ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 27 Μάρτη 2021 - Κυριακή 28 Μάρτη 2021
Σελ. /48
ΓΥΝΑΙΚΑ
ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΕΣ
Ατελείωτο «τρέξιμο» χωρίς καμία στήριξη, ειδικά της μητρότητας

Ενόψει της κινητοποίησης στις 31 Μάρτη, ο «Ριζοσπάστης» συζητάει με τρεις ελευθεροεπαγγελματίες συνδικαλίστριες

Eurokinissi

Δουλεύουν με ωράρια που «ξεχειλώνουν» όσο δεν πάει, στερούνται ακόμα και τα πιο στοιχειώδη μέτρα προστασίας της μητρότητας, βλέπουν τη συνολικότερη πολιτική διαχείρισης της πανδημίας από την κυβέρνηση να εξανεμίζει το εισόδημά τους και να οδηγεί σε αδιέξοδο τον οικογενειακό τους προγραμματισμό.

Για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αυτοαπασχολούμενες, μιλούν στον «Ριζοσπάστη» γυναίκες που δραστηριοποιούνται ως επαγγελματίες σε διαφορετικούς κλάδους και επαγγέλματα.

Το κάλεσμα στην κινητοποίηση που οργανώνουν Ομοσπονδίες, Σωματεία και Ενώσεις, την Τετάρτη 31 Μάρτη, ισχύει διπλά και τριπλά για τις γυναίκες. Στην κατεύθυνση αυτή, εξάλλου, Ομοσπονδίες και σωματεία που οργανώνουν τον αγώνα για μέτρα - ανάσα στους αυτοαπασχολούμενους, προβάλλουν μια σειρά αιτήματα για τις αυτοαπασχολούμενες γυναίκες.

Ανάμεσα σε άλλα διεκδικούν: Επίδομα μητρότητας στις αυτοαπασχολούμενες για 2 μήνες πριν τον τοκετό και 6 μήνες μετά, στο ύψος του βασικού μισθού. Κατάργηση των ασφαλιστικών εισφορών τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό. Υπολογισμό του χρόνου αυτού στο συντάξιμο χρόνο. Επαναφορά των ορίων συνταξιοδότησης στα 55 έτη για τις γυναίκες και στα 60 έτη για τους άνδρες.

Ατελείωτες ώρες και μέρες δουλειάς


«Σημαντικό ζήτημα για τη γυναίκα έμπορο είναι αυτό του ελεύθερου χρόνου», τονίζει η Ράνια Καπετανγιώργη, πρόεδρος του Συλλόγου Μικρών και Αυτοαπασχολούμενων Εμπόρων Θεσσαλονίκης. Η «απελευθέρωση» του ωραρίου, η δουλειά τις Κυριακές, διαμορφώνουν μια βάρβαρη πραγματικότητα, ιδιαίτερα για όσες επαγγελματίες έχουν οικογένεια, μικρά παιδιά ή επιφορτίζονται με τη φροντίδα ηλικιωμένων γονιών και άλλων συγγενών.

Οπως εξηγεί, οι γυναίκες περνούν ατελείωτες ώρες στο μαγαζί, ενώ παράλληλα πρέπει να «τρέξουν» για να καλύψουν ανάγκες των μελών της οικογένειάς τους. Το αποτέλεσμα είναι να μην έχουν καθόλου ελεύθερο χρόνο και η δουλειά την Κυριακή να γίνεται η σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι. Στο έδαφος αυτό, όπως επισημαίνει, ο Σύλλογος έχει ενώσει τη φωνή και τη δράση του με το Σωματείο Εμποροϋπαλλήλων, διεκδικώντας τη νομοθετική κατοχύρωση της κυριακάτικης αργίας.

Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα για τις αυτοαπασχολούμενες μητέρες: «Περνούν την εγκυμοσύνη τους συνεχίζοντας να δουλεύουν μέχρι την τελευταία στιγμή στο μαγαζί και επιστρέφουν στη δουλειά όσο πιο σύντομα μπορούν μετά τον τοκετό», είναι η εικόνα που περιγράφει, καθώς «δεν υπάρχει καμία κάλυψη για το εισόδημα και τις ασφαλιστικές εισφορές» για το διάστημα της εγκυμοσύνης, του τοκετού, της λοχείας.

Το πενιχρό επίδομα που προβλέπεται, δεν αναπληρώνει το εισόδημά τους, ενώ κάθε μέρα απουσίας από τη δουλειά τις «φορτώνει» με έξοδα, χρέη και οφειλές. Σε πολλές περιπτώσεις, την αυτοαπασχολούμενη που επιστρέφει στο μαγαζί τη συνοδεύει και το καροτσάκι με το βρέφος, ενώ τα παιδιά μεγαλώνουν μέσα στο μαγαζί για όσες γυναίκες δεν έχουν τη βοήθεια άλλων μελών της οικογένειας.

Στην ήδη δύσκολη μάχη για το μεροκάματο και έναν τζίρο που να εξασφαλίζει την επιβίωση μιας ολόκληρης οικογένειας, η Ρ. Καπετανγιώργη ξεχωρίζει και ένα ακόμα εμπόδιο: «Είναι συχνό το φαινόμενο οι γυναίκες να "κληρονομούν" την οικογενειακή επιχείρηση. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις η επιχείρηση αυτή τυχαίνει να μην δραστηριοποιείται σε κλάδους και τομείς που η παρουσία της γυναίκας επαγγελματία είναι συνηθισμένη», σημειώνει. Στις περιπτώσεις αυτές, η αυτοαπασχολούμενη πρέπει να «αναμετρηθεί», δίπλα σε όλα τα άλλα προβλήματα, και με τις προκαταλήψεις που υπάρχουν για τη θέση και το ρόλο της.

Επιστροφή στη δουλειά μαζί με το νεογέννητο

Μια τέτοια περίπτωση είναι η Στέλλα Χρηστέα, που ολοκληρώνοντας τις σπουδές της στο Πολυτεχνείο, ανέλαβε το συνεργείο αυτοκινήτων του πατέρα της στην Καλαμάτα. «Υπάρχουν σίγουρα δυσκολίες από την άποψη της αποδοχής», εξηγεί, καθώς πρόκειται για έναν χώρο στον οποίο οι πελάτες δεν είναι συνηθισμένοι να βλέπουν γυναίκες. Ετσι, είναι συχνό φαινόμενο να ζητούν τον «μάστορα», αλλά και να εκδηλώνουν με διάφορους τρόπους τη δυσπιστία τους απέναντι στην γυναίκα μηχανικό. Η αποδοχή «είναι κάτι που κατακτιέται», σημειώνει, ωστόσο «ως γυναίκα σε αυτόν τον χώρο πρέπει να δώσεις πολύ πιο μεγάλη μάχη από ό,τι ένας άνδρας».

Ακόμα μεγαλύτερη είναι η «μάχη» που έχει δώσει η ίδια για να τα φέρει βόλτα ως αυτοαπασχολούμενη και μητέρα ενός μικρού παιδιού, στο έδαφος της έλλειψης στοιχειωδών μέτρων στήριξης της μητρότητας. «Μέχρι τον ένατο μήνα της εγκυμοσύνης πήγαινα στο συνεργείο, μέχρι τον έκτο μήνα έκανα κανονικά επισκευές», αναφέρει. Αλλά και μετά τον τοκετό, επέστρεψε στη δουλειά σε 40 μόλις μέρες έχοντας μαζί της και το μωρό. «Από την ηλικία των 40 ημερών μέχρι τον 9ο μήνα είχα μαζί μου στη δουλειά την κόρη μου, προκειμένου να μπορώ να τη θηλάζω», εξηγεί υπογραμμίζοντας τις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες ενός τέτοιου χώρου δουλειάς.

«Το συνεργείο δεν είναι περιβάλλον κατάλληλο για ένα παιδί, αλλά δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς», επισημαίνει. Η σημαντική βοήθεια που έχει από την οικογένειά της, όπως ξεκαθαρίζει, δεν μπορεί να καλύψει το κενό που αφήνει η έλλειψη μέτρων για τη μητρότητα, είναι αδύνατο να υποκαταστήσει την κρατική ευθύνη για άδειες και επιδόματα, βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς. Ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες, με τη λειτουργία των βρεφονηπιακών σταθμών να έχει μπει «στον πάγο».

«Η συμμετοχή στην οργανωμένη συλλογική δράση είναι πιο δύσκολη για τις γυναίκες, ειδικά όταν κάνουν οικογένεια», τονίζει η Στ. Χρηστέα. Η ίδια συμμετέχει στη Συντονιστική Επιτροπή Επισκευαστών Αυτοκινήτων Μεσσηνίας και διαπιστώνει πόσο «λείπουν» οι γυναίκες από τους συνδικαλιστικούς και συλλογικούς φορείς, όχι μόνο στον δικό της «ανδροκρατούμενο» κλάδο, αλλά και σε τομείς που αποτελούν μεγάλο μέρος των επαγγελματιών.

«Φαντάζει πιο εύκολο να πεις "τώρα έχω να ασχοληθώ με τη δουλειά και το παιδί". Ο δρόμος της συμμετοχής στη δράση, στα σωματεία, στις ενώσεις, στις επιτροπές αγώνα, έχει σίγουρα δυσκολίες. Αξίζει όμως να τον βαδίσουμε για να παλέψουμε για τα δικαιώματα και τις ανάγκες μας, αλλά και έχοντας κατά νου πως η δράση αυτή μας κάνει πιο ολοκληρωμένους ανθρώπους, πιο καλούς γονείς για τα παιδιά μας», συμπεραίνει.

«Δουλεύεις όσο αντέχεις», προσέχοντας παράλληλα τα παιδιά

Το «τρέξιμο» συνεχίζεται ακόμα και με τα ρολά της επιχείρησης κατεβασμένα για την Ηρώ Γενετζάκη, μέλος του ΔΣ του Συλλόγου Αυτοαπασχολούμενων Επαγγελματιών και Εμπόρων Αθήνας. Το ινστιτούτο αισθητικής που διαθέτει παραμένει κλειστό, στο πλαίσιο των περιοριστικών μέτρων, η ίδια όμως δεν μπορεί να ...κατεβάσει ρολά.

«Κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου, περίπου τον μισό ήμασταν κλειστά», διαπιστώνει. Ετσι, ο μόνος τρόπος να βγει ένα πενιχρό εισόδημα, είναι η προσπάθεια να «στηθεί» ένα ηλεκτρονικό κατάστημα για την πώληση προϊόντων.

«Η λειτουργία ηλεκτρονικού καταστήματος μπορεί να είναι εύκολη υπόθεση για μια μεγάλη εταιρεία, για τη μικρή επιχείρηση όμως τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά», επισημαίνει. Συγκεκριμένα, πρέπει να ετοιμάσει κάθε παραγγελία, να την πακετάρει και να την παραδώσει στον πελάτη, με αποτέλεσμα να απαιτείται «πολύς χρόνος δουλειάς για ένα μικρό εισόδημα».

Παράλληλα και στον ίδιο χώρο πρέπει να φροντίζει και τα δυο παιδιά της. «Στο ένα δωμάτιο τα παιδιά κάνουν τηλεκπαίδευση και στο άλλο προσπαθούμε να οργανώσουμε το ψηφιακό κατάστημα», περιγράφει, ενώ υπήρξαν και χρονικά διαστήματα στα οποία η επιχείρηση δούλευε κανονικά, τα σχολεία ήταν όμως κλειστά. Οπως εξηγεί, η φροντίδα των παιδιών είναι ένα μόνιμο πρόβλημα για τις αυτοαπασχολούμενες, που έχει οξυνθεί ακόμα περισσότερο στις παρούσες συνθήκες.

Η έλλειψη μέτρων στήριξης της μητρότητας κάνει την εγκυμοσύνη «απαγορευμένη» για πολλές επαγγελματίες. «Δεν μπορεί η γυναίκα να μείνει έγκυος, γιατί δεν έχει καμία άδεια», τονίζει. Και η ίδια δούλεψε «μέχρι την τελευταία μέρα» της εγκυμοσύνης και επέστρεψε, μαζί με το μωρό, πολύ σύντομα μετά τον τοκετό.

Οταν απέκτησε το δεύτερο παιδί της, στερήθηκε ακόμα και το λειψό επίδομα που δικαιούνται οι αυτοαπασχολούμενες, επειδή όφειλε στο ασφαλιστικό ταμείο εισφορές δύο μηνών. Και μάλιστα, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για την οικογένειά της που είχε πληγεί, ακριβώς το ίδιο χρονικό διάστημα, από την πυρκαγιά στο Μάτι!

«Δουλεύεις όσο αντέχεις», είναι ο κανόνας που επικρατεί όσον αφορά τα ωράρια. Η κατάσταση επιδεινώνεται στις παρούσες συνθήκες από τις αποφάσεις που «ανοιγοκλείνουν» τις επιχειρήσεις, χωρίς κανένα μέτρο για να στηριχθεί το εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων, χωρίς καμία πρόβλεψη για την ανακούφισή τους από τις οφειλές, τα χρέη, την απειλή των πλειστηριασμών. «Με το "άνοιξε - κλείσε" και ο φόρτος δουλειάς μεγαλώνει και η δική μας ανάγκη να καλύψουμε όσο μπορούμε το χαμένο μας εισόδημα και να βουλώσουμε "τρύπες" αυξάνεται. Ετσι, καταλήγουμε να δουλεύουμε παραπάνω από ό,τι αντέχουν οι δυνάμεις μας», επισημαίνει.

Δίπλα σε όλα τα παραπάνω, τονίζει την ανησυχία και την ανασφάλεια που νιώθουν οι αυτοαπασχολούμενες για την προστασία της υγείας των ίδιων και των οικογενειών τους από την πανδημία. «Πώς θα προστατεύσουμε την υγεία μας; Τι θα γίνει αν "κολλήσουμε"; Αν χρειαστεί να μπω σε καραντίνα, ποιος θα μείνει στο μαγαζί;»... Σε ερωτήματα όπως τα παραπάνω η μόνη «απάντηση» που δίνει η κυβέρνηση είναι η «ατομική ευθύνη», φέρνοντας τις γυναίκες αυτοαπασχολούμενες αντιμέτωπες με ακόμα πιο οξυμένα προβλήματα.


Ευ. Χ.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ