Την εντατικοποίηση των διεργασιών σε ό,τι αφορά τις διευθετήσεις με την ΠΓΔΜ, στο φόντο των σχεδίων για την «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» της περιοχής, σηματοδότησε η συνάντηση των πρωθυπουργών Ελλάδας και ΠΓΔΜ, Αλ. Τσίπρα και Ζ. Ζάεφ, αντίστοιχα, την Τετάρτη, στο περιθώριο των εργασιών του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.

Με την επιστροφή του, την Παρασκευή, ο Αλ. Τσίπρας προχώρησε σε σειρά επαφών, αρχικά με τον κυβερνητικό εταίρο, πρόεδρο των ΑΝΕΛ και υπουργό Αμυνας, Π. Καμμένο, προκειμένου να τον ενημερώσει, στον απόηχο δηλώσεων στελεχών των ΑΝΕΛ ότι δεν πρόκειται να στηρίξουν καμία πρόταση που θα εμπεριέχει τον όρο «Μακεδονία».

Αργότερα, συγκάλεσε «μίνι υπουργικό συμβούλιο» και το απόγευμα της Παρασκευής συναντήθηκε και ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Πρ. Παυλόπουλο. Για το Σάββατο 27/1 προγραμματίστηκαν συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς προκειμένου να ενημερωθούν επισήμως για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Η συνάντηση με τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δ. Κουτσούμπα, ήταν προγραμματισμένη για τις 13.30.

Κατά τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο Αλ. Τσίπρας υποστήριξε την ανάγκη διευθέτησης ανοιχτών ζητημάτων με την Αλβανία και την ΠΓΔΜ, λέγοντας πως με τη μεν πρώτη έχουν γίνει σημαντικά βήματα και έχει διανυθεί μεγάλη απόσταση, ενώ με τη δεύτερη «δεν είμαστε ακόμα εκεί» αλλά γίνεται προσπάθεια, που επικεντρώνεται κυρίως στα θέματα του αλυτρωτισμού. Πρόσθεσε ακόμα πως οι προσπάθειες θα εντατικοποιηθούν και ζήτησε να αντιμετωπιστεί το θέμα μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες, με «πνεύμα διαλόγου για τη χάραξη εθνικής γραμμής», καθώς, όπως είπε, «η χώρα στην εξωτερική πολιτική έχει συνέχεια».

Ολα αυτά κι ενώ ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς, αναμένεται στα Σκόπια το διήμερο 31/1 - 1/2, ενώ υπολογίζεται ότι θα βρεθεί και στην Αθήνα, μια μέρα πριν ή μετά. Επιπλέον, το Σάββατο 27/1, προγραμματιζόταν να συγκληθεί και Συμβούλιο Πολιτικών Αρχηγών στην ΠΓΔΜ, κατόπιν πρωτοβουλίας του Ζ. Ζάεφ.

Θυμίζουμε ότι μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον ερχόμενο Ιούλη στις Βρυξέλλες, που αποτελεί ορόσημο σε ό,τι αφορά τις διεργασίες διευθέτησης του ονοματολογικού, μεσολαβούν ορισμένοι καθοριστικοί σταθμοί που θέτουν την ατζέντα της διαπραγμάτευσης. Συγκεκριμένα, το Φλεβάρη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δημοσιεύσει τη στρατηγική της σχετικά με την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων και τον Απρίλη θα δώσει στη δημοσιότητα τις Εκθέσεις Προόδου. Το Μάη θα γίνει στη Σόφια η Σύνοδος Κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων, ενώ τον Ιούνη θα συγκληθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο αναμένεται να λάβει σημαντικές αποφάσεις για τη διεύρυνση της ΕΕ, οπότε τα Σκόπια αναμένουν να λάβουν ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Ενδεικτικό της εντατικοποίησης των διεργασιών είναι και το ότι στη συνάντηση μεταξύ των πρωθυπουργών Ελλάδας - ΠΓΔΜ ανακοινώθηκε πως οι διαπραγματεύσεις περνάνε σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, υπό την επίβλεψη των δύο πρωθυπουργών. Οι δηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν αμέσως μετά, επιβεβαίωσαν ότι οι διεργασίες αφορούν τα σχέδια ΗΠΑ - ΕΕ - ΝΑΤΟ στην περιοχή.

Ο Αλ. Τσίπρας σημείωσε ότι «αυτό που χρειάζεται είναι να προωθήσουμε μια ατζέντα συνεργασίας και συνανάπτυξης, προκειμένου να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, να πάει η περιοχή μπροστά και να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα, στην οικονομία, στην ασφάλεια, στην περιφερειακή σταθερότητα».

Παράλληλα, διεκδικώντας ρόλο σημαιοφόρου στην υλοποίηση των ευρωατλαντικών σχεδιασμών στη Βαλκανική, πρόσθεσε πως «αυτή είναι η θέση της Ελλάδας ως μιας δύναμης ευθύνης, μιας δύναμης σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή», θυμίζοντας πως «γι' αυτόν το λόγο άλλωστε προχωρήσαμε και σε σημαντικές πρωτοβουλίες στην περιοχή των Βαλκανίων, σε διμερές, τριμερές, αλλά και τετραμερές επίπεδο».

Ακριβώς μέσα σε αυτό το πλαίσιο ενέταξε και τη «διευθέτηση» του ονοματολογικού, σημειώνοντας πως «προκειμένου να προχωρήσουν η ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία και η ένταξη στο ΝΑΤΟ, πρέπει να βρούμε λύση στο σύνολο των ανοιχτών θεμάτων, ιδιαίτερα να συμφωνήσουμε σε μία σύνθετη ονομασία με ισχύ έναντι όλων, και στο πλαίσιο αυτό βεβαίως ανταλλάξαμε ιδέες και συμφωνήσαμε να εντατικοποιήσουμε υπό την εποπτεία μας τις διαβουλεύσεις που διεξάγονται ήδη στο πλαίσιο του ΟΗΕ».

Από κοντά και ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Ζ. Ζάεφ, που πρόσθεσε πως «θέλουμε να είμαστε εταίροι στην ΕΕ και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, για να αντιμετωπίσουμε όλο το πλαίσιο των δυσκολιών στη δύσκολη εποχή που ζούμε».

Στη συνάντηση των δύο πρωθυπουργών στο Νταβός, ανακοινώθηκαν εκατέρωθεν «κινήσεις καλής θέλησης», που σε καμιά περίπτωση δεν αναιρούν τον αλυτρωτισμό από την πλευρά της ΠΓΔΜ. Διευρύνοντας το δρόμο της ΠΓΔΜ να ενσωματωθεί στην ΕΕ και σε περιφερειακές ιμπεριαλιστικές συνεργασίες, ο Αλ. Τσίπρας ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να προωθήσει την υποψηφιότητα της ΠΓΔΜ στην «πρωτοβουλία Αδριατικής - Ιονίου» και να κυρώσει στο Κοινοβούλιο τη δεύτερη φάση της συμφωνίας σύνδεσης με την ΕΕ. Μίλησε επίσης για συνέχιση των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, με έμφαση στους τομείς της Ενέργειας, των μεταφορών και των διασυνοριακών επαφών, όπως το άνοιγμα της διασυνοριακής διάβασης των Πρεσπών.

Ο Ζ. Ζάεφ, από τη μεριά του, δεσμεύτηκε για αλλαγή των ονομάτων σε αεροδρόμιο και κεντρική λεωφόρο των Σκοπίων, ως ένδειξη της απουσίας αλυτρωτικών βλέψεων. Η αντιμετώπιση του αλυτρωτισμού, ωστόσο, δεν μπορεί να περιοριστεί στην αλλαγή του ονόματος του αεροδρομίου και της κεντρικής λεωφόρου. Αυτή είναι μια ερμηνεία - καρικατούρα, πρόσχημα αποφυγής της αναγκαίας αλλαγής του Συντάγματος της γειτονικής χώρας, ουσιαστικής δέσμευσης για τη διατήρηση των συνόρων στην περιοχή, ακύρωσης της βάσης που στηρίζει εθνικιστικές θέσεις περί «μακεδονικού έθνους» και που προβάλλονται ανάλογα με τις σκοπιμότητες.

Αντίθετα, όπως σημείωσε σε ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ, μετά τη συνάντηση Τσίπρα - Ζάεφ, «η αντιμετώπιση του αλυτρωτισμού προέχει και προϋποθέτει την αλλαγή του Συντάγματος της FYROM, τη ρητή διατήρηση των συνόρων και την αποτροπή ανακίνησης εθνικιστικών επιδιώξεων. Η συζήτηση για το όνομα με σύνθετη ονομασία που θα περιέχει το όνομα "Μακεδονία" ή παράγωγά του, με αυστηρό γεωγραφικό προσδιορισμό, προϋποθέτει την επίλυση όλων των παραπάνω προβλημάτων και βεβαίως ξεκαθάρισμα πως πρόκειται για ένα όνομα για όλες τις χρήσεις, χωρίς "ήξεις - αφήξεις"».

Το γεγονός εξάλλου ότι στις διαπραγματεύσεις για το όνομα της ΠΓΔΜ εμπλέκεται πλέον και το ΝΑΤΟ, παράλληλα με τον εκπρόσωπο του ΟΗΕ, όπως έδειξε η πρόσφατη επίσκεψη Στόλτενμπεργκ στα Σκόπια, εντείνει τις ανησυχίες για το ενδεχόμενο να υπάρξει τελικά διπλή ονομασία, για εσωτερική και διεθνή χρήση, με πρωταρχική επιδίωξη την άμεση ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, τη διευκόλυνση των ενταξιακών διαδικασιών στην ΕΕ και στη συνέχεια «γαία πυρί μειχθήτω».

Στο μεταξύ, ανακοινώθηκε την Παρασκευή 26/1 ότι θα υπάρξει και νέο συλλαλητήριο από τους φορείς που οργάνωσαν το αντίστοιχο στη Θεσσαλονίκη, αυτήν τη φορά στην Αθήνα, στις 4 Φλεβάρη. Θυμίζουμε ότι το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης επέδρασε στις διεργασίες που ούτως ή άλλως βρίσκονται σε εξέλιξη στο αστικό πολιτικό σύστημα, με επίκεντρο την ονομασία της ΠΓΔΜ, με τη ΝΔ να ανακοινώνει την περασμένη Τετάρτη, μετά τη συνεδρίαση της Πολιτικής Επιτροπής της, ότι το ζήτημα θα πρέπει να λυθεί σε «άλλη συγκυρία» και με την «κατάλληλη προετοιμασία».

Με δεδομένο ότι η ΝΔ δεν αμφισβητεί, αντίθετα πλειοδοτεί στη στήριξη των ευρωΝΑΤΟικών σχεδιασμών στην περιοχή, η κριτική της στην κυβέρνηση εστιάζει στο ότι δεν φρόντισε να δημιουργήσει «στοιχειώδες κλίμα συναίνεσης», «ένα εθνικό μέτωπο για να ενισχύσει τη θέση της χώρας», όπως είπε ο Κυρ. Μητσοτάκης στην Πολιτική Επιτροπή.

Ωστόσο, η θέση της για λύση σε «άλλη συγκυρία» προδίδει αντίφαση, που δεν περνάει απαρατήρητη από τα κυρίαρχα κέντρα και επιτελεία, τα οποία προσπαθούν να διαμορφώσουν προϋποθέσεις άμεσης διευθέτησης των εκκρεμοτήτων με την ΠΓΔΜ, προκειμένου να επιταχυνθεί η «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» στην περιοχή, με αναβαθμισμένο μάλιστα ρόλο της ελληνικής πλευράς.

Χαρακτηριστικές ως προς αυτό είναι οι δηλώσεις του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Ζ. Ντολ, ο οποίος επέμεινε να μιλάει για «παράθυρο ευκαιρίας για την επίλυση του ζητήματος», αλλά και η συνάντηση, την Παρασκευή, του Κυρ. Μητσοτάκη με τον Αμερικανό πρέσβη, Τζ. Πάιατ, ο οποίος είχε πρόσφατα δηλώσει ότι είναι ιδανική περίοδος για διάλογο, ώστε να βρεθεί λύση για το όνομα της ΠΓΔΜ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, αξιοποιεί αυτές τις αντιφάσεις της ΝΔ και την παρουσία στελεχών της στα συλλαλητήρια για να της χρεώσει «ροπή» στον εθνικισμό και να ντύσει με μανδύα «προοδευτικότητας» τους ευρωΝΑΤΟικούς σχεδιασμούς που προωθεί, ενώ παρουσιάζεται και ως η μόνη ικανή και «νηφάλια» δύναμη να διαχειριστεί τις «εθνικές υποθέσεις» του κεφαλαίου.

Σε κάθε περίπτωση, οι διεργασίες στο αστικό πολιτικό σύστημα με καταλύτη το όνομα της ΠΓΔΜ δεν αγγίζουν μόνο τη ΝΔ και την ανησυχία της για το ενδεχόμενο να μορφοποιηθεί ένας χώρος στα «δεξιά» της, αλλά και τον κυβερνητικό συνασπισμό, με τις θέσεις που εκφράζουν για το θέμα οι ΑΝΕΛ. Είναι χαρακτηριστικές οι «συστάσεις» κυβερνητικών στελεχών προς τους κυβερνητικούς εταίρους, όπως αυτή του υπουργού Εσωτερικών, Π. Σκουρλέτη, «να είναι προσεκτικοί» για να μην υπονομεύουν την «εθνική προσπάθεια» και οι ανταπαντήσεις στελεχών των ΑΝΕΛ, που εξάλλου σύσσωμοι παρευρέθηκαν στα συλλαλητήρια της περασμένης Κυριακής.

Από το κάδρο δεν λείπει και η Εκκλησία, καθώς την Παρασκευή 27/1 συνεδρίασε εκτάκτως η Διαρκής Ιερά Σύνοδος και ανακοίνωσε ότι τάσσεται κατά της χρήσης του όρου «Μακεδονία» στο όνομα της ΠΓΔΜ, ενώ μιλάει για «κατά συνείδηση» συμμετοχή των κληρικών στο ερχόμενο συλλαλητήριο.

Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι το γενικότερο σκηνικό που έχει στηθεί, με επίκεντρο την ένταξη της γειτονικής χώρας σε ΝΑΤΟ και ΕΕ, τη λεγόμενη «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» στα Δυτικά Βαλκάνια και τη χρεοκοπημένη πρακτική της ονοματολογίας, δεν μπορεί να εξασφαλίσει λύση προς όφελος του ελληνικού λαού, του λαού της γειτονικής χώρας και των άλλων λαών της περιοχής.

Αντίθετα, όπως σημείωνε στην ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ, «μέσα σε αυτήν τη διαδικασία συναντιέται ο εθνικισμός και ο κοσμοπολιτισμός, ανακυκλώνονται τα ίδια προβλήματα που ταλαιπωρούν τους λαούς της περιοχής για πολλά χρόνια, προωθούνται σχεδιασμοί μεγάλων μονοπωλιακών συμφερόντων και τροφοδοτούνται ανταγωνισμοί ανάμεσα στις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την ΕΕ και τη Ρωσία, που οξύνουν την κατάσταση στα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή».

Με δεδομένο ότι οι εξελίξεις είναι σοβαρές, ο λαός επιβάλλεται να βγάλει ουσιαστικά συμπεράσματα από τη στάση των πολιτικών δυνάμεων, τις ευθύνες των κυβερνήσεων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ τα προηγούμενα χρόνια, τις ευθύνες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ σήμερα. Να δυναμώσει την πάλη κατά των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, κατά του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, των ξένων στρατιωτικών βάσεων στην περιοχή.