Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη.

-- Κύριε Κουτσούμπα, θα ήθελα να ξεκινήσω με το πιο αιχμηρό της υπόθεσης. Ξαφνικά, ξαναήρθε στο προσκήνιο με έναν πολύ περίεργο τρόπο, γιατί δεν ξέρω πια ποιοι διεκδικούν κομμουνιστικές δάφνες και ποιοι κατηγορούν ποιους για κομμουνισμό, το θέμα τού τι εστί κομμουνιστής.

-- Υπάρχει μια ωραία γελοιογραφία, όχι ακριβώς γελοιογραφία, στο διαδίκτυο, που δείχνει εμένα και τον κ. Κατρούγκαλο να χαιρετιόμαστε και να λέει ο κ. Κατρούγκαλος: «Γιώργος Κατρούγκαλος, κομμουνιστής, χαίρω πολύ», και εγώ του απαντώ «Δημήτρης Κουτσούμπας, αστροναύτης της ΝΑSΑ, παρομοίως». Λοιπόν, είναι τόσο κομμουνιστές, όσο εγώ και τα μέλη, τα στελέχη του ΚΚΕ είναι αστροναύτες της ΝΑSΑ.

-- Πάντως, ο κ. Γεωργιάδης δεν έχω καταλάβει πώς ακριβώς αντιπολιτεύεται ή πάρα πολλοί πώς αντιπολιτεύονται σε σχέση με τον κομμουνισμό, με δεδομένο ότι το ΚΚΕ είναι εκεί...

-- Μερικοί θεωρούν ότι δήθεν χτυπάνε τον ΣΥΡΙΖΑ, την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ή όποιους τέλος πάντων αυτοπροσδιορίζονται κομμουνιστές, για να ψαρεύουν και κανένα ψηφαλάκι από το χώρο αυτό, απ' την αριστερά, απ' τους ανθρώπους που πραγματικά αισθάνονται κομμουνιστές. Στην ουσία, ρίχνουν νερό στο μύλο της κυβέρνησης, τη βολεύει πάρα πολύ αυτή η πολιτική δήθεν αντιπαράθεσης στην κυβέρνηση. Αυτό κάνει και ο κ. Γεωργιάδης, άσχετα με το μυαλό που κουβαλάει, ίσως δε συνειδητοποιεί αυτό το ζήτημα.

Αλλά πέρα από την «αστειότητα» της υπόθεσης, πρέπει να σας πω ότι ο αντικομμουνισμός δεν έφερε ποτέ καλά για τον τόπο, μόνο δεινά έφερε στον ελληνικό λαό, στη χώρα μας και σε άλλους λαούς. Αυτό ας το σκεφτούν καλύτερα οι διάφοροι που έχουν τους κ. Γεωργιάδηδες και τους αφήνουν να αλωνίζουν στα κανάλια και να λένε μια σειρά αντικομμουνιστικές ανοησίες, αλλά που στο βάθος δείχνουν και πού στοχεύουν και πού πάει το πράγμα.

-- Την ίδια στιγμή, και που είναι λογικό να σας ενοχλεί το όλο θέμα, φυσικά σε άλλο επίπεδο, άλλοι κατηγορούν την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για φασιστικές αντιλήψεις. Αυτό πώς ακριβώς μπορεί κανείς να το τοποθετήσει ιδεολογικά πια;

-- Το πρόβλημα είναι ότι όλοι αυτοί, που ο ένας κατηγορεί τον άλλον, είτε η κυβέρνηση κατηγορεί την αξιωματική αντιπολίτευση ή άλλα πολιτικά κόμματα είτε η αξιωματική αντιπολίτευση ή άλλα κόμματα κατηγορούν την κυβέρνηση, με τέτοιου είδους χαρακτηρισμούς, στην πραγματικότητα θέλουν να κρύψουν τη βαθιά συμφωνία τους για τη στρατηγική κατεύθυνση που θα πρέπει να έχει η διέξοδος - όπως την θεωρούν - από την οικονομική κρίση. Δηλαδή, ότι πρέπει να πάρουν μέτρα, αναδιαρθρώσεις, που προβλέπονται και από το 3ο μνημόνιο, όπως και από τα προηγούμενα, που το ψήφισαν όλοι μαζί, βάζοντας πλάτη στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το καλοκαίρι του 2015. Και βεβαίως αυτά τα μέτρα υλοποιούνται.

Η ΝΔ, σήμερα, που είναι στην αντιπολίτευση, που δεν το έκανε πριν όταν ήταν κυβέρνηση, αντιπολιτεύεται εκ του ασφαλούς, αυτό δηλαδή που έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ όταν ήταν αντιπολίτευση, ενώ τώρα κάνει διαφορετικά πράγματα επειδή είναι στην κυβέρνηση. Λοιπόν, αυτό το παραμύθι, αυτή η ιστορία, αυτή τελικά η κοροϊδία, που είναι συνειδητές επιλογές των κυβερνητικών αυτών κομμάτων, γιατί και η συγκεκριμένη αντιπολίτευση έχει κυβερνήσει και η πρώην αντιπολίτευση κυβερνά δύο χρόνια τώρα, είναι για να κρύψουν όλες αυτές τις ουσιαστικές συγκλίσεις τους. Δε λέω ότι συμφωνούν σε όλα, άλλωστε το δικομματικό, διπολικό παιχνίδι δεν παίζεται χωρίς να έχεις και κάποιες διαφορές ή χωρίς να υψώνεις τους δημαγωγικούς - λαϊκίστικους τόνους. Αυτή είναι η ιστορία.

-- Εκτιμάτε ότι επιστρέφουμε στο κλασικό διπολικό σύστημα ή γίνεται προσπάθεια να επανέλθουμε εκεί;

-- Οτι γίνεται προσπάθεια είναι σαφές. Τώρα, αν θα το καταφέρουν είναι άλλο ζήτημα. Ναι, δεν θα είναι ακριβώς το δικομματικό σύστημα, όπως ήταν ΠΑΣΟΚ - ΝΔ παλιά, θα είναι το διπολικό, όπως σωστά το είπατε. Δηλαδή, μάλλον ένας χώρος ανάμεσα στη ΝΔ και συμμάχους της, που μπορεί να είναι κατά περίσταση το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι ή άλλες δυνάμεις απ' το χώρο της κεντροδεξιάς, της κεντροαριστεράς ή της ακροδεξιάς και απ' την άλλη μεριά θα είναι ένα δίπολο που θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ πιθανόν με τους ΑΝΕΛ και με κάποιους άλλους, άλλα τμήματα του ΠΑΣΟΚ που προσπαθεί να προσεταιριστεί, δυνάμεις του Ποταμιού, της Ενωσης Κεντρώων, τέτοιων σχημάτων που θα μπορούσαν να υλοποιήσουν ένα τέτοιο δίπολο, σε μια τέτοια κατεύθυνση. Αυτή νομίζουμε ότι είναι η προσπάθεια που γίνεται, δεν έχει αποκρυσταλλωθεί, γιατί συνολικά δεν έχει αναδιαταχθεί οριστικά και τελεσίδικα ακόμη το πολιτικό σύστημα.

-- Να σας ρωτήσω εξ αφορμής της επικαιρότητας όσον αφορά την οικονομία, τη γνωστή διαπραγμάτευση, πάει - έρχεται η τρόικα, οι θεσμοί τέλος πάντων, η αιχμή του δόρατος αυτή τη στιγμή και σ' αυτήν την περίοδο είναι τα Εργασιακά και το Ασφαλιστικό. Για τα Εργασιακά νομίζαμε ότι υπάρχει μια διαφωνία στους θεσμούς, ότι η ΕΕ έχει καλύτερη στάση απ' ό,τι το ΔΝΤ, το οποίο είναι και υποτίθεται εντελώς τεχνοκρατικό, αλλά τελικά είδαμε ότι έχουν την ίδια στάση. Τουλάχιστον αυτό κατάλαβα από την τοποθέτηση του κ. Κοστέλο.

-- Και η δική μας εκτίμηση αυτή ήταν εξαρχής. Δηλαδή, αυτό το παιχνιδάκι πάλι, «κακό το ΔΝΤ, καλή η ΕΕ και η Κομισιόν», δεν στέκει, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

-- Εσάς δεν σας εξέπληξε δηλαδή; Εμένα με εξέπληξε, νόμιζα ότι τουλάχιστον στο επίπεδο των Εργασιακών η Ευρώπη είχε πολύ πιο δομημένο κοινωνικό κράτος και επίσης είχε πολύ πιο βαθιές τις ρίζες των δικαιωμάτων ή των κατακτήσεων, ακριβώς διότι πάρα πολλές απ' αυτές ξέσπασαν και δημιουργήθηκαν μέσα στους κόλπους της.

-- Οι συνθήκες που ζούμε, σ' αυτό το σύστημα που ζούμε, καπιταλισμός είναι και εδώ και στις άλλες χώρες της ΕΕ, η διέξοδος απ' αυτή την οικονομική κρίση, για να υπάρξει έστω κάποια ανάκαμψη, όπως προσβλέπουν και οι «θεσμοί» και η ΕΕ και το ΔΝΤ και οι ελληνικές κυβερνήσεις και τα άλλα κόμματα φυσικά, πρέπει να γίνει σε όφελος της κερδοφορίας του κεφαλαίου, για να διατηρηθεί το σύστημα, για να μπορέσει να αποκτήσει κερδοφορία, για να μπορέσει να επενδύσει ο ιδιώτης, ο καπιταλιστής, ο επενδυτής, όπως θέλετε πέστε τον, και βεβαίως για να είναι ανταγωνιστικός με άλλους ανταγωνιστές του που είναι στον ίδιο κλάδο. Ετσι μόνο ανακάμπτει το κεφάλαιο, το καπιταλιστικό σύστημα. Δε γίνεται μεγάλη κερδοφορία του κεφαλαίου και ανάπτυξη ανταγωνιστικότητας και επενδύσεις με δικαιώματα των εργαζομένων. Δηλαδή, με μισθούς καλύτερους, με εργασιακές σχέσεις ανθρώπινες ή να πάμε στο προηγούμενο καθεστώς...

-- Τα είχαμε παλιότερα, κ. Κουτσούμπα.

-- Δε γίνεται, δεν πάει αυτό το πράγμα, τελείωσε. Η δεκαετία του '80 ή αρχές δεκαετίας του '90 δεν ξαναγυρνά. Είναι άλλες οι συνθήκες και διεθνώς και στην Ευρώπη και στη χώρα μας. Αυτή είναι η ιστορία.

-- Αρα λέτε ότι αυτή η αίσθηση που είχαμε επί πάρα πολλά χρόνια, το '70, '80, '90 όσον αφορά την καλυτέρευση της ποιότητας της ζωής των εργαζομένων, των δικαιωμάτων τους κ.λπ. ήταν στιγμιαίο, κατά τη γνώμη σας; Ηταν μια παρένθεση;

-- Εχει φτάσει σε ένα σημείο το σύστημα που δεν μπορεί να λύσει μ' αυτές τις συνταγές προβλήματα, διότι ήταν άλλες οι συνθήκες.

Σας θυμίζω ότι τότε υπήρχαν η Σοβιετική Ενωση, οι σοσιαλιστικές χώρες, που όσο κι αν κάποιοι τις λοιδορούν ή έχουν και διαφορετικές πολιτικές αφετηρίες και δε θέλουν να ακούνε για σοσιαλισμό, κομμουνισμό, όμως όσον αφορά τα ζητήματα των εργαζομένων, των εργασιακών σχέσεων, του Ασφαλιστικού, της ποιότητας ζωής των εργαζομένων, ήταν σε πολύ καλύτερα επίπεδα. Και στις συντάξεις τους και στην Ασφάλισή τους και στην Παιδεία και στην περίθαλψη και σε όλα αυτά τα ζητήματα, που αφορούν την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης των κατώτερων στρωμάτων, που είναι η εργατική τάξη, που είναι οι φτωχοί άνθρωποι. Αυτό είναι το ζήτημα. Βεβαίως, σ' αυτόν τον ανταγωνισμό με το σοσιαλιστικό σύστημα έδιναν μάχη και οι καπιταλιστικές χώρες.

Δεύτερον, ήταν άλλοι οι συσχετισμοί. Κι αυτό βοηθούσε στο να υπάρχουν κινήματα, να υπάρχουν διεκδικήσεις, να μπορεί ο εργάτης να διαπραγματεύεται αυτό που λέμε «σου πουλάω την εργατική μου δύναμη, το μυαλό μου, τα χέρια μου, αυτό που ξέρω να κάνω, που μπορώ να κάνω και συ να μου δώσεις αυτά» και να τα απαιτήσει με τη Συλλογική Σύμβαση, με μια σειρά κατακτήσεις και με διεκδίκηση αν δεν τηρεί τη συμφωνία που κάνουν.

Γιατί αυτή είναι η υπόθεση μέσα σ' αυτό το σύστημα που ζούμε, όπου υπάρχει η αγορά εργασίας, υπάρχει ο ιδιώτης καπιταλιστής και υπάρχει και ο εργαζόμενος, που δεν έχει κεφάλαιο και μέσα παραγωγής. Αρα, αυτό το ζήτημα το οποίο έρχεται και ανατρέπεται και επειδή υπάρχουν ακόμη δυσκολίες, λένε «μαζί μ' αυτά θα βάλω και συνδικαλιστικό νόμο, θα περιορίσω το δικαίωμα της απεργίας, θα το καταργήσω στο τέλος», γιατί εκεί θα οδηγήσει.

Το ένα φέρνει το άλλο σταδιακά, αν φυσικά δεν αντιδράσει ο λαός, δεν κινητοποιηθεί, δεν αλλάξουν οι συσχετισμοί, δεν επιλέξει τελικά - και μέσω των εκλογικών διαδικασιών και μέσω των διαδικασιών που γίνονται στο ίδιο το κίνημα, τις αρχαιρεσίες - να εκλέξει εκπροσώπους που θα μπορέσουν πραγματικά να χτυπήσουν το χέρι στο τραπέζι και όχι όπως το χτυπά δήθεν ο κ. Τσίπρας, κάνοντας τις περίφημες σκληρές διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες.

-- Πιστεύετε, κ. Κουτσούμπα, ότι αυτό το οποίο παίζεται αυτές τις ημέρες, δηλαδή πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, αυτή η αίσθηση ότι μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν οι «σκληρότεροι» ή οι «αγνότεροι», ως προς την τήρηση των ιδεολογικών προταγμάτων, όπως οι «53+», ο κ. Σκουρλέτης που δε θέλουν τα ξεπουλήματα κ.λπ., και η «γενιά Μαξίμου», η οποία έχει συνθηκολογήσει; Πιστεύετε ότι αυτό είναι ένα πολιτικό παιχνίδι εσωτερικής κατανάλωσης και ό,τι πιάσει έπιασε;

-- Κυρίως για εσωτερική κατανάλωση του κόμματος, αλλά και στον περίγυρό τους, τους ψηφοφόρους, στον κόσμο που απευθύνονται και που θέλουν να τον κρατήσουν, να μη διαρρεύσει σε άλλα κόμματα σε επόμενες εκλογές. Βεβαίως, χρειάζεται να υπάρχουν και οι «καλοί» και οι «λίγο πιο κακοί», οι πιο «σκληροί» με την ΕΕ, με τους «θεσμούς» για τις ιδιωτικοποιήσεις κ.λπ. Ε, αυτό γίνεται πάντα σε τέτοιου είδους κόμματα, τα οποία εμείς τα έχουμε χαρακτηρίσει. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει εξελιχθεί σε ένα αστικό κλασικό σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, να έχει πάρει τη θέση του παλιού ΠΑΣΟΚ, όμως παρ' όλα αυτά έχει ισχυρές οπορτουνιστικές καταβολές. Ξέρετε, οπορτουνισμός σημαίνει τυχοδιωκτισμός, για να μας καταλαβαίνουν και οι ακροατές. Αρα, έχει όλα αυτά γιατί προέρχεται από ένα οπορτουνιστικό μόρφωμα που ήταν πριν, ο παλιός ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, και ακολουθεί και αυτή την τακτική. Είναι πάγια τακτική αυτών των δυνάμεων, των κομμάτων, δήθεν εν ονόματι της πολυφωνίας, της κατοχύρωσης των φραξιών, των τάσεων, των συνιστωσών, να κάνουν αυτήν τη δουλειά.

-- Επειδή είπατε για τάσεις, συνιστώσες, αλλά είπατε και κάτι άλλο πριν, για κόμματα ή καταστάσεις οι οποίες έχουν τα χαρακτηριστικά του οπορτουνισμού. Πώς θα χαρακτηρίζατε, αν θέλετε να χαρακτηρίσετε, τα κινήματα ή τα κόμματα ή τους πολιτικούς σχηματισμούς που υπάρχουν ανάμεσα στο ΚΚΕ και στον ΣΥΡΙΖΑ; Δηλαδή, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Πλεύση και ΛΑΕ. Η αίσθηση είναι ότι προς τα εκεί μετακινείται ένα μεγάλο κομμάτι ψηφοφόρων, με αριστερές καταβολές, ακόμη και συναισθηματικές. Τους θεωρείτε ως ανάχωμα;

-- Δεν έχουν καταφέρει να γίνουν, παρότι θα το επιθυμούσαν. Προφανώς επιδιώκουν να προσεταιριστούν αρκετές δυνάμεις από δυσαρεστημένους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ, που αισθάνονται ή και που είναι αριστεροί. Δε νομίζω ότι το έχουν καταφέρει.

Η δική μου αίσθηση και από τις περιοδείες και από τις επαφές με τον κόσμο και απ' αυτό που έρχεται από τις Κομματικές Οργανώσεις - άσχετα αν δεν εκφράζεται πάντα δημοσκοπικά, αν και κάτι φαίνεται - είναι ότι συσπειρώνονται κυρίως προς το ΚΚΕ. Ουσιαστικά, αυτή θα πρέπει να είναι η επιλογή όλου αυτού του κόσμου που έχει αγανακτήσει, έχει δυσαρεστηθεί και βρίσκεται σ' αυτόν το χώρο, δηλαδή είναι εργαζόμενος, δε λέω αριστερός γιατί ξέρετε τη σημερινή εποχή αυτοί οι επιθετικοί προσδιορισμοί, αριστερός - δεξιός - κεντρώος, δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία, το έχουμε πει επανειλημμένα εμείς στο ΚΚΕ. Σημασία έχει αν είναι εργάτης, αγρότης, φτωχός άνθρωπος και δεν ανήκει σε κανένα μονοπωλιακό όμιλο, δεν έχει λεφτά με το τσουβάλι και δεν ξέρει τι να τα κάνει. Αυτός ο κόσμος, λοιπόν, πρέπει να συσπειρωθεί με το ΚΚΕ.

Το ζήτημα, βέβαια, είναι τι πολιτική πρόταση έχουν αυτά τα κόμματα, γιατί πολλές φορές μια μερίδα κόσμου λέει «αυτός μιλάει αντιευρωπαϊκά, αυτός μιλάει αντιμνημονιακά, αυτός λέει να φύγουμε απ' το ευρώ, να φτιάξουμε τη δραχμή». Ομως, τη δυνατότητα μιας ρεαλιστικής πολιτικής πρότασης συνεργασίας με τέτοιες δυνάμεις δεν την προσδιορίζουν όλα αυτά τα δήθεν αντιμνημονιακά, δήθεν αντιευρωπαϊκά, γιατί είναι δήθεν. Αυτό το ζήσαμε και με τον ΣΥΡΙΖΑ, είναι τάλε κουάλε. Αυτό που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ, πριν ως αντιπολίτευση και μετά ως κυβέρνηση, μαζί με όλους αυτούς, συνεχίζοντας πιο «δυναμικά» στη συνέχεια, τώρα θέλουν να το κάνουν αντιπολιτευόμενοι δήθεν τον ΣΥΡΙΖΑ. Αρα, το ζήτημα να είσαι γενικά κατά του ευρώ, κατά του μνημονίου δε λέει τίποτε. Μπορείς να βρεις τέτοιες δυνάμεις σε όλο το πολιτικό φάσμα, από την άκρα δεξιά μέχρι την άκρα αριστερά, όπως λέγεται. Το ζήτημα είναι ποια πολιτική πρόταση έχεις, ποια πολιτική πρόταση καταθέτεις για τη διέξοδο από την κρίση σε όφελος όμως των εργαζομένων, σε όφελος της πλειοψηφίας του λαού και όχι σε όφελος του κεφαλαίου ή των Ενώσεων στις οποίες συμμετέχει το κεφάλαιο, όπως είναι η ΕΕ.

-- Και μια τελευταία ερώτηση: Ερχεται στην Ελλάδα ο Πρόεδρος των ΗΠΑ στις 15 και 16 Νοεμβρίου. Την ίδια στιγμή, έχουμε μια κρίσιμη Σύνοδο υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, όπου θα δούμε μετά τη Σύνοδο ποιος είναι ο πραγματικός λόγος για τον οποίο γίνεται και ποια η πραγματική ατζέντα. Γιατί μπορεί να είναι το Προσφυγικό, αλλά μπορεί να υποκρύπτονται και άλλα πράγματα, βλέπουμε και περίεργες κινήσεις γενικότερα στη Μεσόγειο...

-- Το οικονομικό ζήτημα και το Προσφυγικό είναι δευτερεύοντα. Λέω το οικονομικό σε σχέση με τη διαπραγμάτευση. Ο κ. Ομπάμα, όπως και άλλοι, έρχονται γιατί η Ελλάδα βρίσκεται σε μια σημαντική γεωστρατηγική περιοχή, ανάμεσα στην Ευρώπη, στην Ασία και την Αφρική. Στη Μεσόγειο συνολικότερα και στο Αιγαίο υπάρχουν ισχυροί ανταγωνισμοί, ισχυρά συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων, μεγάλων καπιταλιστικών κρατών, όπως είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η ΕΕ, κυρίως Γερμανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία, αλλά και η Κίνα επίσης, με το «Δρόμο του Μεταξιού» και πάει λέγοντας. Ταυτόχρονα, συγκρούονται και περιφερειακές ισχυρές δυνάμεις, η Τουρκία, για παράδειγμα, με τις εξελίξεις στη Συρία, το Ιράν, το Ισραήλ που έχουν επίσης πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή, είναι αραβικές χώρες που επίσης είναι ισχυρές, έχουν το πετρέλαιο.

Αρα, εδώ αυτή η περιοχή μυρίζει μπαρούτι. Η Σύνοδος των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να εφησυχάζει, το αντίθετο. Δρομολογεί πραγματικά επικίνδυνες αποφάσεις και για τη Μεσόγειο και για το Αιγαίο και για τη Μαύρη Θάλασσα και για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, με στόχο φυσικά να εμποδίσει τη Ρωσία σ' αυτόν τον ανταγωνισμό. Αρα, λοιπόν, ο κ. Ομπάμα έρχεται και για όλους αυτούς τους λόγους.

-- Μου κάνει εντύπωση το ότι για πρώτη φορά δεν ακολουθείται το σταθερό διπλωματικό πρωτόκολλο, Αθήνα - Αγκυρα, αλλά είναι Αθήνα και μετά Ευρώπη. Για πρώτη φορά - έστω και ως απερχόμενος Πρόεδρος - σταματά στην Αθήνα.

-- Εξηγείται αυτό. Δεν ξέρω πόσο μόνιμο θα είναι αυτό, αλλά η τουρκική πολιτική μάς έχει συνηθίσει σε μετακινήσεις συμμαχιών και προσωρινών συμβιβασμών και συμμάχων. Είναι φανερό ότι μετά την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν το καλοκαίρι έχει στραφεί και έχει συμφωνήσει με τη Ρωσία σε ορισμένα πράγματα, αυτό ακολουθείται αυτή τη στιγμή. Ξαναλέω ότι δεν είναι μόνιμος αυτός ο συμβιβασμός ή η συμμαχία, αλλά θεωρεί ότι αυτήν τη στιγμή υπηρετούνται τα στρατηγικά συμφέροντα της Τουρκίας με μια ανάκαμψη των σχέσεών της κυρίως με τη Ρωσία, έστω κι αν δημιουργεί προβλήματα στις ΗΠΑ, στο ΝΑΤΟ. Δε σημαίνει ότι διαρρηγνύει σχέσεις, μέλος του ΝΑΤΟ είναι, υποτίθεται και σύμμαχος της Ελλάδας. Και την ίδια στιγμή, αναδεικνύει ζητήματα, και δεν τα αναδεικνύει απλώς, γιατί ο Ερντογάν όταν λέει κάτι το εννοεί, έχει ένα σχεδιασμό προς τα πού πάει η κατάσταση και για τη Συνθήκη της Λοζάνης και μια σειρά άλλα ζητήματα, για την ΑΟΖ, κ.ά.

-- Τα οποία είναι σε εκκρεμότητα και κρίσιμα ζητήματα...

-- Κρίσιμα ζητήματα, τα οποία μπορεί ν' ανοίξουν ένα νέο γύρο εμπλοκών, θερμών επεισοδίων, έτσι κι αλλιώς γίνονται συνεχείς παραβιάσεις...

-- Εχουμε και το Κυπριακό σε εξέλιξη...

-- Βεβαίως και το Κυπριακό, για το οποίο ως Κόμμα έχουμε καταλήξει σε μια εκτίμηση για το πού πάει, με το νέο σχέδιο που ετοιμάζεται. Θα τη δημοσιοποιήσουμε τις επόμενες μέρες. Ηδη στείλαμε προς τα κυπριακά κόμματα τις απόψεις μας γι' αυτό το ζήτημα και θα τις δημοσιοποιήσουμε και εδώ στην Ελλάδα. Θα ενημερώσω και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το επόμενο διάστημα.