ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Τρίτη 27 Μάρτη 2007
Σελ. /32
ΠΑΙΔΕΙΑ
ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ
«Η κοσμοπολίτικη αντίληψη της Ιστορίας θρέφει τον εθνικισμό και ανάποδα»

Σχόλιο για το βιβλίο ιστορίας της ΣΤ΄ Δημοτικού

Το βιβλίο της Ιστορίας της Στ' Δημοτικού κλήθηκε να σχολιάσει η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλ. Παπαρήγα, στις Βρυξέλλες, όπου βρέθηκε για την 2η Ευρωπαϊκή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων για «Ενιαία, Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία για όλους».

Η Αλ. Παπαρήγα επισήμανε ότι «αυτό το βιβλίο εκφράζει τη μεταμοντέρνα αντίληψη της Ιστορίας, δηλαδή μια ιστορία η οποία γράφεται με βάση τα κριτήρια του σήμερα και όχι του χτες και στερεί τα παιδιά από το να μάθουν ό,τι πολύτιμο και ωφέλιμο έχει το ελληνικό παρελθόν. Δεν μπορούν να καταλάβουν ούτε γιατί έγινε η Επανάσταση του 1821, ούτε αν ήταν επανάσταση, ούτε αν είχε θετικό περιεχόμενο. Σε καμία περίπτωση η δική μας κριτική στο βιβλίο της Ιστορίας δεν ταυτίζεται με την εθνικιστική υστερία που συνάντησε αυτό το βιβλίο από εθνικιστές οπαδούς των απόψεων, ότι την Επανάσταση την έκανε ο Γρηγόριος ο Ε' και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Αυτά είναι ανιστόρητα πράγματα. Ωστόσο, η κοσμοπολίτικη αντίληψη της Ιστορίας θρέφει δυστυχώς και τον εθνικισμό, και ανάποδα».

Ακόμα, πρόσθεσε ότι την περασμένη Πέμπτη «κάναμε μια ανακοίνωση διαμαρτυρίας για το διάγγελμα της υπουργού Παιδείας, της κυρίας Γιαννάκου, το οποίο ζήτησε να διαβαστεί στα σχολεία για την επέτειο της 25ης Μαρτίου. Στο διάγγελμα αυτό λέει ότι η Επανάσταση του 1821 στην ουσία έγινε για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να ενταχθεί η Ελλάδα στην ΕΕ. Συνέδεσε το 1821 με την ΕΕ, δηλαδή δύο εποχές διαφορετικές μεταξύ τους. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχαν προϋποθέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πάντως, ο Κολοκοτρώνης δεν πάλεψε για την ΕΕ».

Υπογράμμισε ότι «ούτε η κυβέρνηση, ούτε εμείς, ούτε κανένας δεν μπορεί να γράφει την Ιστορία με κριτήριο το σήμερα. Ιστορία σημαίνει χτες, προχτές. Βέβαια, μέσα στη συνέχεια και στην εξέλιξη και στη δομή. Γι' αυτό εμείς θεωρούμε απαράδεκτο να διαβαστεί ένα τέτοιο μήνυμα, το οποίο ταυτίζει τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821 με την πορεία της Ελλάδας στην ΕΕ. Αυτό είναι ιστορική αντιμετώπιση; Αλλο μήνυμα είχε το 1821. Κάπως έτσι είναι γραμμένο και το βιβλίο της Ιστορίας».

«Στο ερώτημά σας για το τι λέει αυτό το βιβλίο», συμπλήρωσε, «να δείτε τον "Ριζοσπάστη" της προηγούμενης Κυριακής, που είχε άρθρο ολοκληρωμένο στο οποίο κάνουμε τη δική μας κριτική. Π.χ. διαχωρίζουμε τον λαϊκό κλήρο από το Γρηγόριο τον Ε', ο οποίος αφόρισε την Επανάσταση της Φιλικής Εταιρείας που εκδηλώθηκε στην περιοχή της Μολδοβλαχίας. Και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός δεν κήρυξε την Επανάσταση, είχε αντίθετη στάση. Βέβαια, όταν ξεσηκώθηκε το ποτάμι είπε κι αυτός μια κουβεντούλα. Αλλος σήκωσε τη σημαία.

Κρυφά σχολειά δεν υπήρχαν, τι να κάνουμε. Αυτό δε σημαίνει ότι η τουρκοκρατία ήταν καλό πράγμα. Καθόλου καλό και καλώς έγινε ο αγώνας. Δεν μπορούμε να γράφουμε την Ιστορία έτσι όπως την καταλαβαίνει ο καθένας σήμερα. Τι να πούμε δηλαδή εμείς, ότι η Επανάσταση του 1821 έγινε για το σοσιαλισμό; Ετσι θα τη γράψουμε; Υπήρχαν προοδευτικές δυνάμεις εκείνη την εποχή. Δεν υπήρχαν κομμουνιστές, δεν υπήρχαν προϋποθέσεις να υπάρχουν κομμουνιστές για να χρησιμοποιήσω ένα χοντρό παράδειγμα».

«Το βιβλίο ξεκινάει από μια κοσμοπολίτικη αντίληψη. Αυτή είναι η φιλοσοφία του», τόνισε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. «Και βεβαίως περιέχει αλήθειες», σημείωσε και πρόσθεσε ότι «αλλά επειδή περιέχει ορισμένες αλήθειες - όπως π.χ. σωστά λέει ότι δεν υπήρχε το κρυφό σχολειό - δε σημαίνει ότι η γενική φιλοσοφία του βιβλίου είναι σωστή. Σας επαναλαμβάνω για να μην υπάρχει καμία παρεξήγηση, ότι η δική μας κριτική δεν έχει καμία σχέση με την κριτική που κάνει η ηγεσία της εκκλησίας και διάφοροι άλλοι γνωστοί και άγνωστοι κύκλοι».

ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ
Επιλεκτική μνήμη στην ιστορία του εμφυλίου

«Στις αρχές του 1944, ενώ η απελευθέρωση της Ελλάδας πλησιάζει, οι αντιθέσεις ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις μεγαλώνουν. Οι αντιθέσεις αυτές εκφράζονται με συγκρούσεις ανάμεσα στις αντιστασιακές οργανώσεις. Η απελευθέρωση βρίσκει, έτσι, την Ελλάδα χωρισμένη στα δύο. Από τη μια μεριά είναι το ΕΑΜ, το οποίο, από το Μάρτη του 1944 έχει σχηματίσει την "Κυβέρνηση του Βουνού". Από την άλλη, βρίσκεται η εξόριστη ελληνική Κυβέρνηση του βασιλιά, ο ΕΔΕΣ και η ΕΚΚΑ. Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, η οποία σχηματίζεται από τις δύο παραπάνω κυβερνήσεις, δεν καταφέρνει να αποτρέψει τον Εμφύλιο Πόλεμο, που ξεσπά το 1946, ανάμεσα στο δημοκρατικό στρατό και την κυβέρνηση. Τον Οκτώβριο του 1949 ο Εμφύλιος πόλεμος ολοκληρώνεται με την ήττα του δημοκρατικού στρατού, πολλές χιλιάδες θύματα και μεγάλες καταστροφές».

(Ιστορία Στ' Δημοτικού, σελ. 112 «Κατοχή, Αντίσταση και Εμφύλιος πόλεμος)

Στο απόσπασμα αυτό δεν υπάρχει η παραμικρή μνεία για την ταξική φύση της αντιπαράθεσης και των συγκρούσεων που ξεσπούν στην κατεχόμενη Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης, αλλά και για την ταξική φύση του ίδιου του εμφυλίου πολέμου. Απουσιάζει όμως και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό: ο ρόλος του βρετανικού (και αργότερα του αμερικάνικου) ιμπεριαλισμού στη στήριξη της ντόπιας αστικής τάξης και στη διασφάλιση των ευρύτερων συμφερόντων του στην περιοχή. Μια στήριξη που εκφράστηκε με χαρακτηριστικό τρόπο όταν ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος υποδεχόταν τον Αμερικανό στρατηγό Βαν Φλιτ το Φλεβάρη του 1948 με τη φράση «Στρατηγέ καλώς ήρθατε στο σπίτι σας... Ιδού ο στρατός σας», δείχνοντας τον κυβερνητικό στρατό.

Στο παράλληλο σύμπαν του εγχειριδίου της 6ης Δημοτικού, όπου οι βόμβες πέφτουν μόνες τους (όπως π.χ. οι βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι για τις οποίες στο βιβλίο δεν αναφέρεται πουθενά ποιος και γιατί τις έριξε), η βορειοανατολική Ευρώπη είναι μια τρύπα στο χάρτη της ιστορίας, ποτέ οι Βρετανοί δεν υπέθαλψαν τις συγκρούσεις ανάμεσα στις ελληνικές αντιστασιακές οργανώσεις, ποτέ δεν έγινε η βρετανική επέμβαση του Δεκέμβρη του '44, δεν υπήρξε ποτέ η ελληνική «Ματωμένη Κυριακή», βρετανικά πολυβολεία δε στήθηκαν στην Ακρόπολη και ο λαός της Αθήνας δεν αντιστάθηκε ποτέ στο νέο καταχτητή και στην ντόπια αστική τάξη, που γύρισε με την πρόθεση να «καρπωθεί το αίμα των άλλων». Ποτέ ο Αιμίλιος Βεάκης δεν έστησε οδοφράγματα στην Κυψέλη και ποτέ ο «Ιερός Λόχος των Φοιτητών», ο «Λόρδος Μπάιρον», δεν περιφρούρησε την πύλη του Πολυτεχνείου. Ποτέ δεν έπεσαν στα ελληνικά βουνά οι βόμβες ναπάλμ, σε πειραματικό στάδιο ακόμη, ώστε να μπορέσουν να τις χρησιμοποιήσουν βελτιωμένες αργότερα οι ΗΠΑ, σε χώρες όπως, για παράδειγμα, το Βιετνάμ.

(Ως πηγή χρησιμοποιήθηκε άρθρο της Δώρας Μόσχου, εκπαιδευτικού - ιστορικού - μέλους του ΔΣ του ΚΜΕ, το οποίο θα δημοσιευτεί στο τεύχος 27 του περιοδικού «Θέματα Παιδείας»).

Το Σεπτέμβρη με διορθώσεις

Σε μερεμέτια αντί για απόσυρση του νέου βιβλίου Ιστορίας Στ΄ Δημοτικού προχωρά το υπουργείο Παιδείας υπό το βάρος των αντιδράσεων για το περιεχόμενό του. Μετά τις δηλώσεις του υφυπουργού Παιδείας Γ. Καλού, ο οποίος άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο απόσυρσής του, χτες ανακοινώθηκε ότι η Μ. Γιαννάκου παρέδωσε στη συγγραφική ομάδα του βιβλίου τις παρατηρήσεις που έκανε η Ακαδημία Αθηνών και ζήτησε να ληφθούν υπόψη αυτές και όσες έχουν γίνει από την εκπαιδευτική κοινότητα και το υπουργείο Παιδείας της Κύπρου, προκειμένου να υπάρξουν οι αναγκαίες διορθώσεις κατά την επανέκδοση του βιβλίου για τις ανάγκες της νέας σχολικής χρονιάς.

Ωστόσο, με αλλαγές σε επιμέρους σημεία του βιβλίου δεν εξασφαλίζεται η διδασκαλία της πραγματικής ιστορίας για τους μαθητές της Στ΄ Δημοτικού. Δεν είναι μόνο τα προβλήματα που αφορούν την παρουσίαση συγκεκριμένων ιστορικών γεγονότων και διατυπώσεις τις οποίες, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, εντοπίζει η Ακαδημία Αθηνών στο πόρισμά της, το οποίο δεν έχει δοθεί ακόμα στη δημοσιότητα. Το βασικό πρόβλημα που χαρακτηρίζει το νέο βιβλίο έχει να κάνει με τη μεθοδολογία που επιλέγεται για τη διδασκαλία της Ιστορίας, χωρίς να μπαίνει στη διαδικασία να εξετάσει την κοινωνική εξέλιξη από το ένα στο άλλο στάδιο, να κάνει τους μαθητές να κατανοήσουν την πραγματική κινητήρια δύναμη της ιστορίας την οποία αντιμετωπίζει σαν ζήτημα υποκειμενικό, θέμα οπτικής γωνίας, καλλιεργώντας τη σύγχυση στα μυαλά των παιδιών. Σε ό,τι δε αφορά τον ιδεολογικό του προσανατολισμό, οι μικροί μαθητές, στην πρώτη επαφή τους με τα γεγονότα της περιόδου που καλύπτει το βιβλίο, γνωρίζουν μια ιστορία ξαναγραμμένη - περισσότερο όσο ποτέ πριν - προς όφελος τελικά της άρχουσας τάξης.



Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ