εμείς γιατί η περιφερειακή σταθερότητα αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ». Επίσης, μαζί με τον Κύπριο υπουργό Αμυνας πέταξε με ελικόπτερο πάνω από την κυπριακή ΑΟΖ και την περιοχή όπου παραμένει προκλητικά το τουρκικό γεωτρύπανο «Γιαβούζ».

Στην κατεύθυνση «εθνικής συναίνεσης» με προοπτική έναν διάλογο με την Αγκυρα είναι και πρωτοβουλίες από το χώρο της αντιπολίτευσης, όπως αυτή που ανέλαβαν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ (μέλη του Πολιτικού Συμβουλίου) που ζήτησαν «το πνεύμα της Συμφωνίας των Πρεσπών» να «αναπροσανατολίσει όλη την εξωτερική πολιτική της χώρας. Να αποτελέσει - τηρουμένων των αναλογιών - οδηγό για το κρίσιμο θέμα των σχέσεων με την Τουρκία (...) Μέσω των διερευνητικών συνομιλιών να εξεταστεί η δυνατότητα σύναψης συνυποσχετικού για να προσφύγει στο Δικαστήριο της Χάγης». Υποστήριξαν δε ότι η πρόσφατη συμφωνία με την Ιταλία αλλά και «οι αντίστοιχες προσπάθειες με την Αίγυπτο» είναι «σε ορθή κατεύθυνση και πολύ σωστά ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία τις στήριξε, αποφεύγοντας τη μικροκομματική αντιπολίτευση που είχε υποστεί ο ίδιος στο παρελθόν. Αποτελούν οδηγό για αντίστοιχη προσπάθεια με την Τουρκία»...

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη η δήλωση του αναπληρωτή συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας του πρωθυπουργού, Θ. Ντόκου, που είπε ότι «το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο μας προβληματίζει πάρα πολύ, αλλά δυστυχώς προβληματίζει μόνο εμάς... Εχουμε, βέβαια, δηλώσεις συμπαράστασης από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, αλλά δεν νομίζω ότι είναι υψηλή προτεραιότητα για εκείνους», για να καταλήξει ότι το μνημόνιο «είναι μία πραγματικότητα με την οποία θα πρέπει να ζήσουμε για ένα διάστημα»...

Ατζέντα που υπονομεύει τα λαϊκά συμφέροντα

Οι μηχανές ζεσταίνονται για τα παζάρια, ενώ φυσικά η ατζέντα είναι «σημαδεμένη» από τα πριν, στο πλαίσιο του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδιασμού, της «κινητοποίησης» ΗΠΑ - ΝΑΤΟ (αλλά και ΕΕ, όσο κι αν παραμένουν αντιθέσεις μεταξύ Βρυξελλών - Ουάσιγκτον) για τη διασφάλιση της «ΝΑΤΟικής συνοχής», δηλαδή της διατήρησης της Τουρκίας όσο το δυνατόν πιο μακριά από τη Ρωσία και την Κίνα. Βέβαια, το κλίμα διαλόγου γίνεται προσπάθεια να διαμορφωθεί ενώ τα δεδομένα καθορίζει και η εντεινόμενη τουρκική επιθετικότητα (όπως εκφράζεται από τη Συρία μέχρι και τη Λιβύη), ενώ οξύνεται και το παζάρι της Αγκυρας με τους ευρωατλαντικούς συμμάχους της.

Μόνιμη επωδός όλων όμως παραμένει η ανάγκη διαλόγου με την Τουρκία, ακόμα και από όσους της ασκούν κριτική. Χαρακτηριστικές είναι από την πλευρά των Ευρωπαίων ακόμα μια φορά οι επισημάνσεις των Γάλλων, που παρά τους σταθερά υψηλούς τόνους προς την Αγκυρα, περιέγραψαν ως «απολύτως απαραίτητο» η ΕΕ «να ανοίξει το ταχύτερο μία συζήτηση σε βάθος, δίχως ταμπού» και «χωρίς αφέλεια» για τις «μελλοντικές σχέσεις με την Αγκυρα». Επίσης, είναι διαρκείς και οι αμερικανικές παροτρύνσεις για να ενταχθεί και η Τουρκία στα Φόρουμ της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Εκτός από τις προτάσεις αξιωματούχων της κυβέρνησης Τραμπ για την ένταξή της στο East Med Gas Forum (όπου προς το παρόν ανήκουν Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Παλαιστίνη, Αίγυπτος, Ιορδανία), τώρα προτείνεται ακόμα και η αξιοποίηση σχημάτων που διαμορφώθηκαν από - υποτίθεται - επικριτές της Αγκυρας. Αμερικανική ανάλυση προέκρινε στις 15 Ιούνη την «επέκταση» του East Med Act (που πρότεινε την ενίσχυση της συνεργασίας των ΗΠΑ με Ισραήλ, Ελλάδα, Κύπρο υποτίθεται ως «αντίδοτο» στις τουρκικές ενέργειες) «με τρόπο που θα προσφέρει πιθανές οδούς συμμετοχής σε παίκτες της Ανατολικής Μεσογείου που δεν αναφέρει έως τώρα το νομοσχέδιο, ειδικά την Αίγυπτο, την Ιορδανία, την Παλαιστινιακή Αρχή, τον Λίβανο και την Τουρκία...». Να σημειωθεί ότι μεταξύ άλλων η ανάλυση (χωρίς να είναι η πρώτη) αμφισβητούσε την «εμπορική βιωσιμότητα» του αγωγού «East Med» (που Αθήνα και Λευκωσία διαφημίζουν ως «ασπίδα» στις τουρκικές επιδιώξεις, ενεργειακές και άλλες) και αναρωτιόταν για τους όρους που θα συνεχιστούν (αν συνεχιστούν...) οι γεωτρήσεις τις οποίες «Eni», «Total», «ExxonMobil» «πάγωσαν» στην περιοχή, επικαλούμενες τις επιπτώσεις της πανδημίας.

Στο πλαίσιο του σφοδρού ανταγωνισμού στην περιοχή εντάσσεται και η στρατιωτική κινητικότητα από τη μεριά της Ρωσίας. Το υπερσύγχρονο υποβρύχιο «Ροστόφ να Ντόνου» (με δυνατότητα μεταφοράς 533 τορπιλών) πέρασε την Τρίτη τα Στενά του Βοσπόρου και ακολουθεί η φρεγάτα «Ναύαρχος Μακάροφ» (εξοπλισμένη με πυραύλους «Kalibr») που ξεκίνησε από την Κριμαία με κατεύθυνση τη Μεσόγειο.


Α. Μ.


ΛΙΒΥΗ
Ενταση συγκρούσεων και διπλωματική κινητικότητα

Από τη συνάντηση Σάρατζ με τον Αμερικανό διοικητή της AFRICOM
Από τη συνάντηση Σάρατζ με τον Αμερικανό διοικητή της AFRICOM
Οι συνεχιζόμενες κόντρες γεωπολιτικών συμφερόντων στην πλάτη του λιβυκού λαού και για τον έλεγχο του τεράστιου ενεργειακού πλούτου της Λιβύης συνεχίζονται αδιάλειπτα, με πιο «θορυβώδεις» τις ενδοΝΑΤΟικές ανταλλαγές επικρίσεων ανάμεσα στις κυβερνήσεις Γαλλίας και Τουρκίας, που υποστηρίζουν διαφορετικές πλευρές στις συγκρούσεις της Λιβύης.

Οι πρόσφατες «κορόνες» του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν κατά της κυβέρνησης του Τούρκου Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν, περί του «επικίνδυνου παιχνιδιού που παίζει στη Λιβύη παραβαίνοντας όλες τις δεσμεύσεις που ανέλαβε στη Διάσκεψη του Βερολίνου», δείχνουν στην παρούσα φάση την όξυνση των αντιθέσεων στο μοίρασμα της λείας και στα μελλοντικά παζάρια. Η γαλλική όρεξη για «λεόντειο» μερίδα την ώρα της μοιρασιάς φανερώνει τους λόγους για τους οποίους ο Γάλλος Πρόεδρος διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση πως δεν θα ανεχθεί «τον ρόλο της Τουρκίας στη Λιβύη». Από την άλλη, η δήλωσή του πως η ασφάλεια της Μεσογείου είναι ζήτημα «κομβικής σημασίας για τη σταθερότητα της Γαλλίας» εδράζεται στα υπαρκτά, «ζωτικά» συμφέροντα των γαλλικών μονοπωλίων Ενέργειας στην ευρύτερη λεκάνη της Ανατ. Μεσογείου, που δεν διστάζουν να αλλάξουν πλευρά μπροστά στον πλειοδότη.

Οι γαλλικές αντιδράσεις δεν συνοδεύονται για την ώρα από άμεση κλιμάκωση της στρατιωτικής κινητικότητας στην Ανατ. Μεσόγειο, δεδομένης της αποστολής «IRINI» της ΕΕ που υποτίθεται επιτηρεί την τήρηση του εμπάργκο όπλων προς τη Λιβύη, αλλά όπως έδειξε και πρόσφατο περιστατικό, άνοιξε τον δρόμο σε τουρκικών συμφερόντων πλοίο που το πιθανότερο μετέφερε εξοπλισμό στις δυνάμεις του δοτού πρωθυπουργού Φ. Σάρατζ που στηρίζει η Τουρκία.

Παράλληλα, οι ΗΠΑ, διά του διοικητή του αμερικανικού στρατού για την Αφρική (ΑFRICOM) στρατηγού Στίβεν Τάουνσεντ μετά τη συνάντηση με τον Σάρατζ, ανακοίνωσαν συμφωνία για... «αντιτρομοκρατική συνεργασία». Από την κατάσταση στο πεδίο των μαχών που επικεντρώνονται στη Σύρτη και άλλες σημαντικές πόλεις με πετρελαιοπηγές και εγκαταστάσεις φαίνεται ότι οι δυνάμεις του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ βρίσκονται σε υποχώρηση, με τον ίδιο να παραγκωνίζεται, ενώ όλο και περισσότερο προβάλλεται ο πρόεδρος του κοινοβουλίου της Λιβύης, Αγκιλα Σάλεχ.

Την ώρα που τα όπλα καθορίζουν τις μελλοντικές θέσεις της κάθε πλευράς, εντείνονται οι υποκριτικές εκκλήσεις και «προσπάθειες» για «επανέναρξη του ενδολιβυκού διαλόγου». Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, σε συνομιλία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι, εμφάνισε τη χώρα του να ...πασχίζει «να σταματήσει τις μάχες και να μειώσει τη ροή όπλων στη Λιβύη από οπουδήποτε προέρχεται» και να τίθεται υπέρ μιας «πολιτικής ειρηνικής σταθερής λύσης». Η δε αιγυπτιακή κυβέρνηση του Προέδρου Α. Φ. Σίσι, αν και αρχικά δήλωσε ότι είναι έτοιμη να κηρύξει τον πόλεμο στον Σάρατζ αν καταλάβει τη Σύρτη, φαίνεται να χαμηλώνει τους τόνους.

Το δικό της παιχνίδι κάνει και η Ιταλία. Ο ΥΠΕΞ Λουίτζι Ντι Μάγιο σε συναντήσεις την Τετάρτη στην Τρίπολη της Λιβύης με τον πρωθυπουργό Φ. Σάρατζ και άλλους αξιωματούχους, τόνισε ότι η χώρα του θα υπερασπίσει τα στρατηγικά της συμφέροντα επιδιώκοντας και «τροποποίηση» του ιταλο-λιβυκού μνημονίου για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών προς την Ιταλία και ότι στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Λιβύης.

Την Παρασκευή το ζήτημα της «διευθέτησης» στη Λιβύη τέθηκε στην τηλεδιάσκεψη των Προέδρων Γαλλίας και Ρωσίας, Εμανουέλ Μακρόν και Βλαντιμίρ Πούτιν.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ