Πριν από εικοσιπέντε χρόνια, μετά από μια μακρόχρονη διεθνούς φήμης σταδιοδρομία, γεμάτη δημιουργίες, μια κορυφαία μορφή του χορού στον 20ό αιώνα, ο Μωρίς Μπεζάρ, το 1987 ιδρύει μια πολυάριθμη χορευτική ομάδα, γνωστή ως «Μπαλέτα της Λωζάνης», που τιμητικά φέρουν το όνομά του. Πολύπειρος και καταξιωμένος, ήδη, με τις προηγούμενες χορευτικές ομάδες που είχε δημιουργήσει (το 1953 την ομάδα «Les Ballets Romantiques», την οποία μετονομάζει σε «Les Ballets de l'Etoile» και μετά «Ballet - Theatre», το 1960, στις Βρυξέλλες, τα «Μπαλέτα του 20ού αιώνα»), με τα «Μπαλέτα της Λωζάνης», ή Μπαλέτα «Μωρίς Μπεζάρ», αυτοδίκαια κατέκτησε την πρωτοκαθεδρία ως μια αδιαλείπτως σπουδαία και παραγωγική «δύναμη», διεθνώς, του σύγχρονου χορού.

Ο πάντα θεματολογικά και αισθητικά ανήσυχος Μωρίς Μπεζάρ, δεν σταματούσε να καινοτομεί, να συνεργάζεται με σπουδαίους συνθέτες, ενδυματολόγους, σκηνογράφους και προπαντός να επιλέγει, να αναπτύσσει με τη διδασκαλία του και να αναδεικνύει, συνεχώς δοκιμασμένους αλλά και νεότερους ταλαντούχους χορευτές, ώστε να στηρίζει και να εξελίσσει τα «οράματά» του, με τις χορογραφικές συλλήψεις του. Λάτρης της Ελλάδας, του αρχαίου και σύγχρονου πολιτισμού της, ο Μπεζάρ όχι μόνον εμπνεόταν από αυτόν αλλά τον ανέδειχνε, συνεργαζόμενος με Ελληνες δημιουργούς. Χορογράφησε έργα Ελλήνων συνθετών, λ.χ. του Μάνου Χατζιδάκι, με τον οποίο ήταν φίλοι από το 1965.

Αν και ο Μπεζάρ σπούδασε κλασικό χορό, χόρεψε πολλούς πρωταγωνιστικούς ρόλους σε κλασικά έργα και χορογράφησε έργα στα πρότυπα του κλασικού χορού, «οραματίστηκε» την ανανέωση του κλασικού χορού, για να γίνει πιο προσιτός στο ευρύ κοινό. Αποψη του Μπεζάρ ήταν ότι δεν πρέπει να υπάρχουν «σύνορα» και διαχωρισμοί ανάμεσα στις τέχνες, στις χώρες, στους ανθρώπους, γι' αυτό σε όλες σχεδόν τις ομάδες που δημιούργησε υπήρχαν χορευτές από όλες τις φυλές της Γης. Ο Μπεζάρ, χωρίς να απορρίπτει τους πολύ δύσκολους «κανόνες», το απαιτητικό «λεξιλόγιο» του κλασικού χορού - τον οποίο θεωρούσε το «θεμέλιο», την απαραίτητη βάση για την εκγύμναση και την ευρύτητα των εκφραστικών μέσων των χορευτών - επέλεγε θέματα και συνεργασίες μακριά από παρωχημένα σύμβολα (tutus, στεφάνια κ.λπ.) Ανακάτεψε τις pointes (σύμβολο της κλασικής τεχνικής) με συμβολικές κινήσεις των χεριών (Ινδία), στοιχεία εξπρεσιονιστικού χορού, αλλά και τζαζ, τουίστ και ροκ. Ανέτρεψε το συμβατικό παρουσιάζοντας μια μοντέρνα αισθητική τόσο στα κουστούμια, όσο και στη σκηνογραφία. Παράλληλα, έφερε μια νέα αντίληψη στην αναπαράσταση των δύο φύλων και του σώματος, αλλά και έδινε στα έργα του κοινωνικές προεκτάσεις. Επιδιώκοντας την «επικοινωνία» του χορού με ευρύτερες μάζες, συχνά τον έβγαζε από την παραδοσιακή σκηνή, δίνοντας παραστάσεις σε μεγάλους - κλειστούς αλλά και ανοιχτούς - συναυλιακούς χώρους, εγκαινιάζοντας και ως προς αυτό μια νέα αντίληψη και εποχή στο χορό.

Χωρίς τη φυσική παρουσία του Μπεζάρ (ο Μπεζάρ - το πραγματικό επίθετό του ήταν Μπερζέ, αλλά επέλεξε το επίθετο της συζύγου του Αρμάντ Μπεζάρ - πέθανε το 2007, σε ηλικία 80 χρόνων), τα «Μπαλέτα Λωζάνης» θα εμφανιστούν στο θέατρο «Badminton» (6- 10 Ιουνίου, 9 μ.μ., όπου θα παρουσιαστούν και κοστούμια παραστάσεων του συγκροτήματος), με τις εξής χορογραφίες: «Dionysos (suite)», μια συναρπαστική δημιουργία του Μπεζάρ, το 1984, στην οποία αρχικά χόρευε και ο ίδιος (το έργο παρουσιάστηκε το 1985, στην Επίδαυρο), σε μουσική Ρίχαρντ Βάγκνερ και Μάνου Χατζιδάκι, σκηνικό - φόντο με έξι πίνακες του Ιάπωνα ζωγράφου Tanadori Yokoo και κοστούμια Τζιάννι Βερσάτζε. «Bolero», την πλέον εμβληματική χορογραφία του Μπεζάρ, με δικά του σκηνικά και κοστούμια και μουσική του Μωρίς Ραβέλ. «Syncope», σε χορογραφία Ζιλ Ρομάν - σημερινού καλλιτεχνικού διευθυντή του μπαλέτου, με απόφαση του ίδιου του Μπεζάρ.

Ο Ζιλ Ρομάν επιλέχθηκε από τον Μπεζάρ, το 1979, σαν πρώτος χορευτής στα «Μπαλέτα του 20ού Αιώνα». Το 2005 έλαβε το βραβείο «Danza & Danza» (στην κατηγορία του Καλύτερου Χορευτή) και το 2006 στο «Dance Forum» του Μονακό, το βραβείο «Nιζίνσκι».

Υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Ζ. Ρομάν, τα «Μπαλέτα Λωζάνης» συνεχίζουν να υπηρετούν τα «οράματα» του Μπεζάρ, παρουσιάζοντας χορογραφίες του, όπως η «Sacre du printemps» («Η Ιεροτελεστία της Ανοιξης»), ανεβάζουν νέες εκτελέσεις και άλλα έργα - «σταθμούς» της δημιουργίας του Μπεζάρ: «Serait-ce la mort ?» «Sonate des trois», «Ce que l'amour me dit », «Le Concours», «Le Chant du compagnon errant», «Webern Opus V», «Dialogue de l'ombre double», «Le Marteau sans matre», «L'Amour la danse», «Le Tour du monde en 80 minutes» κ.ά.

Καθώς τα «Μπαλέτα Μπεζάρ» είναι ζωντανός καλλιτεχνικός «οργανισμός» και όχι «μουσειακός», ο Ζιλ Ρομάν, δημιούργησε και νέες χορογραφίες: «L'Habit ne fait pas le moine», «Echographie d'une baleine», «Casino des esprits», «Aria» και «Syncope», ανέθεσε νέες χορογραφίες σε πρώην μέλη του συγκροτήματος, ενώ παρουσιάζονται και έργα των αναγνωρισμένων χορογράφων Ζαν - Κριστόφ Μαγιό και Αλόνσο Κινγκ.

Τιμές εισιτηρίων: Από 65 έως 20 ευρώ. Προπώληση: 210 88 40 600| abcd.gr| viva.gr13855 και καταστήματα Public και Forthnet.

«Ιερά τύμπανα της γης» θα ηχήσουν στις 5 Ιούνη (9 μ.μ.), στο θέατρο «Δόρα Στράτου», στο λόφο του Φιλοπάππου, όπου συναντώνται μερικοί από τους κορυφαίους δεξιοτέχνες κρουστών από όλο τον κόσμο. Για τη συναυλία καταφθάνουν στην Αθήνα σπουδαίοι μουσικοί από την Αφρική, την Κούβα, την Ινδία, οι οποίοι θα συμπράξουν με Ελληνες μουσικούς σε μια μοναδική μουσική χορευτική γιορτή, όπου το κάθε σχήμα θα μυήσει το κοινό στις μουσικές παραδόσεις του, μέσα από τη μυσταγωγία του ρυθμού και της μελωδίας. Σε μια σκηνή θα ξεδιπλωθεί ένας σπάνιος δημιουργικός «διάλογος» πολλών μουσικών που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές μουσικές κουλτούρες.

Στη συναυλία θα συμμετέχουν τα παρακάτω σχήματα και μουσικοί: Ινδία: Ram Kumar Mishra (κρουστά, τάμπλα), Reshma Srivastava (σιτάρ). Κούβα: «Κρουστά Bata» με τους Carlos Menendez (congas, bata), Akemis Teran Carrera (τραγούδι), «Groupo Inle». Σταύρος Νταντούς, Αγγελος Πολυχρόνου, Γιώργος Γληνός (χορωδία), Δήμητρα Μητσογιάννη (χορωδία), Περικλής Μπιτσόπουλος (χορωδία). Αφρική: Harouna Dembele (djembe & balafon), A. P. ensemble & friends: Αντώνης Παππαδόπουλος (Seli Kanou) (κρουστά), Δάφνη Ασημακοπούλου (ANASA - κρουστά), Θοδωρής Χιώτης (κρουστά), Νίκος Πολυχρονίδης (κρουστά), Ναράιαν Πρότιν (κρουστά), Κατερίνα Καρατζή (κρουστά, τραγούδι, χορός).

Ο Ηarouna Dembele κατάγεται από το Βobo Dioulasso της Μπουρκίνα Φάσο. Γόνος μουσικής οικογένειας μυήθηκε από πολύ νεαρή ηλικία στη μουσική παράδοση της χώρας του, αλλά και της γειτονικής Ακτής Ελεφαντοστού. Η πρόσβασή του στη γνώση των δύο μεγάλων παραδοσιακών σχολών (Manding και Ivory) σε συνδυασμό με τις βιρτουόζικες ικανότητές του στο djembe και το balaphon (είδη κρουστών) τον έκαναν το '94 πρώτο σολίστ στο γκρουπ «Yelemba d'abidjan» με το οποίο περιόδευσε σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους μουσικούς του djembe παγκοσμίως και θεωρείται ένας από τους πιο περιζήτητους δασκάλους του οργάνου.

Ο Ινδός Ραμ Κουμάρ Μίσρα (Ram Kumar Mishra) είναι ένας από τους κορυφαίους μουσικούς της τάμπλα και συνοδεύει μερικούς από τους πιο επιφανείς μουσικούς όπως ο Σιβ Κουμάρ Σάρμα, Παντίτ Τζασράτζ κ.ά. Γεννήθηκε σε μουσική οικογένεια: ο παππούς του Παντίτ Ανοκελαλ Μίσρα ήταν σπουδαίος μουσικός τάμπλας, ο πατέρας του είναι φημισμένος κλασικός τραγουδιστής και δεξιοτέχνης του τούμρι (είδος τραγουδιού). Ο ίδιος μυήθηκε στην τέχνη της τάμπλας από τη μητέρα του, και στη συνέχεια τη διδάχτηκε από το θείο του, διάσημο παίκτη του οργάνου.

Η Ρέσμα Σριβάσταβα (Reshma Srivastava) γεννήθηκε σε οικογένεια μουσικών στη Βόρεια Ινδία. Μόλις έξι ετών άρχισε το μακρύ μουσικό ταξίδι με το σιτάρ, με δάσκαλο το θείο της, καθηγητή Satish Chandra - καλλιτέχνη από την παράδοση του Ραβί Σανκάρ. Με πτυχίο μάστερ στη μουσική και μια σειρά από σημαντικά βραβεία, έχει συμμετάσχει σε πολλές συναυλίες στην Ινδία και τον κόσμο.

Ο Κουβανός Κάρλος Μενέντεζ (Carlos Menendez) σε ηλικία 10 ετών ξεκίνησε τις σπουδές του στο Κονσερβατόριο του Ματάνσας. Με σπουδές στα Κονσερβατόρια της Αβάνας «Escuela «Amadeo Roldan» και «Escuela National de Arte», απέκτησε το Δίπλωμα Διδασκαλίας Γενικών Κρουστών. Σε ηλικία 16 ετών άρχισε την επαγγελματική του καριέρα στα ντραμς και στα κρουστά σε διάφορες ορχήστρες της Κούβας, όπως η ορχήστρα «Yaguarimu». Αργότερα, συνεργάστηκε με την ορχήστρα «Maite y la Frontera», υπήρξε μέλος του συγκροτήματος «Luna Negra» έκανε δίσκους και περιοδείες στη Λατινική Αμερική και Ισπανία. Ως μέλος του συγκροτήματος «Imagen Latina» (παίζοντας ντραμς και timbales), έκανε περιοδεία σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, ιδιαίτερα στην Ελλάδα, όπου παρέμεινε 4 χρόνια και συμμετείχε στο συγκρότημα «All Stars del Palenque», με το οποίο και συνόδευσε πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες της λατινοαμερικάνικης μουσικής σκηνής.

(Τιμές εισιτηρίων για τη συναυλία: 12 ευρώ).