Οι τελευταίες εξελίξεις στα συμβούλια ΕΚΟΦΙΝ και Γιούρογκρουπ, η θεματολογία των επόμενων Συνόδων Κορυφής (Σύμφωνο ανταγωνιστικότητας, μόνιμος μηχανισμός για την ελεγχόμενη χρεοκοπία υπερχρεωμένων κρατών μελών) και οι κλιμακούμενες αντιθέσεις στο εσωτερικό της Ευρωένωσης και παγκόσμια, για το ποια καπιταλιστική οικονομία θα βρεθεί σε καλύτερη θέση επανεκκίνησης, μετά την έξοδο από την ύφεση, δυο πράγματα φανερώνουν:

Πρώτον, ότι το κεφάλαιο και το πολιτικό του προσωπικό, ανεξάρτητα από τους επιμέρους ανταγωνισμούς και τις αντιθέσεις, έχουν ενιαία στρατηγική απέναντι στους εργαζόμενους και το λαό. Η στρατηγική αυτή εκφράζεται στα αντιλαϊκά μέτρα που εντείνονται σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, ανεξάρτητα από το ύψος των ελλειμμάτων και των χρεών της κάθε μίας, με στόχο η εργατική δύναμη να γίνει ακόμα φθηνότερη για το κεφάλαιο.

Η κρίση αξιοποιείται σαν «ευκαιρία» για μέτρα που η πλουτοκρατία και τα κόμματά της είχαν επεξεργαστεί και αποφασίσει εδώ και χρόνια. Πρόκειται για γενικευμένες ανατροπές που σχετίζονται συνολικά με τους όρους αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης (μισθοί, ασφαλιστικό, εργασιακά, Υγεία, Παιδεία). Ταυτόχρονα, στοχεύουν στην ισχυροποίηση του μονοπωλιακού κεφαλαίου σε βάρος των φτωχών και μεσαίων στρωμάτων του χωριού και της πόλης.

Αυτή τη στρατηγική υπηρετούν, για παράδειγμα, το άνοιγμα των λεγόμενων «κλειστών» επαγγελμάτων, το φορολογικό, η κατάργηση της Κυριακής αργίας, νόμοι όπως αυτός της περαίωσης και άλλοι.

Δεύτερο, το κεφάλαιο και το πολιτικό του προσωπικό έχουν σοβαρές δυσκολίες να διαχειριστούν προς όφελός τους την οξύτατη καπιταλιστική κρίση, η οποία είναι αποτέλεσμα του κύκλου υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων και υπερπαραγωγής προϊόντων που προηγήθηκε. Η κρίση εδράζεται στην αναρχία που νομοτελειακά χαρακτηρίζει την καπιταλιστική παραγωγή, αφού ο κάθε καπιταλιστής παράγει όχι για να ικανοποιήσει τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, αλλά για να μεγιστοποιήσει το κέρδος του.

Τα μέτρα που ενιαία προωθούνται στην ΕΕ και παγκόσμια, είναι μονόδρομος από τη σκοπιά του κεφαλαίου και στηρίζονται κατά βάση στην υποτίμηση της εργατικής δύναμης. Δεν πρόκειται όμως να λύσουν το πρόβλημα της καταστροφής κεφαλαίου στο βαθμό που είναι αναγκαίο για να περάσει η καπιταλιστική οικονομία σε φάση ανάκαμψης.

Στη βάση αυτής της πραγματικότητας, εκφράζονται οξύτατες αντιθέσεις ανάμεσα στις επιμέρους καπιταλιστικές χώρες και τις κυβερνήσεις τους, για το ποια μονοπώλια θα καταστραφούν ή θα ισχυροποιηθούν, ποιες οικονομίες θα χρεοκοπήσουν και ποιες θα δυναμώσουν, στη διαδικασία της αναγκαίας καταστροφής κεφαλαίου, η οποία (μάταια μέχρι στιγμής) επιδιώκεται να γίνει με ελεγχόμενο τρόπο.

Σε κάθε περίπτωση, από την εξέλιξη της κρίσης και τον τρόπο που προσπαθεί να τη διαχειριστεί η κυρίαρχη αστική τάξη, οι εργαζόμενοι και ο λαός μπορούν να αντλήσουν πείρα και διδάγματα για τις νομοτέλειες και τις αντιφάσεις του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Κοιτάζοντας πίσω από τα ψέματα και τα συνθήματα της αστικής προπαγάνδας, μπορούν να δουν τις πραγματικές αιτίες των αντιδραστικών μέτρων που σήμερα κλιμακώνονται, να ξεχωρίσουν εχθρούς και φίλους στον πόλεμο που διεξάγει σε βάρος τους η πλουτοκρατία και τα κόμματά της.

Οσο καλύτερα κατανοείται ο πραγματικός χαρακτήρας της κρίσης, όσο πιο ολοκληρωμένα συνδέονται τα μέτρα στο επίπεδο της οικονομίας με την πολιτική που τα επιβάλλει και το κίνημα στοχοποιεί τον πραγματικό αντίπαλο, τόσο πιο αποτελεσματικά θα οργανώνεται η άμυνα απέναντι στη γενικευμένη αντιλαϊκή επίθεση και ταυτόχρονα θα κατανοείται ο πρωτοπόρος ρόλος της εργατικής τάξης στην οργάνωση της λαϊκής αντεπίθεσης.

Από αυτή τη σκοπιά, η επίμονη διαφωτιστική δουλειά που κάνει το ΚΚΕ στους τόπους εργασίας και εκπαίδευσης, είναι δουλειά υποδομής για το εργατικό λαϊκό κίνημα και ταυτόχρονα, όρος αναγκαίος για την ανασυγκρότησή του πάνω σε στέρεες βάσεις. Για την οργάνωση της λαϊκής συμμαχίας, που θα αντιπαρατεθεί γενικευμένα με το κεφάλαιο με όρους τάξης απέναντι σε τάξη, με στόχο την κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της.

Εξίσου σημαντικό είναι και το μέτωπο που διατηρεί το ΚΚΕ απέναντι στις δυνάμεις και τα κόμματα, που είτε από θεωρητική ανεπάρκεια, είτε επειδή το ιδεολογικό - πολιτικό τους υπόβαθρο είναι ο οπορτουνισμός, λένε ψέματα στο λαό για την κρίση και του σερβίρουν αντιεπιστημονικές και επιζήμιες αναλύσεις για το χαρακτήρα της.

Η πολιτική τους ρίχνει νερό στο μύλο της αστικής προπαγάνδας, που παρουσιάζει την κρίση άλλοτε σαν σύμπτωμα του «καζινοκαπιταλισμού», άλλοτε σαν «κρίση χρέους» και τις φιλομονοπωλιακές ανατροπές σαν παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των χρεών και των ελλειμμάτων. Οι ίδιες δυνάμεις, καλούν το λαό να σηκώσει μια σημαία ξένη για τα δικά του συμφέροντα και να γίνει συμμέτοχος στην αγωνία των αστών να διαχειριστούν τα χρέη και τα ελλείμματα που δημιούργησαν οι ίδιοι και η πολιτική των κομμάτων τους.

Στο πεδίο της ταξικής πάλης, αυτές οι δυνάμεις και οι συνδικαλιστικοί τους εκπρόσωποι, σε αγαστή συνεργασία με τον εργοδοτικό και κυβερνητικό συνδικαλισμό, αποσπούν συστηματικά την οικονομία από την πολιτική, διαμορφώνουν συντεχνιακά αιτήματα και τελικά αθωώνουν τη στρατηγική που επιβάλλει τα βάρβαρα μέτρα. Καλλιεργούν την αυταπάτη ότι μια καλύτερη διαχείριση του καπιταλισμού μπορεί να αποτρέψει μελλοντικές κρίσεις και να εξασφαλίσει καλύτερους όρους δουλειάς και ζωής στο λαό.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της συνδικαλιστικής πλειοψηφίας των γιατρών (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και αριστεριστές), στις πρόσφατες κινητοποιήσεις του κλάδου. Στο ώριμο αντικειμενικά αίτημα για κατάργηση κάθε ιδιωτικής δραστηριότητας στο χώρο της Υγείας και το πέρασμα όλων των υγειονομικών σ' ένα πραγματικά δημόσιο, καθολικό και δωρεάν σύστημα Υγείας, αντιπαραθέτουν την διαπραγμάτευση με το καπιταλιστικό κράτος για τους όρους με τους οποίους μια ισχυρή μερίδα τους θα συνεχίσει να πουλά υπηρεσίες Υγείας στο λαό, δίπλα στα νοσοκομεία, που μετατρέπονται ολοένα και περισσότερο σε επιχειρήσεις.

Αλλο παράδειγμα: Στην ώριμη αντικειμενικά ανάγκη για κοινωνικοποίηση των βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, η συνδικαλιστική πλειοψηφία στη ΔΕΗ, αφού στήριξε τη μετοχοποίηση - ιδιωτικοποίηση της εταιρίας, τώρα ζητάει από την κυβέρνηση να διασφαλίσει τις προϋποθέσεις εκείνες που θα βοηθήσουν την επιχείρηση να γίνει ανταγωνιστική απέναντι στους ιδιώτες, την παρουσία των οποίων θεωρεί δεδομένη στη εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της χώρας.

Μ' αυτό τον τρόπο, βρίσκει έδαφος να προχωρήσει η εργολαβοποίηση μεγάλου τμήματος των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ, η συνεκμετάλλευση του λιγνίτη με ιδιώτες, η παραπέρα παράδοση της Ενέργειας στο μεγάλο κεφάλαιο. Μένει στο απυρόβλητο η φιλομονοπωλιακή στρατηγική για την απελευθέρωση της Ενέργειας, η ΕΕ και τα κόμματα που την προωθούν και τη στηρίζουν.

Ο πραγματικός πολιτικός αντίπαλος χάνεται και μαζί του ο κρίκος εκείνος που θα μπορούσε να συσπειρώσει ευρύτερες λαϊκές δυνάμεις σε έναν αγώνα με αίτημα ΔΕΗ αποκλειστικά δημόσια, στο πλαίσιο ενός ενιαίου φορέα Ενέργειας, χωρίς καμιά ιδιωτική πρωτοβουλία, για ρεύμα φτηνό για το λαό, σταθερή και πλήρη δουλειά για όλους τους εργαζόμενους.

Η κρίση αποκαλύπτει τα ιστορικά όρια του γερασμένου και ξεπερασμένου καπιταλισμού, ο οποίος, για να επιβιώσει, δεν μπορεί παρά να αναπαράγει και να διευρύνει τη φτώχεια και την εξαθλίωση για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων και του λαού. Την ίδια ώρα, η εκρηκτική εξέλιξη των παραγωγικών δυνάμεων έχει δημιουργήσει αντικειμενικά τις προϋποθέσεις για την κοινωνικοποίησή τους, τη διεύθυνση της παραγωγής με εργατικό κοινωνικό σχεδιασμό και έλεγχο.

Ο συσχετισμός δύναμης στο πολιτικό επίπεδο είναι αυτός που σήμερα εμποδίζει το πέρασμα στη σοσιαλιστική οργάνωση της παραγωγής. Η αναγκαιότητα όμως του σοσιαλισμού, δεν εξαρτάται από τον εκάστοτε συσχετισμό δύναμης. Κάθε άλλο. Ωριμο και αναγκαίο, από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης και των συμμάχων της, είναι να παλεύουν για την ανατροπή αυτού του αρνητικού συσχετισμού, μέχρι το επίπεδο της εξουσίας.

Οσο τα μονοπώλια ορίζουν το τι και πώς θα παραχθεί, όσο το πολιτικό τους προσωπικό διευθύνει για λογαριασμό τους την παραγωγή, όσο το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ και οι σύμμαχοί τους κάνουν κουμάντο σε πολιτικό και συνδικαλιστικό επίπεδο, τόσο θα μεγαλώνει η επίθεση στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα. Ακόμα και οι παραχωρήσεις που εν είδη ελιγμού ενδέχεται να κάνει το σύστημα, κάτω από την πίεση της λαϊκής κατακραυγής, είναι ελάχιστες και πρόσκαιρες σε σχέση με το παρελθόν, επουσιώδεις για τις πραγματικές λαϊκές ανάγκες.

Ενα παράδειγμα: Το αίτημα να μη γίνει ΧΥΤΑ - ΧΥΤΥ στην Κερατέα είναι δίκαιο. Η μαχητική διεκδίκηση των κατοίκων μπορεί να οδηγήσει στη ματαίωση των σχεδίων κυβέρνησης και εργολάβων, δίνοντας την ικανοποίηση μιας πρόσκαιρης υποχώρησης του αντίπαλου. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι το κεφάλαιο θα εγκαταλείψει τα σχέδιά του να κάνει χρυσοφόρες μπίζνες με τα σκουπίδια, ή ότι η οποιαδήποτε αστική κυβέρνηση θα κάνει πίσω από τις στρατηγικές κατευθύνσεις που συναποφάσισε με την ΕΕ για τη διαχείριση των απορριμάτων και γενικά των ρύπων, προς όφελος των μονοπωλίων.

Μόνιμη λύση στο πρόβλημα των απορριμάτων, μπορεί να δώσει μόνο η αποσύνδεση της διαχείρισής τους από το καπιταλιστικό κέρδος, με πανεθνικό σχεδιασμό, που θα παίρνει υπόψη της ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής και την προστασία του περιβάλλοντος, η οποία αφορά πρώτα και κύρια την ποιότητα ζωής της εργατικής τάξης.

Μ' αυτό το αίτημα και μ' αυτή την προοπτική πρέπει να μπολιάσουν τα εργατικά σωματεία και οι άλλοι φορείς του κινήματος κάθε επιμέρους αγώνα που ξεσπάει. Να συνειδητοποιείται σαν ενιαία η αντιδραστική στρατηγική του κεφαλαίου και των κομμάτων του, είτε αυτή αφορά τους μισθούς και τα εργατικά δικαιώματα, είτε την Παιδεία και την Υγεία, είτε τα σκουπίδια. Για να σπάει η μοιρολατρία, να θωρακίζεται το κίνημα με αντοχή και διάρκεια, που είναι αναγκαίες στην αναμέτρηση με το κεφάλαιο και την πολιτική του.

Πρωτομάστορες ενός τέτοιου αγώνα είναι σήμερα το ΠΑΜΕ, η ΠΑΣΥ, η ΠΑΣΕΒΕ, το ΜΑΣ και οι ΟΓΕ, τα φύτρα της λαϊκής συμμαχίας. Οσο τα ποδάρια αυτών των συσπειρώσεων δυναμώνουν σε τόπους δουλειάς, μόρφωσης και εργατογειτονιές, στην πόλη και την ύπαιθρο, όσο δυναμώνει η συμπόρευση με το ΚΚΕ και ταυτόχρονα αποδυναμώνονται το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ και οι εκπρόσωποί τους τους στα συνδικάτα και τους άλλους φορείς, τόσο πιο διακριτή θα γίνεται η ικανότητα του εργατικού λαϊκού κινήματος να βάζει φρένο στα χειρότερα που έρχονται, μέσα από την αποδυνάμωση της εξουσίας των αστών, που θα φτάνει μέχρι το γκρέμισμά τους από την εξουσία.